گل مژه چشم یکی از عوارضی است که ممکن است افراد مختلفی را از هر طیف سنی یا اجتماعی درگیر خود کند. این عارضه که معمولاً علی رغ مشدید نبودن، ممکن است باعث اختلال هر چند اندک در عملکرد روزانه افراد مبتلای به آن شود، به وجود برآمدگیها و التهابهایی در قسمت پایین یا بالا و درون و یا قسمت بیرون چشم گفته میشود.
از ویژگیهای آن این است که ممکن است دردناک بوده ولی دارای روندی گذرا است و در درازمدت به ندرت دارای آثار زیان بار ماندگار بر روی سلامت فرد مبتلا و همچنین چشم او میباشد. در ادامه مقاله سعی خواهیم کرد که ویژگیهای این عارضه را بررسی کنیم.
گل مژه چیست؟
گل مژه چشم یکی از عوارضی است که معمولاً عامل تشکیل دهنده آن باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus Aureus) یا همان استاف طلایی است. این باکتری بر روی پوست بدن یا صورت فرد مبتلا وجود داشته و معمولاً با مالش چشم فرد توسط دستی که آلوده به این میکرو ارگانیسم هست زمینه ابتلای به این عرضه فراهم خواهد شد. البته جدای از مورد فوق راههای دیگری نیز برای انتقال این باکتری به چشم و آلوده کردن آن وجود دارد.
انواع گل مژه:
- گل مژه خارجی چشم: این عارضه معمولاً بر روی غده Zeis که در نزدیک پایین مژه و یا غدد عرق Moll که در حاشیه پلک چشم وجود دارد ایجاد میشود.
- گل مژه داخلی چشم: این عارضه معمولاً در قسمت داخلی مژه ایجادمیشود.
گل مژه معمولاً دارای مقادیری آب و چرک است از این رو نباید با فشار آنها را ترکاند چون متعاقباً این عمل گسترش عامل بیماری و احتمالاً ایجاد موارد بیشتری از گل مژه در یک یا هر دو چشم فرد مبتلا میشود.
علل ایجاد گل مژه
همان طور که قبلاً گفته شد عامل اصلی ایجاد این عارضه ابتلای به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس هست ولی جدای از مورد فوق مسدود خروجی یک غده چربی در مژه که شبیه آکنه صورت، سینه و یا گردن است، نیز میتواندسبب ساز ابتلای به این عارضه شود. وقتی این غده یا غدد چربی مسدود شدند زمینه برای فعالیت باکتزی استافیلوکوکوس اورئوس فراهم میشد.
از مواردی که شانس ابتلای فرد را افزایش میدهد، فقدان شرایط بهداشتی، سوتغذیه، لمس بیش از چشم به خصوص با دستان آلوده به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، استفاده مشترک از حوله، کم آبی یا ضعف در سستم ایمنی بدن فرد است. با توجه به تحریک پذیر و قابلیت بالای انتشار این عارضه مهم است که از خراش، مالش و ترکیدن این گل مژهها اجتناب کنید زیرا میتواند باعث ایجاد عفونت بیشتر در فرد یا زمینه انتقال این عارضه به دیگر افراد شود.
علائم ابتلای به گل مژه
در اینجا بعضی از نشانهها که میتوانند حاکی از ابتلا یا بروز این عارضه درفرد باشند را بررسی میکنیم:
- تراوش از پلک فرد مبتلا
- قرمزی در زیر مژه ها
- حساسیت چشمی
- حساسیت به نور
- پلک زدن بیش از حد
- ریزش اشک به صورتی غیر قابل کنترل
- تاری دید
طول مدت ابتلای به این عارضه معمولاً حدوداً یک هفته است و بعد از آن سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس غلبه و علائم عارضه فروکش خواهد کرد. در معدود مواردی ممکن است این عارضه پیشرفت کرده و در مراحل بعدی باعث ایجاد التهاب در قرنیه فرد، ایجاد عفونت عمومی در مژه فرد مبتلا و باعث تغییر شکل در مژه فرد شود
گل مژه چشم و درمان های خانگی برای آن
عصاره سیر
سیر یکی از درمانهای سنتی و گیاهی خوب است که با توجه به خواص باکتریایی و ضد میکروبی این ماده غذایی میتواند با سرعت زیادی باعث بهبودی عفونت چشم و از میان برداشته شدن مشکل گل مژه چشم در فرد مبتلای به این عارضه شود.
برای این منظور شما میتوانید تعداد ۸-۱۰ عدد سیر را برش داده و از عصاره آن در قسمتی که دچار گل مژه شده استفاده کنید. البته اگر گل مژه چشم شما از نوع داخلی بود، سیر را بر روی قسمت داخلی پلک قرار ندهید و از آن تنها برای قسمت بیرونی پوست استفاده کنید تا از طریق جذب پوستی خواص مد نظر اعمال شود. البته لازم به ذکر است که عصاره سیر ممکن است باعث تحریک چشم نیز شود و در این موارد معمولا با افراد متخصص در این زمینه مشورت کنید.
استفاده از سیب زمینی
اگر چه در نگاه اول سیب زمینی که از جمله مواد غذایی نشاستهای محسوب میشود، غیر فعال و شیرین و ملایم به نظر برسد ولی این ماده غذایی دارای ویژگی قابض بودن است که باعث کاهش تورم و التهاب در چشم و در نتیجه کاهش شدت گل مژه چشم میشود. برای حصول این ویژگیها میتوانید سیب زمینی را پوست کنده و آن را چه به صورت سالم و چه ریز ریز و رنده شده بر روی قسمت آسیب دیده قرار دهید. استفاده از این ماده غذایی مؤثر به سرعت میتواند باعث تمیزی پوست شود.
