اطلاعات تخصصی
موارد مصرف استروژن کونژوگه
استروژن هاي كنژوگه به عنوان جانشين درماني در حالات كمبود استروژن، كم كاري غدد تناسلي، آتروفي واژن، نارسايي اوليه تخمدان، درمان علائم متوسط تا شديد وازوموتور در دوران يائسگي و نيز پيشگيري از استروپئوز بعد از يائسگي مصرف مي شود. به علاوه، اين دارو ممكن است براي درمان خونريزي نامنظم رحم، سرطان پستان يا پروستات نيز به كار رود.
مکانیسم اثر استروژن کونژوگه
*-ترکیبی از استرون سولفات، اکیلین سولفات، 17 آلفا-دی هیدرواکیلین، 17 آلفا-استرادیول و 17 بتا-دی هیدرواکیلین
– جایگزین استروژن اندوژن
– توسعه و نگهداری سیستم تولید مثلی زنان و خصوصیات جنسی ثانویه
– تعدیل میزان ترشح گونادوتروپین ها، هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) از غده هیپوفیز با مکانیسم فیدبک منفی (استروژن درمانی در زنان یائسه، منجر به کاهش سطح بالای این هورمون ها می شود.)
– اثرات آنتی آندروژن (مفید در سرطان پروستات)
* استرادیول، استروژن اصلی داخل سلولی می باشد و در سطح گیرنده، قدرت اثر بیشتری نسبت به استروژن و استریول دارد.
* نخستین استروژن در دوران پیش از یائسگی می باشد. به دنبال یائسگی، استرون و استرون سولفات به مقادیر بیشتری تولید می شود.
فارماکوکینتیک استروژن کونژوگه
*جذب: کامل
فراهمی زیستی: سریع
شروع اثر: 4-2 هفته
پیک پلاسمایی: استرون سولفات 7 ساعت
اتصال به پروتئین: 80% (اتصال به گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی و آلبومین)
متابولیسم: کبدی (از طریق CYP3A4 و چرخه روده ای کبدی به متابولیت های غیرفعال سولفاته و گلوکورونیده. عمده ترین متابولیت در زنان یائسه، استرون سولفات می باشد.)
* به علت داشتن چرخه روده ای کبدی، مصرف واژینال آن ممنوع می باشد.
نیمه عمر: استرون توتال 27 ساعت
دفع: ادرار (عمدتا استریول. هم چنین استرادیول، استرون و کونژوگه)
منع مصرف استروژن کونژوگه
اين دارو در موارد ترومبوفلبيت فعال يا اختلالات ترومبوآمبوليك، سرطان هاي وابسته به استروژن، بيماريهاي كبدي، خونريزي واژن، شيردهي و نيز سندروم هاي دوبين-جانسون و روتور نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی استروژن کونژوگه
*عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، درد
گوارشی: درد شکمی
ادراری تناسلی: خونریزی واژینال، درد پستان
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، درد مفاصل
تنفسی: فارنژیت، سینوزیت
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: افسردگی، سرگیجه، عصبانیت
پوست: خارش
گوارشی: اسهال، نفخ
ادراری تناسلی: واژینیت، لکوره (ترشحات زرد یا سفید واژن)، کاندیدیازیس ولوواژینال
عصبی، عضلانی و اسکلتی: ضعف، کرامپ پا
تنفسی: تشدید سرفه
سایر عوارض (درصد نامشخص):
موضعی: فلبیت محل تزریق، درد محل تزریق، التهاب محل تزریق
تداخلات دارویی استروژن کونژوگه
*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP1A2
– سوبسترای CYP3A4
– سوبسترای P-gp
– مهارکننده CYP1A2 (متوسط)
– القاکننده CYP2A6 (خفیف)
– القاکننده UGT1A4
-تشدید اثرات ترومبوژنیک
– اثر بر تولید/ متابولیسم هورمون تیروئید
تداخلات رده X (پرهیز):
آناسترازول، دی هیدرو اپی اندروسترون، اگزمستان، همین، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید، اسپمیفن
کاهش اثرات داروها توسط استروژن کونژوگه:
آناسترازول، داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد دیابت، چنودیول، کوزینتروپین، اگزمستان، همین، هیالورونیداز، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید ، لاموترژین، اسپمیفن، سوماتروپین، فرآورده‌های تیروئید، اورسودیول
کاهش اثرات استروژن کونژوگه توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4 دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافیتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، ساریلومب، سیلتوکسیمب، تیپراناویر، توسیلیزومب
افزایش اثرات داروها توسط استروژن کونژوگه:
آجمالین، ایمونوگلوبولین سیاه‌زخم (انسانی)، مهارکننده‌های C1، کلوزاپین، کورتیکواستروئید ها (سیستمیک)، دانترولن، ایمونوگلوبولین، لنالیدومید، میواکوریوم، اسپمیفن، روپینیرول، سوکسینیل کولین، تالیدومید، مشتقات تئوفیلین، تیپراناویر، تیزانیدین
افزایش اثرات استروژن کونژوگه توسط داروها:
آسکوربیک اسید، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دی هیدرو اپی اندروسترون ، گیاهان (با خاصیت استروژنی)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX-2)، پومالیدومید
تداخلات با غذا:
ممکن است میزان جذب فولیک اسید در مدت مصرف این دارو کاهش یابد.
