اطلاعات عمومی برای مصرف کنندگان انسولین
انسولین چیست؟
انسولین نوعی هورمون است که به صورت طبیعی در بدن انسان در پانکراس تولید شده و وارد خون می شود.این هورمون مسئول تنظیم قند خون است.
اگر بدن شما به هر دلیلی نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند و یا انسولین تولید شده در بدن کارآیی لازم را نداشته باشد ،قند خون افزایش پیدا می کند.به این اختلال بیماری دیابت می گویند.
افراد مبتلا به دیابت نیاز به درمان جهت کنترل قند خون دارند زیرا افزایش قند خون می تواند عوارض جبران ناپذیری به سلول ها و بخش های مختلف بدن وارد سازد.
انسولین در کارخانه های دارویی با شبیه سازی انسولین انسانی ساخته می شود .همچنین در گذشته برای تهیه این هورمون از انسولین حیوانی (موجود در خون گاو) استفاده می شده است که امروزه ساخت انسولین از منشا حیوانی به ندرت اتفاق می افتد.
انسولین را نمی توان از راه خوراکی مصرف کرد زیرا توسط آنزیم های گوارشی تخریب می شود .لذا در افراد نیازمند به انسولین ،حتما باید با تزریق زیر پوستی وارد بدن شود.
تزریق انسولین با یک سوزن کوچک و سرسوزن مخصوص صورت می گیرد و البته امروزه فرم های جدید آماده ی تزریق انسولین به صورت قلم تزریقی به بازار عرضه شده اند.
داروی انسولین انواع مختلفی دارد که عمده ی تفاوت انواع مختلف،در مدت زمان اثرگذاری و طول عمر آنها می باشد.
انسولین های کوتاه اثر یا انسولین محلول،سریع اثر می کند و معمولا باید پیش از مصرف غذا تزریق شود.
انسولین های متوسط الاثر و طولانی اثر،مدت زمان بیشتری طول می کشد تا اثر نمایند اما اثر طولانی تری دارند.
فرآورده های انسولینی دوفاز، دارویی ترکیبی حاوی هردونوع انسولین کوتاه و طولانی یا متوسط الاثر می باشند.
این محصولات توسط کمپانی های معتبر و متعددی ساخته می شوند.
نوع و نام تجاری انسولینی که پزشک برای شما تجویز می نماید ، اهمیت زیادی دارد و بدون نظر پزشک نباید اقدام به تغییر نوع انسولین یا شرکت تولیدی انسولین خود کنید و درمان را باید با داروی یک شرکت ادامه دهید.
افت قند خون مشکل اصلی بیماران مصرف کننده انسولین
آزمایش قند ۳ ماهه چیست؟
چه داروهایی قند خون را افزایش می دهند؟
پیشرفت های جدید در درمان بیماران دیابتی
انسولین چگونه قند خون را کنترل می کند؟
انواع دیابت – انواع انسولین – چرا نمی توان انسولین را خوراکی مصرف کرد؟ – انسولین در بارداری
چگونه می توان مقدار قند خون را در حد طبیعی تثبیت کرد؟
دیابت به زبان ساده
دیابت و کبد چرب
اهمیت وزن ایده آل
نسل جدید داروهای دیابت نوع ۲
پیش از مصرف انسولین
– در صورت بارداری، اقدام به بارداری و شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید .زیرا انسولین تجویزی شما در این شرایط نیاز به تنظیم دوز مجدد دارد.
_در صورت سابقه ی اختلال کلیوی ،کبدی و هرگونه حساسیت دارویی ،پزشک خود را مطلع سازید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
نحوه ی مصرف انسولین
_از آنجا که این دارو در شکل ها و انواع مختلف توسط شرکت های متعددی ساخته می شود ،در مصرف آنها پیش از هر توصیه ای ،مطالعه ی کامل و بادقت بروشور داروی تجویز شده برای شما ضرورت دارد.نحوه ی مصرف انسولین را در برگه ی موجود در بسته بندی دارو به دقت مطالعه نمایید و از پزشک یا داروساز خود آموزشات لازم را دریافت نمایید.
_مصرف انسولین را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف نمایید .پزشک یا داروساز شما نحوه ی تزریق را به شما آموزش خواهد داد.از تغییر مقدار مصرف دارو بدون نظر پزشک بپرهیزید.
