اطلاعات تخصصی
موارد مصرف اوستکینومب
-پسوریازیس، پلاک متوسط تا شدید
-آرتریت پسوریاتیک (به تنهایی یا در کنار متوتروکسات)
-بیماری کرون، متوسط تا شدید، اینداکشن و نگهدارنده (معمولاً در ترکیب با یک ایمونومدولاتور)
-کولیت اولسراتیو، متوسط تا شدید
اوستکینومب یک داروی سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی و آنتاگونیست اینترلوکین ۱۲/۲۳می‌باشد که در مواردی از اختلالات التهابیمتوسط تا شدید، تجویز می‌گردد.
بارزترین کاربرد این دارو، تجویز آن در مشکلات متوسط تا شدید مرتبط با پسوریازیس در افراد بالای ۶ سال می‌باشد و ممکن است درکنار متوترکسات تجویز شود.
این دارو با نام تجاری استلارا معروف شده‌است و به صورت ویال تزریقی و سرنگ آماده‌ی تزریق در دوزهای متنوع (۵، ۴۵، ۹۰، ۱۳۰میلی‌گرم) تولید می‌شود.
معمولا تزریق این دارو در موارد پسوریاتیک به صورت زیرجلدی و در اختلالات التهابی دستگاه گوارش به صورت وریدی (موارد نگهدارنده به صورت زیرجلدی) می‌باشد.
مکانیسم اثر اوستکینومب
اوستکینومب یک آنتی بادی مونوکلونال انسانی است که با اتصال به سیتوکین های
اینترلوکین 12 و اینترلوکین 23، در عملکرد آنها اختلال ایجاد می‌کند و باعث کاهش التهاب و پاسخ ایمنی بدن می‌شود.
اینترلوکین 12 و23 در فرآیندهای التهابی بسیاری از جمله فعالسازی سلول کشنده طبیعی (NK)، تمایز و فعال سازی سایتوکاینCD4+ T-cell نقش دارند.
اوستکینومب همچنین با مداخله در بیان پروتئین کموتاکتیک مونوسیت-۱ (MCP-1)، فاکتور نکروز تومور -آلفا (TNF-α)، پروتئین القاگراینترفرون-۱۰ (IP-10) و اینترلوکین ۸ (IL-8)، اثرات خود را اعمال می‌کند.
در پی عملکرد استکینومب، بهبود بالینی معناداری در موارد پلاک پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک مشاهده می‌شود.
فارماکوکینتیک اوستکینومب
متابولیسم: نامشخص؛ CYP450:نامشخص
شروع اثر: پسوریازیس:اثرات مشهود پس از ۱۲هفته
دفع: نامشخص
نیمه عمر:زیرجلدی:
۱۴/۹تا۴۵/۶ روز(در موارد پسوریازیس)، ۱۹روز (در بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)
زمان رسیدن به پیک پلاسمایی:پسوریازیس:زیرجلدی:۴۵میلی‌گرم:۱۳/۵روز؛ ۹۰میلی‌گرم:۷روز
منع مصرف اوستکینومب
-سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه و سایر اجزای فرمولاسیون
-عفونت فعال
-توبرکلوزیس فعال
عوارض جانبی اوستکینومب
عوارض شایع:
افزایش آنتی‌بادی، عفونت، عفونت دستگاه تنفس فوقانی، سردرد، درد شکمی، قرمزی در محل تزریق، اسهال، خارش، خستگی،استفراغ، آرترالژی، تهوع، کمردرد، سرگیجه، درد حلق و حنجره، نازوفارنژیت، آکنه وولگاریس
عوارض جدی:
عفونت شدید، تشدید عفونت، عودمجدد عفونت، بدخیمی، علائم بیش‌حساسیتی، آنافیلاکسی، سندرم آنسفالوپاتی برگشت‌پذیر خلفی،پنومونی بینابینی، پنومونی ائوزینوفیلیک، پنومونی سازماندهی کریپتوژنیک، سلولیت
