اطلاعات تخصصی
موارد مصرف روزیگلیتازون
+دیابت نوع ۲(غیروابسته به انسولین)، درمان
رزیگلیتازون یک داروی ضددیابت تیازولیدین‌دیونی می‌باشد که در کنترل دیابت نوع 2 ( غیر وابسته به انسولین ) کاربرد دارد.
این دارو جهت کنترل قند خون در رژیم تک‌دارویی و چند دارویی دیابت نوع دو قابل تجویز است.
• رژیم تک دارویی: بهبود کنترل قند خون در کنار رعایت رژیم غذایی و ورزش
• رژیم چند دارویی: زمانی استفاده می شود که کنترل قند خون با رعایت رژیم غذایی، ورزش و تک دارویی به خوبی محقق نشود. در ایم موارد رزیگلیتازون همراه با یک داروی سولفونیل اوره، متفورمین و یا سولفونیل اوره و متفورمین استفاده می شود.
این دارو به نام تجاری آواندیا معروف است و به صورت قرص خوراکی در دوز‌های ۲و ۴ میلی‌گرم عرضه می‌شود.
مکانیسم اثر روزیگلیتازون
مکانیسم رزیگلیتازون مانند سایر داروهای گروه تیازولیدین دیون بوده که از طریق بهبود پاسخ سلول هدف به انسولین و بدون تاثیر بر ترشح انسولین پانکراس باعث کاهش قند خون می شود. در نتیجه عملکرد آن بستگی به وجود انسولین در بدن دارد.
روزی گلیتازون آگونیست پروکسی زوم فعال شده گیرنده گاما (PPARgamma) است. فعال شدن گیرنده های هسته ای PPARgamma بر تولید محصولات ژنی که در متابولیسم قند و چربی دخیل اند، تاثیر می گذارد. PPARgamma در سلول های توبول های جمع کننده ادرار به وفور یافت می شود. احتباس مایعات نتیجه تحریک تیازولیدین دیون هاست که باعث افزایش بازجذب سدیم می شود.
فارماکوکینتیک روزیگلیتازون
متابولیسم: کبدی (99 % ) از طریق CYP2C8 و به میزان کمتر از طریق CYP2C9
شروع اثر: با تاخیر همراه بوده و بیشترین اثر تا 12 هفته بروز می کند.
اتصال به پروتئین: 8/99 % عمدتا به آلبومین
نیمه عمر: 4-3 ساعت (درافراد با نارسایی متوسط تا شدید کبدی، تا حدود ۲ساعت بیشتر می‌شود)
زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: 1 ساعت که با مصرف غذا به تاخیر می افتد.
دفع: ادرار ( حدود 64 % )، مدفوع ( حدود 23 % ) به صورت متابولیت
منع مصرف روزیگلیتازون
-سابقه حساسیت به این دارو‌یا داروهای مشابه
-نارسایی قلبی(جدید یا علائم تشدید‌شده)؛نارسایی قلبی کلاس 3 و 4 (NYHA) و علامت دار در شروع درمان
-کتواسیدوز دیابتی
-آنزیم ALT بیشتر از ۲/۵برابر سطح نرمال در شروع درمان
-سندرم حاد کرونری
موارد احتیاط:
-نارسایی قلبی کلاس ۱و۲
-افراد در خطر نارسایی قلب CHF
-ادم
-نارسایی کبدی
-خانم‌های پیش از یائسگی بدون تخمک‌گذاری
عوارض جانبی روزیگلیتازون
عوارض شایع:
عفونت تنفسی فوقانی، نازوفارنژیت، سردرد، احتباس مایعات، ادم، افزایش وزن، آنمی دیلوشنال، دیس‌پنه، القای تخمک‌گذاری، افزایش HDL، کلسترول، LDL، فشارخون، نارسایی قلبی، مشکلات قلبی ایسکمیک، افت قندخون، اسهال، شکستگی استخوان(خانم‌ها)، کمردرد،آرترالژی
عوارض جدی:
نارسایی احتقانی قلب(جدید یا تشدید علائم)، آنژین، افیوژن پلورال، ادم ریوی، سمیت کبدی، ادم ماکولار دیابتی، آنافیلاکسی، آنژیوادم، سندرم استیونس جانسون، شکستگی استخوان
تداخلات دارویی روزیگلیتازون
مکانیسم کلی تداخلات:
مهار کننده ها و القا کننده های CYP2C8(ماژور) و CYP2C9 (مینور)، داروهای ضد دیابت، مسدود کننده های کانال کلسیمی
منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
انسولین
تداخلات ماژور:
آبیراترون استات، آلفا لیپوئیکوم اسیدوم،، فلورکینولون‌ها، سرتینیب، کلروکین، انوکساسین، انتاکاپون، فلومکوئین،جمفیبروزیل، هیدروکسی‌کلروکین، انسولین(انواع)، لانرئوتاید، لترموویر، اوکترئوتاید، پازیرئوتاید، پیگزانترون، سدیم تیوکتات، تیوکتیک اسید
