همه چیز در مورد تستوسترون
تستوسترون چیست؟
تستوسترون در چه مواردی تجویز می‌شود؟
تستوسترون درمانی در یائسگی
چرا به تستوسترون نیاز داریم؟
اشکال دارویی مختلف تستوسترون
تستوسترون چگونه عمل می‌کند؟
نکات مهم قبل مصرف تستوسترون
توصیه‌های مهم در مصرف تستوسترون
مدت زمان درمان با تستوسترون چقدر است؟
چه مدت طول می کشد تا داروی تستوسترون اثر کند؟
آیا درمان با تستوسترون بی خطر است؟
عوارض جانبی داروهای تستوسترون چیست؟
عوارض سومصرف تستوسترون
آیا تستوسترون درمانی می تواند باعث ناباروری شود؟
تفاوت ژل تستوسترون با تزریق چیست؟
آیا تستوسترون درمانی باعث افزایش توده عضلانی می شود؟
تستوسترون چیست؟
تستوسترون اغلب به عنوان “هورمون مردانه” شناخته می شود، اما در عین حال یک هورمون جنسی مهم در زنان است که با افزایش سن کاهش می یابد.
تستوسترون در واقع یکی از هورمون‌های زیرمجموعه ی گروهی از هورمون‌ها به نام آندروژن است که در مقادیر بالا، صفات مردانه و ویژگی‌های تولید مثلی را ایجاد می‌کند. با این حال، در بدن زنان نیز همراه با هورمون های جنسی استروژن و پروژسترون مقادیر ناچیزی از تستوسترون تولید می شود و برای سلامتی خانم‌ها نیز بسیار لازم است. گرچه ترشح مقادیر زیاد این هورمون در خانم ها باعث بروز علائم مردانه مانند رشد مو در صورت، ریزش مو با الگوی مردانه و کلفتی صدا می شود.
تخمدان در زنان هورمون های جنسی زنانه تولید می کند و بیضه در آقایان هورمون تستوسترون ولی غدد فوق کلیوی هورمون های جنسی مردانه و زنانه را هم در آقایان و هم در خانم ها به مقادیر ناچیز تولید می کنند و اختلال در غدد فوق کلیوی ممکن است منجر به اختلالات هورمونی شود.
تستوسترون در چه مواردی تجویز می‌شود؟
اشکال دارویی تستوسترون در درجه اول جهت رفع مشکلات مرتبط با سطح پایین تستوسترون در بدن تجویز می شوند. از شرایط رایجی که در آن بدن تستوسترون کافی تولید نمی کند، می‌توان به هیپوگنادیسم اشاره کرد.
تستوسترون در بدن مردان توسط بیضه ها تولید می شود و برای رشد و تکامل طبیعی اندام های جنسی مردانه و ویژگی های جنسی ضروری است. در مواردی که سطح تستوسترون طبیعی مرد بسیار پایین است (شرایطی که هیپوگنادیسم مردانه نامیده می شود)، تستوسترون به عنوان درمان جایگزین هورمونی تجویز می شود. می توان آن را به صورت ژل که روی پوست مالیده می شود یا به صورت تزریقی تجویز کرد یا بصورت خوراکی استفاده کرد.
تستوسترون درمانی در یائسگی
در زنان، آندروژن ها در تخمدان ها، غدد فوق کلیوی و سلول های چربی تولید می شوند و بدن زنان حدود یک دهم میزان تستوسترون تولید شده در بدن مردان را تولید می کنند. در حالی که سطح استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی در یائسگی کاهش می یابد، سطح تستوسترون نیز به تدریج با افزایش سن کاهش می یابد. برخی از زنان با کاهش سطح تستوسترون ، هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند اما برخی دیگر ممکن است نسبت به تغییرات حساس تر باشند و کمبود میل جنسی، خلق و خوی پایین، انرژی کم و اختلال در تمرکز و توجه را تجربه کنند.
علاوه بر افزایش سن، یکی از دلایل اصلی کمبود تستوسترون در زنان یائسگی پس از جراحی است. ممکن است یک خانم به دلیل مشکلاتی همچون کیست تخمدان یا مسائل دیگر، یا به عنوان بخشی از عمل هیسترکتومی معمول، نیاز به خارج کردن تخمدان‌ها داشته‌باشد. این شرایط می تواند باعث کاهش ناگهانی تستوسترون و شروع علائم شود. در این موارد درمان با جایگزین کردن هورمون‌ها از جمله تستوسترون پیشنهاد می‌شود. اگرچه در حال حاضر روش تایید شده‌ای برای این کار توصیه نشده اما مطالعات بر روی استفاده از تستوسترون موضعی به این منظور ادامه دارد.
چرا به تستوسترون نیاز داریم؟
تستوسترون به میل جنسی، برانگیختگی جنسی و ارگاسم کمک می کند. همچنین در عملکردهای متابولیک مربوط به قدرت عضلانی و استخوانی، خلق و خو و توانایی شناختی نیز نقش دارد.
درمان با تستوسترون اغلب جهت کاهش علائم مرتبط با سطح تستوسترون پایین، مانند خستگی، کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، تغییرات خلقی و از دست دادن توده عضلانی استفاده می شود.
