پروستات دستخوش دو جهش رشد اصلی است؛ جهش اول در دوران بلوغ و با ترشح هورمون های جنسی از بیضه ها صورت می گیرد و این امر باعث می شود پروستات به وزن متوسط ۲۰ گرم برسد. جهش رشد دوم نیز زمانی شروع می شود که مردان وارد دهه ی چهارم زندگی خود می شوند. (بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی)
اما ببینیم…
پروستات چیست و چه عوارضی دارد؟
غده ی پروستات عضوی از دستگاه تناسلی مردانه و به اندازه ی یک گردو است و در انتهای مثانه قرار دارد. لوله ی باریک مجرای ادرار برای انتقال منی و ادرار به آلت تناسلی، از غده ی پروستات نیز می گذرد. این غده، مایعی قلیایی به نام منی تولید می کند که در تغذیه ی اسپرم تأثیر دارد؛ مایع منی هنگام انزال از طریق مجرای ادرار خارج می شود.
انواع بیماری پروستات
سه نوع شایع بیماری های پروستات عبارتند از: التهاب پروستات (پروستاتیت)، بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا (BPH) و سرطان پروستات. یک مرد ممکن است به یک یا چند مورد از این بیماری ها مبتلا شود.
۱-التهاب پروستات (پروستاتیت)
پروستاتیت، همه ی مردان در هر بازه ی سنی را می تواند تحت تأثیر خود قرار دهد. با این حال، ابتلا به این بیماری در مردان ۳۰ تا ۵۰ سال شایع تر است. انواع اصلی التهاب پروستات عبارتند از:
- پروستاتیت باکتریایی؛ عفونت باکتریایی حاد یا مزمن
- پروستاتیت غیر باکتریایی؛ پروستات ملتهب و ورم کرده یا سندرم درد مزمن لگن (CPPS)
در بیشتر موارد، علت پروستاتیت ناشناخته است. پروستاتیت باکتریایی با داروهای آنتی بیوتیکی که می توانند وارد پروستات شوند (آنتی بیوتیک داخل وریدی یا تزریقی)، به خوبی درمان می شود.
شایع ترین نوع التهاب پروستات، پروستات غیر باکتریایی یا CPPS است که کنترل آن نیز سخت تر می باشد. علائم این بیماری در هر فرد متفاوت از دیگری است. آزمایش واحدی برای تشخیص CPPS وجود ندارد، در نتیجه پزشک باید قبل از تشخیص، سایر علت های احتمالی علائم شما را رد کند.
علل احتمالی CPPS شامل موارد زیر است:
- عفونت باکتریایی پروستاتیت که تاکنون مشخص نشده است.
- تحریک ناشی از برخی مواد شیمیایی
- وجود مشکل در عصب های مرتبط با دستگاه ادراری تحتانی
- مشکلات عضلات کف لگن
- آزار دیدن جنسی
- مشکلات اضطرابی مزمن
۲-بزرگی غیر سرطانی پروستات (BPH)
بزرگ شدن خوش خیم (غیر سرطانی) پروستات یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) با بالا رفتن سن مردان، شایع تر می شود. این بیماری کشنده و خطرناک نیست، اما می تواند به طور قابل ملاحظه ای روی کیفیت زندگی شما اثر بگذارد.
بزرگ شدن غده ی پروستات (در حدی که قسمت بالایی مجرای ادرار را بپوشاند)، باعث تنگی مجرای ادرار و فشار آوردن به انتهای مثانه و در نتیجه ی آن، انسداد جریان ادرار می شود. علائم انسداد به علت بزرگی پروستات، معمولاً در دستگاه ادراری تحتانی بروز پیدا می کند.
این علائم گاهی به این صورت هستند که هنگام پر شدن مثانه، ادرار قادر به تخلیه شدن نیست و در مثانه باقی می ماند؛ اگر این اتفاق به طور ناگهانی رخ دهد، به آن احتباس ادرار حاد گفته می شود. احتباس ادرار بسیار دردناک است و برای تسکین موقتی درد و آزاد شدن ادرار از یک لوله ی باریک (کاتتر) استفاده می کنند.
احتباس مزمن (مداوم) که کمتر رایج است، می تواند منجر به تجمع خطرناک و بدون درد ادرار در مثانه شود. شکل غیر معمول احتباس ادرار مزمن، با فشار بالای مثانه همراه است که می تواند به عملکرد کلیه آسیب برساند.
۳-سرطان پروستات
معمولاً مردان بالای ۵۰ سال به سرطان پروستات مبتلا می شوند. علت این بیماری هنوز ناشناخته است. هر چند، کهولت سن و سابقه ی خانوادگی از عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان پروستات هستند.
در مراحل اولیه ی آن، سلول های سرطانی به غده ی پروستات محدود می شوند. در نوع های تهاجمی تر سرطان پروستات، سلول های سرطانی خیلی زود وارد سیستم عروقی و لنفاوی شده و در قسمت های دیگر بدن نیز گسترش می یابند؛ در این قسمت ها – مخصوصاً در استخوان ها – تومور و توده های ثانویه ایجاد می شوند.
علائم بیماری پروستات
ممکن است بیماری پروستات در مراحل اولیه ی خود علائمی بروز ندهد و این موضوع به شرایط آن بستگی دارد. اگر علائمی داشته باشد، شامل موارد زیر خواهند بود:
- مشکل در ادرار کردن، مثلاً مشکل در شروع جریان یافتن ادرار
- بی اختیاری ادرار (فوریت ادراری)، به خصوص هنگام شب
- احساس عدم تخلیه ی کامل ادرار
- ادرار دردناک (سوزش ادرار)
- وجود خون در ادرار یا خونریزی از مجرای ادراری در حالت عادی
وجود خون در ادرار در بیشتر مواقع علت دیگری غیر از پروستات دارد. هر زمان که خونی در ادرار خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه نمایید.
درمان بیماری پروستات
درمان های پروستاتیت ممکن است شامل داروهای آنتی باکتریال و درمان های حمایتی (تسکینی) باشد. انتخاب هر کدام از این روش ها، به نوع التهاب پروستات بستگی دارد.
برای درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات ممکن است دارو درمانی یا جراحی توصیه شود. دارو درمانی شامل داروهایی برای شل کردن عضله ی صاف غده ی پروستات، یا کوچک کردن اندازه ی آن است. در عمل جراحی نیز، قسمتی از مجرای ادرار که از پروستات می گذرد را گشاد می کنند.
روش های درمانی سرطان پروستات متناسب با شرایط هر شخص، تنظیم می شود. ماهیت سرطان، خواسته ی فرد و مشکلات سلامتی دیگری که ممکن است داشته باشد، همگی در تنظیم روش درمانی در نظر گرفته می شوند.
برای مدیریت و کنترل سرطان پروستات میتوان از رویکردهای مختلفی استفاده کرد که عبارتند از:
- نظارت فعال
- جراحی؛ مانند پروستاتکتومی (جراحی برداشتن پروستات)
- پرتو درمانی (رادیوتراپی)
- درمان های فرسایشی؛ مانند درمان با هایفو (HIFU – امواج متمرکز فراصوت با شدت بالا) و نانونایف
- هورمون درمانی (درمان محرومیت از آندروژن)
- شیمی درمانی
- انتظار آگاهانه
برای مشاوره با متخصص ارولوژی و یا ویزیت آنلاین میتوانید به وب سایت دکتر محمد جباری مراجعه کنید.
