اطلاعات تخصصی
موارد مصرف اپی روبیسین
اپی روبیسین در درمان سرطان سینه،مثانه، میلوم مولتیپل، لنفوم ها، لوسمی های حاد، سرطان رحم، تخمدان، پروستات و دستگاه گوارش مصرف شده است .
مکانیسم اثر اپی روبیسین
-آنتراسیکلین
فعال در تمام مراحل چرخه سلولی
– مهار سنتز DNA و RNA و متلاشی شدن DNA (از طریق اتصال بین جفت بازهای DNA و جلوگیری از تشکیل پیوندهای استری، مهار آنزیم توپوایزومراز II و بازسازی DNA، باز کردن مارپیچ دورشته ای DNA، تولید رادیکال های آزاد کشنده سلول)
فارماکوکینتیک اپی روبیسین
اتصال به پروتئین: 77% (آلبومین)
متابولیسم: کبدی و خارج کبدی (مثل گلبول قرمز) به صورت گسترده
نیمه عمر: 33 ساعت
دفع: مدفوع (35-34%)، ادرار (27-20%)
عوارض جانبی اپی روبیسین
*
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: کاهش کسر تخلیه بطن چپ (بدون علامت)، نارسایی قلبی، بلوک دهلیزی بطنی، بلوک قلبی، برادی کاردی، بلوک شاخه ای، آریتمی قلبی، کاردیومیوپاتی، الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی، میوکاردیت، موج T نامشخص بر روی الکتروکاردیوگرام، تاکی کاردی سینوسی، تغییرات قطعه ST در الکتروکاردیوگرام، تاکی آریتمی، ترومبوآمبولی، انقباضات زودرس بطنی، تاکی کاردی بطنی
سیستم اعصاب مرکزی: لتارژی
پوستی: ریزش مو، راش پوستی، تغییرات پوستی
غدد درون ریز و متابولیسم: آمنوره، گرگرفتگی
گوارشی: تهوع و استفراغ، موکوزیت، اسهال، بی اشتهایی، درد شکمی، التهاب مری، انتروکولیت نوتروپنیک، التهاب دهان، مگاکولون توکسیک
ادراری تناسلی: یائسگی (نارس یا زودرس)
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی (فروکش: 14-10 روز، بهبود: تا روز 21)، لکوپنی، آنمی، ترومبوسیتوپنی، تب نوتروپنی، لوکمی لنفوسیتیک حاد (ALL)، لوکمی میلوسیتیک حاد (AML)، سندرم میلودیسپلاستیک
کبدی: آسیت، بزرگ شدن کبد، افزایش ترانس آمینازهای سرم
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: عفونت
موضعی: واکنش محل تزریق
چشمی: کونژنکتیویت
تنفسی: تنگی نفس، ادم ریوی
متفرقه: تب
تداخلات دارویی اپی روبیسین
*مشخصات کلی تداخلات:
– تشدید سمیت قلبی
– عامل انکولوژیک سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
– عامل انکولوژیک سرکوب‌کننده مغز استخوان
– افزایش فاصله QT (شناخته شده)
تداخلات رده X (پرهیز):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، بواسیزومب، سایمتیدین، کلادریبین، دیپیرون، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، اوپاداستینیب، واکسن (زنده)
کاهش اثرات داروها توسط اپی‌روبیسین:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، گلیکوزید های قلبی، تست پوستی کوکسیدیوئید ایمیت، لنوگراستیم، لیپگفیلگراستیم، نیولومب، پیدوتیمود، سیپولوسل-تی، واکسن آبله و آبله میمونی (زنده)، ترتوموتید، واکسن (زنده)، واکسن (غیرفعال)
کاهش اثرات اپی‌روبیسین توسط داروها:
گلیکوزید های قلبی، اکیناسه
افزایش اثرات داروها توسط اپی‌روبیسین:
باریسیتینیب، کلوزاپین، دفریپرون، فینگولیمود، لفلونومید، ناتالیزومب، اوزانیمود، سیپونیمود، توفاسیتینیب، اوپاداسیتینیب، واکسن (زنده)
افزایش اثرات اپی‌روبیسین توسط داروها:
آدوتراستوزومب امتانسین، بواسیزومب، کلرامفنیکل (چشمی)، سایمتیدین، کلادریبین، سیکلوفسفامید، دنوزومب، دیپیرون، فام تراستوزومب دروکس تکان، اینبلیزومب، مزالامین، اوکرلیزومب، پالیفرمین، پیمکرولیموس، پرومازین، رفلومیلاست، تاکرولیموس (موضعی)، تراستوزومب، مشتقات تاکسان
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها اپی روبیسین
*
1- پیش از شروع درمان، تست بارداری در زنان متاهلی که در سنین باروری می باشند، الزامی است.
