داروی اپی پن (Epipen) یا اپی نفرین (Epinephrine) تزریقی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می‌شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟
چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی اپی پن (Epipen) یا اپی نفرین (Epinephrine) ترزیقی مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.معرفی داروی اپی پن یا اپی نفرینداروی اپی پن (Epipen)، که با نام عمومی اپی نفرین (Epinephrine) تزریقی نیز شناخته می‌شود، تحت برندهای Adrenaclick, Adrenalin, Auvi-Q, EpiPen, Twinject, EPIsnap نیز به فروش می‌رسد.
داروی اپی پن یک داروی تزریقی حاوی اپی نفرین می‌باشد که یک ماده ی شیمیایی است که باعث تنگ شدن رگ‌های خونی شده و مسیرهای ورود هوا در ریه‌ها را باز می‌کند. این تاثیرات می‌تواند فشار خون کم، خس خس کردن سینه، خارش شدید پوستی، کهیر و سایر علائم ناشی از واکنش‌های آلرژیکی را بهبود بخشد.
داروی اپی پن برای درمان واکنش‌های آلرژیکی شدید (آنافیلاکسی) نسبت به نیش حشرات، غذاها، داروها و سایر مواد آلرژی‌زا به کار می‌رود. این دارو همچنین برای آنافیلاکسی ناشی از ورزش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین، مثل اپی پن و اپی پن جی آر، می‌تواند توسط فردی که سابقه‌ی واکنش‌های آلرژیکی شدید را دارد، مورد استفاده قرار گیرد و توسط خود فرد تزریق شود.داروی اپی پن برای بزرگسالان و کودکانی که حداقل ۷ و نیم کیلوگرم وزن دارند، می‌تواند استفاده شود.
اطلاعات مهم درباره اپی پنداروی اپی پن برای درمان واکنش‌های پوستی شدید (مثل آنافیلاکسی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.حتی بعد از اینکه از داروی اپی پن برای بهبود یک واکنش آلرژیکی شدید استفاده کردید، به مراقبت‌های پزشکی مراجعه نمائید. زیرا تاثیرات اپی پن ممکن است بعد از ۱۰ یا ۲۰ دقیقه از بین برود. بنابراین لازم است که شما تحت نظر و مراقبت باشید.
قبل از اینکه از اپی پن برای بار دوم استفاده کنید، در صورتی که اولین تزریق شما از این دارو باعث ایجاد عوارض جانبی شدیدی برای شما شده (مثلاً: سخت‌تر نفس کشیدن، یا فشار خون بالا و خطرناک با این علائم: سردرد شدید، تاری دید، وز وز گوش، اضطراب، گیجی، درد در قفسه‌ی سینه، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، تشنج، به دکتر خود اطلاع دهید.نکات مهمی که قبل از مصرف اپی پن باید رعایت کردبرای اطمینان از اینکه مصرف داروی اپی پن برای شما خطری را در پی ندارد، اگر تا به حال موارد زیر را داشته‌اید، به دکترتان اطلاع دهید:بیماری قلبی یا فشار خون بالا؛هر گونه اختلال در ضربان قلب؛بیماری عروق کرونر؛بیماری پارکینسون؛دیابت؛اختلال تیروئیدی یا اختلال غده‌ی آدرنال؛مصرف اپی پن در دوران بارداری و شیردهی هنوز مشخص نشده که آیا مصرف این دارو برای جنین آسیب و خطری در پی دارد یا خیر؛ در صورتی که باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.همچنین هنوز مشخص نشده که آیا این دارو در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث ایجاد آسیب در نوزاد می‌شود یا خیر؛ در صورتی که در دوران شیردهی قرار دارید، به دکترتان اطلاع دهید.