_انسولین را می توانید در زیر پوست بالای بازو ،ران پا،عضلات سرینی و اطراف ناف تزریق نمایید و هر چند وقت یک بار محل تزریق را تغییر دهید.
_درمان شما ممکن است متشکل از چند نوع انسولین و حتی مقدار مصرف متفاوت در هر نوبت باشد که توسط پزشک ،محاسبه و بررسی شده است.مقدار مصرف انسولین براساس “واحد” محاسبه می گردد.در نتیجه در صورت نیاز به انسولین درمانی سوالات خودرا به طور کامل از پزشک و داروساز خود بپرسید و مطمئن شوید که همه چیز را در مورد نحوه ی صحیح مصرف انسولین می دانید.
_برخی از انواع انسولین ،پیش از تزریق باید باهم مخلوط شوند.نحوه ی اختلاط صحیح را از داروساز خود سوال کنید. به عنوان مثال انسولین رگولار که سریعا اثر می کند کاملا ضفاف است و نیازی به هم زدن ندارد ولی انسولین بای فازیک که ترکیبی از انسولین شفاف و شیری است قبل از استفاده باید به ملایمت به هم زده شود تا ذرات نامحلول انسولین معلق شود و بطور یکنواخت در ترکیب پراکنده شود.
اگر لازم باشد که انسولین شفاف و شیری از دو ویال جداگانه و بصورت هم زمان مصرف شود باید بصورت زیر عمل کنید
۱.ابتدا به تعداد واحد تجویز شده ی انسولین شفاف ،داخل سرنگ هوا بکشید و به ویال مورد نظر تزریق نمایید.
۲.به تعداد واحد تجویز شده ی انسولین شیری NPH نیز داخل سرنگ هوا بکشید و به ویال انسولین رگولار تزریق نمایید.
۳.ویال انسولین رگولار را برعکس بگیرید و تعداد واحد مورد نظر را داخل سرنگ بکشید.
۴.ویال انسولین NPH را برعکس بگیرید و تعداد واحد مورد نظر را داخل سرنگ بکشید.
نکته:از تکان دادن ویال انسولین خودداری نمایید زیرا با ایجاد حباب در انسولین، در اندازه گیری مقدار مصرف دارو خطا ایجاد می شود.
توصیه های انسولین
_عموما درمان دیابت مادام العمر می باشد.در نتیجه در تمام مدت درمان نیاز است تحت نظر پزشک باشید و آزمایشات دوره ای لازم را انجام دهید تا روند پیشرفت درمان و کنترل عوارض بیماری توسط پزشک برای شما بررسی شود.
_بررسی قند خون به صورت روزانه و دوره ای جهت ارزیابی درمان در دیابت بسیار مهم می باشد.جهت اطلاعات بیشتر در مورداندازه گیری سطح قندخون اینجا کلیک کنید(لینک قند خون)
_در صورت بروز تب یا عفونت به پزشک خود اطلاع دهید .در صورت احساس تشنگی ،تکرار ادرار واحساس خستگی زیاد فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.این علائم نشان می دهد قند خون شما تحت کنترل نمی باشد.
_هربار که دارو های نسخه ی جدید را دریافت می کنید،حتماً دقت نمایید که نوع انسولین تجویزی مطابق با مصرف سابق یا توصیه های پزشکتان باشد.در غیر این صورت با پزشک یا داروساز خود صحبت نمایید.
_مصرف الکل برروی سطح قند خون اثر می گذارد و منجر به اختلال در کنترل قند خون می شود.
_افت قند خون عارضه ایست که همه ی مصرف کنندگان انسولین کم و بیش آن را تجربه نموده اند.جهت دریافت اطلاعات کامل در مورد این عارضه اینجا کلیک کنید(لینک مقاله ی افت قند خون)
احساس اضطراب،تعریق ناگهانی،گرسنگی،تپش قلب،سرگیجه و در موارد شدید از حال رفتن از علائم افت قند خون می باشد .جهت جلوگیری از وقوع این عارضه،همیشه یک نوشیدنی شیرین،آبنبات یا قند همراه خود داشته باشید و در بروز این علائم با مصرف کمی ماده ی شیرین میتوانید از ابتدا جلوی افت قندخون را بگیرید.