2- پیش از دریافت دارو، داروهای ضدتهوع مناسب برای بیمار تجویز گردد.
3- عملکرد کبدی بیمار در ابتدای درمان و سپس پیش از هر دوره درمان ارزیابی شود.
4- عملکرد کلیوی (مانند کراتینین سرم) در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای پایش گردد.
5- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff)، سطح الکترولیت های سرم (کلسیم، پتاسیم، فسفات)، سطح اوریک اسید و الکتروکاردیوگرام پایش شود.
6- کسر تخلیه بطن چپ (از طریق اکوکاردیوگرافی یا اسکن موگا (MUGA)) و الکتروکاردیوگرام در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای پایش شود (در صورت سابقه دریافت داروهای آنتراسیکلین متناوب تر ارزیابی گردد و روش ارزیابی کسر تخلیه بطن چپ در طول درمان ثابت باشد).
7- پیش از شروع درمان، ارزیابی جامعی از وضعیت قلبی عروقی بیمار انجام گیرد؛ از جمله بررسی سابقه بیمار، بررسی فیزیکی، ارزیابی ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی عروقی (مانند پرفشاری خون، دیابت، دیس لیپیدمی، چاقی و مصرف سیگار).
8- در صورت مشاهده علائم اختلال قلبی در طول دوره درمان، بررسی اکوکاردیوگرام توصیه می شود. در صورتی که امکان اکوکاردیوگرافی وجود نداشته باشد، ام آر آی قلبی (انتخاب ارجح) و یا اسکن موگا توصیه می شود.
9- بیومارکرهای قلبی در سرم پایش شود.
10- در طول دریافت انفوزیون، محل تزریق از لحاظ بروز واکنش های موضعی یا نشت دارو به موضع به دقت پایش شود. نشت دارو ممکن است به نکروز شدید بافت منجر شود.
11- بیمار از لحاظ بروز تهوع و استفراغ حاد، آنمی، عفونت، خونریزی و سمیت قلبی پایش شود (ممکن است سمیت قلبی، یک تا چند ماه پس از قطع دارو اتفاق افتد).
– در اختلالات کبدی یا کلیوی دارو با احتیاط تجویز گردد.
– اهمیت هیدراته بودن به بیمار آموزش داده شود.
توصیه های دارویی اپی روبیسین
1- اپی روبیسین نباید در بیمارانی که قبلاً مقادیر تجمعی کامل اپی روبیسین و دانوروبیسین را دریافت کرده اند، مصرف شود.
2- با مصرف اپی روبیسین در فواصل یک هفته ای ممکن است خطر عوارض جانبی قلبی و خونی کمتر شود.
3- اپی روبیسین را باید به صورت تزریق وریدی آهسته تجویز کرد . به علت تحریک ورید در محل تزریق و احتمال خطر بروز ترومبوفلبیت و نشت دارو به بافتهای اطراف رگ، انفوزیون وریدی دارو توصیه نمی شود.
4- اپی روبیسین موجب نکروز موضعی بافتها می شود به همین دلیل به صورت عضلانی یا زیر جلدی نباید تزریق شود.