در شرایط بحرانی و اضطراری، ممکن است مقدور نباشد که به دکتر یا پرستار بگویید که باردار هستید و یا در دوران شیردهی می‌باشید. در هر صورت، اگر از این دارو در این دوران استفاده کرده‌اید، به دکتری که برای بارداری تحت نظرش هستید و یا برای سلامت نوزاد به او مراجعه می‌کنید، بگویید که مقداری از داروی اپی پن مصرف کرده‌اید.بدون تجویز پزشک، داروی اپی پن را به کودکان ندهید.نحوه مصرفاپی پن را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.این دارو در پوست یا ماهیچه‌ی قسمت بیرونیِ ران تزریق می‌شود. در مواقع اضطراری می‌توانید از روی لباس آن را تزریق کنید.ممکن است به همراه دارو، به شما یک trainer pen (قلم اپی نفرین) نیز داده شود.
trainer pen حاوی دارو نیست و سوزن هم برای تزریق ندارد و فقط در شرایط غیر اضطرار، برای تمرین کردن چگونگی تزریق داروی اپی پن به کار می‌رود. بنابراین برای درمان واکنش آلرژیکی از آن استفاده نکنید.دستگاه تزریق خودکار این دارو، یکبار مصرف است و به همراه دستورالعمل استفاده از آن برای تزریق صحیح و بی خطر، ارائه می‌شود. اگر متوجه دستورالعمل یا نحوه‌ی تزریق به وسیله‌ی این دستگاه نشده‌اید، به تنهایی اقدام به تزریق دارو با آن نکنید.همچنین درپوش آن را تا قبل از اینکه برای تزریق آماده نشده‌اید، بر ندارید. همچنین بعد از اینکه درپوش دستگاه تزریق یکبار مصرف را برداشتید، انگشتان دستتان را بر نوک آن قرار ندهید.
* برای استفاده از دستگاه تزریق خودکار (سرنگ خودکار) داروی اپی پن:– به گونه‌ای این دستگاه را در دست بگیرید که سرِ سیاه‌رنگ آن یا قسمتی که سوزن دارد و تزریق از آنجا انجام می‌شود، رو به پایین باشد. سپس درپوش ایمنی را بردارید.– سرِ سرنگ را در مقابل قسمت گوشتیِ ران بیرونی، قرار دهید. ممکن است از روی لباس هم بتوانید تزریق را انجام دهید.
انگشت شست خودتان را بر روی قسمت زیرین آن قرار ندهید. در هنگام تزریق این دارو به یک کودک یا نوزاد، پای او را محکم بگیرید.– با یک حرکت سریع، دستگاه را محکم به سمت ران فشار دهید. با این کار، سوزنی که به وسیله‌ی یک فنر در داخل دستگاه تعبیه شده، رها می‌شود و دوز اپی پن تزریق می‌گردد. تا چند ثانیه بعد از این حرکت، دستگاه تزریق خودکار را همچنان نگه دارید.– دستگاه تزریق خودکار را از درون ران خود بیرون بکشید. با دقت، سوزن را به درون جعبه‌ی نگهدارنده‌ی آن قرار دهید.یادآوری می‌شود که حتی بعد از اینکه از داروی اپی پن برای بهبود یک واکنش آلرژیکی شدید استفاده کردید، به مراقبت‌های پزشکی مراجعه نمائید. زیرا تاثیرات اپی پن ممکن است بعد از ۱۰ یا ۲۰ دقیقه از بین برود. بنابراین لازم است که شما تحت نظر و مراقبت باشید.