بهداشت مناسب
واضح است که بهداشت مناسب میتواند باعث بهبود و یا پیشگیری از ابتلای به این عارضه شود. یکی از اصلیترین دلایل ابتلای به این عارضه، مناسب نبودن و فقر بهداشت است. از آنجایی که استافیلوکوکوس اورئوس باکتری است که بر روی مو و به خصوص پوست صورت معمولاً حضور دارد، عدم شستشوی چشم و مالیدن دست بر روی چشمان میتوانید در ابتلای فرد به این مشکل نقش به سزایی داشته باشد. اگر دچار این عارضه شدهاید و یا به طور مرتب از آن رنج میبرید، شستن چشم با آب سرد میتواند باعث کاهش بار باکتریایی بر روی چشم و در نتیجه بالا رفتن شانس ابتلای به این عارضه چشمی شود.
بابونه و چای سبز
خیلی از افراد چای را چه به صورت چای سبز و… به خاطر استفاده از مزایای بهداشتی آن استفاده میکنند ولی در اکثر مواقع کیسههای چای و استفادهای که از آن میتوانند داشته باشند را فراموش کرده و آنها را دور میاندازند. جالب است که میتوانید کیسههای چای را به طور مستقیم بر روی قسمت از چشم که دچار التهاب و عفونت و گل مژه شده قرار دهید و ویژگیهای آنتی اکسیدانی چای میتواند سبب افزایش سرعت بهبود چشم و خلاصی از عارضه گل مژه چشم شود.
آلوئه ورا
یکی از بهترین و شناخته شده ترین گزینههای طبیعی برای مبارزه با باکتریهاو التهاب استفاده از عصاره و بر گ های آلوئه ورا است. شما میتوانید برای این منظور به طور مستقیم از ژل آلوئه ورا برای کنترل عفونت و التهاب ایجادشده استفاده کرده و یا به صورت ۲-۳ بار در روز عصاره آلوئه ورا را در ناحیه مد نظر بمالید.
پیاز
شهرت پیاز به خاطر این است که وقتی آنها را برش میدهید و ریز ریزمیکنید باعث جاری شدن اشکهای چشمان شما میشود. اما جدای از مورد یاد شده پیاز به علت داشتن ترکیبات مؤثر آنتی اکسیدان و مواد ضد باکتریایی مفیدی که در بر دارد، میتواند در کاهش و از بین بردن باکتری استافیلوکوکوس اورئوس نقش مهمی داشته باشد. به همین خاطر میتوانید آنها را برش داده و بر روی قسمتی که دچار عارضه گل مژه چشمی است قرار داده و یا بچکانید.
شستشوی چشم
خیلی از مواقع ممکن است علت ایجاد این عارضه وجود گرد و غبار و یا روغن یا باقی مانده موادی بر روی چشم باشد، در نتیجه شستشوی چشم و برطرف کردن این مواد زائد و مضر بر روی چشم به طور بالقوه میتواند در کاهش شانس ابتلای به این نوع عارضه و همچنین کنترل عفونت نقش موثری داشته باشد. این امر خیلی بهتر از مالیدن دست بر روی چشم است که نه تنها در شستشوی و پاکیزگی چشم اثر مثبتی ندارد بلکه میتواند با انتقال باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در افزایش عفونت نقش داشته باشد.
جعفری
جعفری دارای خواص مفیدی در حذف خود گل مژه از چشم فرد مبتلا است. به این منظور میتوان برگ جعفری را جوشاند و از عصاره این ماده غذایی به عنوان یک درمان مؤثر استفاده کرد. جعفری با داشتن موادی مفید در سم زدایی پوست و از بین بردن باکتریها و چرک و در نتیجه افزایش سرعت بهبود عارضه و کاهش التهاب و تحریک پذیری چشم مؤثر است.
زردچوبه
زردچوبه با داشتن مواد موثری مثل کورکومین در کاهش التهاب، عفونت و مبارزه با عارضه گل مژه چشم میتواند نقش مفیدی داشته باشد. بدین منظور بهتر است که زردچوبه را با آب مخلوط کرده و بعد از جوشاندن و با استفاده از یک پارچه آن را بر روی محل گل مژه چشمی قرار دهیم. خواص ضد باکتریایی و ضد التهاب این ماده سبب خواهد شد که التهاب و عفونت چشمی کاهش یابد. انجام این فرآیند به تعداد ۲-۳ بار در روز میتواند به سرعت باعث بهبودی و رهایی از این عارضه پر مشقت شود.
گل گندمی
گل گندمی به علت داشتن خواصی مثل ویژگی ضد باکتریایی، ضد التهاب بودن یکی از بهترین درمانهای گیاهی برای مبارزه با این عارضه است. شاید به همین خاطر باشد که از قدیم الایام در برخی فرهنگها از این گیاه با عنوان ریشه چشمی یا مرهم چشمی نام برده میشود. میتوان از عصاره این گیاه به صورت قطره چشمی استفاده و با کاربرد آن شاهد بهبود سریع این عارضه از چشمان خود بود.
موارد احتیاط
اگر چه اکثر گل مژههای چشمی بی خطر و بدون عوارض بلند مدت و جدی بر روی چشم فرد مبتلا هستند ولی آنها بسیار تحریک کننده بوده و اگر عفونت ناشی از آنها به طور مستمر ادامه یابد میتواند برای سلامت چشم فرد مبتلا خطرناک باشد.در صورت روبرو شدن با این موارد بهتر است با یک متخصص چشم پزشکی مشورت کنید تا خدای ناکرده دچار آسیبهای جدی ناشی از ابتلای به این عارضه نشوید.