اطلاعات تخصصی
موارد مصرف دیلتیازم
ديلتيازم دردرمان آنژين، زيادي فشار خون و آريتمي مصرف مي‌شود. اين دارو در كنترل آنژين وازواسپاتيك يا آنژين ناپايدار در بيماراني كه قادر به تحمل داروهاي مسدودكننده گيرنده بتا-آدرنرژيك يا نيترات‌ها نيستند يا علائم بيماري آنها با اين داروها از بين نمي‌رود، مصرف مي‌گردد. ديلتيازم تزريقي در درمان تاكي كاردي فوق بطني وكنترل موقت ضربان بطني سريع در فلوتر دهليزي يا فيبریلاسيون دهليزي نيز مصرف مي‌شود.
مکانیسم اثر دیلتیازم
مهارکننده ی کانال های کلسیم از نوع غیر دی هیدرو پریدینی. با مهار ورود کلسیم خارج سلولی از عرض غشای میوکارد به داخل سلول های میوکارد و عضلات صاف دیواره ی عروق بدون اثر بر غلظت کلسیم خون، موجب شل شدن عضلات صاف قلب و دیواره ی عروق می گردد.
فارماکوکینتیک دیلتیازم
اين دارو به خوبي از مجراي گوارش جذب مي‌شود و به دليل متابوليسم عبور اول از كبد، فراهمي زيستي آن تقريباً 40 درصد مي‌باشد. فراهمي زيستي با مصرف طولاني مدت و افزايش مقدار مصرف، افزايش مي‌يابد. پيوند اين دارو به پروتئين‌هاي پلاسما زياد مي‌باشد. نيمه عمر اين دارو پس از مصرف يك مقدار واحد خوراكي 30-20 دقيقه و براي مقادير مصرف تكراري و زياد، تقريباً 5 تا 8 ساعت مي‌باشد. نيمه عمر آن از راه تزريقي نيز تقريباً 4/3 ساعت است. اثر ديلتيازم از راه تزريقي طي 3 دقيقه ( به منظور كاهش سرعت ضربان قلب يا تبديل تاكي كاردي فوق بطني حمله‌اي به ريتم سينوسي) و با مصرف قرص‌هاي معمولي پس از 60-30 دقيقه شروع مي‌شود. زمان لازم براي رسيدن به اوج اثر بامصرف مكرر از راه خوراكي حدود 2 هفته است و با تزريق سريع وريدي 7-2 دقيقه است. طول اثر دارو از راه خوراكي 8-4 ساعت، از راه تزريق سريع وريدي 3-1 ساعت و از راه انفوزيون مداوم وريدي 1-5/0 ساعت است.
منع مصرف دیلتیازم
اين دارو در انسداد درجه 2 يا 3 دهليزي بطني ( مگر در مواردي كه از ضربان‌ساز مصنوعي استفاده شده باشد)، كاهش شديد فشار خون، نارسايي عملكرد گره سينوسي-دهليزي و سندرم Wolf – Parkinson – White همراه با فلوتر يا فيبریلاسيون دهليزي نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی دیلتیازم
*
عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: ادم محیطی
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: ادم اندام های انتهایی، برادی کاردی، بلوک دهلیزی بطنی درجه یک، افت فشارخون، ادم، گشادی عروق، انقباضات زودرس، تپش قلب، آنژین صدری، بلوک شاخه ای، نارسایی قلبی، بلوک کامل دهلیزی بطنی، الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی، بلوک دهلیزی بطنی درجه دو، سنکوپ، تاکی کاردی، انقباضات زودرس بطنی، آریتمی بطنی
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، سردرد، درد، خستگی، عصبانیت، خواب آشفته، اختلال در راه رفتن، فراموشی، افسردگی، خواب آلودگی، توهم، بی خوابی، خواب رفتگی اندام، اختلال شخصیت
پوستی: راش پوستی، خارش، حساسیت پوست به نور
غدد درون ریز و متابولیسم: نقرس، پیدایش آلبومین در ادرار، ژینکوماستی، افزایش قندخون، افزایش اوریک اسید خون، افزایش لاکتات دهیدروژناز، عطش، افزایش وزن
گوارشی: سوء هاضمه، بزرگ شدن شکم، تهوع، اسهال، بی اشتهایی، یبوست، اختلال چشایی، استفراغ، خشکی دهان
ادراری تناسلی: ضعف جنسی، کریستال در ادرار، شب ادراری، مشکلات جنسی
هماتولوژی و انکولوژی: پتشی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آلکالین فسفاتاز، افزایش سطح سرمی آسپارتات ترانس آمیناز
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: عفونت