-یک کارت شناسایی برای خود تهیه کنید. اطلاعات بیماری خود و داروهایتان را برروی آن یادداشت کنید و همیشه در وسایل شخصی یا کیف پولتان همراه خود داشته باشید.این کار باعث می شود سایر افراد در صورت لزوم بتوانند اقدامات مناسبی جهت کمک به شما انجام دهند.
-همیشه همراه خود تعدادی قند، آبنبات یا نوشیدنی شیرین داشته باشید و در صورت احساس علایم افت قند خون 3-4 عدد قند یا آبنبات یا کمی نوشیدنی شیرین مصرف نمایید تا عارضه کنترل شود و احساس بهبودی کنید.
_به توصیه های پزشک خود درباره سبک زندگی مناسب بیماران دیابتی شامل رژیم غذایی مناسب،ترک سیگار و الکل و داشتن فعالیت بدنی مناسب حتماً عمل نمایید.
_در صورتی که قصد انجام عمل جراحی یا اقدامات دندانپزشکی را دارید ،حتما درمانگر خود را از مصرف انسولین و ابتلا به دیابت مطلع نمایید.
_سعی کنید داروهای مورد نیاز خود را همیشه به صورت منظم و کامل در کیف مخصوص انسولین همراه خود داشته باشید .
_در صورتی که فرم قلم آماده ی تزریق برای شما تجویز شده است،توصیه های لازم و نحوه ی تزریق را از پزشک خود دریافت نمایید .
عارضه ی شایع انسولین
مهم ترین عارضه ی انسولین، افت قند خون می باشد. لذا همیشه همراه خود تعدادی قند، آبنبات یا نوشیدنی شیرین داشته باشید و در صورت احساس علایم افت قند خون 3-4 عدد قند یا آبنبات یا کمی نوشیدنی شیرین مصرف نمایید تا عارضه کنترل شود و احساس بهبودی کنید.
شرایط نگهداری
شرایط نگهداری انسولین های مختلف، متفاوت می باشد.
_ویال های معمولی انسولین همیشه باید در یخچال نگهداری شود ولی ویال انسولین قلمی پس از باز شدن معمولا تا یکی دو هفته قابل استفاده هستند(در دمای ۲۵درجه، دور از گرما و نور مستقیم). جزئیات دقیق نگهداری انسولین را به طور کامل در بروشور موجود در بسته بندی آن مطالعه نمایید و یا سوالات خود را از داروسازتان بپرسید.
موارد مصرف انسولین NPH
+دیابت نوع یک، درمان
+دیابت نوع دو، درمان
+افراد دیابتی تحت تغذیه‌ی روده‌ای
+بیماران دیابتی تحت عمل جراحی
+دیابت دوران بارداری(بدون برچسب)
ایندارو حاوی یک انسولین متوسط‌اثر به نام انسولین ایزوفان (NPH) می‌باشد که جهت کنترل قندخون در طول روزیا شب، یک یا دو بار در روز، به تنهایی یا درکنار انسولین های سریع اثر تجویز می‌شود. دوز معمول این نوع انسولین ۰/۳تا ۱واحد به ازای هرکیلوگرم وزن بیمار است. با این‌حال برای هر فرد جداگانه و با توجه به شرایط او تعیین می‌شود.
در مقایسه با انسولین رگولار، انسولین NPH یا ایزوفان، شروع اثر آهسته‌تر و مدت اثر طولانی‌تری دارد
انسولین از طریق گیرنده های خاص متصل به غشاء بر روی بافت های هدف برای تنظیم متابولیسم کربوهیدرات ها، پروتئینها و چربی ها عمل می کند. اندام های هدف انسولین شامل کبد، عضلات اسکلتی و بافت چربی است.
این ترکیب انسولینی با القای جذب محیطی گلوکز، مهار کبدی تولید گلوکز، مهار لیپولیز و پروتئولیز، تنظیم متابولیسمگلوکز(انسولین متوسط اثر/سریع اثر) موجب کنترل قندخون می‌شود.
این دارو با اتصال به گیرنده‌های انسولین در عضلات و سلول‌های چربی، موجب کاهش سطح گلوکز خون می‌شود و جذبگلوکز توسط سلول‌ها را تسهیل می‌نماید.
فارماکوکینتیک:
نکته:شروع اثر و دورهی اثرات هایپوگلایسمیک بستگی به راه مصرف، محل تزریق، حجم و غلظت تزریق و روش آماده‌سازیدارو دارد.سرعت جذب، شروع اثر و دورهی اثرممکن است در اثر فعالیت ورزشی، وجود لیپودیستروفی و/یا دما تغییر یابد.
