ریسپریدون Risperidone

‎ریسیپریدون
‎ریسیپریدون یک دارو از دسته داروهای موثر بر سیستم اعصاب می باشد که به آن ها داروهای ضد سایکوز گفته می شود. این دارو ها با تاثیر بر روی تعادل ناقل های شیمیایی که مسئول ارتباطات و مخابره ی پیام عصبی در مغز می باشند، نقش درمانی خود را ایفا می کنند.
‎ریسیپریدون ممکن است جهت بهبود علائم در بیماران مبتلا به شیزوفرنی یا سایر اختلالات روانی که با تغییر افکار، احساسات و رفتار ها در ارتباط هستند، تجویز گردد. به این نوع اختلالات اصطلاحا سایکوز گفته می شود.
‎این دارو همچنین گاهی در افرادی که رفتار های پرخاشگرانه از خود نشان می دهند و قصد صدمه زدن به خود یا دیگران را داشته اند توسط متخصص تجویز می شود.
‎ریسیپریدون همچنین به صورت تزریقی نیز تولید شده است و به صورت آمپول تزریقی طولانی اثر در موارد خاص توسط متخصصان قابل استفاده می باشد.

‎پیش از شروع مصرف ریسیپریدون 
‎-در صورتی که باردار یا شیرده هستید، پیش از شروع مصرف این دارو حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-در صورت سابقه یا ابتلا به اختلالات قلبی، عروقی، کبدی، کلیوی یا مشکلات پروستات حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
‎-چنانچه سابقه ی اختلالات تنفسی دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورتی که مبتلا به هر یک از بیماری های عصبی از جمله صرع، افسردگی، پارکینسون، فشار بالای چشمی (گلوکوم) یا بیماری عضلانی میاستنی گراویس هستید پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی چشم قرار بگیرید پزشک خود را مطلع کنید.
‎-در صورتی که تاکنون سابقه ی زردی پوست یا چشم و یا بیماری خونی، تومور در ناحیه ی غدد فوق کلیوی داشته اید به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-هرگونه حساسیت دارویی خود را به پزشک یا داروساز اعلام نمایید.
‎-به دلیل این که این دارو می تواند با داروهای بسیاری تداخل ایجاد نماید، لیست کاملی از کلیه ی داروها و مکمل های مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید تا در صورت وجود تداخل، اقدامات لازم انجام شود.

‎نحوه ی صحیح مصرف ریسیپریدون 
‎-مقدار مصرف و نحوه ی مصرف این دارو با توجه به بیماری و شرایط بیمار توسط پزشک تعیین می گردد. ریسیپریدون را دقیقا طبق دستور مصرفی که پزشک برای شما مشخص نموده است مصرف نمایید. ممکن است در ابتدا مقدار مصرفی کمتری تجویز شده باشد و به تدریج مقدار مصرف دارو افزایش یابد.
‎-سعی کنید دارو را در زمان مشخص و به صورت منظم مصرف کنید تا از فراموش کردن نوبت دارو پیشگیری نمایید و اثرات درمانی مطلوب تری از مصرف دارو مشاهده نمایید.
‎-مصرف ریسپریدون با غذا تداخلی ندارد و می توان آن را قبل یا پس از غذا مصرف کرد.
‎-معمولا بهتر است قرص را همراه با یک لیوان آب شود اما در صورت مشکل در بلع به پزشک خود اطلاع دهید تا قرص های قابل انحلال در آب یا قرص های حل شونده در دهان برای شما تجویز نماید.
‎-قرص های قابل انحلال در دهان (ordispersible) برای باز شدن در دهان فرموله شده اند. با دست های خشک قرص را از بسته بندی خارج نمایید (از خارج کردن قرص با فشار دادن از پوشش آلومینیومی خودداری نمایید) و روی زبان خود قرار دهید و اجازه دهید قرص روی زبانتان حل شود (مانند آبنبات).
‎-در صورت مصرف نوع مایع دارو، مقدار داروی مصرفی دارو را با سرنگ مخصوص بصورت دقیق اندازه گیری نمایید و در صورتی که مشکلی در این مورد دارید، حتما روش درست اندازه گیری مقدار دارو را از داروساز خود سوال کنید. در صورت نیاز می توانید دارو را در هرگونه نوشیدنی غیر الکلی به غیر از چای و نوشابه رقیق نمایید. (نصف لیوان آب، شیر کم چرب یا آب پرتقال پیشنهاد می شود.)
‎در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، بلافاصله بعد از یادآوری مصرف کنید مگر اینکه به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد، در این صورت دوز فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را طبق برنامه ی سابق مصرف نموده و از دو برابر کردن مقدار مصرف در یک نوبت خودداری نمایید.

‎توصیه ها ی لازم در خصوص مصرف ریسپریدون
‎-در مدت درمان با این دارو، تحت نظر پزشک خود بمانید و معاینات و آزمایشات بالینی دوره ای را طبق دستورات پزشک انجام دهید تا روند بهبودی شما بررسی گردد.
‎-مصرف فرآورده های الکلی در مدت درمان با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض دارویی را افزایش دهد لذا از مصرف فرآورده های الکلی خودداری نمایید.
‎-در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرید، درمانگر خود را در جریان مصرف این دارو قرار دهید زیرا ریسیپریدون می تواند با داروهای بیهوشی تداخل ایجاد نماید. خصوصا در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی چشم قرار بگیرید، حتما پزشک خود را از ابتدا در جریان مصرف این دارو قرار دهید زیرا ممکن است عوارض چشمی در بر داشته باشد.
‎-از آنجا که این دارو، با داروهای بسیاری تداخل ایجاد می نماید در صورت نیاز به شروع هرگونه داروی جدید (حتی داروهای بدون نسخه) داروساز خود را در جریان مصرف این دارو قرار دهید تا از بروز تداخلات دارویی جلوگیری شود.
‎-در صورتی که مبتلا به دیابت هستید، در مدت درمان با این دارو قند خون خود را بیشتر چک نمایید زیرا ریسیپریدون می تواند بر روی سطح قند خون اثر بگذارد لذا توصیه های لازم را از پزشک خود دریافت نمایید.
‎-معمولا دوره ی درمان با این دارو طولانی می باشد و قطع ناگهانی این دارو می تواند عوارض جدی ایجاد نماید لذا مصرف دارو را تا زمانی که پزشک توصیه می نماید ادامه دهید و قطع دارو حتما زیر نظر پزشک و به صورت تدریجی انجام گیرد.

‎عوارض دارویی ریسیپریدون
‎-در صورت احساس تهوع، یبوست، اسهال، دلپیچه و درد شکمی یا سؤهاضمه، با مصرف وعده های غذایی ساده و خودداری از مصرف غذاهای پر چرب و پر ادویه می توان این عوارض را کاهش داد.
‎-معمولا احساس سرگیجه یا خواب آلودگی یا تاری دید پس از مصرف ریسیپریدون ایجاد می شود در صورتی که این علائم را مشاهده نمودید، تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده، از رانندگی و کار با ابزار هایی که نیاز به احتیاط دارند، خودداری کنید و فرآورده های الکلی نیز مصرف ننمایید.
‎-سردرد و احساس درد در نقاط دیگر بدن ممکن است در ابتدای مصرف این دارو مشاهده شود. در این صورت مایعات به مقدار زیاد مصرف نمایید و با داروساز خود درباره ی داروی ضد درد مناسب شرایط خود مشورت نمایید. در صورتی که درد مزمن و ادامه دار شد، به پزشک خود مراجعه نمایید.
‎-در صورت احساس لرزش و بی قراری یا حرکات غیر ارادی در عضلات در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه نمایید زیرا معمولا در این شرایط نیاز به تنظیم مجدد مقدار مصرفی دارو می باشد.
‎-افزایش وزن، اختلال خواب، تغییرات خلق و خو، افزایش فشار خون، سرفه و احساس سرماخوردگی، تپش قلب، لکه های قرمز پوستی، اختلال در میل جنسی، درد و حساسیت پستان ها، ترشح شیر از پستان ها، اختلال در قاعدگی و خشکی دهان می تواند در مدت مصرف این دارو بروز کند. در صورتی که این علائم شدید شد یا برای شما آزار دهنده بود به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت احساس سفتی عضلات، تب بالا، احساس گیجی، افزایش ضربان قلب همراه با تعریق سریعا به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید زیرا این علائم می تواند نشانه هایی از یک عارضه ی نادر اما جدی باشد که باید توسط پزشک بررسی گردد و اقدامات لازم صورت گیرد.

مشاهده داروهای ضد افسردگی با منشاء گیاهی در داروخانه اینترنتی دارویاب

Reference1: www.drugs.com
Reference2: www.webmd.com

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف ریسپریدون

اين دارو براي درمان تظاهرات اختلالات سايكوتيك به كار مي رود واثر درماني قابل ملاحظه اي بر علائم مثبت ومنفي جنون جواني دارد .

مکانیسم اثر ریسپریدون

مكانيسم اثر ضد جنون اين دارو مشخص نيست .اثر آن احتمالا به خاطر مهار انتخابي مونو آمينرژيك(D2 , 5-HT2)مي باشد .اين دارو همچنين داراي اثر مهاري متوسطي بر گيرنده هاي H1. a2. a1 مي باشد .

فارماکوکینتیک ریسپریدون

جذب گوارشي دارو زیاد و سریع می باشد و دارو به مقدار خيلي زياد به پروتئين هاي پلاسما متصل مي شود.متابوليسم دارو عمدتا كبدي و دفع آن از طريق ادرار (70%)و مدفوع (15%)ونيمه عمر آن 24-20 ساعت مي باشد .

منع مصرف ریسپریدون

در صورت ابتلا به سرطان پستان ،برادي كاردي ،اختلالات الكتروليتي ،بيماري هاي قلبي –عروقي وعروقي مغز ،سابقه سكته قلبي يا حمله عصبي ،دهيد راتاسيون ،كاهش حجم خون ،اختلالات شديد كبدي وكليوي ،بيماري پاركينسون،حساسيت مفرط نسبت به دارو وهمراه با ساير دارو هاي طولاني كننده فاصله QT نبايد از اين دارو استفاده كرد .

عوارض جانبی ریسپریدون

عوارض شایع (%10<):
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش پرولاکتین خون، افزایش وزن
گوارشی: افزایش اشتها، استفراغ، یبوست، درد ناحیه فوقانی شکم، تهوع
ادراری تناسلی: بی اختیاری ادرار
سیستم اعصاب مرکزی: وضعیت بیهوشی، خواب آلودگی، واکنش خارج هرمی ناشی از دارو، بی خوابی، خستگی، پارکینسونیسم، سردرد، اضطراب، سرگیجه، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)، آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: لرزش (شامل لرزش غیرارادی سر)
تنفسی: نازوفارنژیت، سرفه، آبریزش بینی
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: برادی کاردی، بلوک شاخه ای، ناراحتی قفسه سینه، درد قفسه سینه، تغییرات الکتروکاردیوگرام، ادم صورت، بلوک درجه یک دهلیزی بطنی، افت فشارخون، افت فشارخون وضعیتی، تپش قلب، طولانی شدن فاصله QT در الکتروکاردیوگرام، تاکی کاردی، افزایش فشارخون، ادم محیطی، سنکوپ
پوستی: راش پوستی، اگزما، خارش، خشکی پوست، آکنه ولگاریس
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش کلسترول HDL، عطش، افزایش کلسترول سرم، آمنوره، کاهش وزن، کاهش میل جنسی، تاخیر در انزال، گالاکتوره غیرمرتبط با زایمان، وجود گلوکز در ادرار، ژینکوماستی، افزایش قندخون، افزایش گاماگلوتامیل ترانسفراز، خونریزی غیرمتناوب رحمی، اختلالات قاعدگی، افزایش تری گلیسیرید سرم
گوارشی: خشکی دهان، سوء هاضمه، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)، اسهال، کاهش اشتها، ناراحتی معده، درد شکمی، بی اشتهایی، گاستریت، گاستروانتریت، ناراحتی شکمی، دندان درد
ادراری تناسلی: تاخیر در قاعدگی، التهاب مثانه، اختلال نعوظ، قاعدگی نامنظم، درد پستان، اختلالات جنسی، عفونت مجاری ادراری
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی، نوتروپنی
کبدی: افزایش آنزیم های کبدی، افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: آبسه در محل تزریق، عفونت، آنفلونزا، عفونت موضعی، عفونت ویروسی
موضعی: پینه در محل تزریق، واکنش محل تزریق، درد موضعی، درد محل تزریق، تورم محل تزریق
سیستم اعصاب مرکزی: دیستونی (انقباض غیرعادی)، اختلال در راه رفتن، درد حین پروسه های درمانی، درد، اختلال توجه، آژیتاسیون، آتاکسی، افسردگی، دیس آرتری (گفتارفلجی)، زمین افتادن، لتارژی، کسالت، عصبانیت، سرگیجه وضعیتی، خواب رفتگی اندام، تشنج، اختلال خواب، دیس کینزی تاردیو (حرکات مکرر غیرارادی)، سرگیجه، هیپوستزی (اختلال حس لامسه)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد دست و پا، کمردرد، دیس کینزی، درد عضلات و استخوان ها، درد مفاصل، حالت بدنی غیرطبیعی، آکینزی، هیپوکینزی، درد عضلات و استخوان های قفسه سینه، درد عضلات، ضعف عضلات، گردن درد، اسپاسم عضلانی، سفتی عضلانی، سستی، افزایش کراتین فسفوکیناز در نمونه خون
چشمی: تاری دید، کونژنکتیویت، کاهش وضوح بینایی
گوشی: درد گوش، عفونت گوش
تنفسی: احتقان بینی، درد گلو و حنجره، رینیت، عفونت مجاری تنفسی، برونشیت، تنگی نفس، علایم شبه آنفلونزا، فارنژیت، پنومونی، سینوزیت، خون دماغ، احتقان سینوس پارانازال

تداخلات دارویی ریسپریدون

*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP2D6
– سوبسترای CYP3A4
– تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
– کاهش اثرات مرکزی هیستامین
– آنتاگونیست دوپامین
– تشدید اثرات خارج هرمی
– تشدید هایپرگلایسمی
– تشدید هایپرپرولاکتینمی (قوی)
– تشدید هیپودوپامینرژیک
– تشدید اثرات کاهنده‌ فشارخون
– کاهش آستانه تشنج

تداخلات رده X (پرهیز):
آکلیدینیوم، آمیسولپرید (خوراکی)، آزلاستین (نازال)، بروموپرید، برومپریدول، کابرگولین، سیمتروپیوم، الوکسادولین، فکسینیدازول، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لاسمیدیتان، لووسولپیرید، متوکلوپرامید، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیموزاید، پیریبدیل، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، پراملینتید، روفناسین، سولپیرید، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم

کاهش اثرات داروها توسط ریسپریدون:
مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفتامین‌ها، داروهای ضد دیابت، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، عوامل معده روده ای (پروکینتیک)، ایتوپراید، گوانتیدین، لووسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیریبدیل، کیناگولید، سکرتین

کاهش اثرات ریسپریدون توسط داروها:
مهارکننده‌های استیل کولین استراز، کابرگولین، القاکننده‌های قوی CYP 3A4، لیتیوم، پگ اینترفرون آلفا 2-b، القاکننده‌های P-gp/ABCB1، پیریبدیل

افزایش اثرات داروها توسط ریسپریدون:
الکل (اتیل)، آمی‌فامپریدین، آمیسولپرید، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلاریترومایسین، کلوزاپین، تضعیف‌کننده‌های CNS، دمپریدون، دروپریدول، الوکسادولین، فلونیترازپام، فلوپنتیکسول، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، هالوپریدول، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، مکیتازین، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متی‌روسین، میرابگرون، الانزاپین، آگونیست های اوپیوئیدی، اورفنادرین، اوکسی‌کدون، پالیپریدون، پارالدهید، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، داروهای ضدافسردگی طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، کوئتیاپین، راموسترون، روفناسین، ساکویناویر، عوامل سروتونرژیک (خطر بالا)، سولپیرید، سوورکسانت، تالیدومید، تیازید و دیورتیک های شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم

افزایش اثرات ریسپریدون توسط داروها:
مهارکننده‌های استیل کولین استراز (مرکزی)، آکلیدینیوم، آلیزاپرید، آمیسولپرید (خوراکی)، عوامل کاهنده فشارخون، فراورده‌های حاوی سم بوتولینوم، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، سریتینیب، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کلوبازام، کوبیسیستات، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP 2D6، داروناویر، دئوتترابنازین، دایمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، اردافتینیب، اسکتامین، فکسینیدازول، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، هیدروکسی‌زین، ایماتینیب، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، گیاه کاوا، لاسمیدیتان، لمبورکسانت، لیتیوم، دیورتیک های لوپ، لومفانترین، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متوکلوپرامید، متی‌روسین، میانسرین، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اندانسترون، اوکساتومید، اوکسوممازین، پگ اینترفرون آلفا 2-b، پنتامیدین (سیستمیک)، پرامپانل، مهارکننده‌های P-gp/ABCB1، پیموزاید، پراملینتید، داروهای طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، داروهای ضد سایکوز طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، داروهای ضد آریتمی کلاس IC طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، داروهای متفرقه طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های متوسط CYP3A4 طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، کینیدین، رانولازین، روفینامید، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا)، سدیم اکسیبات، تترابنازین، تتراهیدروکانابینول وکانابیدیول، تری‌مپرازین، اومکلیدینیوم، فراورده‌های والپروات، وراپامیل، وریکونازول

تداخل با غذا:
محلول خوراکی دارو با نوشیدنی‌های حاوی تانن و پکتینات (چای و کولا) سازگار نیست.
راهکار: محلول خوراکی دارو همراه با آب، قهوه، آب‌پرتقال و یا شیر کم‌چرب مصرف شود.

هشدار ها ریسپریدون

– اين دارو باعث طولاني شدن فاصله QT در بعضي از بيماران مي شود .
2-به دليل احتمال افزايش سطح پلاسمائي پرولاكتين ،در طي درمان با ريسپريدون بايد سطح پرولاكتين را به طور منظم اندازه گيري نمود .
3- در صورت ابتلا بيمار به تومورهاي مغزي ،انسداد روده اي ،سندرم Reye s، سابقه سوءاستفاده يا وابستگي داروئي اين دارو را بايد با احتياطكاملرف رد.

توصیه های دارویی ریسپریدون

– در حين مصرف اين دارو بايد بيمار جهت مشاهده هر گونه اختلال حركتي ديررس مورد معاينه دوره اي قرار گيرد .
2- از آنجايي كه خودكشي در بيماران مبتلا به جنون جواني وجود دارد ، دارو بايد با حداقل مقدار ممكن در دسترس بيمار قرار گيرد.
3. در صورت بروز سندرم بدخيم نورولپتيك، مصرف دارو بايد بلافاصله قطع كرد. براي درمان هيپرترمي ( با تجويز داروهاي ضد تب) ، دهيدراتاسيون (با تأمين آب و الكتروليت‌ها ) ناپايداري قلبي-عروقي، ( با كنترل فشار خون و ريتم قلب)، هیپوکسی(با تجویز اکسیژن و تنفس کمکی)، سفتي عضلاني(با تجويز دانترولن ، بروموكريپتين و آمانتادين) اقدام لازم را به عمل آورد . در صورت نياز به تداوم مصرف دارو ، حداقل 5 روز دارو را بايد قطع كرد و سپس با جايگزين يك دارو از يك گروه ديگر از داروهاي ضد جنون(با مقدار كم) درمان را ادامه داد.