امپرازول Omeprazole

امپرازول چیست؟
در معده یک سری سلول هایی وجود دارد که اسید تولید می کنند و هیدروژن که عامل اسیدی است را داخل معده تزریق می کنند به این سلول ها پمپ های هیدروژن گفته می شود.

کپسول اکتاپ 20 میلی گرم یکی از برندهای امپرازول

امپرازول جزء دسته داروهایی است که پمپ هیدروژن را مهار می کنند و در واقع اجازه تولید اسید معده را نمی دهند. سایر داروهای این دسته عبارتند از پنتوپرازول – لانسوپرازول – رابپرازول – اس امپرازول

اسید در معده علاوه بر این که کمک به هضم غذا می کند یک عامل محافظت در مقابل باکتری ها و ویروس هایی است که از طریق گوارش وارد بدن می شوند بنابراین بیمارانی که کپسول امپرازول مصرف می کنند باید بیشتر مراقب باشند چون یکی از خطوط دفاعی بدن در مقابل عوامل بیرونی کاهش پیدا کرده است.

امپرازول در مواردی که اسید معده سرکش می شود و بیش از حد تولید می شود کاربرد دارد همچنین در رفلکس معده و درمان هلیکوباکتر و یا برای کاهش عوارض گوارشی سایر داروها استفاده می شود.
توجه به این نکته مهم است که امپرازول نمی تواند اسید موجود در معده را خنثی کند بنابراین برای درمان سریع سوزش معده کاربرد ندارد. درد معده در بسیاری از موارد با درد قلبی اشتباه می شود بنابر این در موارد درد شدید گوارش بیمار باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کند.
با توجه به این که متابولیسم دارو کبدی است (یعنی دارو در کبد تغییر می کند) در موارد نقص شدید کبدی با پزشک مشورت کنید.
همچنین اگر مدفوع سیاه رنگ یا همراه با خون است و در موارد کاهش وزن غیر متعارف نباید از امپرازول استفاده شود.
مصرف دراز مدت داروهای مهارکننده پمپ هیدروژن مانند امپرازول می تواند ریسک شکستگی استخوان را افزایش دهد.
امپرازول به همراه چند نوع آنتی بیوتیک ممکن است برای درمان میکروب معده توسط پزشک تجویز شده باشد در این صورت امپرازول را باید طبق دستور پزشک و در زمان های مشخص مصرف کنید و از تغییر زمان و مقدار مصرف دارو پرهیز کنید.
مصرف امپرازول در بارداری و شیردهی ممنوع است.
امپرازول باید یک ساعت قبل از غذا مصرف شود و قبل از صبحانه بهترین زمان مصرف دارو است. اگر بیمار قادر به مصرف کپسول نیست می توانید امپرازول را در یک قاشق غذاخوری آب حل کنید و فورا به بیمار بدهید.

آیا می توان داروهای مهار کننده پمپ پروتون (امپرازول – لانسوپرازول – اسموپرازول …..) که بصورت کپسول هستند را باز کرد و با مایعات مخلوط کرد و سپس استفاده نمود؟
در صورتی که پس از بازکردن کپسول و حل کردن دارو در آب در فاصله کمتر از دو ساعت مصرف شود بلامانع است.

استفاده از چه مایعاتی برای تهیه محلول امپرازول توصیه می شود
بهتر است در آب یا محلول های اسیدی (مانند آب سیب، پرتقال، گوجه فرنگی و یا ماست) ترکیب شود

آیا استفاده از شیر به عنوان حلال امپرازول مناسب است
خیر، شیر برای این منظور مناسب نیست. 

نتیجه گیری:
می توان کپسولهای  امپرازول و داروهای هم خانواده را در کمی ( یک قاشق غذاخوری-15سی سی) پوره یا آب سیب، پرتقال، ماست ( نه شیر) پراکنده شوند و سپس فورا مصرف شوند.
Drug Facts and Comparisons 2016.
دکتر مهدی شاهمیرانی

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف امپرازول

امپرازول در درمان زخم هاي خوش خيم معده و دوازدهه، زخم هاي وابسته به هليكوباكتري پيلوري، سندروم زولينگر- اليسون، كاهش اسيد معده در جراحي و پيشگيري كوتاه مدت بازگشت محتويات معده و درمان بيماري به كار برده مي شود.
این دارو می تواند در درمان سوء هاضمه و بیماری رفلکس٬ همچنین در پیشگیری و درمان زخم های مرتبط با NSAIDs استفاده شود.
در افرادی که نیاز به مصرف مزمن NSAID دارند بعد از بهبود زخم مقدار مصرف امپرازول کاهش نمی یابد زیرا امکان پیشرفت زخم بدون علائم وجود دارد.
این دارو ممکن است علائم سرطان معده را بپوشاند و در افراد پرخطر باید قبل از شروع درمان بیمار از نظر بدخیمی معده بررسی شود
این دارو می تواند در کاهش تخریب مکمل های آنزیم های پانکراسی در بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس به کار رود.
مقدار بالای این دارو برای کنترل ترشح اسید معده در سندرم زولینگر – الیسون به کار می رود

مکانیسم اثر امپرازول

اين دارو با مهار پمپK+/H+/ATPase باعث مهار توليد اسيد در معده مي گردد.
مهار کننده های پمپ پروتون ترشح اسید معده را از طریق مهار سیستم آنزیمی هیدروژن – پتاسیم آدنوزین تری فسفات در سلول های مخاطی معده مهار می کنند.