متابولیسم: کبد، کلیه، چربی؛ CYP450:ندارد
شروع اثر:۱تا۲ساعت
پیک اثر:۴تا۱۲ساعت
دورهی اثر:۱۴تا۲۴ساعت
زمان پیک پلاسمایی:۶تا۱۰ساعت
دفع:ادرار
منع مصرف:
-سابقه‌ی حساسیت به انسولین‌ها یا سایر اجزای فرمولاسیون
-تزریق وریدی یا عضلانی
-انفوزیون زیرجلدی با پمپ
-افت قندخون
موارد احتیاط:
-عفونت، بیماری یا استرس جدی
-هایپوکالمی
-نقص کلیوی و کبدی
-اختلالات بینایی(فرم قلم تزریقی)
-اختلالات قلبی
-آمیلوئیدوز پوستی موضعی
هشدارها:
-با توجه به اینکه انسولین توسط انستیتوی ایمنی داروی (ISMP) در لیست داروهای پرخطر قرارگرفته که خطا در مصرفآن می‌تواند به بیمار آسیب برساند و به علت وجود فرآورده‌های بسیار متنوع و متعدد انسولینی، ضروری است که نوعانسولین مصرفی کاملاً مشخص شود و احتیاطات لازم جهت‌جلوگیری از خطای دارویی انجام شود.
عوارض جانبی:
عوارض شایع:
افت قندخون، تعریق، تپش قلب، عوارض محل تزریق، لیپودیستروفی محل تزریق، میالژی، خارش، راش، عفونت تنفسیفوقانی، افزایش وزن، سردرد، ادم محیطی، واکنش‌های حساسیتی، آنفولانزا، اختلال بینایی
عوارض جدی:
افت قندخون،دیس‌اوریدتیشن(عدم موقعیت آگاهی)، تشنج، کاهش هوشیاری، هایپوکالمی، واکنش‌های حساسیتی،آنافیلاکسی، درد شکمی، اسهال،سوهاضمه، عفونت، نوروپاتی، درد اسکلتی عضلانی،ایمونوژنیسیتی، تورم اندام‌هایانتهایی، مشکلات بینایی
تداخلات دارویی:
مکانیسم کلی تداخلات:
نامشخص
منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
ماسیمورلین، رزیگلیتازون
تداخلات ماژور:
آلفا لیپوئیکوم اسیدوم، فلورکینولون‌ها، کلروکین، فلومکوئین،هیدروکسی‌کلروکین، لانرئوتاید،لیراگلوتاید،ماسیمورلین، متوکلوپرامید، مترلپتین، اوکترئوتاید، پازیرئوتاید، پیوگلیتازون، پراملینیتاید، رزیگلوتارون،سدیم تیوکتات، تیوکتیک اسید
تداخلات متوسط:
آکاربوز، آسبوتولول، استیل‌سالیسیکوم اسیدوم، آلبیگلوتاید، آلوگلیپتین، آسپرین،آتنولول، آزیلسارتان،بالسالازاید، بنازپریل، بتاکسولول، بزافیبرات، بیسموت، بیزوپرولول، بیترملون، بروموکریپتین،کاناگلیفلوزین، کاندسارتان، کاپتوپریل، کارتلول، کارودیلول، سلیپرولول، ریشه‌ی جینسینگ چینی،کلرتیازید، کلروتریانیسن، کلرپرومازین، کلرپروپامید، کلرتالیدون، کولین منیزیم تری‌سالیسیلات،سیکلزوناید، سیپروفیبرات، کلوفیبرات، کلونیدین،داپاگلیفلوزین، دیفلونیسال، دیزوپیرامید،دولاگلوتاید،امپاگلیفلوزین، انالاپریل، انالاپریلات،اپروسارتان، ارتوگلیفلوزین، اسمولول، اوکالیپتول، اوکالیپتوس وکلیه ی فرآورده‌ها، اگزناتاید، فنوفیبرات، فنوفیبریک‌اسید، فنوگریک،فلوکستین، فوزینوپریل، فورازولیدون،فوروزماید، جمفیبروزیل، جینکو، جنیسینگ، گلیمپراید، گلی‌پیزاید، گلوکاگون، گلوکومنان، گلی‌بوراید،صمغ‌گوآر، جیمنما