اطلاعات تخصصی
موارد مصرف ایوهگزول
ایوهگزول از راه داخل نخاعی برای میلوگرافی ناحیه سینه، گردن، کمر وتمامی ستون فقرات (استاندارد یا توموگرافی کامپیوتری)؛ از راه داخل عروقی برای آنژیوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی، آئورتوگرافی، آرتریوگرافی، ونوگرافی، اوروگرافی دفعی، توموگرافی کامپیوتری مغز و بدن، هرنیوگرافی؛ از راه داخل مجرا برای پانکراتوگرافی برگشتی؛ کولانژیوپانکراتوگرافی برگشتی، و از راه داخل مایع سینوویال برای آرتروگرافی مفصل؛ از راه خوراکی، برای توموگرافی کامپیوتری شکم و رادیوگرافی دستگاه گوارش مصرف می شود.
مکانیسم اثر ایوهگزول
ایوهگزول یک ترکیب غیر یونیزه آلی ید می باشد. ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجرای مختلف بدن با جذب اشعه x باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد.
فارماکوکینتیک ایوهگزول
وقتی داخل نخاعی تزریق می شود، به سرعت در قسمتهای مختلف مغز توزیع می شود که در بیماران نرمال ظرف چند ساعت به داخل خون می رود و حذف می شود و نیمه عمر دارو از این راه 4/3 ساعت است. در داخل عروق به سرعت در مایعات خارج سلولی توزیع می شود، اما در جائی رسوب نمی کند. ضمناً از این طریق از سد خونی- مغزی عبور نمی کند، گرچه در تومورهای مغزی به دلیل از بین رفتن سد خونی- مغزی در محل تومور توزیع می گردد و نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت (در صورت سلامت کلیه) می باشد. در روش تزریقی دفع کلیوی بوده و در راه خوراکی یا داخل مجرا دفع عمدتاً از طریق مدفوع صورت می گیرد.
منع مصرف ایوهگزول
در صورت وجود حساسیت به ترکیبات حاوی ید، سابقه آسم یا آلرژی، دهیدراتاسیون این دارو را نباید از هیچکدام از راههای مصرف تجویز نمود.
همچنین برای هر یک از راهها موارد منع مصرف بطور اختصاصی در زیر ذکر شده است: فئوکروموسیتوم (از راه داخل عروقی)، هوموسیستینوری (برای آرتریوگرافی مغز)؛ بیماری برگر، ایسکمی شدید (برآرتریوگرافی محیطی)؛ آنوری، دیابت قندی (برای اوروگرافی دفعی)؛ عفونت مجاور مفصل مورد نظر (برای پرتونگاری از مفصل)
عوارض جانبی ایوهگزول
*
عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: آریتمی قلبی
سیستم اعصاب مرکزی: درد، احساس فشار، سردرد، احساس گرما در موضع
گوارشی: اسهال، تهوع، استفراغ
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد پا
چشمی: اختلالات بینایی، تاری دید
متفرقه: تورم
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: آنژین صدری، افت فشارخون، حملات ایسکمیک گذرا، ناراحتی شکمی، برادی کاردی، درد قفسه سینه، افزایش فشارخون، سنکوپ، تاکی کاردی
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، سرگیجه، کسالت، ضعف عضلات
پوستی: کهیر
گوارشی: نفخ، درد شکمی، اختلال چشایی
موضعی: هماتوم محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، گردن درد، سفتی، لرزش
چشمی: تاری دید
متفرقه: تب، سیالادنیت (عفونت غدد بزاقی)
سایر عوارض (درصد نامشخص):
سیستم اعصاب مرکزی: تشنج
ازدیاد حساسیت: واکنش شبه آنافیلاکسی، آنافیلاکسی، واکنش ازدیاد حساسیت
تنفسی: برونکواسپاسم
متفرقه: سیالادنیت (عفونت غدد بزاقی)
تداخلات دارویی ایوهگزول
*مشخصات کلی تداخلات:
اطلاعاتی گزارش نشده است.
تداخلات رده X (پرهیز):
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات داروها توسط آیوهگزول:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات آیوهگزول توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
افزایش اثرات داروها توسط آیوهگزول:
متفورمین
افزایش اثرات آیوهگزول توسط داروها:
داروهایی با پتانسیل کاهش آستانه تشنج، آلدسلوکین
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها ایوهگزول
– این دارو به علت خاصیت مدراسموتیک، موجب ایجاد یا تشدید دهیدراتاسیون و افزایش احتمال نارسائی حاد کلیوی می شود. در اطفالی که کم ادراری، زیادی ادرار و یا دیابت دارند، این مشکل بیشتر دیده می شود. به منظور جلوگیری از دهیدراتاسیون، باید قبل از آزمایش به مقدار کافی مایعات به بیمار داده شود. احتمال بروز نارسائی کلیوی در بیماران سالخورده بیشتر است.
2- این دارو در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوم ممکن است باعث تشدید حمله فشار خون گردد.
3- به دلیل حساسیت متقاطع، بیماران حساس به مواد حاجب رادیواکتیو ید دار ممکن است نسبت به این دارو نیز حساسیت نشان بدهند.
توصیه های دارویی ایوهگزول
1- در افراد دارای حساسیت به پنی سیلین یا سابقه آلرژی وبیماری آسم یا نارسائی کلیوی، این دارو باید با احتیاط مصرف شود.
2- دو ساعت قبل از آزمایش بیمار باید از خوردن خودداری کند، فقط می توان در صورت لزوم از مایعات استفاده کرد.
3- پس از مصرف این دارو احتمال بروز تداخل در آزمایش تیروئید وجود دارد.
4- سعی شود که پس از مصرف دارو از تحرک زیاد بیمار جلوگیری شود.
5- مصرف این دارو در موارد زیر باید با احتیاط انجام شود: برای تزریق دارو در فضای زیر عنکبوتیه(در صورت اعتیاد به الکل، خونریزی زیر عنکبوتیه، ابتلا به بیماری صرع،هیپرتیروئیدیسم، مولتیپل اسکلروز، عفونت وکم خونی داسی شکل)، برای آنژیوکاردیوگرافی (در صورت آنژین نا پایدار، نارسائی قلبی، افزایش فشار خون ریوی)، برای آرتریوگرافی مغزی (در صورت آرتریواسکلروز، جبزان قلبی، آمبولیسم مغزی، پرفشاری شدید خون، میگرن، افراد مسن، ترومبوز جدید)
6- قطع موقتی شیردهی (حداقل 24 ساعت) بعد از تجویز دارو توصیه می شود.
