آرتروز کمر به عنوان آرتروز مهره‌های کمری هم شناخته می‌شود. این حالت یک بیماری نیست اما علامت چندین شکل از آرتروز است که بر ستون فقرات اثر می‌گذارد. آرتروز مفصلی شایعترین علت درد آرتروز کمر است. این وضعیت ناشی از تغییرات مخرب ناشی از آرتروز مفصلی و التهاب در پایین‌ترین مفاصل ستون فقرات کمر است. این عارضه بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود اما در اشخاص چاق و کسانی که چاقی شکمی دارند و یا کسی که صدمه ستون فقرات از قبل داشته باشد، بوجود می‌آید.
آرتروز ستون فقرات معمولا در مفاصلی بوجود می‌آید که بخش نخاعی به نام مهره‌ها را به هم متصل می‌کنند. هر مهره در سه جا متصل شده است. در جلوی نخاع، مهره‌ها توسط دیسک نخاعی از هم جدا می‌شوند که همانند یک لایه نرم بین آنها قرار می‌گیرد. در پشت نخاع، مهره‌ها توسط دو مفصل کوچک به نام مفاصل بند متصل می‌شوند. مفاصل بند به همراه دیسک نخاعی امکان حرکت ستون فقرات از جمله خم شدن به جلو، چرخیدن به اطراف و یا قوس دادن پشت را فراهم می‌کند. شایعترین نوع آرتریت که بر ستون فقرات تاثیر می‌گذارد، آرتروز مفصلی است که به آن آرتریت سایش و پارگی هم معروف است. ایجاد استئوآرتریت در ستون مهره‌ها در ستون فقرات است که به طور خاص به اسپوندیلوز اشاره دارد.
آرتروز ستون فقرات معمولا همراه با سایر اختلالات ستون فقرات دیده می‌شود. همانند:
- تخریب دیسک اصطلاحی است که زوال مفاصل بند به علت سایش و پارگی طولانی مدت را بیان می‌کند. صدمه ایجاد شده بوسیله تخریب دیسک بروز آتروز را ممکن می‌کند.
- تنگی ستون فقرات باریک شدن فضاهای درون ستون فقرات است که در اثر رشد زیاد استخوان ایجاد می‌شود. آرتروز مفصلی مقصر اصلی است که ایجاد مشکل در آن می‌تواند به عصبها ضربه بزند و موجب درد عصبی منتشر شونده شود.
علائم آرتروز کمر
آرتروز کمر موجب احساس درد مزمن یا دردی ماندگار در استخوانهای پایین کمر خواهد شد. این ناحیه دارای ۵ یا ۶ مهره است. بعضی از افراد بعد از ورزش احساس سوزش می‌کنند یا موقع بیدار شدن در این ناحیه احساس سفتی می‌کنند. سایر علائم عبارئند از:
- اسپاسم عضلات
- صدای تق تق از مفاصل که احساس درد هم ایجاد می‌کند
- کاهش دامنه حرکت
چه چیزی موجب آرتروز کمر می‌شود؟
آرتروز کمر معمولا ناشی از چند مورد است
آرتروز مفصلی
آرتروز کمر معمولا با آرتروز مفصلی ارتباط دارد. در آرتروز مفصلی، غضروفی که فضایی نرم بین مفاصل بند ایجاد می‌کند به مروز زمان ساییده می‌شود. مفاصل بند مفاصلی هستند که روی همه مهره‌ها وجود دارند. همچنین جایی هستند که مهره‌ها به هم متصل می‌شوند. این موجب می‌شود استخوانهای مهره‌ها ساییده شده و به هنگام حرکت روی هم فشار بیاورند. این منجر به التهاب مفصل می‌شود که ایجاد درد می‌کند. عوامل خارجی همچون دما، چاقی و تغذیه نامناسب همگی می‌توانند موجب بروز التهاب و بدتر شدن آن شوند.
آرتریت پسوریاتیک
علت شایع دیگر آرتروز کمر و ستون فقرات، آرتریت پسوریاتیک است. این شک لاز آرتریت فقط روی افراد مبتلا به پسوریازیس اثر می‌گذارد. پسوریازیس یک بیماری خودایمن است که موجب ایجاد تکه‌های قرمز و ملتهب روی پوست می‌شود. حدود ۲۰ درصد افراد مبتلا به آرتریت پسوریازیس دچار درد پایین کمر خواهند شد. در بعضی موارد، رشد بیش از حد استخوانی می‌تواند موجب شود مهره‌ها در پشت کمر به همدیگر بخورند. این می‌تواند منجر به کاهش دامنه حرکت شود و ایجاد کننده حس سفتی دائم شود.
آرتریت واکنشی یا انتروپاتی
هم آرتریت واکنشی و هم انتروپاتیک هر دو به علائم آرتروز کمر مربوط هستند. آرتروز واکنشی بوسیله عفونت در بدن تحریک می‌شود. این معمولا بعد از یک عفونت باکتریایی مثل کلامیدیا یا سالمونلا ایجاد می‌شود. آرتریت انتروپاتیک معمولا مربوط به بیماری التهابی روده همجون کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است.
تشخیص آرتروز کمر و ستون مهره‌ها
اگر دچار آرتروز کمر شُدید ممکن است اخیرا آرتریت پسوریاتیک در شما تشخیص داده شده باشد. در اکثر موارد آرتریریت پسوریاتیک، تشخیص پسوریازیس زودتر از هر گونه علائم آرتروز رخ می‌دهد. اگر احساس سفتی، تق تق و کاهش دامنه حرکت در پایین حرکت شدید و قبلا توسط پزشک تشخیص آرتروز نداشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. آنها یک معاینه انجام خواهند داد تا التهاب و ورم در ناحیه درد را بررسی کنند.