سیلوستره،هیدروکلروتیازید، هیدروفلومتیازید، اینداپامید، ایپرونیازید، ایربسارتان،ایزوکربوکسازید،لابتالول، لووبونولول،لیناگلیپتین، لینزولید، لیزینوپریل، لیتیم، لیگزیزناتاید، لوسارتان،مزالامین، متفورمین،متیلن‌بلو،متیپرانولول، متولازون، میگلیتول، موکلوبماید، موئکزیپریل، نادولول،ناتگلیناید، نبیوولول، نیالاماید،اولمسارتان، اولسالازین، اُکسپرنولول، پن‌بوتولول، پنتاماید،پنتوکسی‌فیلین،پریندوپریل، فنلزین، پیندولول، پلی‌تیازید، پراکتولول، پروکاربازین، پروپرانولول،پسیلیوم، کوئیناپریل، رامیپریل، راساژیلین، رپاگلیناید، سافیناماید، سالسالات، ساکساگلیپتین، سلژیلین،سماگلوتاید، سیتاگلیپتین، سوتالول، سوکسینیل سولفاتیازول، سولفاستامید، سولفادیازین،سولفادوکسین، سولفاگوانیدین، سولفامرازین، سولفامتازین، سولفامتیزول، سولفامتوکسازول،سولفانیلاماید، سولفاپیریدین، سولفاسالازین، سولفاتیازول، سولفیسوکسازول، تلمیسارتان،تستوسترون، تیمولول، تیرزپاتاید، تولازاماید، تولبوتامید، تراندولاپریل، ترانیل‌سیپرومین، تریامترن،والسارتان، ویلداگلیپتین، زوفنوپریل، زوتپین
افزایش اثرداروها توسط انسولین NPH:
عوامل کاهنده‌ی قندخون، رزیگلیتازون
داروهایی که سطح خونی انسولین NPH را بالا می برند:
مهارکنندگان آلفا گلوکوزیداز، آلفالیپوئیک‌اسید، آندروژن‌ها، عوامل ضددیابت، بتابلاکرها، بورتزومیب،مهارکنندگان دی‌پپتیدیل پپتیداز-۴، ضدویروس با اثر مستقیم (HCV)، ادتات کلسیم دی‌سدیم، آگونیست‌هایشبه‌گلوکاگونی پپتید-۱، گوانتیدین، محصولات گیاهی با خاصیت کاهش قندخون، لاریگلوتاید، قارچ مایتاکه، مترلپتین،مهارکنندگان مونوآمین اکسیداز، پگ‌ویزومانت، پیوگلیتازون، پراملینتاید، پروتیونامید، کینولون‌ها، سالیسیلات‌ها،مهارکنندگان بازجذب اختصاصی سروتونین، مهارکنندگان سدیم گلوکز کو-ترنسپورتر-۲ (SGLT2)
کاهش اثرات داروها توسط انسولین NPH:
ماسیمورلین
داروهایی که سطح انسولین NPH را کاهش می دهند:
بتابلاکرها، بورتزومیب، عوامل افزاینده‌ی قندخون، کینولون‌ها، ریتودرین، دیورتیک‌های تیازیدی و شبه‌تیازیدی
تداخل با غذا:
ذکر نشده‌است.
توصیه های دارویی:
-در افراد با دیابت نوع یک انسولین NPHباید همزمان با یک داروی سریع یا کوتاه‌اثر تجویز شود.
-درمان با حداقل دوز اثربخش آغاز شود. دوزهای بالاتر در افراد چاق، بی‌تحرک یا فرد درگیر با کتواسیدوز، توصیهمی‌شود.در دیابت نوع یک معمولاً ۴۰تا۵۰درصد از مجموع دوز انسولین روزانه‌ی بیمار به انسولین بازال(طولانی اثر یامتوسط اثر)اختصاص داده می‌شود.انسولین ایزوفان معمولاً در دو نوبت در روز تجویز می‌شود.(دو دوز مساوی یا دوسومدوز روزانه قبل از وعده عذایی صبح و یک‌سوم باقی مانده قبل از وعده‌ی غذایی عصر یا پیش از خواب)تقسیم دوز روزانهدر سه تا چهار نوبت ممکن است خطر بروز افت قندخون را کاهش دهد و‌پروفایل انسولین بازال ثابت‌تری ایجاد کند.
