بیماری مالاریا یک بیماری است که عامل آن انگلی از گونه پلاسمودیوم بوده و توسط نیش پشه‌های آلوده منتقل می‌شود. مالاریا حملات مکرر لرز و تب را در فرد بیمار ایجاد می‌کند. مالاریا هرسال حدود ۶۶۰،۰۰۰ نفر را می‌کشد. درحالی‌که بیماری در آب‌وهوای معتدل غیر شایع است، مالاریا هنوز در کشورهای گرمسیر و نیمه گرمسیری هنوز شایع است. مقامات سازمان جهانی بهداشت (WHO) در حال تلاش برای کاهش شیوع مالاریا با توزیع تخت‌های مخصوص برای کمک به محافظت از مردم از گزش پشه در هنگام خواب و درنهایت برای پیشگیری از مالاریا هستند. همچنین دانشمندان در سراسر جهان در حال تلاش برای ایجاد یک واکسن برای جلوگیری از مالاریا هستند. اگر به مکان‌هایی که بیماری مالاریا در آنجا شایع است سفر می‌کنید باید داروهای پیشگیرانه را قبل، در طول و بعد از سفر خود مصرف کنید. بسیاری از انگل‌های مالاریا در حال حاضر نسبت به رایج‌ترین داروهای مورداستفاده برای درمان بیماری مقاومت دارند.
علائم ابتلا به بیماری مالاریا
عفونت مالاریا به‌طورکلی توسط حملات مکرر با علائم و نشانه‌های زیر مشخص می‌شود:
• لرزمتوسط تا شدید
• تب شدید
• تعریق
علائم و نشانه‌های دیگر ممکن است عبارت باشند از:
• سردرد
• استفراغ
• اسهال
علائم و نشانه‌های مالاریا معمولاً در عرض چند هفته پس‌ازاینکه توسط یک پشه آلوده می‌شوند، شروع می‌شود. بااین‌حال، برخی از انواع انگل مالاریا می‌تواند در بدن شما تا یک سال به‌صورت غیرفعال باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت داشتن تب بالا در هنگام سفر یا بعد از مسافرت به یک منطقه خطرناک مالاریا، با پزشک خود صحبت کنید. انگل‌هایی مولد این بیماری گاها باعث می‌شوند که عفونت مالاریا بتواند تا یک سال در بدن شما به‌صورت نهفته باقی بماند. اگر علائم شدید داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عامل بیماری مالاریا
مالاریا به‌وسیله یک نوع انگل میکروسکوپی به نام پلاسمودیوم ایجاد می‌شود که اغلب توسط نیش پشه آنوفل منتقل می‌شود.
انتقال انگل: اگر شما نفر بعدی باشید که این پشه می‌گزد، می‌تواند انگل مالاریا را به شما انتقال دهد.
در کبد: پس از آن انگل‌ها به کبد شما می‌رسند یعنی جایی که بعضی از انواع می‌توانند تا یک سال به‌صورت غیرفعال باقی بمانند.در جریان خون: هنگامی‌که انگل‌ها بالغ می‌شوند، کبد را ترک می‌کنند و گلبول‌های قرمز را آلوده می‌کنند. این‌زمانی است که مردم معمولاً علائم مالاریا را نشان می‌دهند.
انتقال به نفر بعدی: اگر یک پشه بدون عفونت شمارا در این مرحله بگزد، این پشه با انگل مالاریا آلوده می‌شود و می‌تواند آن را به فرد دیگری که آن را نیش می‌زند، منتقل کند.