تداخلات متوسط:
آسبوتولول، آمیودارون، گلیسیریزین، آتنولول، بنازپریل، بتاکسولول، بیزوپرولول، بیترملون، کاپتوپریل، کارتلول، کارودیلول، سلیپرولول، جنسینگ، کلروتیازید، کلرتالیدون، کلاریترومایسین، انالاپریل، انالاپریلات، اسمولول، اوکالیپتول، اوکالیپتوس، فنوفیبرات، فنوفیبریک‌اسید، فنوگریک، فوزینوپریل، فوروزماید، گلوکومنان، فرآورده‌های شیرین‌بیان، گلیسیریزیک اسید، گوارگام، جیمنما سیلوستر، هیدروکلروتیازید، هیدروفلومتیازید، اینداپامید، لابتالول، لفلونوماید، لووبونولول، لیکوریک، لیزینوپریل، متی‌پرانولول، متولازون، متوپرولول، میفپریستون، موئگزیپریل، نادولول، نبیوولول، اکس‌پرنولول، پکلیتاکسل، پن‌بوتولول، پریندوپریل، پیندولول، پلی‌تیازید، پراکتولول، پروپرانولول، پسیلیوم، کوئیناپریل، رامیپریل، ریفامپین، سوتالول، تلاپرویر، تری‌فلونوماید، تیمولول،تراندولاپریل، تریامترن، تری‌متوپریم، زوفنوپریل
افزایش اثرداروها توسط رزیگلیتازون:
داروهای کاهنده قند خون، سولفونیل اوره‌ها
داروهایی که سطح خونی رزیگلیتازون را بالا می برند:
آبیراترون استات، آلفا لیپولئیک اسید، آندروژن ها، آتازاناویر، بتابلاکرها، بورتزومیب، مهارکننده‌های قوی CYP2C8، داروهای ضدویروس با اثر مستقیم (HCV)، گوانتیدین، لوماکافتور و ایواکافتور، لترموویر، مهارکننده‌های پمپ پروتئینی، قارچ مایتاکه، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، پگ‌ویزومانت، پرگابالین، پروتیونامید، کینولون ها، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، وازودیلاتورها(نیترات‌های ارگانیک)
کاهش اثرات داروها توسط رزیگلیتازون:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
داروهایی که سطح رزیگلیتازون را کاهش می دهند:
بتابلاکرها، بورتزومیب،رزین کلستیرامین، القاکننده‌های متوسط CYP2C8، داروهای افزاینده قند خون، لوماکافتور و ایواکافتور، کینولون ها، ریتودرین، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی
– از مصرف یونجه، آلوئه ورا، قره قاط، خربزه ( کدو تلخ )، بابا آدم، کرفس، Damiana، شنبلیله، گارسینیا (تمبر هندی )، سیر، زنجبیل، جینسینگ امریکایی، گیمنما، ختمی و گزنه به علت افت قند خون خودداری شود.
هشدار ها روزیگلیتازون
-از آنجا که تیازولیدین دیون ها شامل رزیگلیتازون می توانند نارسایی قلبی را ایجاد یا تشدید کنند، لازم است علائم و نشانه های آن به دقت در بیماران کنترل شود ( افزایش وزن سریع، تنگی نفس، ادم ، احتباس مایعات). این عارضه به خصوص در اوایل درمان یا افزایش دوز رخ می دهد.
– در افراد مبتلا به ادم با احتیاط مصرف شود، ممکن است باعث افزایش حجم پلاسما و یا احتباس مایعات شده و منجر به نارسایی قلبی گردد.
– در افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی با احتیاط مصرف شود.
– در کتواسیدوز دیابتی نباید مصرف شود.
– درمان ترکیبی با سایر داروهای پایین آورنده قند خون می تواند خطر افت قند خون را افزایش دهد. در مصرف همزمان ممکن است نیاز به کاهش دوز باشد.
– مصرف همزمان با نیترات ها به دلیل افزایش خطر ایسکمی قلبی توصیه نمی شود.
– از مصرف همزمان با انسولین به علت افزایش خطر ادم، نارسایی احتقانی قلب و ایسکمی قلبی خودداری کنید.
– سمیت کبدی ایدیوسینکراتیک با تیازولیدین دیون دیگری (Troglitazone) دیده شده است. بیماران در خطر سمیت کبدی، به دقت پایش شوند.
– شکستگی استخوان در زنانی که با روزی گلیتازون درمان می شدند دیده شده است. توصیه‌ها و آموزش‌های لازم به بیمار داده‌شود.