تداخلات دارویی اوستکینومب
مکانیسم کلی تداخلات:
نامشخص
منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه): آبروسیتینیب، آنیفرولومب، باریسیتینیب، فرآورده‌های BCG، بلیمومب، کلادریبین، واکسن چهارظرفیتی دنگ (زنده)، اینفیلیکسیمب،ناتالیزومب، پیمکرولیموس، واکسن فلج اطفال (زنده/سه ظرفیتی/خوراکی)، واکسن های زنده حاویروبلا یا واریسلا، روکسولیتینیب (موضعی)، تاکرولیموس (موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک، ترتوموتاید،رتوفاسیتینیب، واکسن تیفوئید،آپاداسیتینیب، واکسن (زنده)، واکسن تب زرد
تداخلات ماژور:
آباتاسپت، واکسن زنده آدنوویروس تایپ ۴ و تایپ ۷، آنیفرولومب-FNIA، واکسن‌های زنده، باریسیتینیب،اینفلیکسیمب، توفاسیتینیب
افزایش اثرداروها توسط اوستکینومب: آنیفرولومب، باریسیتینیب، فرآورده‌های BCG، کلادریبین، واکسن چهار ظرفیتی دنگ (زنده)،دنوزومب، اینبیلیزومب، لفلونوماید، ناتالیزومب، اوکرلیزومب، اوفاتومومب، پیمکرولیموس، واکسن فلج اطفال (زنده/سه ظرفیتی/خوراکی)،پلی متیل متاکریلات، واکسن های زنده حاوی روبلا یا واریسلا، روکسولیتینیب (موضعی)، تاکرولیموس (موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک،توفاسیتینیب، واکسن تیفوئید، آپاداسیتینیب، واکسن تب زرد
داروهایی که سطح خونی اوستکینومب را بالا می برند:
آبروسیتینیب، بلیمومب، اینفیلیکسیمب، مدولاتور گیرنده اسفنگوزین 1-فسفات (S1P)، واکسن ها (زنده)
کاهش اثرات داروها توسط اوستکینومب: فرآورده‌های BCG، برینسیدوفوویر، تست پوستی Coccidioides immitis، واکسنCOVID-19 (انواع)، واکسن چهار ظرفیتی دنگ (زنده)، واکسن های ویروس آنفولانزا، پیدوتیمود، واکسن پنوموکوک، واکسن فلج اطفال(زنده/سه ظرفیتی/خوراکی)، واکسن هاری، واکسن های زنده حاوی روبلا یا واریسلا، Sipuleucel-T، ترتوموتاید، واکسن تیفوئید،واکسن (غیرفعال)، واکسن تب زرد
داروهایی که سطح اوستکینومب را کاهش می دهند:
افگارتیجیمود آلفا، واکسن‌های زنده
تداخل با غذا:
ذکر نشده‌است.
هشدار ها اوستکینومب
موارد احتیاط:
-حساسیت به لاتکس(فرم سرنگ آماده تزریق)
-بیمار بالای ۶۰سال
-عفونت مزمن یا عودکننده
-افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت
-عفونت توبرکلوزیس نهفته و افراد در معرض خطر ابتلا به توبرکلوزیس
-سابقه،ابتلا یا در معرض خطر ابتلا به بدخیمی
-سابقه مصرف طولانی مدت داروهای سرکوب‌کننده‌ی ایمنی
-سابقه یا در حال انجام فتوتراپی PUVA
-ایمونوتراپی آلرژیک
هشدارها:
-تشکیل آنتی بادی های خنثی کننده ضد دارو ممکن است با اوستکینومب رخ دهد که‌می‌تواند با از دست دادن کارایی همراه باشد.
-موارد حساسیت مفرط، از جمله آنافیلاکسی و آنژیوادم، گزارش شده است. در صورت مشاهده‌ی علائم حساسیت مفرط فوراً مصرفدارو متوقف شود و طبق شرایط بیمار، اقدامات درمانی مناسب انجام شود.
