ماستوئیدیت نوعی عفونت جدی در فرایند ماستوئید است که استخوانی محکم و برجسته در پشت و زیر گوش است. اکثر موارد ماستوئیدیت به علت عفونتهای درمان نشده گوش است. این بیماری نادر است اما اگر درمان نشود می‌تواند کشنده باشد.
علائم ماستوئیدیت شامل ورم پشت گوش، خروج چرک از گوش، درد شدید و دشواری در شنوایی است. عفونت گوشی که درمان نشود همانند عفونتهای گوش مقاوم به آنتی بیوتیک، گاهی اوقات گسترش می‌یابند. وقتی این امر رخ می‌دهد، باکتریها به اطراف بافتهای ساختمانی از جمله استخوانها همانند فرایند ماستوئید حرکت می‌کنند.
درمان نکردن با آنتی بیوتیک می‌شود این باکتریها به استخوانهای جمجمه برسند. همچنین ممکن است به خون و اندامهای دیگر از جمله مغز بروند. عفونتهای گوش میانی که پزشکان آن را اوتیت حاد می‌مانند و التهاب ماستوئیدها در کودکان زیر ۲ سال شایعتر هستند.
علائم ماستوئیدیت
ماستوئیدیت عمدتا علائمش پس از اینکه ظاهر عفونت گوش از بین رفت، شروع می‌شوند. این علائم ممکن است به صورت پیشروی در علائم عفونت گوش هم ظاهر شوند. وقتی کسی تنها طی چند هفته از عفونت گوش دچار علائم جدیدی می‌شود پزشکان به دنبال بررسی علائم ماستوئیدیت هستند.
علائم آن عبارتند از:
- درد شدید در اطراف گوش
- خروج چرک یا مایعات دیگر از گوش
- تب یا لرز
- تورم پشت یا زیر گوش
- قرمزی پشت گوش
- وجود بوی بد در گوش
- ظاهر یک گوش به نظر چسبیده یا به جلو رفته است
- مشکلات شنوایی یا زنگ زدن گوش
برای کودکان کم سن و سال که قادر به تشخیص علائمشان نیستند باید به دنبال علائم زیر باشیم:
- تغییر در خلق و خو
- گریه مکرر
- کج کردن سر به یک طرف
- کشیدن گوشها
در بعضی افراد تورمی که ماستوئیدیت موجب آ« می‌شود ابتدا بهتر شده سپس بدتر می‌شود. نباید با بهتر شدن جزئی علائم فکر کنیم که عفونت بهبود یافته است.
اگر ماستوئیدیت درمان نشود، موجب عفونت در جمجمه، خون یا اندامها خواهد شد. همچنین می‌تواند موجب عفونتی کشنده در خون به نام سپسیس شود. فرد مبتلا به ماستوئیدیت یا عفونت گوش که سرگیجه و تب بالا دارد یا فردی که ورم اطراف سر دارد باید به اورژانس مراجعه کند.
علل ماستوئیدیت
عفونتهای گوش شایعترین علت ماستوئیدیت هستند. وقتی کسی برای ماستوئیدیت آنتی بیوتیک مصرف نکند، باکتریها می‌توانند گسترش یابند. اگر کسی موقع مصرف آنتی بیوتیکها خیلی زود مصرف آن را قطع کند باعث گسترش عفونت می‌شود.
بعضی افراد هم با وجود درمان با آنتی بیوتیک به دلیل مقاومت عفونت به آنتی بیوتیکها موجب گسترش عفونت شوند.
علت کمتر شایع آن در کسی است که رشد غیر طبیعی سلولهای پوست در گوش میانی را دارد که کولستاتوم نام دارد. رشد پوست موجب انسداد در گوش شده که موجب تکثیر باکتریها می‌شود و در نهایت ماستوئیدیت بوجود می‌آید. کولستاتوم می‌تواند موجب پولیپهایی شود که منجر به انسداد بیشتر می‌شوند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم ماستوئیدیت را دارید فورا به پزشک مراجعه کنید. ماستوئیدیت یک بیماری جدی است که ممکن است کشنده هم باشد بنابراین نباید در درمان آن درنگ شود. بیماران باید به درمانگاه‌های منطقه خود مراجعه کنند و در صورتی که آخر هفته و یا پس از پایان ساعات کاری باشد به اورژانس بروند.
کسی که علائم عفونت را همانند فشار و درد در گوش یا تب دارد باید ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت به پزشک مراجعه کند.
تشخیص
پزشک معمولا می‌تواند بسته به علائم و با توجه به ورم، آن را تشخیص دهد. هر نوع گوش دردی همراه با تب یا حساسیت گوش خلفی، قرمزی یا تورم باید توسط پزشک بررسی شود. پزشک ابتدا با ابزاری به نام اتوسکوپ داخل گوش را نگاه می‌کند. ماستوئیدیت معمولا بدون عفونت گوش نیست. نمونه‌ای از مایع گوش آلوده باید برای کشت جمع آوری شود.
