فشارخون بالا قاتل خاموش !
تعداد افرادی که با فشارخون بالای مزمن زندگی می‌کنند تا سال ۲۰۲۵ به ۱.۵۶ میلیارد نفر خواهد رسید.
در ایالات‌متحده حدود ۷۵ میلیون نفر مبتلابه فشارخون بالا هستند. افراد بیشتری به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط با فشارخون نسبت به دیگر عوامل کشنده دیگر فوت می‌شوند.
در سال‌های ۲۰۱۱-۲۰۱۲ در کشور ایالات‌متحده نزدیک یک‌سوم افرادی که بالای ۲۰ سال مبتلابه بیماری فشارخون بالابودند. این آمار بر اساس موسسه فشارخون و تعداد افرادی که تحت درمان فشارخون قرارگرفته‌اند به‌دست‌آمده است.
شیوع در حال افزایش این بیماری به دلیل سبک زندگی و فاکتور تغذیه مثل، کاهش فعالیت‌های فیزیکی، الکل و مصرف دخانیات و همچنین میزان بالای سدیم در غذا ( اغلب از غذاهای پرچرب و پرنمک) می‌باشد.
در این مقاله به جزئیاتی در مورد فشارخون بالا که خیلی آسان می‌شود آن‌ها را دنبال کرد می‌پردازیم.
فشارخون بالا چیست؟
فشارخون نیرویی است که توسط خون به دیواره رگ‌های خونی وارد می‌شود، و قدرت این نیرو به میزان خروجی خون از قلب و مقاومت رگ‌های خونی بستگی دارد.
فشارخون بالا این‌طور تعریف می‌شود که؛ داشتن فشارخون بالاتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی‌متر جیوه که توسط راهنماهای پزشکی به توافق رسیده است. این بدین معنی است که فشار سیستولی ( فشاری که از پمپاژ خون از قلب به‌طرف اندام‌ها به وجود می‌آید) بالاتر از ۱۴۰ میلی‌متر جیوه باشد و فشار دیاستولی( فشاری که در هنگام استراحت قلب و بازگشت خون به قلب به وجود می‌آید) بالاتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد.
این آستانه برای شناسایی فشارخون بالا برای مواد بالینی تنظیم‌شده است و بیماران باید میزان فشارخون خود را به زیر این میزان برسانند.
به‌هرحال متخصصان پزشکی فشارخون بالا به‌عنوان یکی از عواملی می‌دانند که همواره ارتباطی نزدیکی با سلامت قلبی عروقی دارد. آن‌ها معتقدند هرچقدر فشارخون پایین‌تر باشد بهتر است.( به معنای حدود ۱۱۰ تا ۱۱۵ میلی‌متر جیوه برای فشار سیستولیک و ۷۰تا ۷۵ میلی‌متر جیوه برای فشار دیاستولیک)
این دیدگاه باعث شده است که موسسه قلب آمریکا به‌طور مثال این رنج فشارخون را تعریف کند:
-فشارخون نرمال زیر ۱۲۰ میلی‌متر جیوه برای فشار سیستولیک و ۸۰ میلی‌متر جیوه برای فشار دیاستولیک
-فشارخون متمایل به بالا ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلی‌متر جیوه سیستولیک یا ۸۰ تا ۸۹ میلی‌متر جیوه دیاستولیک
-سطح یک فشارخون بالا ۱۴۰ تا ۱۵۹ میلی‌متر جیوه سیستولیک یا ۹۰تا۹۹ میلی‌متر جیوه دیاستولیک
-سطح دو فشارخون بالا ۱۶۰ میلی‌متر جیوه سیستولیک یا ۱۰۰ میلی‌متر جیوه دیاستولیک
-فشارخون بالای بحرانی زمانی است که فشار بالاتر ۱۸۰ میلی‌متر جیوه سیستولیک یا ۱۱۰ میلی‌متر جیوه دیاستولیک
دلایل فشارخون بالا
ازآنجایی‌که استرس حاد، تمرین‌های شدید و دیگر فاکتورها می‌تواند به شکل مختصر فشارخون را بالا ببرد حتی در افرادی که فشارخون نرمال است، تشخیص فشارخون بالا نیازمند تست‌ها و آزمایش‌های بسیاری در طول مدت‌زمان است.
