همه نکات مهم در مورد قرص آلپرازولام (زاناکس)

 

آلپرازولام که با نام زاناکس و با دوزهای 0/5 و 1 میلی گرمی نیز در داروخانه ها به فروش می رسد، برای بهبود علائم اضطراب، از جمله افسردگی ناشی از اضطراب، مصرف می شود. به علاوه این دارو برای درمتن اختلال هراس در برخی بیماران نیز تجویز می شود.

آلپرازولام یک بنزودیازپین است. بنزودیازپین ها به گروهی از داروها به نام مهار کننده های سیستم عصبی مرکزی (CNS) تعلق دارند. این داروها عملکرد سیستم عصبی را آهسته می کند.

این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد و به شکل قرص، محلول، قرص طولانی رهش و قرص پوشش دار در بازار موجود است.

در مورد مصرف داروی آلپرازولام در کودکان تحقیقات کافی انجام نشده و ایمنی و اثربخشی این دارو تایید نشده است.

مصرف این دارو در سالمندان تاکنون با مشکل همراه نبوده است، اما به هرحال سالمندان بیش از دیگران در معرض عوارض جانبی داروهای مختلف هستند، بنابراین توصیه می شود این افراد دارو را با احتیاط بیشتری مصرف کنند.

مصرف داروی آلپرازولام در دوران بارداری با خطراتی برای جنین همراه است، بنابراین قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید و خطرات و مزایای آن را با یکدیگر مقایسه کنید.

به علاوه مصرف داروی آلپروزولام در دوران شیردهی با خطراتی برای نوزاد همراه است، بنابراین در دوران شیردهی یا دارویی جایگزین آلپرازولام کنید و یا مصرف آن را متوقف کنید.

به صحبت های دکتر هرمزپور درباره این دارو گوش دهید!

دکتر مهدی هرمزپور

روانپزشک

 

 

تداخلات دارویی آلپرازولام

 

مصرف این دارو با دیگر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند یا تنفس را آهسته می کنند، ممکن است باعث بروز عوارض جانبی خطرناکی شود.

قبل از مصرف قرص خواب، داروی ضد درد مخدر، داروی ضد سرفه، داروهای شل کننده عضلات یا ضد اضطراب، افسردگی و تشنج با پزشک خود مشورت کنید. اگر در حال مصرف هر داروی دیگری هستید یا به تازگی مصرف دارویی را قطع کرده اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، به ویژه هر یک از داروهای زیر:

• cimetidine;
• digoxin;
• fluvoxamine;
• nefazodone;
• ritonavir

علاوه بر این ها دیگر داروها برای درمان HIV یا AIDS یا داروهای ضد قارچ نیز ممکن است تداخلاتی داشته باشند. داروهای دیگری نیز ممکن است با آلپروزولام تداخل داشته باشند، از جمله داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی.

مشکلات پزشکی با آلپرازولام

 

گاهی برخی مشکلات پزشکی بر روی مصرف دارو و اثربخشی آن تاثیر می گذارند.

بنابراین اگر قصد مصرف داروی آلپروزولام را دارید و دچار هر یک از مشکلات زیر هستید، به پزشک خود اطلاع دهید:

• افسردگی
• تشنج یا سابقه ابتلا به آن
• بیماری ریوی – با احتیاط مصرف کنید، دارو ممکن است شرایط بیماری را بدتر کند.
• آب سیاه – در بیماران مبتلا به این شرایط نباید مصرف شود.
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد – با احتیاط از دارو مصرف کنید. به دلیل خروج آهسته دارو از بدن، عوارض تشدید می شوند.

نحوه مصرف داروی آلپرازولام

این دارو را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید. قرص طولانی رهش آلپرازولام را به طور کامل و همراه با یک لیوان آب ببلعید. از شکستن، خراشیدن یا جویدن قرص اجتناب کنید.

هنگامی که قرص پوشش دار آلپرازولام را از بسته بندی خود برمی دارید، مراقب باشید که حتما دست هایتان خشک باشند. پس از خارج کردن قرص از بطری بلافاصله آن را مصرف کنید. این قرص را بر روی نوک زبان خود قرار دهید، زیرا باید به سرعت ذوب شود و با بزاق بلعیده شود.

اگر از محلول خوراکی استفاده می کنید، حتما از قاشق درجه دار یا پیمانه مخصوص استفاده کنید، زیرا محلول باید به اندازه مصرف شود. مصرف داروی آلپرازولام در افراد مختلف یکسان نیست و به شدت بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد. موارد مصرف داروی آلپرازولام به طور متووسط به صورت زیر است. اگر میزان مصرف شما ز دارو متفاوت است، بدون مشورت با پزشک آن ر تغییر ندهید.

• برای اضطراب:

  • برای شکل خوراکی دارو (محلول، قرص یا قرص روکش دار):
    • بزرگسالان – در ابتدا 0.25 تا 0.5 میلی گرم، سه بار در روز. پزشک در صورت نیاز میزان مصرف را افزایش خواهد داد. با این حال میزان مصرف معمولا بیشتر از 4 میلی گرم در روز نخواهد بود.
    • سالمندان – در ابتدا 0.25 میلی گرم، دو یا سه وعده در روز. پزشک در صورت نیاز میزان مصرف را افزایش خواهد داد.
    • کودکان – مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.

