مترونیدازول چیست؟
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک پر مصرف است که در درمان و پیشگیری عفونت های متنوعی که عامل بیماری زای آنها یک باکتری بی هوازی یا پروتوزوآ باشد تجویز می شود
( متروماکس محصول شرکت تهران شیمی )
این باکتری ها معمولاً در فضای داخلی و بسته ی بدن که اکسیژن وجود ندارد (مانند لثه، حفره لگنی و شکمی مانند روده ها) ایجاد عفونت می کنند.
مترونیدازول معمولاً جهت درمان عفونت های تناسلی(واژینال) بانوان که ناشی از باکتری باشد تجویز می شود اما این بدین معنی که هر نوع عفونت در واژن با مترونیدازول قابل درمان می باشد نیست.
همچنین به عنوان پیشگیری از عفونت، پیش از جراحی های تناسلی و شکمی تجویز می شود.
از مزایای مترونیدازول مناسب بودن آن برای افرادی است که به پنی سیلین ها حساسیت دارند.
مترونیدازول به همراه آموکسی سیلین در رژیم های درمانی عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری کاربرد دارد.
این دارو در ایران به صورت قرص خوراکی و سوسپانسیون، ژل و شیاف واژینال، ویال تزریقی و کیسه آماده ی تزریق و ژل موضعی موجود است.
این داروی ارزان قیمت و پر کاربرد می تواند همراه با آموکسی سیلین در درمان و پیشگیری از عفونت های دهانی تجویز شود.
آنچه لازم است بیماران در مورد مترونیدازول بدانند.
مترونیدازول در چه مواردی استفاده می شود؟
مترونیدازول چگونه کار می کند؟
آیا مترونیدازول می تواند عفونت های ادراری را درمان کند؟
چقدر طول می کشد تا مترونیدازول اثر کند؟
در حین مصرف مترونیدازول چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
نحوه صحیح مصرف مترونیدازول
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف مترونیدازول چه باید کرد؟
مقومت میکروبی نسبت به مترونیدازول
عوارض جانبی مهم مترونیدازول چیست؟
مترونیدازول ادرار را تیره می‌کند؟
مصرف الکل در مدت درمان با مترونیدازول
آیا مترونیدازول در دوران بارداری بی خطر است؟
آیا مترونیدازول می تواند باعث عفونت قارچی شود؟
آیا مترونیدازول می تواند باعث ایجاد طعم فلزی در دهان شود؟
آیا مترونیدازول عفونت واژن را درمان می کند؟
آیا مترونیدازول نیاز به نسخه دارد؟
مترونیدازول می تواند عفونت های دندانی را درمان کند؟
آیا می توان از مترونیدازول برای درمان عفونت های پوستی استفاده کرد؟
آیا تداخلاتی بین مترونیدازول و سایر داروها وجود دارد؟
حساسیت به مترونیدازول چقدر شایع است؟
آیا می توان از مترونیدازول برای اسهال استفاده کرد؟
مصرف مترونیدازول در کودکان مجاز است؟
مترونیدازول در چه مواردی استفاده می شود؟
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک پرکاربرد و ارزان قیمت است که برای درمان و پیشگیری انواع عفونت های باکتریایی و انگلی که عامل بیماری زای آنها یک باکتری بی هوازی باشد، تجویز می شود. این باکتری ها معمولاً در فضای داخلی و بسته ی بدن که اکسیژن وجود ندارد (مانند لثه، حفره لگنی و شکمی مانند روده ها) ایجاد عفونت می کنند. از جمله انواع خاصی از عفونت های گوارشی، عفونت باکتریایی واژن و برخی عفونت های پوستی، تنفسی و دندانی می‌تواند ناشی از این باکتری‌ها باشد.
مترونیدازول چگونه کار می کند؟
مترونیدازول با تداخل در سنتز DNA باکتری ها و برخی انگل ها اثر می کند و منجر به مرگ آنها می شود و به ویژه در برابر باکتری های بی هوازی و انگل ها موثر است.
آیا مترونیدازول می تواند عفونت های ادراری را درمان کند؟
مترونیدازول معمولاً برای درمان عفونت های ادراری بدون علامت استفاده نمی شود و بیشتر برای عفونت های گوارشی یا تناسلی تجویز می شود.
چقدر طول می کشد تا مترونیدازول اثر کند؟
مدت زمان اثربخشی بسته به نوع و شدت عفونت متفاوت است. بهبود علائم معمولاً در عرض چند روز مشاهده می شود، اما تکمیل دوره کامل آنتی بیوتیک ها همانطور که توسط پزشک شما تجویز می شود، حتی در صورت احساس بهبودی کامل، بسیار مهم است.
در حین مصرف مترونیدازول چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
_در صورت بارداری یا قصد باردار شدن و شیردهی، مشکلات کبدی، خونی و سابقه ی حساسیت دارویی حتما پزشک خودرا مطلع کنید.
