استروژن یک هورمون مهم و ضروری هم در زنان و هم مردان است. استروژن بالا علائم متنوعی را ایجاد می‌کند و ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای خاصی را افزایش دهد.
استروژن چیست؟
استروژن مهمترین هورمون جنسی زنانه است اما در همه انسانها وجود دارد. زنان سطوح بالاتری از استروژن را دارند در حالی که مردان بیشتر هورمون تستوسترن را دارند که هورمون اصلی مردانه است. در زنان، استروژن در سیکل قاعدگی و سیستم تولید مثل نقش دارد. در مردان این هورمون برای عملکرد جنسی مهم است.
هم مردان و هم زنان ممکن است دچار استروژن بالا شوند که بر سلامت کلی و عملکرد و توسعه جنسی اثر دارد.
علائم استروژن بالا
داشتن استروژن بیش از حد می‌تواند بر مردان و زنان بصورت متفاوت اثر بگذارد و علائم مختلفی را ایجاد می‌کند.
زنان
استروژن بالا می‌تواند منجر به افزایش وزن شود بخصوص اطراف باسن و دور کمر شود. استروژن زیاد همچنین موجب مشکلات قاعدگی می‌شود از جمله:
- پریودهای نامنظم
- لکه بینی به رنگ روشن
- خونریزی شدید
- شدت بیشتر علائم سندرم پیش از قاعدگی یا PMS
زنان مبتلا به استروژن بالا ممکن است علائم دیگری را هم دچار شوند از جمله:
- نفخ
- سردی دست و پا
- مشکلات خواب
- خستگی
- ریزش مو
- سردرد
- کاهش میل جنسی
- تغییرات خلقی، افسردگی یا اضطراب
- مشکلات حافظه
- تورم یا حساسیت سینه‌ها
- توده‌های غیر سرطانی سینه
- فیبروم رحم که رشد غیر سرطانی رحم یا اطراف آن است
مردان
در مردان، علائم بالا بودن استروژن عمدتا شامل موارد زیر است:
- اختلال نعوظ
- بزرگی سینه‌ها یا ژینکوماستی
- عدم باروری
اختلالات استروژن بالا
داشتن استروژن بالا می‌تواند خطر بروز مشکلات سلامتی خاصی را افزایش دهد از جمله:
- بیماری تیروئید
- لخته خون
- حمله قلبی
- سکته قلبی
- سرطان سینه
- سرطان تخمدان
بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که مردان با استروژن بالا ممکن است دچار افسردگی شوند. یک تحقیق در سال ۲۰۱۸، با مشارکت ۴۰۰۰ مرد بزرگسال نشان دهنده رابطه میان افزایش سطح استرادیول و علائم افسردگی در مردان جوانتر است. استرادیول یکی از اشکال استروژن است.
علتهای استروژن بالا
افراد دارای استروژن بالا دچار عدم تعادل هورمونی می‌شوند. بدن ممکن است فقط سطوح بالایی از استروژن را تولید کند یا ممکن سطوح بالایی از استروژن را تولید کند و سطح هورمونهای دیگر همانند تستوسترون و پروژسترون را پایین بیاورد. میزان استروژن ممکن است به دلیل عکس العمل نسبت به داروها باشد. به عنوان مثال افرادی که در حال مصرف داروهای جایگزین استروژن هستند که برای علائم یائسگی استفاده می‌شود، ممکن است دچار اثرات استروژن بالا شوند.