  • برای اختلال هراس:

    • برای مصرف خوراکی دارو (قرص های طولانی رهش):
      • بزرگسالان – در ابتدا، 0.5 تا 1 میلی گرم، در یک وعده هر روز صبح مصرف می شود. پزشک در صورت نیاز میزان مصرف را افزایش خواهد داد. به هرحال میزان مصرف از 10 میلی گرم بیشتر نخواهد بود.
      • سالمندان – در ابتدا، 0.5 میلی گرم، در یک وعده هر روز صبح مصرف می شود. پزشک در صورت نیاز میزان مصرف را افزایش خواهد داد.
      • کودکان – مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
    • برای اشکال خوراکی دارو (محلول، قرص ها یا قرص های روکش دار):
      • بزرگسالان – در ابتدا 0.5 میلی گرم و طی سه وعده در روز. در صورت نیاز پزشک میزان مصرف دارو را افزایش خواهد داد. به هرحال میزان دارو معمولا از 10 میلی گرم در روز بیشتر نخواهد بود.
      • سالمندان – در ابتدا 0.25 میلی گرم از دارو طی دو یا سه وعده در روز. در صورت نیاز پزشک میزان مصرف دارو را افزایش خواهد داد.
      • کودکان – مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟

 

اگر یک وعده دارویی را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید. به هرحال اگر تقریبا نزدیک به وعده بعدی است از مصرف آن اجتناب کنید. از مصرف همزمان دو وعده با هم اجتناب کنید.

احتیاط های دارویی

مصرف این دارو در دوران بارداری به نوزاد آسیب می رساند. بنابراین در زمان مصرف داروی آلپرازولام از روش های پیشگیری از بارداری مطمئن استفاده کنید. اگر فکر می کنید در دوره مصرف این دارو باردار شده اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در زمان مصرف داروی آلپروزولام از ایتراکونازول (Sporanox®) یا کتوکونازول (Nizoral®) استفاده نکنید.

مصرف همزمان هر یک از آنها با این دارو خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. اگر در زمان مصرف داروی آلپرازولام دچار افکار یا رفتارهای عجیب و غیرطبیعی شده اید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

برخی تغییرات که در مصرف کنندگان این دارو مشاهده شده، مشابه تغییراتی بوده است که مصرف کنندگان الکل دچار آن شده اند، این افراد رفتار و عملکرد طبیعی ندارند. دیگر تغییرات شدیدتر و عجیب تر به نظر می رسند، از جمله گیجی، بدتر شدن افسردگی، توهم، افکار خودکشی و هیجانات غیرطبیعی، عصبی شدن و تحریک پذیری.

آلپرازولام باعث خواب آلودگی یا از دست هوشیاری برخی افراد، به ویژه سالمندان می شود.

بنابراین قبل از رانندگی یا هر عملی که نیاز به هوشیاری بالا دارد، از واکنش بدن خود نسبت به این دارو اطمینان حاصل کنید. مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک و به طور ناگهانی متوقف نکنید. پزشک از شما می خواهد مصرف دارو را به تدریج کاهش دهید. به این ترتیب از بدتر شدن شرایط پیشگیری کرده و علائم ترک دارو را نیز کاهش می دهد.

علائم ترک دارو عبارتند از تشنج، گرفتگی معده یا عضلات شکم، عرق کردن، لرزش، استفراغ و یا بروز رفتارهای غیرعادی. داروی آلپرازولام باعث تشدید تاثیرات الکل و دیگر داروهای مهار کننده سیستم عصبی مرکزی CNS می شود.

مهار کننده های CNS داروهایی هستند که سرعت سیستم عصبی را کاهش می دهند که ممکن است منجر به خواب آلودگی یا کاهش هوشیاری شود. در زمان مصرف آلپرازولام به هیچ عنوان از هیچ داروی دیگری مصرف نکنید، مگر اینکه با پزشک مشورت کنید.

 

عوارض جانبی آلپرازولام

 

هر دارو در کنار تاثیرات اولیه دارای عوارض جانبی نیز می باشد. در زمان مصرف داروی آلپرازولام، اگر هر یک از این موارد را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

 

• فراموش کار شدن
• تغییر در الگو و ریتم صحبت
• عدم تعادل
• مشکل در هماهنگی
• دلسردی
• خواب آلودگی
• احساس اندوه
• تحریک پذیری
• کم شدن اشتها
• سبکی سر
• از دست دادن علاقه و لذت
• آرام و خونسرد شدن
• عدم هماهنگی در هنگام راه رفتن
• خواب آلودگی
• لکنت زبان
• خستگی
• مشکل در تمرکز
• مشکل در تکلم
• مشکل در انجام عملکردهای روزانه
• مشکل در خوابیدن
• تنش عضلات یا دیگر مشکلات عضلانی
• خستگی یا ضعف غیرعادی

منبع شماره 1 / منبع شماره 2