خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

قرص آلپرازولام یکی از داروهای اعصاب و روان است که برای کنترل یا درمان علائم برخی بیماری‌های روان توسط روانپزشک تجویز می‌شود. این دارو برای درمان افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و استرس تجویز می‌شود و موارد مصرف بسیار دیگری نیز دارد. در صورتیکه با اضطراب و بیماری‌های عصبی مواجه هستید و نیاز به درمان و بررسی دارید، باید از دکتر روانپزشک نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت از بهترین دکتر روانپزشک در سراسر کشور می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید. همچنین بهتر است برای آگاهی بیشتر از عوارض آلپرازولام و نحوه مصرف آن از مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

قرص آلپرازولام چیست؟

قرص آلپرازولام نوعی داروی آرامبخش است که برای درمان اضطراب، افسردگی، استرس و اختلال هراس استفاده می‌شود. آلپرازولام به خانواده‌ی بنزودیازیپن‌ها تعلق دارد که برای ایجاد تأثیر آرام‌بخش بر روی مغز و اعصاب (دستگاه عصبی مرکزی) اثر می‌کند. اگر به اضطراب مبتلا هستید، احتمال اینکه این دارو برای شما تجویز شود، وجود دارد. همچنین گاهی برای آرام خوابیدن هم این دارو برای بسیاری از بیماران تجویز می‌شود.

• نام رایج دارو: آلپرازولام – Alprazolam
• اسامی تجاری داروی آلپرازولام: زاناکس

قرص آلپرازولام برای چه مواردی استفاده میشود؟

قرص آلپرازولام برای درمان اختلالات متنوعی به کار می‌رود که همه‌ی آنها در حیطه‌‌ی بیماری‌های اعصاب و روان قرار می‌گیرند: استرس، اضطراب، افسردگی و اختلال هراس یا حمله پانیک. برای درمان هر یک از این موارد و کنترل عوارض و علائم آنها می‌توان از قرص آلپرازولام استفاده کرد. در ادامه به هر کدام از موارد مصرف قرص آلپرازولام پرداخته‌ایم.

۱. مصرف قرص آلپرازولام برای اضطراب

قرص آلپرازولام برای درمان اضطراب عمومی و انواع اختلالات اضطرابی همچون اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، حس اضطراب و تنش را کاهش می‌دهد. به طور معمول، آلپرازولام در درمان اضطراب کوتاه‌مدت و همچنین در اختلالات اضطراب عمومی تجویز می‌شود.

۲. مصرف قرص آلپرازولام برای حملات پانیک

آلپرازولام برای کنترل حملات پانیک نیز به کار می‌رود و از انواع دارو برای پانیک است. قرص آلپرازولام می‌تواند شدت و فرکانس حملات پانیک را کاهش دهد و برای افرادی که دچار این اختلالات هستند، تسکین‌بخش باشد. استفاده از آلپرازولام در این زمینه معمولاً در کنار روان‌درمانی توصیه می‌شود.

۳. قرص خواب آلپرازولام برای بی خوابی

گاهی اوقات قرص آلپرازولام برای درمان مشکلات خواب موقتی، مانند بی‌خوابی مرتبط با اضطراب یا استرس تجویز می‌شود. این دارو می‌تواند به کاهش مشکلات خواب و بهبود کیفیت خواب کمک کند، اما نباید به صورت طولانی‌مدت مصرف شود. بنابراین قرص آلپرازولام از انواع قرص خواب است.

۴. قرص آلپرازولام برای اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD)

قرص آلپرازولام در برخی موارد برای کاهش علائم اضطراب و استرس در افرادی که دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند، تجویز می‌شود. این دارو می‌تواند به تسکین علائم اضطراب و ترس ناشی از تجربیات آسیب‌زا کمک کند.

قرص آلپرازولام ۰/۵ برای چیست؟

قرص آلپرازولام نیم از دوزهای پایین این دارو است. از آنجایی که برای درمان و کنترل علائم بیماری‌ها از دوز پایین دارو شروع می‌شود تا دوزهای موثر آن در نظر گرفته و پیدا شوند، برای درمان استرس، اضطراب و افسردگی نیز از آلپرازولام ۰.۵ استفاده می‌شود. در صورت نیاز دوز این دارو افزایش پیدا می‌کند و به آلپرازولام ۱ می‌رسد. برای کسانی که به دوزهای بالاتر این دارو نیاز داشته‌باشند، ممکن است که از دوزهای بالاتر در یک روز هم استفاده شود و این تنها به نظر دکتر روانپزشک بستگی دارد.

نحوه مصرف قرص آلپرازولام چگونه است؟

قرص آلپرازولام به صورت خوراکی و معمولا شبی یک عدد تجویز می‌شود. دوز مصرف داروی آلپرازولام به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان اضطراب یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است، از‌این‌رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

پیش از شروع مصرف داروی آلپرازولام یا قبل از هربار مصرف مجدد این دارو، حتماً راهنمای مصرف دارویی را که پزشک داروخانه به شما می‌دهد، مطالعه کرده و از دستورات درج‌شده در آن پیروی کنید.

این دارو را می‌توان همراه یا بدون غذا مصرف کرد. اما بهتر است که برای پیشگیری از عوارض گوارشی آن را با غذای نیمه سنگین دریافت کرد. در صورت استفاده از آلپرازولام مایع، حتما از قطره‌چکان مخصوص آن برای تعیین دوز مصرفی استفاده کنید. در سنین بالای ۶۵ سال، مصرف این دارو را با احتیاط بیشتری در نظر داشته‌باشید.

مدت زمان تاثیر قرص خواب آلپرازولام چقدر است؟

قرص سریع‌رهش آلپرازولام ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد تا اثر کند. پیوسته رهش آلپرازولام به آرامی اثر می‌گذارد و ۹ ساعتی طول می‌کشد تا تاثیر آن کامل شود. اما اثربخشی آن از ۱ ساعت بعد از خوردن شروع می‌شود.

نحوه عملکرد داروی الپرازولام چگونه است؟

عوارض قرص آلپرازولام ۰/۵ و سایر دوزهای آن

قرص آلپرازولام ممکن است با برخی عوارض شایع همراه باشد که معمولاً در اثر مصرف آن به وجود می‌آید. این عوارض می‌توانند به صورت موقتی و در برخی افراد خفیف باشند، اما در صورت ادامه یا تشدید علائم، نیاز به مشاوره پزشکی است.

• تهوع
• سرگیجه
• خستگی و ضعف عمومی
• خشکی دهان
• اختلالات خواب (بی‌خوابی یا خواب آلودگی)
• سردرد
• افزایش یا کاهش اشتها
• تغییرات در خلق‌وخو (افسردگی، تحریک‌پذیری)

عوارض جدی‌تری نیز ممکن است در اثر مصرف آلپرازولام بروز کنند که به دقت بیشتری نیاز دارند و باید سریعاً به پزشک اطلاع داده شوند.

• اختلالات تنفسی (مشکل در نفس کشیدن)
• وابستگی و اعتیاد به دارو
• گیجی شدید یا اختلال در حافظه
• افزایش خطر خودکشی یا افکار خودآسیب رسانی
• واکنش‌های آلرژیک شدید (تورم صورت، زبان یا گلو)

تمامی عوارض ذکر شده باید با پزشک معالج مطرح شود تا تصمیمات درمانی مناسب اتخاذ گردد.

۱. تاثیر آلپرازولام بر قلب

آلپرازولام به طور معمول تأثیر زیادی بر قلب ندارد، اما در برخی افراد ممکن است عوارض جانبی مانند تغییرات در ضربان قلب (تاکی‌کاردی یا برادی‌کاردی) یا فشار خون ایجاد شود. طبق مطالعات، برخی از افراد ممکن است پس از مصرف آلپرازولام دچار سرگیجه یا ضعف شوند که می‌تواند بر فشار خون تأثیر بگذارد. این تغییرات معمولاً موقتی هستند، اما در افرادی که دارای مشکلات قلبی هستند، باید مصرف آن با احتیاط صورت گیرد و تحت نظر پزشک باشد. همچنین، مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند خطر اختلالات قلبی را افزایش دهد.

۲. تاثیر آلپرازولام بر مغز

آلپرازولام به عنوان یک بنزودیازپین با تأثیر بر گیرنده‌های گابا (GABA-A) عمل می‌کند. این تأثیر باعث مهار فعالیت‌های عصبی در مغز و کاهش اضطراب می‌شود. مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالاتر این دارو می‌تواند به مشکلات حافظه، اختلالات شناختی و حتی تغییرات در ساختار مغز منجر شود. افرادی که به طور مزمن آلپرازولام مصرف می‌کنند، ممکن است مشکلاتی در تمرکز و تصمیم‌گیری داشته باشند.

۳. تاثیر آلپرازولام بر حافظه

آلپرازولام می‌تواند به طور موقت بر حافظه کوتاه‌مدت تأثیر بگذارد. برخی افراد ممکن است در هنگام مصرف این دارو دچار مشکلاتی در یادآوری اطلاعات اخیر شوند. این مشکلات حافظه معمولاً موقتی بوده و پس از پایان دوره مصرف دارو رفع می‌شود. با این حال، در صورت مصرف طولانی‌مدت یا در دوزهای بالاتر از توصیه‌شده، این تأثیرات می‌توانند به مشکلات حافظه دائمی منجر شوند.

۴. عوارض قرص الپرازولام در زنان

قرص آلپرازولام در زنان ممکن است به طور مشابه با مردان عوارضی نظیر خشکی دهان، سرگیجه و بی‌خوابی ایجاد کند. با این حال، برخی از زنان ممکن است در اثر تغییرات هورمونی، مانند دوران بارداری یا قاعدگی، به عوارض خاصی دچار شوند. در دوران بارداری، آلپرازولام ممکن است خطرات قابل توجهی برای جنین ایجاد کند، مانند نقص‌های مادرزادی و مشکلات تنفسی بعد از تولد. به همین دلیل، مصرف این دارو در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. زنان باید همیشه با پزشک خود درباره خطرات و مزایای مصرف آلپرازولام مشورت کنند.

۵. عوارض قرص آلپرازولام برای بزرگسالان

در بزرگسالان، عوارض قرص آلپرازولام می‌تواند شامل سرگیجه، خواب‌آلودگی، اختلالات حافظه و مشکلات گوارشی مانند تهوع و یبوست باشد. در برخی موارد، مصرف این دارو ممکن است به اختلالات روانی مانند افسردگی یا اضطراب شدیدتر منجر شود. به خصوص در افراد مسن‌تر، آلپرازولام می‌تواند خطر زمین خوردن و آسیب‌های فیزیکی را افزایش دهد. به همین دلیل، در مصرف این دارو برای بزرگسالان باید دقت کافی به عمل آید و مصرف آن تحت نظر پزشک انجام گیرد.

۶. عوارض ترک قرص آلپرازولام

ترک آلپرازولام به طور ناگهانی می‌تواند منجر به بروز علائم جدی و خطرناکی شود. برخی از این علائم شامل اضطراب شدید، لرزش، تعریق زیاد، تهوع و مشکلات خواب است. در موارد شدیدتر، ترک این دارو ممکن است باعث تشنج و حملات روانی شود. به همین دلیل، کاهش دوز آلپرازولام باید تحت نظر پزشک و به تدریج صورت گیرد. ترک خودسرانه این دارو به دلیل خطرات جانبی ممکن است آسیب‌های جدی به سلامت فرد وارد کند.

موارد احتیاط مصرف داروی آلپرازولام کدامند؟

قبل از مصرف، اگر به داروی آلپرازولام یا سایر بنزودیازیپین‌ها (مثل دیازپام یا لورازپام) حساسیت دارید، این موضوع و سایر حساسیت‌هایتان را با پزشک درمیان بگذارید. داروی آلپرازولام ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. چنانچه سابقه‌ی بیماری‌های زیر را دارید، حتماً این موارد را با پزشکتان در میان بگذارید:

• بیماری‌های شدید تنفسی یا ریوی (مثل آپنه‌ی خواب/ وقفه‌ی تنفسی در خواب یا بیماری مزمن انسداد ریه COPD)
• بیماری‌های کبد
• بیماری‌های کلیوی
• و آب سیاه دارید
• سابقه‌ی سوء‌مصرف مواد (الکل یا مواد مخدر)

داروی آلپرازولام ممکن است موجب گیجی و ناهوشیاری شما بشود. الکل و ماری‌جوآنا این حالات را تشدید می‌کند، لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی‌که در هوشیاری کامل به‌سر ببرید، اجتناب کنید. هنگام مصرف آلپرازولام از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری‌جوآنا با پزشک خود صحبت‌کنید.

ضمناً، قبل از هرگونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید. سالمندان در مقابل عوارض جانبی دارو، خصوصاً خواب‌آلودگی و عدم تعادل، حساس‌ترند.

مصرف آلپرازولام در بارداری و شیردهی مجاز است؟

استفاده از این دارو در زمان بارداری و شیردهی اصلاً توصیه نمی‌شود و ممکن است به جنین یا نوزاد آسیب برند. مصرف آلپرازولام بر پرستاری و مراقبت از نوزدان، اثر نامطلوب می‌گذارد.

آلپرازولام با چه دارویی تداخل دارد؟

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی آلپرازولام را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی آلپرازولام نفرمایید. داروهای زیر ممکن است با داروی آلپرازولام تداخل داشته‌باشد:

• کاوا
• سدیم اکسی‌بات

این داروها می‌توانند عملکرد داروی آلپرازولام را تحت تاثیر قرار دهند:

• داروهای ضدقارچ آزول (کتوکونازول ایتراکونازول)
• سایمتیدین
• برخی داروهای ضدافسردگی (فلووکسامین، فلوکستین، نفازودون)
• داروهای درمان HIV (دلاویریدین یا داروهای بازدارنده‌ی پروتئاز ایندیناویر)
• آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (اریترومایسین)
• ریفامایسین‌ها (ریفابوتین)
• سنت جونر ورت / عصاره‌ی گل راعی
• داروهای درمان تشنج (فنی‌توئین)

اگر از موارد زیر استفاده می‌کنید، حتماً پیش از مصرف آلپرازولام با پزشکتان مشورت کنید:

• مسکن‌های اپیوئیدی
• داروهای ضدسرفه (کدئین، هیدروکودون)
• الکل
• ماری‌جوانا
• داروهای خواب‌آور یا ضداضطراب دیگر (لورازپام، دیازپام و زولپیدم)
• داروهای شل‌کننده‌ی عضلات (کاریسوپردول، سیکلوبنزاپرین)
• آنتی‌هیستامین‌هایی مثل (سیتریزین و دیفن‌هیدرامین)

اطلاعات دارویی آلپرازولام و اشکال دارویی

در جدول زیر، درباره آلپرازولام توضیحات بیشتری داده‌ایم:

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر اضطراب و استرس دارید و شب‌ها به سختی به خواب می‌روید، باید برای درمان و کنترل این مشکلات اقدام کنید. برای درمان چنین اختلال‌هایی باید به دکتر روانپزشک مراجعه کنید. در صورت نیاز، دکتر روانپزشک برای شما دارو تجویز می‌کند. یکی از داروهایی که دکتر روانپزشک برای کنترل این علائم در نظر می‌گیرد، آلپرازولام است. از آنجایی که مصرف این دارو عوارض جدی دارد و دارویی است که احتمال اعتیاد به آن وجود دارد، باید نحوه مصرف آن را به خوبی بلد باشید و با عوارض آن آشنایی داشته‌باشید. برای آگاهی از این اطلاعات می‌توانید از مشاوره دارویی دکترتو کمک بگیرید.

برای درمان اضطراب خود، از دکتر روانپزشک نوبت بگیرید و با مشورت با ایشان به کنترل و درمان علائم اضطراب خود بپردازید. در دکترتو می‌توانید با بهترین دکترهای روانپزشک در سراسر ایران آشنا شوید.