فشارخون بالا برای مدت‌زمان کوتاه یک پاسخ فیزیولوژیک نرمال به موقعیت‌های مختلف است. به‌هرحال فشارخون سیستولیک ۱۸۰ میلی‌متر جیوه یا بالاتر یا فشارخون دیاستولیک ۱۱۰ میلی‌متر جیوه یا بالاتر می‌تواند نشانه بحران فشارخون بالا باشد که نیازمند اقدامات فوری است.
هرکس که این فشار را در هنگام تست فشارخون خود داشته باشد باید کمی صبر کرده و این آزمایش را دوباره تکرار کند. اگر فشار باقی‌مانده بود یا حتی افزایش‌یافته بود به دنبال درمان پزشکی باشید. ( به اورژانس تماس بگیرید یا از شخصی بخواهید تا شمارا به بیمارستان برساند)
فشارخون در طول روز متفاوت است، در طول خواب کاهش‌یافته و در طول بیداری افزایش می‌یابد. همچنین در پاسخ به هیجان، اضطراب و فعالیت فیزیکی افزایش می‌یابد.
فشارخون در کنار افزایش سن افزایش می‌یابد زیرا شریان‌ها ضخیم‌تر و تنگ‌تر می‌شوند. بیماری‌های قلبی و عروقی با افزایش فشارخون در بزرگ‌سالان ارتباط نزدیکی دارد و فشارخون سیستولی بالا مهم‌ترین ریسک فاکتور بیماری‌های قلبی عروقی در افراد بالای ۵۰ سال می‌باشد.
بیماری‌های ناشی از افزایش فشارخون یک مشکل روزافزون در دنیای کنونی شده است. یکی از دلایل آن مشکلات جمعیتی می‌باشد. دیگر عوامل مرتبط با سبک زندگی می‌باشند همچون:
کاهش تحرک فیزیکی
تغذیه غذاهای پرچرب و پرنمک
مصرف الکل و دخانیات
بیماری‌ها و داروهای خاص می‌توانند باعث افزایش فشارخون شوند و یک سری ریسک فاکتورهای افزایش فشارخون به‌طورمعمول وجود دارد که در زیر توضیح داده می‌شود.
سن– تقریباً تمام افراد با افزایش سن در معرض ابتلا به بیماری افزایش فشارخون می‌باشد. شیوع افزایش فشارخون در افراد بالاتر از ۶۰ سال بیشتر است.
نژاد– بزرگ‌سالان آفریقایی آمریکایی نسبت به سفیدپوستان یا بزرگ‌سالان اسپانیایی آمریکایی بیشتر درخطر ابتلا به افزایش فشارخون هستند.
وزن- چاقی یا اضافه‌وزن یکی از دلایل مهم ابتلا به بیماری افزایش فشارخون می‌باشد.
جنسیت– زنان و مردان دارای میزان خطر متفاوتی هستند. درحالی‌که خطر طول عمر در همه افراد یکسان است، مردان در سنین جوانی مستعدتر به ابتلا هستند وزنان در سنین بالاتر دارای خطر بیشتر می‌باشند.
سبک زندگی– میزان بیشتر دریافت غذاهای پرنمک، مصرف بی‌رویه الکل، رژیم غذایی با میزان کم پتاسیم و کم‌تحرکی همگی باهم منجر به افزایش خطر افزایش فشارخون می‌باشند.
دیگر ریسک فاکتورها مثل پیشینه خانوادگی بیماری و استرس مزمن و کنترل نشده می‌باشند.
دلایل ویژه افزایش فشارخون
فشارخون بالایی که به دلیل بیماری دیگری به وجود نیامده باشد، فشارخون اولیه نامیده می‌شود. این مورد نسبت به فشارخون ثانویه شایع‌تر است که دلایل شناخته‌شده‌تری همچون بیماری‌های مزمن کلیوی دارد.
فشارخون به‌جای داشتن خاص در عوض حاصل چند عامل می‌باشد مثل، حجم پلاسما خون و فعالیت سیستم رنین آنژیوتانسین، تنظیم هورمونی حجم و فشارخون. فشارخون اولیه ممکن است توسط فاکتورهای محیطی نیز ایجاد شود مثل عوامل سبک زندگی که در بالا به آن‌ها اشاره شد.