هشدار ها استروژن کونژوگه
*1- خطر سرطان پستان و بیماری های قلبی عروقی، پیش از شروع درمان ارزیابی شود.
2- در بیمارانی با سطح تری گلیسرید > 200 میلی گرم/دسی لیتر در ابتدای درمان، سطح آن 2 هفته پس از شروع درمان مجددا پایش شود.
3- سن و معاینات مناسب پستان و لگن بیمار در طول دوره درمان پایش شود.
4- فشار خون و عملکرد کبدی بیمار به صورت منظم پایش گردد.
5- معاینات ژنیکولوژی به صورت سالیانه انجام گیرد.
6- معاینه پستان هر 12 ماه و ماموگرافی با تناوب متغیر (وابسته به سن، ریسک فاکتور و نتایج قبلی معاینه) پایش شود (اهمیت معاینه پستان به صورت متناوب توسط خود شخص و معاینات ژنیکولوژی به صورت سالانه به بیمار گوشزد شود).
7- در صورت بروز خونریزی غیرطبیعی به مدت بیش از 6 ماه، پاتولوژی اندومتر ارزیابی شود (در صورت ابتلای بیمار به چاقی، دیابت یا سابقه سرطان اندومتر، خونریزی به مدت کمتر از 6 ماه نیز نیازمند پایش می باشد).
8- در بیماران مصرف کننده داروهای جایگزین تیروئید، سطح TSH، FT3 و FT4 6-12 ماه پس از شروع درمان خوراکی ارزیابی شود.
9- علایم سرطان اندومتر در بیماران دارای رحم پایش شود.
10- لازم است که بیمار از لحاظ تغییرات بینایی، علایم ترومبوآمبولی (تورم بازو و پا، درد قفسه سینه، ضعف یکطرفه)، علایم افسردگی و خونریزی نامنظم پایش شود و به بیمار گوشزد شود که این علایم را به سرعت گزارش کند (در صورت بروز خونریزی واژینال تشخیص داده نشده، در ابتدا احتمال بروز بدخیمی رد شود).
11- در صورت عدم تکمیل رشد استخوان (برای مثال در نوجوانان)، وضعیت اپی فیز و بلوغ استخوان ارزیابی شود.
12- لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
– لازم است که میزان خطر-منفعت دارو به بیمار گوشزد شود.
بهبود علایم یائسگی:
1- شروع اثربخشی، 3-1 ماه پس از شروع درمان و سپس هر 12-6 ماه پایش گردد. طول دوره درمان، حداقل به صورت سالیانه ارزیابی شود.
* پایش سطح FSH و استرادیول سرم در کنترل علایم وازوموتور و سندرم ادراری تناسلی یائسگی سودمند نمی باشد.
خونریزی غیرطبیعی رحمی:
1- میزان پاسخدهی به درمان ارزیابی شود (که به اتیولوژی خونریزی بستگی دارد).
پیشگیری از پوکی استخوان:
1- اندازه گیری تراکم استخوان ضرورت دارد.
خونریزی اورمیک:
1- مدت زمان خونریزی پایش شود.
توصیه های دارویی استروژن کونژوگه
1. اين دارو در كودكان به دليل بسته بودن پيش از موعد اپي فيزهاي استخوان كه رشدشان هنوز كامل نشده است، با احتياط مصرف شود.
2. استروژن ها ممكن است موجب هيپرپلازي و التهاب لثه شوند.
3. در صورت بروز اختلال تنفسي، اختلال در تكلم يا جهت يابي، درد در سينه يا كتف، كاهش قدرت بينايي يا سردرد شديد و نيز وجود توده در پستان، زرد شدن چشم ها يا پوست سريعاً به پزشك مراجعه شود.
4. مصرف خوراكي دارو همراه يا بلافاصله بعد از غذا عوارض گوارشي آن را به حداقل مي رساند.
5. معاينات پستان و بيوپسي آندومتر و همچنين آزمون اعمال كبدي مرتباً انجام شود.