-از آنجا که مصرف این دارو ممکن است خطر ابتلا به عفونت یا عود مجدد عفونت های نهفته از جمله عفونت های جدی باکتریایی،مایکوباکتریایی، قارچی و ویروسی را افزایش دهد، از تجویز آن در بیماران مبتلا به عفونت فعال و دارای علائم بالینی قابل توجه تا زمانیکه عفونت کاملاً برطرف شود، خودداری شود.
-در افرادی که تحت ایمونوتراپی آلرژن‌ها قرار گرفته‌اند، اوستکینومب ممکن است اثر محافظتی ایمونوتراپی را کاهش دهد و خطر واکنشآلرژیک به ایمونوتراپی آلرژن (خصوصا آنافیلاکسی) را افزایش دهد.
توصیه های دارویی اوستکینومب
-از آنجا که تزریق دارو هر چندهفته یکبار می‌باشد، لازم است برنامه‌ی تزریق به صورت مکتوب و روشن در اختیار بیمار قرار گیرد تادرمان به صورت منظم ادامه یابد.
-دوز مصرفی این دارو‌با توجه به وزن بیمار، محاسبه می‌شود. به همین دلیل پایش وزن بیمار در روند درمان، ضروری می‌باشد.
-تست توبرکلوزیس پیش از شروع درمان با اوستکینومب و پس از آن در صورت وجود علائم توبرکلوزیس فعال در حین و پس از قطعدرمان ضروری می‌باشد.
-معاینات پوستی بیمار به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.
-این دارو‌در موارد پسوریاتیک برای کودکان بالای ۶سال و در موارد التهابی گوارشی برای کودکان بالای ۱۲سال قابل تجویز می‌باشد.
-تزریق وریدی اوستکینومب به صورت انفوزیون و حداقل در مدت یک ساعت انجام شود.استفاده از ست تزریق وریدی با یک لاین داخلی،فیلتر پروتئین کم(۰/۲میکرومتر) مورد نیاز است. از تزریق همزمان با سایر داروها در یک لاین وریدی خودداری گردد.
-در صورت نیاز به تزریق وریدی در اطفال، لازم است ویال اوستکینومب پیش از تزریق رقیق گردد.
-تزریق زیر جلدی در بالای ران، شکم، بازوها یا باسن انجام شود. ناحیه تزریق به صورت چرخشی تغییر کند. از تزریق اوستکینومب درنواحی تحریک شده، خونریزی دهنده یا دارای کبودی، اریتماتوز یا سفت شده خودداری شود. از تزریق در مناطقی از پوست کهپسوریازیس وجود دارد خودداری شود. هر مقدار از داروی استفاده نشده از ویال یا سرنگ باید دور ریخته شود. تزریق تنها تحت نظارتپزشک انجام شود. پس از آموزش مناسب امکان تزریق توسط خود بیمار وجود دارد.
-ویال و سرنگ آماده تزریق اوستکینومب در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری شود. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود. ویال ها بهصورت عمودی در کارتن اصلی نگهداری شوند و در برابر تابش نور مستقیم تا زمان تزریق محافظت شوند. از تکان دادن محلول تزریقیخودداری شود.
-سرنگ های آماده تزریق را می توان در دمای اتاق (کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد) حداکثر تا ۳۰ روز در کارتن اصلی و به دور از نورمستقیم نگهداری کرد . در صورت نگهداری در دمای اتاق، نباید سرنگ به یخچال برگردانده شود و اگر در مدت ۳۰ روز استفاده نشود،باید دور ریخته شود.
-محلول رقیق شده جهت انفوزیون تا ۷روز در دمای اتاق(حداکثر۲۵درجه سانتی‌گراد) قابل نگهداری می‌باشد.
-اتفوزیون اوستکینومب باید حداکثر در مدت ۸ساعت پس از آماده‌سازی دارو، تکمیل شود. از فریز کردن محلول رقیق‌شده خودداریگردد.