فشارخون ثانویه دلایل خاصی دارد که به دنبال یک مشکل دیگر می‌باشد. یکی از دلایل فشارخون مقاوم به درمان آلدوسترونیسم اولیه می‌باشد. یک اختلال هورمونی که باعث نامتعادلی بین سطح سدیم و پتاسیم می‌شود و درنهایت منتهی به افزایش فشارخون می‌گردد.
آلدسترونیسم اولیه ممکن است سبب ۵ تا ۱۵ درصد فشارخون‌ها باشد. این مسئله بسیار مهم است که متخصص بفهمد که مشکل از هایپرپلازی غده فوق کلیه به وجود آمده است یا یک تومور غده فوق کلیه وجود دارد تا درمان مناسب را برای هرکدام انتخاب کند.
دلایل شایع قابل بازگشت استفاده بیش‌ازحد از الکل و داروهای ضدبارداری می‌باشد که سبب افزایش فشارخون به شکل خیلی نامحسوس می‌شوند. فشارخون ثانویه می‌تواند نتیجه موارد زیر باشد:
دیابت( هر دو نوع که از آسیب کلیه یا عصبی ایجاد می‌شوند)
بیماری‌های کلیوی
فئوکروموسیت( نوعی سرطان)
سندرم کاشینگ( که از استفاده از داروهای کورتی آستروئید به وجود می‌آید)
هایپر پلازی ارثی غده فوق کلیه( اختلالی در غده فوق کلیه که باعث ترشح بدون کنترل هورمون می‌شود.)
پرکاری تیروئید
پرکاری غده پاراتیروئید( که سطح کلسیم و فسفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد)
بارداری
چاقی
علائم افزایش فشارخون
خود افزایش فشارخون یک نشانه و علامت می‌باشد و بیمار نمی‌تواند آن را با یک علامت خاص ببیند. به همین دلیل است که افزایش فشارخون با عنوان قاتل بی‌صدا خوانده می‌شود. زیرا می‌تواند به‌طور کامل به سیستم قلبی و عروقی آسیب برساند.
افزایش فشارخون همچنین می‌تواند سبب آسیب به اندام‌ها از طریق افزایش فشارخون وارده به آن‌ها شود. فشارخون بلندمدت می‌تواند باعث اختلالاتی در آرتریواسکلروزیس شود، جایی که ساختار پلاک‌ها باعث نازک شدن دیواره عروق می‌شود.
تشخیص و آزمایش‌ها برای فشارخون
تشخیص فشارخون با اندازه‌گیری فشارخون در طی چند اندازه‌گیری بالینی انجام می‌شود. مثل استفاده از فشارسنج که دارای کاف بازویی می‌باشد. تنها یک‌بار نشان دادن فشار بالا نمی‌تواند این بیماری را اثبات کند. تشخیص قطعی و نهایی با اندازه‌گیری‌های دیگر طی سه روز جدا صورت می‌گیرد.
اندازه‌گیری اغلب در مطب پزشک انجام می‌شود، درحالی‌که باید بیمار نشسته باشد. نشسته بودن بیمار به‌دقت اندازه‌گیری کمک خواهد کرد.
اعتماد به‌اندازه گیری فشارخون می‌تواند با اندازه‌گیری قبلی فشار بیمار توسط خود در خارج از مطب به وجود می‌آید. اما این اندازه‌گیری‌ها باید توسط دستگاه‌های با دقت بالا صورت گرفته باشد.
علاوه بر اندازه‌گیری فشارخون با استفاده از دستگاه فشارخون، یک پزشک می‌تواند به شناسایی دلایل فشارخون کمک کند و بفهمد که آیا اختلالی وجود دارد یا نه. آزمودن‌هایی همچون آزمایش ادرار، عکس‌برداری سونوگرافی از کلیه، آزمایش خون، نوار قلب و اکو قلب.
درمان افزایش فشارخون
تغییر سبک زندگی برای درمان و پیشگیری افزایش فشارخون مهم است و می‌تواند مثل داروهای درمانی مؤثر باشد. این تغییرات در سبک زندگی می‌تواند فواید دیگری در سلامت قلب و سلامت کلی داشته باشد.
