یک بررسی انجام شده در درمانگاه پزشکی شمال امریکا در سال 2010، بیان می کند که بی خوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب می باشد. این مسئله اغلب در ارزیابی های معمول پزشکی نیز گزارش شده است. زمان زیادی است که قرص های خواب برای درمان مشکلات ناشی از خواب استفاده می شوند. درمان های دارویی مدرن برای بی خوابی به دو گروه تقسیم می شوند: بنزودیازپین ها و غیربنزودیازپین ها. طبق گزارشات اطلاعات تجویز دارو، محبوب ترین داروی بنزودیازپین، آلپرازولام و محبوب ترین داروی غیر بنزودیازپین، زولپیدم می باشد. این داروها دارای ویژگی های مشترک زیادی هستند، اما منحصر به فرد نیز می باشند.

تاریخچه

زاناکس نام تجاری برای داروی آلپرازولام است. این دارو در سال 1976 توسط شرکت Upjohn اختراع شد. این دارو حاوی ضداسترس، ضد تشنج و خواص آرام بخش می باشد. زاناکس توسط FDA (سازمان غذا و دارو) برای جلوگیری از استرس، مورد تایید قرار گرفته است. علاوه بر این برای درمان بی خوابی نیز به وفور تجویز می شود.

آمبین نام تجاری داروی زولپیدم می باشد. این دارو توسط شرکت سانوفی در سال 1983 ثبت شد که دارای خواص یکسانی با زاناکس می باشد. اما مشخصه ی آن برای کمک به خواب است.

محبوبیت

اطلاعات تجویز دارو، آلپرازولام و زولپیدم را در بالای لیست 200 تایی خود قرار داده است. در حقیقت، آلپرازولام پرطرفدارترین داروی جهان در آوریل سال  2010 شناخته شد. زولپیدم نیز به عنوان نودو ششمین دارو قرار گرفت. طبق خلاصه ی آمار ارائه شده در سال 2008، 44 میلیون نسخه برای آلپرازولام و 28 میلیون نسخه برای زولپیدم نوشته شد.

طبقه بندی

آلپرازولام متعلق به گروهی تحت عنوان بنزودیازپین می باشد. لیبریوم که برای اولین بار در سال 1955 ترکیب شد، اولین داروی تجویز شده از این گروه می باشد. والیوم بنزودیازپین دیگری است که اکثرا آن را به عنوان یک داروی ضروری در نظر می گیرند. گرچه دارای اثرات مشابهی با زاناکس و زولپیدم می باشد، اما از از لحاظ شیمیایی متفاوت است. زولپیدم یک داروی غیر بنزودیازپین از گروه ایمیدازوپریدین است و اولین دارو از این گروه می باشد که اکنون شامل لونستا و سونات نیز می باشد.

ترکیبات دارو

آلپرازولام و زولپیدم با تاثیر بدن به روش مشابه باعث افزایش خواب می شوند. این داروها بخش خاصی تحت عنوان گیرنده ی GABA را هدف قرار می دهند. GABA یک انتقال دهنده ی عصبی بسیار مهم در سیستم عصبی مرکزی می باشد. کمک های هر دو دارو در مغز نسبت به دیگر بخش های بدن موثرتر است. این ویژگی اجازه می دهد تا بدون تاثیرات بیش از حد، میزان خواب افزایش یابد.

تاثیر دارو

بنزودیازپین ها و غیربنزودیازپین ها دارای تاثیرات مشابه بر روی خواب می باشند و زمان رسیدن فرد به مرحله ی خواب را کوتا می کنند. به طور کل به حفظ خواب کمک نمی کنند. زولپیدم دارای یک مزیت نسبت به آلپرازولام می باشد. طبق گزارش ارائه شده در سال 2006، پیشرفت در بیولوژیک عصبی و روانی و روانپزشکی، زولپیدم مراحل عمیق تر خواب را افزایش می دهد در حالیکه آلپرازولام اینطور نیست. این افزایش میزان خواب در طول شب معمولا با هوشیاری بیشتر در طول روز همراه است.

عوارض جانبی

عوارض جانبی مربوط به آلپرازولام و زولپیدم مشابه است. هر دو دارو مربوط به مسئله ی مقاومت و یا تسلیم می باشند. علاوه بر این، هر دو دارو در مورد اعتیاد و خودکشی بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته اند.

نگران کننده ترین مسئله مربوط به مفهوم بالقوه ی غیر بنزودیازپین در سرطان است. یک گزارش ارائه شده در سال 2008 در مجله ی تحقیقات خواب، بیان می کند که افرادی که از داروهای خواب آور استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند.

این داروها، از جمله زولپیدم، ترکیبات سرطان زا در موش ها هستند. به هرحال گرچه داروهای خواب آور موثر هستند، اما باید با احتیاط وحتما تحت نظر پزشک مصرف شوند. همچنین هردو این داروها احتمال فراموشی و مرگ زودرس را نیز ممکن است افزایش دهند. همچنین این داروها بدون نسخه پزشک نباید به هیچ عنوان بیش از دوهفته مصرف شوند٬در غیراینصورت باعث اعتیاد دارویی و وابستگی غیرقابل جبران میشوند.