موضعی: احساس سوزش در محل تزریق، خارش محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، درد عضلات، افزایش کراتین فسفوکیناز در نمونه خونی، کرامپ عضلانی، سفتی گردن، استئوآرتریت، لرزش
چشمی: کونژنکتیویت، تنبلی چشم، تحریک چشم
گوشی: وزوز گوش
کلیوی: پر ادراری
تنفسی: فارنژیت، تنگی نفس، برونشیت، علائم شبه آنفلونزا، سرفه، احتقان سینوس پارانازال، خون دماغ، رینیت
عوارض نادر (%1>):
فلوتر دهلیزی، درد قفسه سینه، نقص عملکرد گره سینوسی، کهیر، فیبریلاسیون بطنی، تاکی کاردی بطنی
سایر عوارض (درصد نامشخص):
کبدی: آسیب کبدی، افزایش بیلی روبین سرم
تداخلات دارویی دیلتیازم
*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP3A4
– سوبسترای P-gp
– مهارکننده CYP2D6 (ضعیف)
– مهارکننده CYP3A4 (متوسط)
– مهارکننده P-gp (ضعیف)
– عامل ضد فشارخون
– تشدید برادی‌کاردی
– افزایش فاصله PR
تداخلات رده X (پرهیز):
اپرپیتانت، آسوناپرویر، بوسوتینیب، برومپریدول، بودزوناید (سیستمیک)، کانیواپتان، دانترولن، دمپریدون، فکسینیدازول، فلیبانسرین، فوس اپرپیتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، ایوابرادین، لاسمیدیتان، لمبورکسانت، لومیتاپید، لوماتپرون، پیموزاید، ریفامپین، سیمپرویر، اولی‌پریستال
کاهش اثرات داروها توسط دیلتیازم:
کلوپیدوگرل، ایفوسفامید، سینکالید
کاهش اثرات دیلتیازم توسط داروها:
آمفتامین‌ها، باربیتورات ها، برومپریدول، نمک‌های کلسیم، کاربامازپین، کلستیپول، القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4 ، دابرافنیب، دفراسیروکس، دکس متیل‌فنیدات، افاویرنز، انزالوتامید، اردافتینیب، گیاهان (با خاصیت افزاینده فشارخون)، متیل‌فنیدات، میتوتان، القاکننده‌های P-gp/ABCB1، فنی‌توئین، ریفامپین، مشتقات ریفامایسین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب، یوهیمبین
افزایش اثرات داروها توسط دیلتیازم:
آبماسیکلیب، آکالابروتینیب، آلفنتانیل، آمیفوستین، آمیودارون، آملودیپین، داروهای ضد سایکوز (آتیپیکال] نسل دوم[)، آپیکسابان، اپرپیتانت، آریپیپرازول، آسپیرین، آسوناپرویر، آتورواستاتین، آتوسیبان، آوانافیل، آواپریتینیب، آکسیتینیب، بنزهیدروکدون، بتابلاکر ها، بلونانسرین، بوسوتینیب، داروهای ایجادکننده برادی‌کاردی، برکس‌پیپرازول، بریگاتینیب، بروموکریپتین، برومپریدول، بودزوناید (موضعی و سیستمیک)، بوسپیرون، مسدودکننده های کانال کلسیمی (دی هیدروپیریدینی)، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کاربامازپین، گلیکوزید های قلبی، سریتینیب، سیلوستازول، کوبیمتینیب، کدئین، کلشی سین، کوپانلیسیب، کورتیکواستروئیدها (سیستمیک)، کریزوتینیب، سیکلوسپورین (سیستمیک)، سوبستراهای CYP3A4 (خطر بالا با مهارکننده‌ها)، داپوکستین، داریفناسین، دفلازاکورت، دیزوپیرامید، دوفتیلید، دمپریدون، دوکسوروبیسین (متداول)، درونابینول، دروندارون، دولوکستین، التریپتان، الکساکافتور/ تزاکافتور/ ایواکافتور، الیگلوستات، انکورافنیب، انترکتینیب، اپلرنون، اسمولول، مشتقات استروژن، اورولیموس، فنتانیل، فکسینیدازول، فینگولیمود، فلیبانسرین، فوس اپرپیتانت، فوس فنی‌توئین، گیلتریتینیب، گوانفاسین، هالوفانترین، هیدروکدون، داروهای کاهنده فشارخون، ایبروتینیب، ایماتینیب، ایوابرادین، ایواکافتور، ایووسیدنیب، لاکوزامید، لفامولین، لمبورکسانت، لرکانیدیپین، لوآملودیپین، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، لیتیم، لومیتاپید، لورلاتینیب، لوواستاتین، لوماتپرون، لوراسیدون، لربینکتدین، ماسیتنتان، نمک‌های منیزیم، مانیدیپین، مپریدین، میدوستارین، میرودنافیل، نالدمدین، نالفورافین، نالوکسگل، نراتینیب، داروهای