اگر مشکوک به ماستوئیدیت شدید یا مزمن باشید، به سی تی اسکن ارجاع داده می‌شوید تا ناحیه ماستوئید عکسبرداری شود. اگر یک بسته از مایع یا چرک در هر کجا (گردن، گوش، ماستوئید، ستون فقرات) پیدا شود، باید آن را تخلیه کرد و سپس کشت کرد تا آنتی بیوتیکها را بتوان بر اساس مشکل موجود، تجویز کرد.
درمان و پیشگیری
درمان آنتی بیوتیک درمان اصلی برای ماستوئیدیت حاد و مزمن است. اگر شما یا کودکتان ماستوئیدیت حاد داشته باشید بهتر است به بیمارستان بروید تا خدمات درمانی دریافت کنید و بوسیله یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوید. آنتی بیوتیکها برای درمان عفونت به صورت تزریقی به بیمار داده خواهند شد. برای مشخص کردن نوع آنتی بیوتیک معمولا از کشت عفونت استفاده خواهد شد.
اگر آبسه که توده‌ای متورم از مایع عفونی است، پزشک با جراحی یا با استفاده از تیغ آن را تخلیه خواهد کرد. این جراحی میرینگوتومی نام دارد. به هنگام میرینگوتومی پزشک حفره‌ای کوچک را در پرده گوش ایجاد خواهد کرد تا مایع را تخلیه کند و فشار را از گوش میانی کاهش دهد. یک لوله کوچک داخل گوش میانی وارد می‌شود تا از بستن حفره جلوگیری کرده و بگذارد تخلیه ادامه پیدا کند. معمولا این لوله خود به خود بعد از ۶ تا ۱۲ ماه خواهد افتاد.
اگر علائم با وجود تزریق آنتی بیوتیک به سرعت بهبود پیدا نکند یا عوارضی مانند آبسه یا فرسایش استخوان وجود داشته باشد، جراحی برای برداشتن استخوان عفونی ماستوئید هم ممکن است توصیه شود. این جراحی ماستوئیدکتومی نام دارد.
ماستوئیدیت مزمن با آنتی بیوتیکهای خوراکی، قطره گوش و شستشوی مرتب گوش توسط پزشک انجام می شود. اگر این درمانها موثر نباشند، برای پیشگیری از اختلالات بیبیشتر، جراحی باید انجام شود. اگر ماستوئیدیت درمان نشود می‌تواند موجب مشکلات جدی در سلامتی و حتی تهدید کننده زندگی همانند از دست دادن شنوای، لخته خون، مننژیت یا آبسه مغزی شود. اما با درمان سریع و مناسب با آنتی بیوتیک و تخلیه چرک، این اختلالات را می‌تواند اجتناب کرد و به طور کامل بهبود داد.
اگر گوش درد، ترشح یا مشکل شنوایی دارید به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر شخصی قبلا از یک عفونت گوش بدون نیاز به آنتی بیوتیک بهبود موفقیت آمیزی داشته باز هم این مساله صادق است. وقتی آنتی بیوتیک برای عفونت گوش تجویز می‌کند، باید همه آنتی بیوتیکها حتی اگر علائم از بین بروند، مصرف شوند. مصرف دوز ناقص آنتی بیوتیکها بازگشت عفونت را آسانتر می‌کند.
بیماران نباید از آنتی بیوتیکهای قدیمی موجود در خانه که از بیماری قبلی هستند استفاده کنید. مصرف آنتی بیوتیکهای مناسب برای عفونت حیاتی است. شستشوی مرتب دستها و دوری کردن از افراد مریض می‌تواند خطر برخورد با عفونت گوش را افزایش دهد.
افراد با سیستم ایمنی ضعیف به دلیل HIV، ایدز، دیابت یا داروهایی خاص فرد را مستعد بیماریهای جدی می‌کند. در صورت وجود علائم عفونت در فردی با مشکلات سیستم ایمنی مراجعه سریع به پزشک حیاتی است.
چشم انداز درمان
با درمان سریع و مناسب، چشم انداز بیماری ماستوئیدیت در اکثر موارد خوب است. پژوهشی در سال ۲۰۱۴، ۳۲ فرد کمتر از ۱۶ سال که بخاطر ماستوئیدیت در بیمارستان بستری بودند، مورد بررسی قرار دادند. اکثر کودکان بهبود موفقیت آمیزی داشتند که ۵۴ درصد نیازمند جراحی بودند. سه کودک با سیستم ایمنی ضعیف دوباره دچار ماستوئیدیت شدند و بعدا جراحی شدند.
گفتار پایانی
افرادی که دچار گوش درد شدید و تورم هستند باید این علائم را به طور جدی درمان کنند. والدین باید در مورد کودکان مبتلا به عفونت گوش جدید که درد یا تورم اطراف گوش دارند، به ماستوئیدیت مشکوک شوند. اگر چه عفونتهای گوش یک بیماری شایع در دوران کودکی هستند می‌توانند عوارض جدی از جمله ماستوئیدیت را ایجاد کنند. بیماران برای دریافت درمان مناسب بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
در صورتی که علائم در عرض چند روز بهبود نیافت، باید دوباره به پزشک مراجعه کند تا دوباره تجدید نظر شود.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
منبع: webmd medicalnewstoday