– رزیگلیتازون می تواند باعث شروع سریعتر و یا بدتر شدن ادم ماکولار در بیماران دیابتی گردد.
– ایمنی و اثربخشی در کودکان اثبات نشده است.
-رزیگلیتازون در موارد نادری موجب القای ترومبوسیتوپنی شدید شده‌است.
توصیه های دارویی روزیگلیتازون
– قرص رزیگلیتازون را می توان‌بدون توجه به غذا مصرف نمود.
– مکانیسم این دارو نیازمند حضور انسولین در بدن است لذا مصرف آن در دیابت نوع 1 توصیه نمی شود.
-به دلیل اینکه رزیگلیتازون موجب القای تخمک‌گذاری می‌شود، در خانم‌هایی که امکان باروری دارند، چنانچه تصمیم به بارداری ندارند، باید از یک روش پیشگیری از بارداری مطمئن استفاده شود.
-این دارو انتخاب مناسبی برای خانم‌های مبتلا به دیابت تیپ۲ که تصمیم به بارداری دارند، نمی‌باشد. توصیه می‌شود افراد در سنین
باروری در مدت درمان با این دارو از یک روش ضدبارداری مناسب استفاده کنند و در صورت تصمیم به بارداری حتماً پزشک خود را درجریان قرار دهند.
-قندخون ناشتا و بعد غذا توسط بیمار به صورت روزانه چک شود.
-HbA1c بیمار دست‌کم دوبار در سال در بیماران با قندخون تحت کنترل و ۴بار درسال در بیمارانی که به اهداف درمانی نرسیده‌اند، چک شود.در افرادی که نوسانات قندخون زیادی دارند(مانند کسانی که کمبود ترشح انسولین دارند) یا در بیمارانی که HbA1c آنها با قندخون یا علائمشان تطابق ندارد، حتماً ارزیابی HbA1c همراه با سایر فاکتورهای قندخون انجام شود.
-عملکرد کبدی بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت منظم و دوره‌ای ارزیابی شود.
-آنزیم‌های کبدی بیمار پیش از شروع درمان و سپس به صورت منظم و دوره‌ای ارزیابی شود. افرادی که ALT کمتر از ۲/۵برابر اما بیشتر از حد نرمال دارند، به صورت منظم پیگیری شوند. اگر طی درمان ALTبیشتر از ۳برابر حدطبیعی شد، بیمار در اسرع وقت مجدداً بررسی شود و اگر همچنان سطح آنزیم بیش از ۳برابر سطح طبیعی بود، درمان با رزیگلیتازون قطع گردد.
-معاینات چشمی بیمار حداقل هر یک تا دو سال انجام شود.
-رزیگلیتازون از جفت عبور می‌کند. در دوران بارداری توصیه می‌شود از یک داروی جایگزین مناسب جهت کنترل قندخون استفاده شود.
-تصمیم به شیردهی در مدت درمان با این دارو با توجه به ارزیابی نسبت خطر به منفعتی که برای مادر و شیرخوار دارد، گرفته شود.
-در افرادی که جراحی‌های چاقی انجام داده‌اند، بهتر است از سایر داروهای کاهنده قندخون که خطر کمتری برای افت قندخون دارند استفاده شود.
-با تغيير رژيم غذايي، فعاليت بدني و بيماري، ميزان قند خون و برنامه درماني تغيير مي كند.
-تصمیم به تجویز این دارو در دوران بارداری حتماً با محاسبه‌ی نسبت خطر و منفعتی که برای مادر و جنین دارد گرفته شود.اطلاعات انسانی کافی نیست اما خطر سمیت برای جنین محتمل می‌باشد. با این حال در مطالعات حیوانی خطر سمیت جنینی کشنده (2x MRHD) وجود داشته است.
-در دوران شیردهی توصیه می‌شود از یک داروی جایگزین مناسب جهت کنترل قندخون استفاده شود.مطالعات انسانی کافی جهت ارزیابی خطرات احتمالی برای شیرخوار وجودندارد.
-چنانچه این دارو به تازگی به رژیم درمانی بیمار اضافه شده، امکان دارد نیاز به تغییر کاهش دوز سایر داروهای کاهنده قندخون باشد.
– این دارو می تواند هموگلوبین/هماتوکریت و تعداد WBC را کاهش دهد. در بیماران مبتلا به آنمی با احتیاط مصرف شود.
-مصرف نیترات ها می تواند خطر ایسکمی میوکارد را افزایش دهد. لیست داروهای بیمار به دقت توسط پزشک و داروساز چک شود.
-مصرف همزمان با انسولین خطر CHF و حوادث قلبی عروقی را افزایش می دهد. از تجویز همزمان این دو فرآورده خودداری شود.
