اطلاعات تخصصی
موارد مصرف ریفابوتین
موارد مصرف:
– پیشگیری از کمپلکس مایکوباکتریوم آویوم ( MAC ) منتشر در بیماران مبتلا به عفونت پیشرفته HIV
موارد مصرف Unlabaled :
– در رژیم چند دارویی MAC استفاده می شود.
– جایگزین ریفامپین در پیشگیری از سل نهفته
– در رژیم چند دارویی سل فعال استفاده می شود.
مکانیسم اثر ریفابوتین
– RNA پلیمراز وابسته به DNA را در زیر واحد بتا مهار کرده و شروع زنجیره مهار می شود.
فارماکوکینتیک ریفابوتین
– جذب: 53 %
– توزیع: Vd=9.32 L/kg ، به بافت های بدن شامل ریه ها، کبد، طحال، چشم و کلیه ها منتشر می شود.
– اتصال به پروتئین: 85 %
– متابولیسم: به پنج متابولیت تبدیل می شود که عمدتا 25-O-دس اتیل ریفابوتین ( فعالیت ضد میکروب آن با داروی اصلی برابر است، زیست دستیابی آن 10 % داروی اصلی است ) و 31-هیدروکسی ریفابوتین (AUC سرمی آن 7 % داروی اصلی است ) می باشند.
– زیست دست یابی: مطلق HIV ( 20 % )
– نیمه عمر: نهایی ( 45 ساعت، محدوده: 69-16 ساعت )
– زمان رسیدن به پیک سرمی: 4-2 ساعت
– دفع: ادرار ( 53 % بصورت متابولیت ها )، مدفوع ( 30 % )
منع مصرف ریفابوتین
– حساسیت شدید به ریفابوتین یا سایر ریفامایسین ها یا سایر ترکیبات فرمولاسیون
عوارض جانبی ریفابوتین
*
عوارض شایع (%10<):
پوستی: راش پوستی
ادراری تناسلی: تغییر رنگ ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی، لکوپنی
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
گوارشی: تهوع، درد شکمی، اختلال چشایی، سوء هاضمه، باد گلو، استفراغ، نفخ
هماتولوژی و انکولوژی: ترومبوسیتوپنی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد عضلانی
متفرقه: تب
تداخلات دارویی ریفابوتین
*
مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP3A4
– القاکننده CYP2C9 (خفیف)
– القاکننده CYP3A4 (شدید)
– القاکننده UGT1A1
– القاکننده p-gp
– تحت تاثیر تاخیر در تخلیه ی معده
– اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی
تداخلات رده X (پرهیز):
آبماسیکلیب، فراورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، آسوناپرویر، آتوواکون، آواپریتینیب، آکسیتینیب، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، بداکیلین، بیکتگراویر، بوسوتینیب، واکسن وبا، کوبیمتینیب، داسابوویر، دفلازاکورت، دلاویردین، الباسویر، الویتگراویر، انکورافنیب، انترکتینیب، اتراویرین، فدراتینیب، فلیبانسرین، گرازوپرویر، لدیپاسویر، لمبورکسانت، لوماتپرون، لربینکتدین، مایکوفنولات، نراتینیب، نیسولدیپین، اولاپاریب، پمیگاتینیب، پیماوانسرین، پرتومانید، رانولازین، ریمگپنت، سلپرکاتینیب، سلومتینیب، سیمپرویر، سوفوسبوویر، سونیدگیب، تازمتوستات، تنوفوویر آلافنامید، ولپاتازویر، ونتوکلاکس، وریکونازول، زانوبروتینیب
افزایش اثرات داروها توسط ریفابوتین:
کلاریترومایسین، داروناویر، فوسامپرناویر، ایفوسفامید، ایزونیازید، لوپیناویر، لورلاتینیب، پیتاواستاتین
افزایش اثرات ریفابوتین توسط داروها:
داروهای ضد قارچ (مشتقات آزول ها، سیستمیک)، آتازاناویر، کوبیستات، داروناویر، دلاویردین، الویتگراویر، فوسامپرناویر، ایندیناویر، لوپیناویر، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولیدی، نلفیناویر، نویراپین، ریتوناویر، ساکویناویر، تیپراناویر، وریکونازول
کاهش اثرات داروها توسط ریفابوتین:
آبماسیکلیب، آبیراترون استات، آلفنتانیل، داروهای ضد قارچ (مشتقات آزول ها، سیستمیک)، فراورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، آسوناپرویر، آتوواکون، آواپریتینیب، آکسیتینیب، باربیتورات ها، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، بداکیلین، بنزهیدروکدون، بیکتگراویر، بوسوتینیب، بریگاتینیب، بوپرنورفین، کابوزاتینیب، مهارکننده‌های کانال کلسیمی، واکسن وبا، کلاریترومایسین، کلوزاپین، کوبیمتینیب، کدئین، کوپانلیسیب، کریزوتینیب، سیکلوسپورین (سیستمیک)، سوبستراهای CYP3A4 (خطر بالا با القاکننده‌ها)، داکلاتاسویر، داپسون (سیستمیک)، داسابوویر، دفلازاکورت، دلاویردین، دوراویرین، افاویرنز، الباسویر، الکساکافتور/ تزاکافتور/ ایواکافتور، الویتگراویر، انکورافنیب، انترکتینیب، انزالوتامید، اردافتینیب، ارلوتینیب، استریول (سیستمیک، موضعی)، مشتقات استروژن (فراورده‌های ضدبارداری)، اتوپوزاید، اتوپوزاید فسفات، اتراویرین، اورولیموس، فدراتینیب، فنتانیل، فلیبانسرین، گلاسدگیب، گلکاپرویر و پیبرنتاسویر، گرازوپرویر، گوانفاسین، مهارکننده‌های HMG-CoA ردوکتاز (استاتین ها)، هیدروکدون، ایبروتینیب، ایفوسفامید، ایماتینیب، ایندیناویر، فراورده‌های ایرینوتکان، ایسترادفیلین، ایواکافتور، لاکتوباسیلوس و استریول، لاپاتینیب، لدیپاسویر، لفامولین، لفامولین (داخل وریدی)، لمبورکسانت، لورلاتینیب، لوماکافتور و ایواکافتور، لوماتپرون، لورازیدون، لربینکتدین، ماسیتنتان، مپریدین، میرودنافیل، مایکوفنولات، نالدمدین، نلفیناویر، نراتینیب، نیلوتینیب، نیسولدیپین، اولاپاریب، پالبوسیکلیب، پرامپانل، پکسیدارتینیب، پیماوانسرین، پیتولیسانت، پرتومانید، پروژستین ها (فراورده‌های ضدبارداری)، کینیدین، رالتگراویر، رانولازین، ریلپیویرین، ریمگپنت، رولاپیتانت، ساکویناویر، سلپرکاتینیب، سیمپرویر، سلومتینیب، سیرولیموس، سدیم پیکوسولفات، سوفوسبوویر، سونیدگیب، تاکرولیموس (سیستمیک)، تاموکسیفن، تازمتوستات، تمسیرولیموس، تنوفوویر آلافنامید، تزاکافتور و ایواکافتور، واکسن حصبه، آبروگپنت، اوپاداستینیب، ولپاتاسویر، ونتوکلاکس، آنتاگونیست های ویتامین کا، وریکونازول، ورتیوکستین، وکسلوتور، زانوبروتینیب، زولپیدم
کاهش اثرات ریفابوتین توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، افاویرنز، ایووسیدنیب، میتوتان، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب
تداخل با غذا:
غذاهای پرچرب ممکن است سرعت (و نه مقدار) جذب را کاهش دهد.
راهکار: می‌تواند همراه با غذا مصرف شود.
هشدار ها ریفابوتین
– ریفابوتین نبایستی برای پیشگیری از MAC در بیماران با سل فعال استفاده شود زیرا باعث رشد بیماری شده و به ریفابوتین و ریفامپین مقاومت ایجاد می گردد.
– بطور نادر می تواند نوتروپنی و یا ترومبوسیتوپنی ایجاد کند.
– در اختلال شدید کلیوی (Clcr˂30 ml/minute) بایستی کاهش دوز انجام شود.
– استفاده طولانی مدت می تواند عفونت قارچی یا باکتریایی شامل CDAD و کولیت سودوممبران ایجاد کند.
– می تواند رنگ ادرار، مدفوع، بزاق، عرق، اشک و پوست را به رنگ قهوه ای-نارنجی تغییر دهد.
– به دلیل ایجاد لکه های موقت در حین درمان، بایستی لنز تماسی خارج گردد.
توصیه های دارویی ریفابوتین
– می تواند جهت کاهش تهوع و استفراغ با غذا مصرف شود.