_مصرف الکل در مدت درمان با این دارو ممنوع می باشد.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
نحوه صحیح مصرف مترونیدازول
-آنتی بیوتیک ها را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره ی درمان را حتی اگر احساس بهبودی میکنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید زیرا در این زمان ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشه کن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت ميكروبی را افزایش می دهد.
-در صورتی که فرم سوسپانسیون خوراکی برای شما یا کودکتان تجویز شده است، به شرایط نگهداری و مصرف نوشته شده در برشور دارو توجه فرمایید.همچنین مقدار داروی مصرفی در هر نوبت را دقیقا اندازه گیری کنید.(با سرنگ یا پیمانه ی مخصوص)
با توجه به اشکال مختلف مترونیدازول توصیه های مربوط به این دارو به تفکیک بیان می شود:
قرص مترونیدازول
-دارو را میتوانید قبل یا بعد غذا مصرف کنید و در صورت مشکل در بلع میتوانید دارو را خرد کرده یا بجوید.
-تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
_در صورت تجویز فرم خوراکی این دارو بصورت 2 تا 3 نوبت در روز تجویز می شود،مقدار دارو در هر نوبت برای اطفال با توجه به سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود.لذا مصرف دارو را دقیقا مطابق مقدار و تعداد نوبتی که پزشک تجویز می کند تا انتهای دوره ی درمانی (معمولا دوره ی درمان با مترونیدازول بسته به عفونت حداکثر تا 14 روز می باشد و در برخی عفونت ها نیاز به مصرف مقدار زیادی از دارو تنها در یک نوبت میباشد) ادامه دهید.
_هر نوبت از دارو را همراه با میان وعده یا پس از غذا میل کنید .قرص را به صورت کامل با یک لیوان آب ببلعید و از خرد کردن یا جویدن آن خودداری کنید.
قرص متروماکس
یکی از برندهای معروف قرص مترونیدازول متروماکس میباشد که محصول شرکت داروسازی تهران شیمی است که موارد کاربرد بسیار متنوعی دارد.
از دیگر برندهای معروف مترونیدازول می‌توان به فلاژیل اشاره کرد.
قرص واژینال مترونیدازول
-دارو را طبق روش آموزش داده شده توسط پزشک و با اپلیکاتور مناسب دارو استعمال کنید.
-درصورت تجویز یک نوع داروی واژینال بهترین زمان مصرف شب ها پیش از خواب می باشد.در صورت تجویز همزمان دو داروی واژینال ، یکی را شب و دیگری را صبح مصرف کنید و تا نیم ساعت پس از مصرف در حالت درازکش باقی بمانید.
-دارو را مطابق دستور پزشک حتی در دوران قاعدگی مصرف نمایید.
-از مصرف دوش واژینال بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
-در صورتی که دارو برای عفونت شما تجویز شده است طی درمان با این دارو از تماس جنسی با همسر خود پرهیز نموده و یا حتما از کاندوم استفاده نمایید.ممکن است همزمان همسرتان هم نیاز به دارودرمانی داشته باشد.
_در صورتی که شیاف واژینال مترونیدازول برای شما تجویز شده،شیاف را از پوشش آن خارج نمایید و به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم نمایید با انگشت با کمی فشار داخل واژن قرار دهیدو چند دقیقه در همین وضعیت بمانید تا دارو کاملا در محل مناسب قرار بگیرد.
ویال مترونیدازول
-این دارو بیمارستانی می باشد لذا نگهداری و تزریق آن حتما در مرکز درمانی و زیرنظر پزشک صورت گیرد.
-در صورت نیاز به نگهداری و تزریق در خانه ،آموزش های لازم را از پزشک خود دریافت کنید.
-در صورتی که محلول تزریقی دچار کدورت یا تغییر رنگ خاصی شده بود، از تزریق دارو خودداری کنید.
-تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
سوسپانسیون مترونیدازول
-دارو را میتوانید قبل یا بعد غذا مصرف کنید.
-قبل از مصرف ظرف دارو را خوب تکان دهید.
-تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
ژل مترونیدازول
-قبل و بعد از مصرف دارو دست های خود را بشویید و یا از دستکش مناسب استفاده کنید.
-مصرف این دارو تنها بر روی پوست مجاز است لذا از استعمال آن در ناحیه ی دهان، بینی، چشم، گوش و واژن خودداری کنید.
-دارو را برروی پوست خشک و تمیز استعمال کنید.
-از پانسمان و پوشاندن ناحیه ی مصرف بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
-از قرار دادن ژل ها در کنار مواد آتش زا خودداری کنید . و دارو را در کنار شعله یا حین سیگار کشیدن مصرف ننمایید.
ژل واژینال مترونیدازول
-دارو را طبق روش آموزش داده شده توسط پزشک و با اپلیکاتور مناسب دارو استعمال کنید.