از دستگاه یکبار مصرف تزریق این دارو، فقط یک بار استفاده کنید و بعد از مصرف، آن را با حفظ نکات ایمنی و در داخل جعبه‌های مخصوص (در مورد این جعبه‌ها برای دور ریختن دارو، از مسئول داروخانه سوال کنید که چگونه می‌توانید آن را تهیه نمائید)، دور بیندازید. مراقب باشید که مخزنِ دور ریخته شده را از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی دور نگه دارید.در صورتی که داروی اپی پن شما دچار تغییر رنگ شده و یا ذرات ریزی درون آن مشاهده می‌شود، یا اینکه منقضی شده است، آن را استفاده نکنید و از دکترتان بخواهید نسخه‌ی جدیدی برای شما بنویسد.دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما، نور و رطوبت قرار دهید. داروی اپی پن را در یخچال و محیط بسیار سرد و همچنین درون ماشین نگهداری نکنید.مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازمبه دلیل اینکه داروی اپی پن فقط در مواقعی که نیاز شود و ضروری باشد مصرف می‌شود، احتمالاً یک برنامه‌ی زمانی ثابت برای مصرف آن را استفاده نمی‌کنید.
به یاد داشته باشید که بدون تجویز پزشک، از مصرف دوباره‌ی این دارو خودداری کنید.چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.از چه مواردی در دوره مصرف داروی اپی پن باید اجتناب کرد؟این دارو را به درون رگتان و یا ماهیچه‌های باسن خود تزریق نکنید. چون ممکن است تاثیرگذار نباشد و کار نکند. آن را فقط در قسمت گوشتی و بیرونیِ ران خود تزریق نمائید.اگر به طور اتفاقی، داروی اپی پن را به درون دست یا پای خود تزریق کنید، ممکن است منجر به از دست رفتن جریان خون در این نواحی شده و در نتیجه این قسمت از بدنتان دچار بی‌حسی گردد. اگر این اتفاق افتاد، به فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید.عوارض جانبیقبل از اینکه از داروی اپی پن برای بار دوم استفاده کنید، در صورتی که اولین تزریق شما از این دارو باعث ایجاد عوارض جانبی شدیدی برای شما شده (مثلاً: سخت‌تر نفس کشیدن، یا فشار خون بالا و خطرناک با این علائم: سردرد شدید، تاری دید، وز وز گوش، اضطراب، گیجی، درد در قفسه‌ی سینه، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، تشنج، به دکتر خود اطلاع دهید.در صورتی که متوجه درد، تورم، حرارت، قرمزی، یا سایر علائم عفونت در اطراف ناحیه‌ای که تزریق دارو را انجام داده‌اید شدید، بلافاصله به دکتر مراجعه کنید.عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی اپی پن عبارت است از:مشکلات تنفسی؛ضربان قلب تند یا ناموزون؛رنگ‌پریدگی، تعریق؛حالت تهوع و استفراغ؛سرگیجه؛ضعف یا لرزش؛سردرد تپش‌گونه؛احساس نگرانی، اضطراب یا ترس؛البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر اپی پن – تداخل های داروییدر دوره مصرف داروی اپی پن، هر داروی دیگری که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:دیگوکسین؛داروهای مُدِر یا قرص آب؛لووتیروکسین (levothyroxine)، سینتروئید (Synthroid)؛داروهای ضد افسردگی – از جمله: آمیتریپتیلین، دوکسپین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین و غیره؛بتا بلاکر ها- مانند: آتنولول، لابتالول، متوپرولول، پروپرانولول، سوتالول و غیره؛آن دسته از داروهای سرماخوردگی و آلرژی که حاوی آنتی‌هیستامین هستند؛داروهای قارچ – مانند: ارگوتامین، دی هیدرو ارگوتامین، ارگونووین، متیل ارگونووین (Methergine)؛داروهای ضربان قلب – مانند: کوئینیدین (Quin-G)؛داروهای مهارکننده‌ی MAO – مثلاً: ایزوکربوکسازید، لینزولید، فنلزین، رازاگیلین، سلگیلین، ترانیلسیپرومین.البته لیست بالا همه‌ی داروهایی که با اپی پن تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با اپی پن تداخل داشته باشند؛ اعم از داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی. در مورد هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، به دکتر خودتان اطلاع دهید.
ترجمه ی اختصاصی داروباکس
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد می‌شود مطلب اسپری بینی دیمیستا برای بهبود آلرژی را نیز مطالعه کنید.