داروهای دیگری که می‌توانند مقدار استروژن را افزایش دهند عبارتند از:
- داروهای ضد بارداری هورمونی
- آنتی بیوتیکهای خاص
- بعضی از داروهای گیاهی و درمانهای طبیعی
- فنوتیازیدون که پزشکان از آن برای اختلالات روانی و احساسی استفاده می‌کنند
استروژن بالا می‌تواند در خانواده‌ها بوجود آید. همچنین مشکلات سلامتی خاصی می‌توانند موجب بالا رفتن سطح استروژن شوند از جمله:
- چاقی
- تومورهای تخمدان
- بیماری کبد
تشخیص و میزان نرمال استروژن
مقدار استروژن در میان افراد بسته به سن و جنسیت آنها متفاوت است. این میزان به هنگام چرخه قاعدگی در نوسان است. پزشک می‌تواند مقدار استروژن را با یک آزمایش خون مشخص بررسی کند. سه نوع استروژن در خون وجود دارد:
- استرادیول
- استریول
- استرون
پزشکان این مقدار را به صورت پیکوگرم در هر میلی لیتر (pg/ml) اندازه گیری می‌کنند. استرادیول شکل اولیه استروژن است در حالی که استریول و استرون شکلهای جزئی آن هستند. زنانی که باردار نیستند استریول بسیار پایینی دارند.
زنان
با توجه به نظر آزمایشگاه‌های کلینیک مایو، مقادیر زیر سطوح نرمال استرادیول در زنان هستند:
- کودکان و نوجوانان: نهایتا ۳۵۰ pg/ml
- بزرگسالان: ۳۵۰- ۱۵ pg/ml
- زنان یائسه: کمتر از ۱۰ pg/ml
مقادیر نرمال استرون در زنان به قرار زیر است:
- کودکان و نوجوانان: حداکثر ۲۰۰ pg/ml
- بزرگسالان: ۲۰۰- ۱۷ pg/ml
- زنان یائسه: ۴۰- ۷ pg/ml
مردان
با توجه به نظر آزمایشگاه‌های کلینیک مایو، سطح نرمال استرادیول خون در مردان به ترتیب زیر است:
- کودکان و نوجوانان: حداکثر ۴۰ pg/ml
- بزرگسالان: ۴۰- ۱۰ pg/ml
مقدار نرمال استرون در مردان به صورت زیر است:
- کودکان و نوجوانان: حداکثر ۶۰ pg/ml
- بزرگسالان: ۶۰- ۱۰ pg/ml
درمان استروژن بالا
خوردن بعضی از غذاها ممکن است سطح استروژن بدن را کاهش دهد از جمله:
- سبزیجات کلمی همچون بروکلی، گل کلم و کیل
- قارچ
- انگور قرمز
- تخم کتان
- غلات کامل
همچنین کاهش وزن ممکن استروژن را در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، کاهش دهد. این بخاطر این است که سلولهای چربی استروژن زیادی را تولید می‌کنند. اگر دارو موجب استروژن بالا شود، پزشک یک دوز پایینتر دارو یا یک درمان جایگزین را توصیه خواهد کرد. اگر درمان جایگزین هورمون موجب علائم استروژن شود، با پزشک خود صحبت کنید تا در صورت نیاز برنامه درمانی شما را تغییر دهد. پزشکان همچنین می‌توانند داروهایی را تجویز کنند که سطح استروژن را پایین بیاورد. در زنان مستعد خطر سرطان سینه یا تخمدان پزشکان جراحی برداشتن تخمدانها را توصیه می‌کنند. هدف کاهش مقدار استروژنی ست که بدن تولید می‌کند. این عمل جراحی اوفورکتومی نام دارد و بعضی از افراد به آن به عنوان جراحی یائسگی نام می‌برند.
خلاصه کلام
استروژن هورمون جنسی اصلی زنانه است اما در هر دو جنس زن و مرد وجود دارد. استروژن بالا می‌تواند موجب مجموعه‌ای از علائم شود و خطر بعضی از مشکلات بهداشتی و بیماریها را افزایش دهد از جمله سرطان سینه و تخمدان.
هر کسی که علائم استروژن بالا را دارد باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش خون انجام دهد. پزشک می‌تواند مشخص کند که آیا عدم تعادل هورمونی ریشه علائم است یا خیر.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
منبع: medicalnewstoday