اشکال دارویی مختلف تستوسترون
تستوسترون در اشکال مختلف از جمله آمپول تزریقی، ژل، پچ پوستی، پلت های دارویی (گلوله های کاشته شده در زیر پوست) و خوراکی وجود دارد. انتخاب شکل دارویی تستوسترون به عواملی مانند ترجیح بیمار، سبک زندگی و مشکلات مرتبط با سلامت فردی بستگی دارد.
تستوسترون چگونه عمل می‌کند؟
داروهای حاوی تستوسترون در واقع مکمل یا جایگزین تستوسترون طبیعی بدن هستند و به بازگرداندن تعادل هورمونی کمک می کنند. آنها با ورود به جریان خون و تقلید از اعمال تستوسترون تولید شده در بدن، به طور طبیعی کار خود را انجام می‌دهند.
نکات مهم قبل مصرف تستوسترون:
چنانچه هریک از شرایط زیر را دارید، قبل از مصرف تستوسترون، پزشک خود را در جریان قرار دهید:
-اگر مشکل کبدی یا کلیوی دارید.
– بیماری قلبی یا فشار خون بالا دارید.
-اگر درگیر با اختلالی به نام ترومبوفیلی هستید که بر نحوه‌ی لخته شدن خون شما تأثیر می گذارد، یا به هر دلیل دیگری در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارید.
-مبتلا به صرع، میگرن یا دیابت می‌باشید.
-در هنگام خواب مشکل تنفسی دارید که به آن آپنه خواب می گویند.
-درگیر با سرطان هستید.
-در حال حاضر داروهای دیگری مصرف می کنید. (شامل هر دارویی که مصرف می‌کنید از بدون نسخه تا داروهای همیشگی، مکمل ها و داروهای گیاهی)
-سابقه‌ی حساسیت به دارویی خاص داشته‌اید.
توصیه‌های مهم در مصرف تستوسترون
-از آنجا که درمان با تستوسترون با نظارت منظم بر سطح تستوسترون از طریق آزمایش خون انجام می‌شود و دوز مصرف بر اساس شدت علائم و پاسخ فردی تعیین می شود، حتماً آزمایش‌های تجویز شده توسط پزشک را به درستی و به صورت منظم انجام دهید.
-تستوسترون را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
-اگر تزریق تستوسترون دارید، حتماً تزریق‌ها توسط پزشک یا پرستار و به صورت منظم انجام شود. توجه داشته باشید که موعد تزریق بعدی شما چه زمانی است و از تزریق نامنظم خودداری کنید.
-اگر از ژل های تستوسترون استفاده می کنید، ژل را تقریباً در یک زمان معین در روز، بر روی ناحیه تمیز و خشک پوست خود بمالید. بروشور داخل بسته بندی توضیح می دهد که ژل تستوسترون در چه مناطقی از پوست شما قابل استفاده است همچنین پزشک یا داروساز به شما توضیح خواهد داد که هر بار چه مقدار ژل باید استفاده کنید.
– سبک زندگی، رژیم غذایی، ورزش و سلامت کلی بدن ، نقش مهمی در اثربخشی درمان با تستوسترون دارند. داشتن یک سبک زندگی سالم می تواند مکمل فواید این دارو باشد.
-اگر نعوظ مکرر یا مداوم را تجربه می کنید، باید پزشک خود را در جریان قرار دهید. ممکن است لازم باشد دوز دارو مجددبرای شما تنظیم شود یا درمان شما برای مدتی متوقف شود تا از هر گونه آسیبی جلوگیری گردد.
-اگر از ژل تستوسترون استفاده می کنید، تستوسترون می تواند از طریق تماس نزدیک پوست به افراد دیگر منتقل شود و عوارض جانبی در شخص دیگر ایجاد کند. برای جلوگیری از این اتفاق، ناحیه تحت درمان را با لباس بپوشانید یا قبل از تماس نزدیک دوش بگیرید. بسیار مهم است که زنان باردار از تماس با مناطقی از پوست شما که با ژل تستوسترون درمان شده است خودداری کنند.
-توجه داشته باشید که استفاده از تستوسترون با آزمایش‌های ضد دوپینگ در ورزش های رقابتی تداخل ایجاد کند.
چگونه تستوسترون را به طور طبیعی افزایش دهیم؟
راه های طبیعی برای حمایت از سطح تستوسترون در بدن شامل ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، خواب کافی، مدیریت استرس و کنترل وزن مناسب می‌باشد. با این حال، این موارد نمی‌توان جایگزین مداخلات پزشکی برای افرادی که سطح تستوسترون بسیار پایینی دارند، شود.
مدت زمان درمان با تستوسترون چقدر است؟
مدت زمان درمان بر اساس نیازهای فردی بر اساس آزمایش‌های پزشکی متفاوت است. برخی از افراد ممکن است نیاز به درمان مادام العمر داشته باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است تحت درمان کوتاه مدت قرار گیرند.
چه مدت طول می کشد تا داروی تستوسترون اثر کند؟
افراد ممکن است طی چند هفته تا چند ماه متوجه بهبود علائم شوند، اما این مدت ممکن است بر اساس شکل دارو و پاسخ فردی متفاوت باشد.
آیا درمان با تستوسترون بی خطر است؟
درمان با تستوسترون به طور کلی هنگامی که تحت نظارت پزشک انجام شود بی خطر است. با این حال، ممکن است برای همه مناسب نباشد، و خطرات بالقوه، مانند اثرات بر باروری داشته باشد. حتماً تحت نظر پزشک از تستوسترون استفاده کنید و از مصرف خودسرانه بپرهیزید.