حالت‌های دیگر انتقال
ازآنجاکه انگل‌هایی که باعث ایجاد بیماری می‌شوند بر روی گلبول‌های قرمز تأثیر می‌گذارند، افراد همچنین می‌توانند به مالاریا از طریق قرار گرفتن در معرض خون ازجمله راه‌های زیر مبتلا شوند:
• از مادر تا جنین
• از طریق انتقال خون
• با به اشتراک‌گذاری سرنگ‌های مورداستفاده برای تزریق مواد مخدر یا دارو
عوامل خطر
بزرگترین عامل خطر ابتلا به مالاریا، زندگی در مناطق گرمسیری است که در آن بیماری شایع است. بسیاری از انواع زیرمجموعه انگل مالاریا وجود دارد. گونه هایی که باعث عوارض کشنده تر می شود، بیشتر در موارد زیر وجود دارد:
• کشورهای آفریقایی جنوب صحرای صحرا
• شبه قاره آسیا
• جزایر سلیمان، پاپوآ گینه نو و هائیتی
خطر ابتلا به فرم شدید بیماری
افرادی که در معرض خطر بیماری جدی قرار دارند عبارت‌اند از:
• کودکان و نوزادان
• مسافران از نواحی بدون مالاریا می‌آیند
• زنان باردار و نوزاد به دنیا نیامده آن‌ها
•فقر، فقدان آگاهی و کمبود دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی همچنین به گسترش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری مالاریا در سراسر جهان کمک می‌کند.
ایمنی می‌تواند کاهش یابد
ساکنان ناحیه‌ای که در آن مالاریا شایع است ممکن است در معرض این بیماری قرار بگیرند که اغلب آن‌ها ایمنی جزئی را به دست می‌آورند که می‌تواند شدت علائم مالاریا را کاهش دهد. بااین‌حال، اگر شما به کشور دیگری منتقل شوید، اگر دیگر در معرض انگل قرار نگیرید، این مصونیت جزئی می‌تواند ناپدید شود.
عوارض بیماری مالاریا
مالاریا می‌تواند کشنده باشد، به‌ویژه از طریق گونه‌هایی که در مناطق گرمسیری آفریقا شایع است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها برآورد می‌کنند که ۹۰ درصد از کل مرگ‌ومیر مالاریا در آفریقا رخ می‌دهد که بیشتر در کودکان زیر ۵ سال رخ می‌دهد.
در بیشتر موارد، مرگ‌ومیر مالاریا به یک یا چند عارضه جدی در ارتباط است، ازجمله:
مالاریاD مغزی: اگر سلول‌های خونی پر از انگل شود، عروق خونی کوچک شمارا به مغز شما (مالاریای مغزی) مسدود می‌کنند، ممکن است تورم در مغز شما یا آسیب مغزی ایجاد شود. مالاریای مغزی ممکن است باعث کما شود.
مشکلات تنفسی: مایع انباشته‌شده در ریه‌ها (ادم ریوی) می‌تواند تنفس را دشوار کند.
نارسایی اندام‌ها: مالاریا می‌تواند باعث نارسایی کلیه‌ها یا کبد شما شود یا باعث پارگی در طحال شود هر یک از این مشکلات می‌تواند امری تهدیدکننده برای زندگی فرد مبتلابه بیماری مالاریا باشد.
کم‌خونی : مالاریا به سلول‌های قرمز خون آسیب می‌زند، که این امرمی تواند منجر به کم‌خونی شود.
قند خون پایین (هیپو گلیسمی): اشکال شدید مالاریا می‌تواند سبب کاهش میزان قند خون شود و افت قند خون شدید می‌تواند باعث کما یا مرگ شود.همچنین می‌توان از کینین که یکی از رایج‌ترین داروهایی است که برای مبارزه با مالاریا استفاده می‌شود. برای درمان این وضعیت استفاده کرد.
مالاریا ممکن است مجدداً عود کند
برخی از انواع انگل مالاریا که به‌طورمعمول شکل‌های خفیف بیماری را تشکیل می‌دهند، می‌توانند سال‌ها ادامه داشته و باعث عود مجدد بیماری مالاریا در فرد شوند.
تشخیص بیماری مالاریا
آزمایش خون می‌تواند وجود انگل را نشان دهد و درمان مناسب انجام شود با مشخص کردن این موارد:
• آیا به بیماری مالاریا مبتلا هستید؟
• کدام نوع انگل مالاریا باعث ایجاد نشانه‌های شما می‌شود؟
• اگر عفونت شما ناشی از انگل مقاوم در برابر داروهای خاص باشد
• آیا بیماری بر روی هر یک از اندام‌های حیاتی شما تأثیر می‌گذارد؟
برخی از آزمایش‌های خون می‌تواند چندین روز طول بکشد، درحالی‌که موارد دیگری وجود دارد می‌توانند نتایج را کمتر از ۱۵ دقیقه نشان دهند.
