سندرم شوک سمی چیست؟ (علائم ابتلا، تشخیص و درمان آن)

سندرم شوک سمی یک بیماری نادر و تهدیدکننده زندگی است که به‌وسیله باکتری‌های خاصی از گروه استرپتوکوک های گروه A و استافیلوکوک اورئوس ایجاد می‌شود.

سندرم شوک سمی (Toxic Shock Syndrome) در اثر توکسین (سموم) تولیدشده توسط باکتری ایجادشده و باعث کاهش شدید فشارخون (افت فشارخون) و مشکلاتی اندام می‌شود. در بعضی از بیماران این باکتری‌ها از طریق بریدگی پوست مانند زخم یا سوراخ وارد بدن می‌شوند.

موارد دیگر مربوط به استفاده از تامپون ها است. بااین‌حال، گاهی اوقات شوک سمی پس از یک آسیب نسبتاً خفیف، مانند خونریزی، کبودی یا کشیدگی عضلانی ایجاد می‌شود، یا ممکن است که هیچ علتی مشخص نداشته باشد.

علائم سندرم شوک سمی

اکثریت (۸۰٪) بیماران مبتلابه سندرم شوک سمی در اثر استرپتوکوک های گروه A علائم عفونت بافت نرم (درد، قرمزی، التهاب، تورم) در ناحیه‌ی زیرپوست یا عضله را نشان می‌دهند. بیماران مبتلابه سندرم شوک سمی استافیلوکوکی ممکن است یک عفونت استافیلوکوکی در هرجایی از بدن داشته باشند و ممکن است محل عفونت بلافاصله آشکار شود.

علائم شوک سمی عبارت‌اند از:

• علائم مانند بیماری تب، لرز، درد عضلانی، تهوع، استفراغ و اسهال
• فشارخون پایین (هیپو تنشن) با ضربات قلب ضعیف و سریع
• بثورات قرمزی که تمام بدن را می‌پوشاند و گاهی اوقات باعث پوست‌پوست شدن پوست می‌شود (بثورات ممکن است در افراد با پوست تیره به‌سختی قابل‌دیدن باشد)
• کاهش خروجی ادرار
• سردرگمی و گیجی، بی‌نظمی یا تغییرات ذهنی دیگر
• تورم در دست، پا و یا مچ پا
• مشکلات تنفسی شدید

تشخیص سندرم شوک سمی

ازآنجاکه یک بیمار مبتلابه سندرم شوک سمی ممکن است برای پاسخ به سؤالات بیش‌ازحد بیمار باشد، ممکن است یک عضو خانواده یا دوستان برای اطلاع از سابقه و علائم پزشکی بیمار به پزشک مراجعه کند. به‌طورکلی، پزشک از شما سؤال می‌کند که آیا بیمار اخیر دچار زخم شده یا اعمال جراحی داشته یا در مورد بثورات یا عفونت پوست شکایت کرده است.

برای کمک به روند تشخیص، پزشک شمارا به‌طور کامل ازنظر علائم حیاتی (فشارخون، ضربان قلب، دمای بدن) و قلب، ریه، شکم، پوست، عضلات و سیستم عصبی بررسی می‌کند.

پزشک شما همچنین آزمایش‌های زیر را برای تعیین اینکه آیا این مشکل به علت سندرم شوک سمی یا یک فرایند دیگر است یا خیر و همچنین ارزیابی شدت بیماری شما را درخواست می‌دهد:

• آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها
• آزمایش خون برای ارزیابی چگونگی لخته شدن خون
• آزمایش خون برای اندازه‌گیری عملکرد کلیه ( نیترات اوره خون ، BUN و کراتینین) و عملکرد کبدی (آنزیم‌های کبدی و بیلی روبین کل)
• آزمایش ادرار
• آزمایش‌هایی برای بررسی نمونه خون، ترشحات زخم یا سایر مایعات بدن برای حضور باکتری استافیلوکوک اورئوس یا استرپتوکوک گروه A

علاوه بر این، افراد مبتلا به مشکلات تنفسی شدید نیاز به یک آزمایش تصویربرداری از قفسه سینه به‌وسیله اشعه ایکس و یک آزمایش برای سنجش محتوای اکسیژن خون خود دارند.

طول دوره بیماری سندرم شوک سمی

شوک و دیگر علائم تهدیدکننده زندگی سندرم شوک سمی می‌تواند ناگهان بروز کند. هنگامی‌که علائم شروع می‌شود، اگر بیمار بلافاصله به بیمارستان منتقل نشود، مرگ می‌تواند به‌سرعت اتفاق بیفتد. در میان بیماران بستری، طول دوره بیماری متفاوت است.

بسیاری از بیماران نیاز به درمان طولانی‌مدت برای نارسایی کلیه، نارسایی کبدی یا مشکلات شدید تنفسی دارند که نیاز به تهویه مکانیکی دارند (که در آن دستگاه برای بیمار عمل تنفس را انجام می‌دهد).

پیشگیری از سندرم شوک سمی

هیچ دستورالعمل خاصی برای جلوگیری از سندرم شوک سمی وجود ندارد. شما ممکن است قادر به کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های بافتی خود با تمیز کردن فوری و حتی درمان زخم‌های پوستی کوچک باشید. شوک سمی استافیلوکوکی که مربوط به استفاده از تامپون است، می‌تواند با تغییر تامپون ها اغلب از آن جلوگیری شود.

درمان سندرم شوک سمی

بیماران مبتلابه سندرم شوک سمی بستری و از طرق زیر درمان می‌شوند:

• دریافت مایعات داخل وریدی و داروهای خاص برای افزایش فشارخون و بهبود جریان خون به ارگان‌های حیاتی
• تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن باکتری‌هایی که باعث عفونت و آزاد شدن سموم می‌شوند
• اگر اندام‌های حیاتی از بین بروند، تهویه مکانیکی، دیالیز یا سایر اقدامات حمایتی ممکن است لازم باشد.
• در بعضی موارد سندرم شوک سمی ناشی از استرپتوکوک گروه A، هنگامی‌که عفونت گسترده‌ای از بافت‌های نرم وجود دارد، برای برداشتن این بافت‌ها ممکن است عمل جراحی ضروری باشد.

چه هنگامی باید با یک پزشک متخصص تماس بگیرید

سندرم شوک سمی یک اورژانس پزشکی است. اگر هرکسی علائم ذکرشده در بالا را داشت بلافاصله باید در این زمینه به پزشک اطلاع دهید. همچنین اگر دچار زخم، سوراخ یا کبودی قرمز، دچار التهاب، متورم یا دردناک شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.

پیش‌آگهی

پیش‌آگهی این عارضه متغیر است. بسیاری از مردم به‌طور کامل بهبود می‌یابند، درحالی‌که افراد دیگر حتی می‌توانند در بیمارستان به‌سرعت درمان شوند.

منبع مقاله Drugs.com

ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس