اطلاعات تخصصی
موارد مصرف اریتروپویتین
اریتروپویتین برای درمان کم خونی، ناشی از فقدان اریتروپوتین در نارسایی مزمن کلیوی بکار می‌رود.
مکانیسم اثر اریتروپویتین
این دارو با تحریک گیرنده‌های خود در سلول‌های مادر گویچه‌های قرمز در مغز استخوان، تکثیر و تمایز اریتروئیدها را تحریک می‌کند.
فارماکوکینتیک اریتروپویتین
پس از تزریق وریدی یا زیر جلدی، نیمه عمر حدود 13-4 ساعت می‌باشدو بخش ناچیزی از دارو در گویچه‌های قرمز و اندکی نیز در کبد متابوایزه و بخشی از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. افزایش تعداد رتیکولوسیت‌ها پس از 10-7 روز و گویچه‌های قرمز هماتوکریست و هموگلوبین پس از 6-2 هفته مشاهده می‌شود. زمان لازم برای رسیدن به اوج غلظت از راه وریدی 15 دقیقه و از راه زیر جلدی 24-5 ساعت است. میزان هماتوکریت ممکن است 2 هفته پس از قطع مصرف دارو، شروع به کاهش نماید.
منع مصرف اریتروپویتین
این دارو در مبتلایان به لوسمی اریتروئید و زیادی کنترل نشده فشار خون و حساسیت به آلبومین انسانی نباید مصرف شود.
عوارض جانبی اریتروپویتین
*
عوارض شایع (10%<):
قلبی عروقی: افزایش فشارخون
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد
پوستی: خارش، راش پوستی
گوارشی: تهوع، استفراغ
موضعی: درد محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل
تنفسی: سرفه
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: ترمبوز در محل دسترسی عروقی همودیالیز، ترومبوز، ترومبوز ورید عمقی، ادم
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، لرز، بی خوابی، افسردگی
پوستی: کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش وزن، افزایش قندخون، کاهش پتاسیم خون
گوارشی: التهاب دهان، اختلال در بلع
هماتولوژی و انکولوژی: لکوپنی
موضعی: تحریک محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد عضلانی، اسپاسم عضلانی، درد استخوان
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی
تداخلات دارویی اریتروپویتین
*مشخصات کلی تداخلات:
اطلاعات گزارش نشده است.
تداخلات رده X (پرهیز):
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات داروها توسط اریتروپوئیتین:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات اریتروپوئیتین توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
افزایش اثرات داروها توسط اریتروپوئیتین:
لنالیدومید، پومالیدومید، تالیدومید
افزایش اثرات اریتروپوئیتین توسط داروها:
ناندرولون
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها اریتروپویتین
1- در صورت ابتلای بیمار به بیماری ایسکمیک عروقی، ترومبوسیتوز، سابقه تشنج، بیماری‌های بدخیم و نارسایی مزمن کبدی باید با احتیاط مصرف شود.
2- قبل و در طول درمان با این دارو، فشارخون، هموگلوبین و الکترولیت‌ها باید دقیقاً کنترل شوند.
3- سایر عوامل ایجاد کننده کم خونی در نارسایی مزمن کلیوی مثل کمبود آهن یا فولات یا ویتامین B12 باید تصیح شوند.
4- در صورتی که در هنگام مصرف دارو، درد مداوم شبه میگرنی بروز کرد، علامت افزایش شدید و ناگهانی فشار خون می‌باشد.
5- این دارو ممکن است مقدار مورد نیاز هپارین را افزایش دهد.
6- وجود همزمان عفونت‌ها یا بیماری‌های التهابی ممکن است موجب تغییر پاسخ درمانی به این دارو شوند.
توصیه های دارویی اریتروپویتین
1- در صورتی که فشار خون بیمار کنترل نگردید، مصرف این دارو باید قطع شود.
2- در طول مدت مصرف این دارو، در صورت نیاز باید مکمل آهن مصرف شود.
3- در صورتی که تزریق وریدی این دارو با سرعت کم ( حداقل در عرض 5 دقیقه) انجام شود، احتمال بروز علایم شبه آنفلونزا کاهش می‌یابد.
4- مقدار دارو در تزریق زیر جلدی معمولاً 30-20% کمتر از مقدار تزریق وریدی این دارو است و این نکته باید هنگام تغییرات مصرف دارو در نظر گرفته شود. حداکثر حجم مجاز این دارو که می‌توان به صورت زیر جلدی در یک ناحیه تزریق نمود، 1 میلی لیتر است.
5- در صورت کمبود آهن، مسمومیت با آلومینیم یا عفونت، اثر دارو به شدت کاهش می‌یابد.
6- در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری آن نوبت بعدی فاصله زمانی زیادی نباشد. از دوبرابر کردن مقدار مصرف باید خودداری نمود.
دارو های هم گروه اریتروپویتین
گروه C
در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.