-برای رقیق سازی اوستکینومب از نرمال سالین (سدیم کلراید 0.9%) یا هاف سالین (سدیم کلراید0.45%) استفاده شود. برای اطفالغلظت نهایی محلول آماده شده جهت انفوزیون باید ۲۵۰میلی‌لیتر باشد.
-بیمارانی که در حین درمان دچار عفونت جدید می شوند باید با پزشک خود مشورت کنند و کاملاً تحت نظر قرارگیرند. چنانچه بیماردچار عفونت جدی شود، لازم است درمان با اوستکینومب تا درمان کامل عفونت، متوقف شود.
-بیماران با وزن بالای ۱۰۰کیلوگرم ممکن است نیاز به دوزهای بالا جهت رسیدن به سطح سرمی مناسب داشته باشند.
-پیش از شروع درمان، بیماران باید کلیه‌ی واکسن‌های لازم را تمدید یا دریافت کنند. واکسن های زنده نباید به طور همزمان با این داروتزریق شوند. واکسن‌های غیرفعال یا غیرزنده ممکن است به طور همزمان داده شوند، اما احتمال دارد پاسخ ایمنی مناسبی ایجاد نکنند. واکسن های BCG نباید یک سال قبل، در حین درمان یا یک سال پس از درمان تزریق شوند.
-درمان با اوستکینومب در ترکیب با فوتوتراپی مورد مطالعه قرار نگرفته است؛ با احتیاط انجام شود.
-براساس اطلاعات محدود، استفاده از اوستکینومب در افرادی که در حال اقدامات باروری هستند و مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی واسکلتی عضلانی می‌باشند و قادر به استفاده از درمان‌های جایگزین نیستند، می‌تواند ادامه یابد. با این حال پس از تایید بارداری، لازماست مصرف این دارو قطع شود.
-مصرف اوستکینومب در دوران بارداری جهت درمان بیماری‌های روماتیسمی و اسکلتی عضلانی توصیه نمی‌شود و به محض تاییدبارداری باید قطع شود.
اطلاعات مربوط به استفاده از اوستکینومب در دوران بارداری محدود است. با این حال هنگامی که درمان بیماری التهابی روده در بیمارانباردار مورد نیاز باشد، درمان بیولوژیکی مناسب را می توان بدون وقفه ادامه داد.سطح سرمی دارو باید پیش از اقدام به باروری بهصورت مداوم پایش شود و تنظیم دوز بهینه با حداقل دوز موثر انجام شود.آخرین دوز تزریق اوستکینومب باید ۶تا ۱۰هفته قبل از تاریختخمینی زایمان باشد(در صورتی که تزریق هر ۴هفته انجام‌می‌شو‌د، ۴تا۵هفته پیش از تاریخ زایمان) و ۴۸ساعت پس از زایمان ازسرگرفته شود.
-به دلیل بزرگ بودن مولکول دارو و تخریب اوستکینومب در دستگاه گوارش، انتظار می‌رود مواجهه ی شیرخوار با دارو کم باشد.با اینحال طبق توصیه‌ی کارخانه‌ی سازنده،تصمیم به شیردهی در طول درمان باید با توجه به نسبت خطر مواجهه نوزاد، فواید شیردهی براینوزاد و مزایای درمان برای مادر گرفته‌شود. درمان با استکینومب ممکن است در بیماران شیرده مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی واسکلتی عضلانی ادامه یابد یا آغاز شود.
-CBC و تمامی شاخص‌های متابولیک پیش از شروع درمان و سپس به صورت موضعی ارزیابی شود.
-غربالگری هپاتیت بی و سی و HIV پیش از شروع درمان انجام شود.
-به بیمار آموزش داده‌شود علائم و‌نشانه‌های عفونت را جدی بگیرد و به پزشک اطلاع دهد.
-در بیماران تحت درمان با Stelara در مقایسه با بیماران تحت درمان با دارونما (1٪ در مقابل 0.6٪) در مطالعات بالینی آرتریتپسوریاتیک، بروز عفونت های دندانی بیشتری مشاهده شده‌است.