عوارض جانبی داروهای محتوی تستوسترون چیست؟
– عوارض جانبی شایع ممکن است شامل آکنه، احتباس مایعات و تغییرات خلق و خو باشد. عوارض جانبی شدید نادر است اما ممکن است شامل مشکلات قلبی عروقی، آپنه خواب و بزرگ شدن پروستات باشد.
-در صورت بروز سردرد و سایر دردها از داروساز خود بخواهید یک مسکن مناسب شرایطتان را به شما توصیه کند.
-در صورت تغییرات خلقی و احساس سرگیجه ادامه‌دار، با پزشک خود صحبت کنید.
-در صورت احساس تهوع و درد شکمی از غذاهای ساده استفاده کنید و از وعده های غذایی پرچرب یا تند خودداری نمایید.
-بثورات و تحریکات پوستی، آکنه، تورم دست ها یا پاها، افزایش فشار خون، افزایش سایز سینه، درد در سینه‌ها ، افزایش موهای بدن، مشکلات پروستات، افزایش وزن، طاسی از عوارض مصرف تستوسترون می‌تواند باشد. در صورت مشکل ساز شدن، با پزشک خود صحبت کنید.
-درمان با تستوسترون می‌تواند منجر به تغییراتی در برخی از نتایج آزمایش خون شما شود. پیش از انجام آزمایش، مصرف تستوسترون را با پزشک خود درمیان بگذارید.
-اگر علائم دیگری را تجربه کردید که فکر می کنید ممکن است به دلیل مصرف دارو باشد، برای راهنمایی بیشتر با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
عوارض سوء مصرف تستوسترون
استروئیدهای آنابولیک همچون تستوسترون ممکن است در دوزهای بالاتر از مقدار توصیه شده و در ترکیب با سایر استروئیدهای آندروژنیک آنابولیک مورد سوء مصرف در ورزشکاران و بدنسازان قرار بگیرند. این سوء مصرف ممکن است با عوارض جانبی جدی قلبی عروقی و روانی همراه باشد.
در خانم‌ها سومصرف این مواد موجب اختلال در قاعدگی و باروری می‌شود که می‌تواند برگشت‌ناپذیر باشد.
آیا تستوسترون درمانی می تواند باعث ناباروری شود؟
تستوسترون درمانی در مواردی می تواند تولید اسپرم را کاهش دهد. در خانم‌ها نیز می‌تواند اختلالاتی در باروری ایجاد کند. به همین خاطر اگر قصد فرزنددار شدن دارید، حتماً با پزشک خود در این باره صحبت کنید تا درمان مناسب با شرایط را دریافت کنید و از مصرف خودسرانه تستوسترون خودداری کنید.در برخی موارد ممکن است پزشک دستور به توقف موقت درمان یا درمان های باروری همزمان، دهد.
تفاوت ژل تستوسترون با تزریق چیست؟
ژل‌های تستوسترون به صورت موضعی روی پوست اعمال می‌شوند و به تدریج جذب می‌گردند در حالی که با تزریق، تستوسترون مستقیماً وارد جریان خون می‌شود. انتخاب نوع دارو بستگی به ترجیح بیمار، نوع اختلال و نیازهای فردی دارد.
آیا تستوسترون درمانی باعث افزایش توده عضلانی می شود؟
بله. تستوسترون درمانی می تواند به افزایش توده عضلانی و بهبود قدرت عضلات کمک کند، به ویژه در افرادی که تستوسترون پایینی دارند. با این حال، جایگزینی برای ورزش منظم و تمرینات قدرتی نیست. همچنین مصرف آن برای افزایش توده عضلانی و شرکت در مسابقات پرعارضه می‌باشد و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف تستوسترون
-هورمون درمانی، تراجنسیتی، زن به مرد (بدون برچسب)
-هایپوگنادیسم، مردان(اولیه یا هایپوگونادوتروپیک)
-تأخیر اساسی رشد و بلوغ (CDGP) (عضلانی در نوجوانان بالای ۱۲سال؛ ایمپلنت زیرجلدی پلت)
-هایپوگنادیسم مردانه یا هایپوگونادوتروپیک هایپوگنادیسم(بالای ۱۲سال)
-کمبود چندگانه هورمون هیپوفیز (با میکروفالوس): اطلاعات محدود در دسترس است (نوزادان: عضلانی: انانتات یا سیپیونات: ۲۵ میلی گرم هر ۴ هفته به مدت ۳ ماه. در صورت لزوم ممکن است برای یک دوره دیگر نیز تکرار شود).
-سرطان پستان متاستاتیک (درمان تایید نشده)
داروی تستوسترون به فرمول‌های دارویی گفته می‌شود که برای درمان یا به عنوان مکمل یا جایگزین تستوسترون طبیعی در بدن طراحی شده‌اند. این داروها که معمولاً برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند هیپوگنادیسم تجویز می‌شوند، به اشکال مختلفی از جمله تزریقی، ژل‌ها، چسب‌ها، پلت‌ها (گلوله‌های کاشته شده در زیر پوست) و فرمولاسیون دهانی ارائه می‌شوند.
هدف از دارودرمانی با تستوسترون، رسیدگی به علائم مرتبط با سطوح پایین تستوسترون، مانند خستگی، کاهش میل جنسی و تغییرات خلق و خو می‌باشد.