درمان بیماری مالاریا
انواع داروها و طول درمان متفاوت است و بستگی به موارد زیر دارد:
• شما به کدام نوع انگل مالاریا مبتلا هستید
• شدت علائم بیماری در شما
• سن شما
• آیا شما باردار هستید؟
داروهای مورداستفاده در درمان مالاریا
رایج‌ترین داروهای مورداستفاده در درمان مالاریا عبارت‌اند از:
• کلروکین (آرالن)
• سولفات کینین (کوالاکین)
• هیدروکسی کلروکین (Plaquenil)
• ملفوکین
• ترکیب اتواکون و پروژانیل (مالارون)
اگر شما معتقدید مالاریا دارید یا اینکه در معرض آن قرارگرفته‌اید، به‌احتمال‌زیاد باید به پزشک مراجعه کنید. بااین‌حال، در بعضی موارد شما به متخصص بیماری‌های عفونی ارجاع داده می‌شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
قبل از مراجعه به پزشک ممکن است بخواهید فهرستی را بنویسید که به سؤالات زیر پاسخ دهند:
• نشانه‌های شما چه زمانی شروع می‌شوند؟
• آیا شما به‌تازگی به منطقه‌ای سفرکرده‌اید که در آن مالاریا شایع است؟
• آیا تابه‌حال به بیماری مالاریا مبتلا شده‌اید؟
• چه نوع از داروها و مکمل‌هایی را مصرف می‌کنید؟
چه انتظاری باید از پزشک خود داشته باشید
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است طحال و عملکرد عصبی شما را بررسی کند و همچنین به دنبال علل دیگر تب باشد.
پیشگیری
اگر قصد سفر به مکانی رادارید که مالاریا در آنجا شایع است، مدتی پیش از سفر در مورد داروهایی که می‌توانید قبل، در طی و بعد از سفر خود مصرف کنید، با پزشک خود صحبت کنید که این امر می‌تواند به شما در محافظت در برابر انگل‌های مالاریا کمک کند. به‌طورکلی، داروهای مصرفی برای پیشگیری از بیماری مالاریا همان داروهایی هستند که برای درمان بیماری مورداستفاده قرار می‌گیرند. پزشک شما باید بداند که کجا سفر می‌کنید تا بتوانید دارو را که بهترین اثر ممکن ر ا بر نوع انگل مالاریا دارد را تجویز کند.
هنوز واکسنی در این زمینه وجود ندارد
دانشمندان در سراسر جهان در حال تلاش برای ایجاد واکسن ایمن و مؤثر برای مالاریا هستند. بااین‌حال هنوز واکسن مالاریا برای استفاده انسانی وجود ندارد.
کاهش مواجهه با پشه‌ها
در کشورهایی که مالاریا رایج است، پیشگیری همچنین شامل دورنگه داشتن پشه‌ها از انسان است. این استراتژی‌ها عبارت‌اند از:
• اسپری کردن خانه شما: دیوارهای خانه خود را با حشره‌کش می‌تواند به کشتن پشه‌های بالغ که در داخل می‌آیند کمک کند، آغشته کنید.
• خوابیدن در تخت‌های محافظت‌شده: مخصوصاً تخت‌هایی که به حشره‌کش‌ها مجهز می‌شوند، به‌ویژه برای زنان باردار و کودکان خردسال توصیه می‌شود.
• پوشاندن پوست شما: در حین فعالیت پشه فعال، معمولاً از غروب تا سپیده‌دم، شلوار و پیراهن‌های بلند آستین را بپوشید.
• پاشیدن اسپری لباس و پوست: افشانه‌های حاوی پرمترین برای استفاده در لباس‌های امن استفاده می‌شود، درحالی‌که افشانه‌های حاوی DEET را می‌توان بر روی پوست استفاده کرد.
منبع مقاله Drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط گروه نویسندگان داروباکس ترجمه و تألیف شده است.