-انسولین ایزوفان در مبتلایان به دیابت نوع دو، معمولاً در افراد با هایپرگلایسمی شدید و علامت‌دار تجویزمی‌شود(HbA1c بیشتر یا مساوی ۱۰، قندخون بالای ۳۰۰، وجود پرادراری/پرنوشی یا کسانی که با سایر روش‌هایدرمانی ضددیابت به اهداف درمانی نرسیده‌اند).
-در صورتی که خطر افت قندخون در بیمار بالا باشد، جایگزین کردن یک انسولین طولانی اثر به جای انسولین ایزوفانپیشنهاد می‌شود.
-در مواردی که بیمار دچار هایپوگلایسمی می‌شود:چنانچه دلیل واضحی برای هایپوگلایسمی وجود ندارد، می‌توان۱۰تا۲۰درصد دوز انسولین آسپارت را کاهش داد. در موارد شدید(که بیمار با افت قند نیاز به کمک فرد دیگری پیداکرده‌است یا قندخون کمتر از ۴۰)۲۰تا۴۰درصد کاهش دوز لازم است.
-پیش از هر بار تزریق، قلم با دو واحد انسولین، هواگیری شود.پس از تزریق به مدت ۶ثانیه سوزن در بافت نگهداشته شودتا از تزریق کامل دارو به بافت اطمینان حاصل گردد.پس از تزریق درجه ی قلم باید بر روی واحد صفر بازگردد.
-طبق توصیه‌ی CDC، انواع قلم های تزریقی به علت ریسک عفونت، نباید برای بیشتر از یک نفر استفاده شوند(حتی درصورتیکه سرسوزن تعویض شود).
-قلم‌های تزریقی را پیش از باز کردن در یخچال، در دمای ۲تا۸درجه سانتی‌گراد و دور از یخ‌زدگی تا تاریخ انقضا و یا تا۲۸روز در دمای اتاق(۳۰درجه) نگهداری شوند. پس از بازکردن و شروع مصرف در یخچال یا در دمای اتاق(۳۰درجهسانتی‌گراد) نگهداری شود و حداکثر تا۱۴ روز (۱۴تا۲۸در برندهای مختلف متفاوت)مصرف شود.اگر از ابتدا خارج ازیخچال نگهداری شده، ۲۸روز با احتساب زمان قبل و پس از باز شدن در نظر گرفته شود.
-در صورت مشاهده یخ زدگی قلم را دور بیاندازید.
-دارو پیش از تزریق از یخچال خارج و به دمای اتاق برسد. از تزریق سرد خودداری شود.
-نحوه‌ی تزریق زیرجلدی، مواضع تزریق و کلیه‌ی نکات لازم در این مورد(نظیر چرخش محل تزریق) به بیمار آموزشداده‌شود.
-لازم است نحوه‌ی تزریق دارو پیش از شروع درمان، به صورت عملی به بیمار آموزش داده شود و از توانایی بیمار یا همراهوی در انجام تزریق و رعایت نکات لازم، اطمینان حاصل شود.
-به بیمار در مورد اندازه‌گیری قندخون و علائم افت قندخون آموزش‌های لازم داده شود.
-معاینات چشمی به صورت دوره ای و سالانه انجام شود.
-HbA1c حداقل دوبار در سال در بیماران با قندخون تحت کنترل و چهاربار در سال در بیمارانی که به هدف درمانینرسیده‌اند یا تغییرات در رژیم درمانی دارند، چک شود.
-در موارد دیابت دوران بارداری، به بیمار تاکید شود که باید قندخون را ۴مرتبه در روز چک نماید(ناشتا، و پس از هر سهوعده‌ی غذایی) تا زمانی که شرایط پایدار شود.
-در مواردی که بیمار تحت درمان با داروهای خوراکی ضددیابت می‌باشد، به تنظیم دوز مجدد داروهای سولفونیل‌اوره وتیازولیدیندیونی در زمان شروع درمان با انسولین، توجه شود.ممکن است نیاز به قطع یا کاهش دوز پنجاه درصدی اینداروها باشد.
-قند خون بیمار به صورت منظم و روزانه اندازه‌گیری و ثبت شود. همچنین لازم است وضعیت قندخون و آنزیم‌های کبدیبیمار به صورت منظم و دوره‌ای بر حسب نیاز، توسط پزشک ارزیابی شود.