اگر پزشکتان به آتروز مشکوک شود، احتمالا عکس رادیولوژی انجام خواهد شد. عکس رادیولوژی هر گونه مشکل مربوط به تراکم استخوان، از دست رفتن غضروف و تیر کشیدن استخوان را که موجب درد می‌شود، نشان خواهد داد. عکس رادیولوژی در ردیابی آرتروز و ارزیابی شیوه درمانی نیز مفید خواهد بود که از صدمه بیتر به مفاصل در آینده جلوگیری خواهد شد. یک آزمایش خون هم انجام خواهد گرفت تا نوع آتروز شما تعیین شود. در صورت ابتلا معمولا به یک متخصص روماتولوژی که در زمینه مفصل تخصص دارد، ارجاع داده خواهید شد تا بیشتر تست شوید.
درمان آرتروز کمر
درمان آرتروز کمر و ستون مهره‌ها هم در جهت کاهش علائم و هم کاهش صدمه به مفصل یا استخوان است. اکثر پزشکان روشهای به هنگام شروع اولین درمان از روشهای محافظه کارانه استفاده می‌کنند و در صورتی که درد یا ناراحتی شدیدتر شود، گزینه‌های تهاجمی‌تر را استفاده خواهند کرد.
در زیر بعضی از رایجترین شیوه‌های درمان استفاده شده برای درمان آرتریت کمر و ستون مهره‌ها به قرار زیر است:
- درمان فیزیکی که برای کشش عضلات ستون فقرات کمر استفاده می‌شود. با حمایت از ستون فقرات با عضلات قویتر، بار کمتری روی مفاصل وارد می‌شود.
- کاهش وزن خیلی راحت علائم شما را با کاهش فشار بر روی مهره‌های کمر، بهبود می‌دهد. از آنجایی که کاهش وزن برای آنهایی که دچار اختلال هستند، مشکل است، ورزشهای با حداقل فشار (مثل شنا) همراه با رژیم غذایی کم کالری تغلب منجر به کاهش درد می‌شود.
- داروهای ضد التهاب می‌توانند ورم و التهاب داخل و اطراف مفصل مهره‌ای را کاهش دهند. در حالی که داروهایی همانند ناپروکسن یا ایبوپروفن می‌توانند تسکین کافی ایجاد کنند، تجویز داروهای قویتر همچون دیکلوفناک و آرتروتک (دیکلوفناک/میزوپروستول) هم گاهی اوقات لازم است.
- استفاده از یخ و گرما نیز در کاهش درد کمر موثر خواهد بود. گرما می‌تواند مهره را قبل از فعالیت شل کند در حالی که یخ پس از فعالیت استفاده می‌شود تا التهاب را کاهش دهد.
- درمان کایروپراکتیک که به معنای با دست کار کردن روی مهره‌هاست. در حالی که این درمانها تنظیم ستون مهره‌ها را آن چنان که نشان می‌دهند، تغییر نمی‌دهند اما ممکن است با کاهش فشار روی ستون مهره‌ها در کوتاه مدت باعث کاهش درد و راحتی شوند.
- تزریق اپیدورال شامل استعامل یک نوع استروئید به نام کورتیزون داخل و یا اطراف عصب ضربه زننده است. کورتیزون می‌تواند سیستم ایمنی را آرام کند و از این جهت کاهش دهنده التهاب موضعی و درد انتشاری است.
- جراحی ستون فقرات یک نوع روش جراحی است که برای ریشه کنی حرکت بین مهره‌های متصل است. وقتی همه درمانهای تامین کننده کاهش درد و ناراحتی با شکست مواجه شدند، فیوژن ستون فقرات ممکن است گزینه قابل بررسی برای درمان آرتروز شدید است.
درمانهای تکمیلی شامل طب سوزنی، ماساژ، مگنت تراپی، درمانهای طبیعی و سایر شکلهای مستقیم یا غیر مستقیم درمان کمر است. در حالی که شواهد علمی از اینکه درمان خیلی موثر باشند، حمایت نمی‌کند اما بیشتر آنها عوارض جانبی کمی دارند و در صورت استفاده از خدمات پزشکی استاندارد، گزینه‌های معقول و منطقی هستند.
پبشگیری
همان نوع روشهای احتیاطی که برای همه موارد سلامت کمر در نطر گرفته می‌شود به پیشگیری از آرتروز کمر هم کمک می‌کند چه آرتروز در شخص تشخیص داده شده باشد چه نه.
اینها عبارتند از:
- کاهش خطر صدمه بوسیله بلند کردن به دقت
- تمرین گرفتن وضعیت مناسب
- ورزش منطم
- حفظ سلامت وزن
- خوردن یک رژیم غذایی سالم
- پوشیدن کفش مناسب چون بعضی از کفشها می‌توانند وضعیت بدی ایجاد کنند و موجب مشکلات طولانی مدت شوند.
- ترک سیگار
کلام آخر
آرتروز مزمن و بسیاری از علائم آن را می‌توان با دارو و سبک زندگی خوب کنترل کرد. این افراد باید با پزشکشان همکاری کنند تا بهترین برنامه درمانی را برای علائم و وضعیتهای خاص آنها پیدا کند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع
