اطلاعات تخصصی
موارد مصرف نیتروگلسیرین
اين دارو براي پيشگيري و درمان آنژين صدري حاد و درمان آنژین صدری مزمن و درمان نارسايي بطن چپ مصرف مي‌شود. نيتروگليسرين تزريقي براي كنترل فشار خون حين بعضي از اعمال جراحي و براي كاهش خونريزي به داخل ناحيه جراحي مصرف مي‌شود. نيتروگليسرين تزريقي به عنوان داروي كمكي در درمان نارسايي احتقاني قلب هر ماه با انفاركتوس حاد ميوكارد مصرف مي‌شود.
مکانیسم اثر نیتروگلسیرین
نیتروگلیسیرین با آزاد سازی نیتروژن اکساید باعث فعال سازی آنزیم گوانیلیل سیکلاز و متعاقبا گوانوزین تری فسفات به گوانوزین دی فسفات و سپس منوفسفات می شود که منجر به شل شدن عضلات صاف جدار عروق می گردد.
فارماکوکینتیک نیتروگلسیرین
پيوند اين دارو به پروتئين حدود 60 درصد است. نيمه عمر نيتروگليسرين 4-1 دقيقه است. اثر دارو از راه انفوزيون وريدي تقريباً بلافاصله، از راه زيرزباني پس از 30 دقيقه شروع مي‌شود. طول اثر دارو از راه انفوزيون وريدي چند دقيقه، از راه زيرزباني 60-30 دقيقه و از راه پوستي 24-8 ساعت است. نيتروگليسرين، پس از آن كه تقريباً به طور كامل متابوليزه شد، از طريق كليه‌ها دفع مي‌شود.
منع مصرف نیتروگلسیرین
شكل تزريقي اين دارو در موارد تامپوناد قلبي، پريكارديت constrictive ضربه اخير به سر و خونريزي مغزي نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی نیتروگلسیرین
عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افت فشارخون، سنکوپ، ادم محیطی
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب رفتگی اندام
گوارشی: درد شکمی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: ضعف
تنفسی: تنگی نفس، فارنژیت، رینیت
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: برادی کاردی، تشدید آنژین صدری، گرگرفتگی، افت فشارخون وضعیتی
پوستی: افزایش تعریق
گوارشی: استفراغ
متفرقه: تحمل به دارو
تداخلات دارویی نیتروگلسیرین
*مشخصات کلی تداخلات:
– تشدید مت هموگلوبینمی
– عامل گشادکننده عروق
تداخلات رده X (پرهیز):
برومپریدول، مشتقات ارگوت، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، ریوسیگوات
کاهش اثرات داروها توسط نیتروگلیسیرین:
آلتپلاز، هپارین
کاهش اثرات نیتروگلیسیرین توسط داروها:
داروهای آنتی کولینرژیک، برومپریدول، مشتقات ارگوت
افزایش اثرات داروها توسط نیتروگلیسیرین:
آمیفوستین، داروهای ضد سایکوز (آتیپیکال] نسل دوم[)، برومپریدول، دولوکستین، مشتقات ارگوت، داروهای کاهنده فشارخون، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، بی‌حس کننده‌های موضعی، نیتروپروسید، فولکودین، پریلوکائین، ریلمنیدین، ریوسیگوات، روزیگلیتازون، سدیم نیتریت
افزایش اثرات نیتروگلیسیرین توسط داروها:
اتانول، آلفوزوسین، باربیتورات ها، بنپریدول، داروهای کاهنده فشارخون، بریمونیدین (موضعی)، داپوکستین، داپسون (موضعی)، دیازوکسید، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، لورمتازپام، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، نیتریک اکسید، اوبینوتوزومب، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، کیناگولید
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها نیتروگلسیرین
1- درموارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود: كم خوني شديد، خونريزي مغزي، ضربه اخير به سر، گلوكوم، پركاري تيروئيد، سابقه انفاركتوس اخير قلبي، كاهش حجم خون و فشار پايين در مویرگ‌هاي ريوي.
2- با مصرف طولاني مدت نيترات‌ها، ممكن است نسبت به اثر آنها تحمل شود و در نتيجه، نياز بيمار به دارو افزايش يابد. براي اطمينان از حفظ اثر مطلوب دارو، پيگيري دقيق وضع بيمار توصيه مي‌شود.
3- در صورت لزوم قطع مصرف دارو، به دنبال مصرف مقادير زياد يا طولاني مدت، به منظور جلوگيري از بروز حمله واجهشي آنژين ناشي از قطع مصرف دارو، مقدار مصرف بايد به تدريج كاهش داده شود.
4- در صورت بروز تاري ديد يا خشكي دهان يا تشديد آن مصرف دارو بايد قطع شود.
توصیه های دارویی نیتروگلسیرین
1- قرص معمولي و پيوسته رهش نيتروگليسرين بايد همراه با يک ليوان آب و با معده خالي مصرف شود.
2- هنگام استفاده از قرص زيرزباني، تا زماني كه قرص حل نشده باشد، از خوردن يا نوشيدن بايد خودداري شود.
3- هنگام استفاده از پماد نيتروگليسرين، پيش از مصرف، پوست بايد تميز شود. در هر بار مصرف، پماد بايد بر روي سطح بدون مو ماليده شده و گسترده شود. پس از گسترده شدن، دارو را نبايد روي پوست ماساژ داد.
4- از جويدن و خرد كردن قرص پيوسته رهش بايد خودداري كرد.
5- با بروز اولين علائم حمله آنژين، بايد نشست و از قرص زيرزباني استفاده نمود و در صورت بروز سرگيجه يا از حال رفتن بايد احتياط كرد. اثر قرص‌ها معمولاً طي 5 دقيقه ظاهر مي‌شود.
6- قرص معمولي پيوسته رهش همچنين فرآورده‌هاي موضعي نيتروگليسرين از بروز حمله آنژين صدري جلوگيري مي‌نمايند و سبب رفع درد ناشي از حمله نمي‌شوند.
7- قرص‌هاي زيرزباني نيتروگليسرين نبايد در معرض هوا قرار گيرند زيرا ممكن است اثر آنها كاهش يابد.
8- به هنگام برخاستن از حالت خوابيده يا نشسته، بايد احتياط نمود.
9- به هنگام ايستادن به مدت طولاني يا فعاليت بدني و همچنين در آب و هواي گرم بايد احتياط نمود.
10- سردرد، عارضه معمولي نيترات‌ها است كه با ادامه درمان كاهش مي‌يابد. در صورت تداوم يا تشديد سردرد، مراجعه به پزشك ضروري است.
11- در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، اگر تا نوبت بعدي 2 ساعت (قرص معمولي، زيرزباني و پماد) يا 6 ساعت (قرص پيوسته رهش) فاصله باشد، از مصرف آن بايد خودداري نمود.