-در صورت اضافه شدن هر دارو یا ترکیبی که می‌تواند موجب افت قندخون شود، دوز مصرفی داروی جدید با توجه بهمصرف انسولین تنظیم شود. ممکن است نیاز به تغییر دوز انسولین یا داروهای دیگر باشد.
-کراتین بیمار پیش از شروع درمان با انسولین و سپس به صورت دوره‌ای چک شود.
-عملکرد کلیوی بیماران در شروع درمان و سپس به صورت منظم و دوره‌ای ارزیابی شود.
-عملکرد کبدی و کلیوی، وزن و الکترولیت‌های خون بیماران به صورت منظم و دوره‌ای پایش شود.
-در بیماران دیابتی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، عصر روز قبل از عمل، دوز انسولین ایزوفان ۲۵درصد کاهش یابدو در صبح روز عمل یا حین عمل ۲۵تا ۵۰درصد نسبت به حالت عادی کاهش داده‌شود.
-در صورت نیاز به جایگزین کردن انسولین ایزوفان به جای یک انسولین طولانی‌اثر، انسولین ایزوفان با ۸۰درصد دوزانسولین طولانی اثر مصرفی بیمار آغاز شود(۲۰درصد کاهش دوز) و یک بار در روز(قبل خواب)یا دوبار در روز تزریقشود.
-پیش از تزریق قلم تزریقی حداقل ده مرتبه بین دو کف دست غلتانده شود.محلول آماده‌ی تزریق انسولین ایزوفان یکدستابری یا شیری است.چنانچه ذرات معلق یا رسوب سفید مشاهده می‌شود، از تزریق دارو خودداری گردد.از تکان شدید قلمپیش از تزریق خودداری گردد.تنها در کف دست، به آرامی غلطانده شود تا یکنواخت شده و به دمای محیط برسد.
-جهت پیشگیری از عوارض ناخواسته، پیش از اقدام به بارداری و در حین بارداری، قندخون و HbA1c مادر باید نزدیک بهاهداف درمانی و بدون افت قندخون معنادار، نگه داشته شود.انسولین انتخاب ارجح درمانی در دیابت نوع یک و دو دردوران بارداری می‌باشد.
-انسولین در شیر ترشح می‌شود اما در بدن شیرخوار جذب سیستمیک از طریق شیر ندارد.تصمیم به شیردهی بر اساستوصیه‌ی داروخانه در مدت درمان با انسولین، با ارزیابی خطرات مواجهه ی شیرخوار با دارو و مزایایی که شیردهی برایمادر و نوزاد دارد،گرفته شود.
-در بیماران بستری که قادر به صرف غذا هستند، قندخون پیش از غذا و پیش از زمان خواب شب چک شود. در بیمارانیکه غذا مصرف نمی‌کنند یا تغذیه‌ی روده‌ای دارند، قندخون هر۴تا۶ساعت ارزیابی شود.ممکن است در برخی بیماران نیاز بهپایش قندخون روزانه به دفعات بیشتر باشد. موارد افت قندخون پی‌درپی، تغییر در رژیم غذایی، تغییرات داروهای مصرفیو عوامل دیگر می‌تواند بر روی سطح قندخون اثر بگذارد.
-به بیمار تاکید شود که همواره پس از تزریق، قلم را بدون سرسوزن نگهداری کند. همچنین از شستشو یا خیس کردن قلماکیداً خودداری نماید.
انسولین NPH ویال:
-برای اختلاط کامل انسولین پیش از تزریق، ویال انسولین NPH باید حداقل ده مرتبه وارونه یا بین دو دست غلتانده شود.
-ویال‌های تزریقی را پیش از باز کردن در یخچال، در دمای ۲تا۸درجه سانتی‌گراد و دور از یخ‌زدگی تا تاریخ انقضا و یا تا۳۱روز در دمای اتاق(۳۰درجه) نگهداری شوند. پس از بازکردن و شروع مصرف در یخچال یا در دمای اتاق(۳۰درجهسانتی‌گراد) نگهداری شود و حداکثر تا۳۱ روز (۲۸تا۳۱در برندهای مختلف متفاوت)مصرف شود.اگر از ابتدا خارج ازیخچال نگهداری شده، ۳۱روز با احتساب زمان قبل و پس از باز شدن در نظر گرفته شود.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف انسولین
انسولين در درمان ديابت مليتوس، درمان كتواسيدوز ديابتيك و تشخيص كمبود هورمون رشد به كار مي رود.