تغییراتی در سبک زندگی که به کاهش فشار کمک می‌کند شامل:
محدود کردن مصرف نمک– مصرف معمولی نمک بین ۹ تا ۱۲ گرم در روز می‌باشد و کاهش فشارخون به حدی مناسب با کاهش این میزان به ۵ گرم در روز امکان‌پذیر می‌باشد.
تعدیل مصرف الکل– راهنماهای متخصصین می‌گوید مصرف بی‌رویه الکل باعث افزایش فشارخون می‌شود و خطر سکته را افزایش می‌دهد.
مصرف زیاد سبزی‌ها و میوه‌ها به همراه کاهش مصرف چربی– به افراد مبتلابه فشارخون یا در معرض ابتلا پیشنهاد می‌شود که میزان مصرف چربی‌های اشباع و چربی مصرفی کلی را کاهش داده و از غذاهای حاوی فیبر استفاده کنند. حداقل ۳۰۰ گم میوه یا سبزی‌ها در روز و ۲ بار مصرف ماهی در طول هفته توصیه می‌شود.
کاهش وزن و کنترل آن– افزایش فشارخون به‌شدت با افزایش وزن ارتباط دارد و کاهش وزن با کاهش فشارخون همراه است.
فعالیت‌های ورزشی منظم– متخصصین می‌گویند بیماران مبتلابه فشارخون باید هرروز ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط داشته باشنده ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا در طول هفته توصیه می‌شود.
کاهش استرس و اضطراب– خودداری از منبع‌های ایجاد استرس تاجایی که ممکن است و افزایش مهارت‌های سازگاری برای کنترل استرس‌های غیرقابل پیشگیری می‌تواند به کنترل فشارخون کمک کند، بخصوص برای افرادی که برای فرار از استرس به مصرف الکل، استعمال دخانیات، مواد مخدر و غذاهای مضر روی آورده‌اند.
مصرف دخانیات سبب افزایش فشارخون می‌شود. به همین دلیل به افراد مبتلابه فشارخون توصیه می‌شود که مصرف سیگار را ترک کرده تا از عوارض فشارخون جلوگیری کنند.
رژیم غذایی DASH
موسسه ملی قلبی تنفسی و خون ایالات‌متحده رژیم غذایی DASH را برای افراد مبتلابه بیماری فشارخون پیشنهاد می‌دهد.
DASH یک کلمه اختصاری به معنی روش رژیمی برای توقف افزایش فشارخون می‌باشد. این رژیم غذایی به شکل ویژه‌ای طراحی‌شده است تا به کاهش فشارخون کمک کند. این رژیم کاملاً منعطف و متعادل است و بر اساس تحقیقاتی که توسط موسسه انجام‌شده است طراحی‌شده و می‌گوید:
فشارخون پایین‌تر
افزایش سطح لیپیدهای خون
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی
برخی شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند مکمل‌های غذایی ممکن است برای افراد مبتلابه فشارخون مناسب باشد.
درمان دارویی برای افزایش فشارخون
بررسی سبک زندگی اولین خط درمانی می‌باشد. همچنین پزشک در کنار تغییر سبک زندگی برخی درمان‌های دارویی نیز تجویز می‌کند تا فشارخون افرادی در رده فشار ۱۴۰ بر روی ۹۰ کنترل کنند.
دارودرمانی اغلب با یک دارو و با دوز پایین شروع می‌شود. عوارض داروهای کنترل فشارخون اغلب ناچیز هستند.
کلاس‌های مختلف دارو برای درمان بیماری وجود دارد:
دیوریتیکس
بتابلاکر
مسدودکننده کانال کلسیم
آگونیست های مرکزی
محدودکننده‌های محیطی آدرنرژیک
وازودلیتور ها
محدود کننده آنزیم آنژیوتانسین
مسدودکننده گیرنده‌های آنژیوتانسین
انتخاب داروی ضد فشارخون باید با دقت کافی صورت گیرد و دیگر داروهای مصرفی بیمار هم در نظر گرفته شود تا از هرگونه تداخل دارویی جلوگیری شود.
ترجمه تخصصی توسط داروباکس از مقاله Markus MacGill
منبع: medicalnewstoday