داروهای تستوسترون که معمولاً برای شرایط مرتبط با سطوح پایین تستوسترون تجویز می شوند، در فرمول های مختلفی وجود دارند و هر کدام از نمک های مختلفی از تستوسترون استفاده می کنند. تستوسترون انانتات و تستوسترون سیپیونات اشکال رایج استری شده هستند که از طریق تزریق عضلانی (و در مواردی تزریق زیرجلدی) تجویز می شوند و به مدت زمان انتشار طولانی شناخته می شوند.
از طرف دیگر، ژل‌ها، برچسب‌ها و کرم‌های تستوسترون مانند ژل تستوسترون 1% و چسب‌های ترنس درمال از مکانیسم‌های متفاوتی برای جذب و توزیع تستوسترون استفاده می‌کنند. این فرمول ها اغلب حاوی تستوسترون به شکل تستوسترون پروپیونات یا تستوسترون آندکانوات هستند. انتخاب ملح و فرمولاسیون تستوسترون به عواملی مانند ترجیح بیمار، تعداد دفعات مصرف، نوع و شدت اختلال و پاسخ فردی بستگی دارد.
محصولات تستوسترون با نام های تجاری متعددی در دنیا عرضه می‌شوند.
مکانیسم اثر تستوسترون
مانند آندروژن درون زا مسئول رشد و تکامل اندام های جنسی مردانه و حفظ ویژگی های جنسی ثانویه در مردان دارای کمبود آندروژن است.
در سلول بافت هدف تستوسترون توسط آنزيم 5-آلفا ردوكتاز به 5-آلفا دي هيدروتستوسترون (DHT) تبديل مي شود. تستوسترون و DHT به گيرنده هاي درون سيتوپلاسمي متصل و مجموعاً به جايگاه هاي خاصي در هسته سلول متصل مي شوند. كمپلكس استروئيد-گيرنده نسخه برداري را آغاز كرده و در نهايت سبب افزايش ساخت پروتئين مي شود.
فارماکوکینتیک تستوسترون
متابولیسم: کبدی، به صورت متابولیت‌هایی همچون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) و استرادیول(هر دوفعال)
اتصال به پروتئین: ۹۸درصد؛ به گلوبولین متصل به هورمون جنسی (۴۰٪) و آلبومین متصل می شود.
نیمه‌عمر حذف: متغیر: ۱۰تا۱۰۰دقیقه؛ تستوسترون سیپیونات حدود ۸روز
زمان رسیدن به پیک: عضلانی (آندکانوات): ۷ روز (میانه؛ محدوده: ۴ تا ۴۲ روز)؛ داخل بینی: حدود ۴۰ دقیقه، سیستم ترانس درمال: ۸ ساعت (محدوده: ۴ تا ۱۲ ساعت)؛ سیستم دهانی: ۱۰ تا ۱۲ ساعت، کپسول خوراکی:: حدود ۲تا ۵ ساعت. زیرجلدی 11.9 ساعت (میانه؛ محدوده: ۵ر۸ تا ۱۶۸/۷ ساعت) به دنبال تجویز هفتگی به مدت ۱۲ هفته.
دفع: ادرار(۹۰درصد؛ کپسول خوراکی ۴۰میلی‌گرم ۴۵تا۴۸درصد)، مدفوع(۶درصد)
جذب ژل پوستی: حدود ۱۰درصد دوز مصرف شده
منع مصرف تستوسترون
-سابقه حساسیت به تستوسترون یا هریک از اجزای فرمولاسیون
-حساسیت به روغن بذر کتان(سیپیونات)
-حساسیت به روغن کنجد(انانتات)
-حساسیت به روغن کرچک(آندکانوات)
-بارداری
-شیردهی
-هایپوگنادیسم، غیر ساختاری یا غیر ارثی(انانتات)
-سرطان پستان(سیپیونات)
-سرطان پروتستات
-CADناپایدار
-پلی سیتمی
-بیماری‌های کبدی یا کلیوی جدی(تستوسترون سیپیونات)
موارد احتیاط:
-افراد در معرض خطر آپنه خواب( مثلاً اضافه وزن، بیماری مزمن ریوی)
-اختلال عملکرد کلیوی و کبدی
-سابقه یا ابتلا به افسردگی
-افراد با ریسک هایپرکلسمی
-افراد در خطر سرطان پروستات
-هایپرپلازی پروستات
-بیماران مسن
-بیماری قلبی عروقی
-CHF
-هایپرلیپیدمی
-دیابت
-افراد در حال تلاش برای فرزنددار شدن
-مردان با بلوغ دیررس(انانتات، تزریق عضلانی)
عوارض جانبی تستوسترون
عوارض شایع:
واکنش‌های محل تزریق، آکنه، هیرسوتیسم، حالت تهوع، ادم، اضطراب، سردرد، ALT یا AST افزایش، سبوره، آلوپسی، تغییر میل جنسی، پارستزی، هایپرلیپیدمی، ژنیکوماستی، افزایش وزن، آپنه خواب، الیگواسپرمی (استفاده با دوز بالا)، آزواسپرمی (مصرف با دوز بالا)، افزایش هماتوکریت، افزایش فشارخون، افزایش PSA، کمردرد، افزایش CPK،سرفه، پروستاتیت، عفونت مجاری ادراری، دردشکمی، آرترالژی، خستگی، هماچوری، ژینکوماستی، افزایش استرادیول(آندکانوات)، افزایش Hgb، بی خوابی، تغییر خلق، مشکلات ادراری(موضعی)(تزلزل ادرار، احتباس ادرار، بی اختیاری ادرار، فوریت ادرار)، درماتیت تماسی(موضعی)
عوارض جدی:
واکنش‌های حساسیت مفرط، آنافیلاکسی، سرطان پروستات، هایپرپلازی پروستات، ترومبوآمبولی وریدی، خطر سکته قلبی، خطر سکته مغزی، پریاپیسم، پلی سیتمی، پلیوزیس هپاتیس (استفاده طولانی مدت با دوز بالا)، سرطان کبدی (استفاده طولانی مدت با دوزبالا)، هپاتیت کلستاتیک (استفاده طولانی مدت با دوز بالا)، وابستگی، سو مصرف، فشارخون بالا، میکروآمبولی روغن ریوی(آندکانوات)، پرخاشگری
تداخلات دارویی تستوسترون
مکانیسم کلی تداخلات:
سوبسترای CYP2B6(مینور)، CYP2C19(مینور)، CYP2C9(مینور)، CYP3A4(مینور)
منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
دهیدرواپی‌آندروسترون
افزایش اثرداروها توسط تستوسترون:
عوامل کاهنده قندخون، آجمالین، مهارکنندگان C1، سیکلوسپورین(سیستمیک)، آنتاگونیست‌های ویتامین کا
داروهایی که سطح خونی تستوسترون را بالا می برند:
کورتیکواستروئیدها(سیستمیک)، دهیدرواپی‌آندروسترون، عوامل افزاینده فشارخون
کاهش اثرات داروها توسط تستوسترون: تداخل معناداری گزارش نگردیده‌است.
داروهایی که سطح تستوسترون را کاهش می دهند:
تداخل معناداری گزارش نگردیده‌است.
تداخل با تست‌های آزمایشگاهی:
تستوسترون می‌تواند گلوبولین متصل شونده به تیروکسین را کاهش دهد و منجر به کاهش T4 کل و افزایش جذب رزین T3 و T4 شود. سطح هورمون آزاد تیروئید تغییر نمی کند.
هشدار ها تستوسترون
-تستوسترون آندکانوات و تستوسترون انانتات می توانند باعث افزایش فشار خون شوند که می تواند خطر عوارض جانبی قلبی عروقی (MACE) از جمله انفارکتوس میوکارد غیر کشنده، سکته مغزی غیر کشنده و مرگ قلبی عروقی را افزایش دهد. پیش از شروع، خطر اولیه قلبی عروقی بیمار را در نظر گرفته‌شود و اطمینان حاصل شود که فشار خون به اندازه کافی تحت کنترل است. با شروع تستوسترون درمانی، تقریباً ۳ هفته پس از شروع درمان یا تغییر دوز با تستوسترون آندکانوات یا ۶ هفته با تستوسترون انانتات ، به طور دوره ای فشار خون تازه ایجاد شده یا تشدید فشار خون از قبل را کنترل کرده و درمان کنید و مجدداً ارزیابی کنید که آیا مزایای تستوسترون بیشتر از خطرات آن در بیمارانی در خطر مشکلات قلبی عروقی قرار دارند می‌باشد یا خیر. با توجه به این خطر، از تستوسترون آندکانوات خوراکی یا تستوسترون انانتات زیر جلدی فقط برای درمان مردان مبتلا به شرایط هیپوگنادال مرتبط با علل ساختاری یا ژنتیکی استفاده کنید.
-ویریلیزاسیون (ایجاد حالات مردانه) در کودکانی که به طور ثانویه در معرض ژل و محلول تستوسترون موضعی قرار گرفته‌اند گزارش شده است. از تماس کودکان با موضع پوستی شسته نشده یا بدون لباس در مردانی که از تستوسترون موضعی استفاده می‌کنند، خودداری شود.به بیماران توصیه شود که دستورالعمل های توصیه شده برای استعمال را به شدت رعایت کنند.
-میکروآمبولی روغن ریوی با تستوسترون آندکانوات عضلانی:واکنش‌های جدی میکروآمبولی روغن ریوی (POME)، شامل میل به سرفه، تنگی نفس، سفت شدن گلو، درد قفسه سینه، سرگیجه و سنکوپ و اپیزودهای آنافیلاکسی، از جمله واکنش های تهدید کننده حیات، در طول دوره‌ی درمان یا بلافاصله پس از تزریق تستوسترون آندکانوات گزارش شده است. این واکنش ها می تواند پس از هر تزریق تستوسترون آندکانوات در طول دوره درمان، از جمله پس از اولین دوز، رخ دهد.پس از هر تزریق، بیمار به مدت ۳۰ دقیقه در محیط مراقبت های بهداشتی تحت نظر باشد تا در صورت بروز واکنش های جدی POME یا آنافیلاکسی، اقدامات مناسب پزشکی انجام شود.به دلیل خطرات واکنش‌های جدی POME و آنافیلاکسی، تستوسترون آندکانوات تنها از طریق یک برنامه محدود تحت یک استراتژی ارزیابی و کاهش خطر (REMS) در کشورهای دیگر دسترس است.
-از اقدامات احتیاطی مناسب برای دریافت، جابجایی، مدیریت و دفع محصولات حاوی تستوسترون استفاده شود. لازم است دستکش (تک) در هنگام دریافت، باز کردن بسته بندی و قرار دادن در انبار پوشیده شود.
برای آماده‌سازی عضلانی، استفاده از دستکش‌های دوتایی، روپوش محافظ و کنترل تهویه توصیه می‌شود. NIOSH برای استفاده از محصول موضعی، دستکش دوتایی، روپوش محافظ (اگر دارو به فرم مایعی ایت که می‌تواند پاشیده شود) و محافظ چشم/صورت را توصیه می‌کند. در صورت وجود پتانسیل برای استنشاق، حفاظت تنفسی توصیه می شود.
-برخی از اشکال دارویی ممکن است حاوی پروپیلن گلایکول باشند. در نوزادان مقادیر زیاد پروپیلن گلایکول به صورت خوراکی، داخل وریدی (به عنوان مثال، بیش از 3000 میلی گرم در روز) یا به صورت موضعی، با مسمومیت های بالقوه کشنده همراه بوده است که می تواند شامل عوارضی همچون اسیدوز متابولیک، تشنج، نارسایی کلیوی و سرکوب سیستم عصبی باشد. همچنین در کودکان و بزرگسالان مواردی از سمیت از جمله هایپراسمولالیته، اسیدوز لاکتیک، تشنج و دپرسیون تنفسی گزارش شده است.
توصیه های دارویی تستوسترون
-نظارت منظم از طریق آزمایش خون به تعیین دوز مناسب کمک می کند و از اثربخشی درمان اطمینان حاصل می کند و در عین حال عوارض جانبی احتمالی را به حداقل می رساند.
-تولید فرمولاسیون دهانی تستوسترون در آمریکا بیش از یک سال است که متوقف گردیده‌است.
-تستوسترون انانتات عضلانی و تستوسترون انانتات زیرجلدی قابل جایگزینی با سایر محصولات خوراکی تستوسترون آندکانوات نیستند.
-تنظیم دوز شروع درمان در هایپوگنادیسم و محدوده‌ی دوزهای رایج، بر اساس جدول دقیق تنظیم شده در رفرنس‌ها انجام می‌شود.
-برخی داده‌ها نشان می‌دهند که مد نظر قرار دادن هدف درمانی کمی پایین‌تر، احتمالاً در بیماران مسن‌تر معقول باشد (به عنوان مثال، سطح پایین محدوده تستوسترون طبیعی).
-دوز و مدت درمان بستگی به سن، جنس، تشخیص، پاسخ بیمار به درمان و ظهور عوارض جانبی دارد. به طور کلی دوزهای کل بیش از ۴۰۰ میلی گرم در ماه به دلیل اثر طولانی مدت دارو مورد نیاز نیست.
-به طور معمول تجویز تستوسترون پیش از ۱۴سالگی توصیه نمی‌شود. با این حال در صورت نیاز، از ۱۲سالگی قابل تجویز است.
-ایمنی و کارایی تستوسترون درمانی در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم وابسته به سن (یا هیپوگنادیسم دیررس) ثابت نشده است (برچسب سازنده). با این حال، انجمن غدد درون ریز پیشنهاد می کند که درمان با تستوسترون به بیمارانی که علائم کمبود تستوسترون دارند و غلظت تستوسترون صبحگاهی به طور مداوم و روشن پایین است، ارائه شود. در مردان بالای ۶۵ سال، درمان فقط باید به صورت موردی و پس از مشورت با بیمار در مورد خطرات و فواید آن شروع شود.
-در موارد تراجنسیتی، تک درمانی با تستوسترون برای بالا بردن سطح سرمی تستوسترون به محدوده طبیعی برای مردان، و در نتیجه قطع قاعدگی، کلیتورومگالی، کاهش توده چربی و باروری (موقت یا دائم)، عمیق‌تر شدن صدا، افزایش آکنه، موهای بدن و صورت، توده عضلانی و میل جنسی ، طاسی الگوی مردانه (در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند) موثر است.
-اگرچه تستوسترون انانتات برای درمان ثانویه سرطان پستان متاستاتیک (اسکلتی) در حال پیشرفت و غیرقابل جراحی در بیمارانی که یک تا پنج سال پس از یائسگی هستند اندیکاسیون دارد، درمان‌های جدید دیگری جایگزین استفاده از تستوسترون انانتات در مدیریت سرطان متاستاتیک پستان شده‌اند.
-در تزریق عضلانی، رسیدن دمای داروی تزریقی به دمای اتاق و تکان دادن ویال به حل شدن کریستال هایی که در زمان نگهداری تشکیل شده اند، کمک می کند. تزریق عضلانی عمیق در عضله گلوتئال انجام می‌شود. ویال با چرخاندن بین کف دست گرم شود تا کریستال های تشکیل شده دوباره حل شوند.
-در صورت تزریق عضلانی ملح تستوسترون آندکانوات، تزریق به داخل گلوتئوس مدیوس به صورت متناوب بین باسن چپ و راست انجام می‌شود. از تزریق داخل عروقی خودداری شود. ممکن است منجر به میکروآمبولی روغن ریوی شود. از نزدیک شدن به شریان های گلوتئال فوقانی و عصب سیاتیک اجتناب شود. برخی از برچسب‌های بین‌المللی این محصول، تزریق بیش از دو دقیقه را توصیه می‌کنند. راهنمای نحوه تزریق ملح آندکانوات به دقت مطالعه شود.