مسدودکننده عصبی – عضلانی (غیر دپلاریزه)، نیمودیپین، نیتروپروسید، اولاپاریب، اکسی کدون، پمیگاتینیب، پکسیدارتینیب، فنی‌توئین، فولکودین، پیمکرولیموس، پیموزاید، پروپافنون، کینیدین، رانولازین، مخمر برنج قرمز، ریمجپانت، روپاتادین، روکسولیتینیب، سالمترول، ساکساگلیپتین، سلپرکاتینیب، سلومتینیب، سیلدنافیل، سیلودوسین، سیمپرویر، سیمواستاتین، سیپونیمود، سیرولیموس، سونیدگیب، سوورکسانت، تاکرولیموس (موضعی و سیستمیک)، تادالافیل، تالازوپاریب، تامسولوسین، تازمتوستات، تتراهیدروکانابینول، تزاکافتور و ایواکافتور، تیکاگرلور، توفاسیتینیب، تولواپتان، ترابکتدین، تریازولام، آبروگپنت، یودنافیل، اولی‌پریستال، واردانفایل، ونتوکلاکس، ویلازودون، ویندسین، زانوبروتینیب، زوپیکلون
افزایش اثرات دیلتیازم توسط داروها:
آلفوزوسین، آلفا-1 بلاکرها، داروهای ضد قارچ (مشتقات آزول؛ سیستمیک)، آتورواستاتین، باربیتورات ها، بنپریدول، بریمونیدین (موضعی)، مسدودکننده های کانال کلسیمی (دی هیدروپیریدینی)، سایمتیدین، کلوفازیمین، کلونیدین، کانیواپتان، سیکلوسپورین (سیستمیک)، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4 ، دانترولن، دیازوکسید، دروندارون، دولیزیب، اردافتینیب، فلوکونازول، فوس نوتپیتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، آب گریپ‌فروت، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، ایدلالیسیب، ایوابرادین، لاروترکتینیب، لاسمیدیتان، لورمتازپام، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولیدی، نمک‌های منیزیم، میدودرین، میفپریستون، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نتوپیتانت، نیکرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پالبوسیکلیب، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های P-gp/ABCB1، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، مهارکننده‌های پروتئاز، کیناگولید، رگورافنیب، روکسولیتینیب، سیمواستاتین، استریپنتول، تری‌لیپرسین، توفاسیتینیب
تداخل با غذا:
مصرف آب گریپ‌فروت می‌تواند غلظت سرمی دیلتیازم را افزایش دهد.
راهکار: در صورت مصرف هم‌زمان، بیمار ازنظر پاسخ‌دهی به دیلتیازم مورد ارزیابی قرار گیرد.
هشدار ها دیلتیازم
1- مقدار مصرف ديلتيازم در بيمارن مبتلا به عيب كار كليه و كبد بايد كاهش داده شود.
2- اين دارو در موارد زير با احتياط فراوان مصرف شود: برادي كاردي شديد، نارسايي قلبي، شوك كارديوژنيك، انفاركتوس حاد ميوكارد همراه با احتقان ريوي و حساسيت به داروهاي مسدودكننده كانال كلسيمي.
3- اندازه‌گيري فشار خون،انجام آزمون ECG و اندازه‌گيري ضربان قلب در طول مصرف دارو ضروري است.
توصیه های دارویی دیلتیازم
1- مصرف اين دارو حتي در صورت احساس بهبودي بايد ادامه يابد.
2- اين دارو افزايش فشار خون را درمان نمي‌كند. بلكه آن را كنترل مي‌نمايد، از اين رو مصرف آن ممكن است تا آخر عمر ضروري باشد.
3- كاهش دفعات بروز درد قفسه سينه ممكن است بيمار را تشويق به فعاليت بيش از حد كند. بنابراين، در مورد ميزان تمرينات بدني بايد با پزشك مشورت شود.
4- از مصرف ساير داروها، به خصوص داروهاي مقلد سپماتيك كه نياز به نسخه ندارند بايد خودداري شود.
5- نبض بيمار بايد كنترل شود و در صورتي كه كمتر از 50 بار در دقيقه باشد، مراجعه به پزشك ضروري است.
6- در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، مگر اين كه تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي فرا رسيده باشد، در اين صورت مقدار مصرف بعدي نيز نبايد دو برابر گردد.