مکانیسم اثر انسولین
انسولين ذخيره و متابوليسم كربوهيدرات ها، پروتئين و چربي ها را كنترل مي كند. انتقال فعال گلوكز را از غشاء سلولي بافت چربي و عضله افزايش مي دهد و موجب تبديل گلوكز و اسيد چرب آزاد داخل سلولي به شكل ذخاير گليكوژن و تري گليسيريد مي شود و همچنين تبديل گلوكز كبدي به گليكوژن را افزايش داده و خروج گلوكز از كبد را مهار مي كند. تزريق داخل وريدي انسولين با كاهش قند خون، ترشح هورمون رشد را تحريك مي كند.
فارماکوکینتیک انسولین
در تزريق زيرجلدي شروع اثر انسولين رگولار 60-30 دقيقه پس از تزريق و طول اثر آن 8 ساعت مي باشد و پس از 4-2 ساعت به حداكثر اثر خود مي رسد. شروع اثر انسولين ايزوفان باي فازيك پس از 30 دقيقه، طول اثر آن 24 ساعت و حداكثر اثر آن پس از 8-4 ساعت ديده مي شود. شروع اثر انسولينNPH انساني( ايزوفان) پس از 4-3 ساعت، طول اثر آن 24-18 ساعت و حداكثر اثر آن پس از 12- 6 ساعت مي باشد. انسولين در بيشتر بافت هاي بدن توزيع مي شود، متابوليسم آن كبدي و كليوي است. نيمه عمر دارو 6-5 دقيقه و 80-30% دفع آن كليوي مي باشد.
منع مصرف انسولین
در اسهال، فلج معده، انسداد روده ، استفراغ و ديگر شرايطي كه سبب عدم جذب غذا مي شود و يا شرايطي كه موجب كاهش قند خون مي شود مانند بي كفايتي آدرنال و هيپوفيز نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی انسولین
واكنشهاي موضعي و ديستروفي بافت چربي در محل تزريق، كاهش قند خون با مصرف مقادير زياد و نيز افزايش وزن ديده شده است. پروتامين موجود در فرآورده هاي انسولين ممكن است واكنش هاي آلرژيك ايجاد كند.
تداخلات دارویی انسولین
بلوك كننده هاي بتاآدرنژيك ممكن است سبب بالا رفتن قند خون يا كاهش قند خون شود. بلوك كننده هاي اختصاصي بتايك كمتر عوارض فوق را ايجاد مي كنند ولي مي توانند علائم كاهش قند خون را مخفي كنند. كورتيكواستروئيدها اثرات انسولين را خنثي مي كنند. بنابراين تنظيم مقدار مصرف دارو لازم مي باشد.
هشدار ها انسولین
1. در بيماري هاي كليوي با توجه به تغييرات كليرانس انسولين، در بيماري هاي كبدي با توجه به تغييرات متابوليسم انسولين و تغييرات غلظت قند خون، تنظيم ميزان مصرف لازم مي باشد.
2. در شرايط ايجاد كننده افزايش قند خون مانند تغييرات هورموني در زنان، تب، پركاري غده فوق كليوي، عفونت و استرس هاي رواني ممكن است نياز به انسولين افزايش يابد.
3. پركاري تيروئيد، فعاليت بدن و كليرانس انسولين را زياد كرده و كنترل قند خون را مشكل مي كند.
4. جراحي با تروما ممكن است قند خون را افزايش و يا كاهش داده و تنظيم مقدار مصرف انسولين لازم باشد.
توصیه های دارویی انسولین
1. در دوران بارداري و شيردهي ممكن است نياز به انسولين تغيير كند، بنابراين كنترل قند خون لازم مي باشد.
2. در كودكان قبل از سن بلوغ و افراد مسن به دليل حساسيت بيشتر به انسولين، خطرپايين آمدن قند خون بيشتر است.
3. سرنگ مناسب براي تعيين مقدار مصرف دقيق انسولين بايد انتخاب شود، محل تزريق دقيقاً مشخص شده و در تزريقات مكرر محل تزريق تغيير داده شود.
4. با تغيير رژيم غذايي، فعاليت بدني يا بيماري نياز به انسولين تغيير مي كند.