-فرم خوراکی تستوسترون را به صورت یک کپسول صبح‌ها و یک کپسول عصرها همراه غذا مصرف می‌کنند.
-نکات مهم مصرف کرم موضعی، ژل و محلول تستوسترون :
ژل ها و محلول های مبتنی بر الکل قابل اشتعال هستند. تا زمان خشک شدن از نزدیک شدن به آتش، شعله، یا سیگار کشیدن خودداری شود.
تستوسترون ممکن است به دنبال تماس پوست به پوست با محل مصرف به فرد دیگری منتقل شود. پس از استفاده، دست ها کاملاً شسته شود و محل استفاده با لباس پس از خشک شدن کرم، ژل یا محلول پوشانده شود یا قبل از تماس، محل استفاده با آب و صابون کاملاً تمیز شود تا انتقال به حداقل برسد.
علاوه بر تماس پوست با پوست، تماس ثانویه به دنبال قرار گرفتن در معرض اقلام ثانویه (مانند حوله، پیراهن، ملحفه) نیز گزارش شده است. در صورت مواجهه ثانویه، فرد مقابل باید در اسرع وقت پوست را با آب و صابون کاملاً بشوید.
-مواضع مصرف و دوزهای محصولات تستوسترون موضعی قابل تعویض نیستند.برای آشنایی با نحوه صحیح مصرف هر محصول موضعی تستوسترون حتماً باید به راهنمای موجود در بسته بندی همان محصول مراجعه شود.
-ژل داخل بینی تستوسترون (Natesto): استفاده در داخل بینی ۳ بار در روز، با فاصله ۶ تا ۸ ساعت ترجیحاً در زمان معین در هر روز، انجام می‌شود. جهت آموزش طرز صحیح مصرف به راهنمای بسته‌بندی مراجعه شود و تا یک ساعت پس از مصرف، از دمیدن یا استشمام بینی خودداری شود. اگر ژل روی دست قرار گرفت، با آب و صابون گرم شسته‌شود. به طور موقت در صورت بروز دوره های رینیت شدید قطع شود. اگر علائم شدید رینیت باقی بماند، یک درمان جایگزین در نظر گرفته‌شود.
-مردان مسن تحت درمان با آندروژن ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به هیپرپلازی پروستات و کارسینوم پروستات باشند. افزایش میل جنسی (بیبیدو) ممکن است رخ دهد.
-سومصرف استروئیدهای آنابولیک در خانم‌ها می‌توان با مشکلات باروری و اختلالات قاعدگی همراه باشد.
-تستوسترون برای درمان اختلال میل جنسی هایپواکتیو، عمدتاً در بیماران یائسه مورد ارزیابی قرار گرفته است. هیچ فرمول مورد تایید FDA برای این مورد موجود نیست. محصولات تستوسترون مرکب یا استفاده از پلت ها، تزریق عضلانی و فرمولاسیون خوراکی توصیه نمی شود و از فرمولاسیون‌های موضعی پوستی در مطالعات استفاده می‌شود اما همچنان مطالعات تکمیلی مورد نیاز است.
-دوزهای بالای تستوسترون می‌تواند باعث سرکوب اسپرماتوژنز شود. تاثیر بر باروری ممکن است غیر قابل برگشت باشد. درمان هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپ با تستوسترون در مردانی که مایل به باروری در طی ۶ تا ۱۲ ماه هستند، توصیه نمی شود.برخی فرآورده‌های تستوسترون نیز در خانم‌هایی که قصد بارداری دارند، منع مصرف دارند.
-مصرف تستوسترون در دوران بارداری ممنوع است. به دلیل احتمال قرار گرفتن در معرض مواجهه ثانویه، همه افراد باید از تماس پوست به پوست با مناطقی که تستوسترون به صورت موضعی روی بدن فرد دیگری استفاده شده است، خودداری کنند.برخی از محصولات تستوسترون حاوی بنزیل الکل هستند که می تواند از جفت عبور کند.
-تستوسترون در شیر ترشح می‌شود. سطوح بالای تستوسترون اندوژن در مادر، مانند مواردی که در اثر برخی کیست های تخمدان ایجاد می شود، تولید شیر را سرکوب می کند. سطح تستوسترون سرم مادر معمولاً پس از بارداری کاهش می یابد و پس از قطع شیردهی به حالت عادی باز می گردد. برخی محصولات تستوسترون به طور خاص در دوران شیردهی منع مصرف دارند.
-از آنجایی که تستوسترون ممکن است تولید شیر را سرکوب کند، شروع مجدد درمان در مردان ترنس پس از بارداری تا زمانی که شیردهی کامل نشده است، توصیه نمی شود.
-وابستگی دارویی به تستوسترون در افرادی که از دوزهای تایید شده تستوسترون برای مواردمصرف تایید شده استفاده می کنند، مستند نشده است. با این حال، زمانی که خارج از دوز/موارد مصرف تایید شده استفاده می شود، ممکن است وابستگی ایجاد کند.
-بیماران را از عوارض جانبی جدی مرتبط با سوء مصرف تستوسترون و استروئیدهای آندروژنی آنابولیک آگاه کنید. در صورت مشکوک بودن به سوء مصرف، سطح تستوسترون سرم را بررسی کنید (سطح تستوسترون در مردانی که از مشتقات تستوسترون مصنوعی استفاده می کنند می‌تواند در محدوده طبیعی یا غیر طبیعی باشد). احتمال سوء مصرف را در بیماران مشکوک که با عوارض جانبی جدی قلبی عروقی یا روانی مراجعه می کنند، در نظر بگیرید.
-در مردانی که بلوغ دیررس دارند، با احتیاط مصرف شود. برخی از فرمولاسیون ها/محصولات برای استفاده در بیماران کمتر از ۱۸ سال تایید نشده اند.
-در بیماران مبتلا به افسردگی با احتیاط مصرف شود. تستوسترون می‌تواند ریسک افسردگی و افکار خودکشی را افزایش دهد. لازم است بیماران با شروع جدید یا بدتر شدن علائم افسردگی، اضطراب، تغییرات خلقی، یا افکار یا رفتار خودکشی ارزیابی شوند.
-تستوسترون می‌تواند در بیماران مبتلا به بی تحرکی طولانی مدت یا سرطان باعث هیپرکلسمی شود.
-مواردی که پیش از شروع درمان با تستوسترون باید ارزیابی شوند:
اندازه گیری تستوسترون تام سرم (ناشتا و حداقل ۲ صبح جداگانه)، بررسی عملکرد و آنزیم‌های کبدی ، پروفایل چربی بیمار، هموگلوبین و هماتوکریت (از شروع درمان با هماتوکریت بیشتر از 48٪ یا 50٪ در مردانی که در ارتفاعات بالاتر زندگی می کنند، خودداری شود)، ارزیابی عوامل خطر مشکلات قلبی عروقی، آزمایش PSA و معاینه پروستات در مردان ۵۵ تا ۶۹ سال یا بالای ۴۰ سال و در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات (از شروع درمان در موارد در انتظار ارزیابی اورولوژیک در بیماران مبتلا به ندول پروستات قابل لمس یا سفتی یا PSA بالاتر از ۴ یا ۳در مردان در معرض خطر بالای سرطان پروستات خودداری شود)، فشارخون بیمار
-مواردی که لازم است در مدت تستوسترون درمانی پایش شوند:
-فشارخون بیمار (۳ تا ۶ هفته پس از شروع یا تنظیم دوز و سپس به صورت دوره ای)
-آنزیم‌های کبدی
-پروفایل چربی
-هموگلوبین و هماتوکریت (در ۳ تا ۶ ماه پس از شروع بسته به فرمولاسیون، در ماه۱۲ و سپس به صورت سالانه-اگر هماتوکریت از ۵۴ درصد بیشتر شد، درمان قطع شود)
-کلسیم سرم و ادرار و علائم ویریلیزاسیون در زنان تحت درمان سرطان سینه کنترل شود.
-گلوکز سرم (ممکن است با تستوسترون کاهش یابد، بیماران دیابتی به دقت تحت نظر باشند)
-ارزیابی پاسخ مردان به درمان و عوارض جانبی ۳ تا ۱۲ ماه پس از شروع و سپس به صورت سالانه
-در طول درمان، رویدادهای قلبی عروقی به دقت بررسی شود.
-علائم درد، ادم، گرما، و اریتم در اندام تحتانی (بررسی ترومبوز ورید عمقی) و تنگی نفس حاد (بررسی آمبولی ریوی) به دقت پیگیری شود.
-کودکان پیش از بلوغ: معاینه رادیولوژیک مچ دست و دست هر ۶ ماه یکبار.
-تراکم استخوان در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم و پوکی استخوان یا شکستگی با ترومای ضعیف پس از ۱ تا ۲ سال از شروع درمان
-آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): در مردان ۵۵ تا ۶۹ سال یا بالای ۴۰ سال و در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات، -PSA و معاینه پروستات در ۳ تا ۱۲ ماه پس از شروع درمان، بر اساس دستورالعمل های غربالگری سرطان پروستات فعلی توصیه می شود.در صورت وجود افزایش تایید شده در PSA بیش از ۱/۴ نانوگرم در میلی لیتر ، PSA تایید شده بیش از ۴ در زمان شروع، یا ناهنجاری پروستات یا بدتر شدن قابل توجه LUTS، درمان را تا ارزیابی اورولوژی متوقف کنید.
-تستوسترون (آزاد): تستوسترون آزاد باید در بیماران مبتلا به شرایط مرتبط با افزایش یا کاهش SHBG، یا در بیماران با غلظت تستوسترون کل در ناحیه مرزی در اطراف مرز پایینی محدوده طبیعی (مثلا ۲۰۰ تا ۴۰۰ نانوگرم در دسی لیتر) اندازه گیری شود.
-تستوسترون (کل):
توصیه های عمومی: ۳ تا ۶ ماه پس از شروع (وابسته به فرمولاسیون)، در ماه ۱۲ و سپس هر ۶ تا ۱۲ ماه
-هر فرمولاسیون می‌تواند ارزیابی های بیشتری نیز لازم داشته‌باشد. برشور راهنمای محصول حتماً مطالعه شود.
-در افراد تراجنسیتی تحت درمان، غربالگری معمول سرطان و ارزیابی آزمایشگاهی مانند افراد غیرترنس برای تمام بافت های موجود انجام شود. سطح تستوسترون سرم هر ۳ ماه در طول سال اول و سپس سالانه یا هر دو سال یکبار ارزیابی شود. اطمینان حاصل شود که سطح تستوسترون در طول درمان در محدوده طبیعی برای مردان باقی می ماند.