فارماکوکینتیک امپرازول

جذب دارو سريع است و دارو با كاهش اسيد معده به جذب خود كمك مي كند. متابوليسم آن كبدي است و از راه كليه دفع مي گردد. نيمه عمر آن بين نیم تا یک ساعت مي باشد.

منع مصرف امپرازول

در بیماران مشکوک به سرطان معده مصرف این دارو ممنوع است

عوارض جانبی امپرازول

عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه
پوستی: راش پوستی
گوارشی: درد شکمی، اسهال، تهوع، نفخ، استفراغ، رفلاکس، یبوست
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، ضعف
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی، سرفه

تداخلات دارویی امپرازول

*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP2C19
– سوبسترای CYP3A4
– مهارکننده CYP2C19 (متوسط)
– قلیایی کننده محیط معده

تداخلات رده X (پرهیز):
آکالابروتینیب، سفوروکسیم، القاکننده‌های قوی CYP2C19 ، داکومیتینیب، داساتینیب، دلاویردین، ارلوتینیب، نلفیناویر، نراتینیب، پازوپانیب، پکسیدارتینیب، ریلپیویرین، گیاه علف چای، ولپاتاسویر

کاهش اثرات داروها توسط امپرازول:
آکالابروتینیب، آتازاناویر، مشتقات بیس‌فسفونات، بوسوتینیب، کپسیتابین، سفدیتورن، سفپودوکسیم، سفوروکسیم، کلوپیدوگرل، کلوزاپین، سیستئامین (سیستمیک)، داکومیتینیب، داساتینیب، دلاویردین، داکسی‌سایکلین، ارلوتینیب، جفیتینیب، ایندیناویر، ترکیبات آهن، ایتراکونازول، کتوکونازول (سیستمیک)، لدیپاسویر، مزالامین، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی آ، دی، ای، کا، فولات و آهن)، مایکوفنولات، نالمیفن، نلفیناویر، نراتینیب، نیلوتینیب، پازوپانیب، پکسیدارتینیب، پوساکونازول، ریلپیویرین، ریوسیگوات، ریزدرونات، سکرتین، سلپرکاتینیب، سورافنیب، ولپاتاسویر

کاهش اثرات امپرازول توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP2C19، دابرافنیب، داروناویر، لوماکافتور و ایواکافتور، گیاه علف چای، تیپراناویر

افزایش اثرات داروها توسط امپرازول:
آمفتامین، سیلوستازول، سیتالوپرام، کلوبازام، کلوزاپین، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دکس متیل‌فنیدات، دکستروآمفتامین، دی‌کلروفنامید، اس سیتالوپرام، فوس فنی‌توئین، ایتراکونازول، متوترکسات، متیل‌فنیدات، فنی‌توئین، موکلوبماید، رالتگراویر، ریزدرونات، ساکوییناویر، تاکرولیموس (سیستمیک)، آنتاگونیست های ویتامین کا، وریکونازول

افزایش اثرات امپرازول توسط داروها:
مهارکننده‌های متوسط تا قوی CYP2C19، کتوکونازول (سیستمیک)، موکلوبماید، وریکونازول

تداخل با غذا:
درمان طولانی‌مدت (بیش از دو سال) ممکن است به اختلال در جذب ویتامین B12 و کمبود آن منجر شود.

هشدار ها امپرازول

اين دارو بايد در بيماران مبتلا يا داراي سابقه ابتلاي به بيماري مزمن كبدي، با احتياط مصرف گردد.
مصرف طولانی مدت پنتوپرازول ممکن است باعث کمبود ذخیره منیزیم و ویتامین ب ۱۲ شود
همچنین مصرف طولانی مدت پنتوپرازول بیش از یک سال پوکی استخوان را تشدید می کند

توصیه های دارویی امپرازول

1. در صورت بروز سوءهاضمه، اسهال و كهير طي درمان، به پزشك مراجعه شود.
2. در صورت اثبات وجود سرطان معده از مصرف اين دارو بايد خودداري گردد.
3. كپسول دارو بايد بلافاصله قبل از غذا و ترجيحاً در صبح مصرف شود.