-درصورت تجویز یک نوع داروی واژینال بهترین زمان مصرف شب ها پیش از خواب می باشد.در صورت تجویز همزمان دو داروی واژینال ، یکی را شب و دیگری را صبح مصرف کنید و تا نیم ساعت پس از مصرف در حالت درازکش باقی بمانید.
-دارو را مطابق دستور پزشک حتی در دوران قاعدگی مصرف نمایید.
-از مصرف دوش واژینال بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
-در صورتی که دارو برای عفونت شما تجویز شده است طی درمان با این دارو از تماس جنسی با همسر خود پرهیز نموده و یا حتما از کاندوم استفاده نمایید.ممکن است همزمان همسرتان هم نیاز به دارودرمانی داشته باشد.
-از قرار دادن ژل ها در کنار مواد آتش زا خودداری کنید .
نگهداری شربت مترونیدازول
در صورتی که فرم سوسپانسیون برای شما تجویز شده است، دارو را طبق دستورالعمل موجود در بسته ی دارو، با آب جوشیده ی سرد شده تهیه کنید و دارو را قبل از مصرف خوب تکان دهید و حداکثر تا 14 روز در یخچال نگهداری کنید.
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف مترونیدازول چه باید کرد؟
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری دارو را مصرف نمایید مگر اینکه تا زمان مصرف بعدی کمتر از ۴ ساعت باقی مانده باشد.از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری نمایید.
مقاومت میکروبی نسبت به مترونیدازول
مقاومت میکروبی یکی از مشکلات جهانی می باشد که با سرعت زیادی رو به افزایش است ودر صورتی که مصرف بی رویه و نامناسب آنتی بیوتیک ها در دنیا ادامه یابد با مشکلات تهدید کننده ی حیات مواجه خواهیم شد.زماني كه اين داروها بدون تجويزپزشك ،با مقدار نامناسب يا طول درمان نامناسب مصرف شوند،نه تنها اثرات مطلوب براي خود فرد ندارند بلكه منجر به عدم ريشه كن شدن باكتري هاي موجود در بدن آن فرد مي شوند و علاوه بر اين،باكتري هايي كه در معرض دارو قرار گرفته اند اما از بين نرفته اند، نسبت به اين دارو مقاومت پيدا مي كنند.اين مسأله منجر به ايجاد نسل جديد و مقاومي از ميكروب ها مي شود كه ديگر به سادگي به داروهاي آنتي بيوتيكي موجود ،پاسخ نمي دهند.
از آنجا كه عموماً عفونت ها مسری می باشند مصرف بي رويه ی آنتی بیوتیک ها نه تنها براي خود فرد بيمار بلكه براي ساير افراد جامعه نیز مشکل آفرین می باشد.
عوارض جانبی مهم مترونیدازول چیست؟
مترونیدازول مانند هر دارویی، می تواند باعث عوارض جانبی دارویی شود. عوارض جانبی مهم مرتبط با مترونیدازول عبارتند از :
-اختلالات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و طعم فلزی در دهان که با مصرف مترونیدازول همراه با غذا می توانید از شدت آنها بکاهید.
-اثرات سیستم عصبی مرکزی مانند سردرد و سرگیجه که به بیماران توصیه می‌شود در مدت درمان، تا زمانی که بدانند مترونیدازول چگونه بر آنها تأثیر می گذارد، هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات احتیاط کنند.
-نوروپاتی محیطی مانند گزگز یا بی حسی در اندام ها. در این مورد هر گونه احساس غیرعادی را فوراً به پزشک خود گزارش دهید.
-واکنش دی سولفیرام با مصرف الکل که علائمی همچون تهوع شدید، استفراغ، سردرد و گرگرفتگی می‌دهد.
-تشنج عارضه‌ی نادر اما ممکن (به خصوص با دوزهای بالا) مترونیدازول است به همین دلیل بیماران با سابقه تشنج باید به دقت تحت نظر باشند.
-موارد نادر اختلالات خونی و واکنس‌های حساسیتی نیز گزارش شده است.
-در صورت اسهال شدید و مداوم ، حتی چند هفته پس از قطع دارو حتماً به پزشک مراجعه کنید.
مترونیدازول ادرار را تیره می‌کند؟
-تیره شدن ادرار به رنگ آجری از عوارض شایع مصرف مترونیدازول است.این یک عارضه جانبی بی ضرر است و نیازی به مداخله ندارد.
مصرف الکل در مدت درمان با مترونیدازول
استفاده از اتانول در طول درمان با مترونیدازول و تا ۳ روز پس از قطع درمان منع مصرف دارد.
آیا مترونیدازول در دوران بارداری بی خطر است؟
مصرف این دارو در سه ماهه اول بارداری اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود و ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.
چنانچه اقدام به بارداری نموده‌اید یا مشکوک به بارداری می‌باشید، حتماً به پزشک خود اعلام کنید.
آیا مترونیدازول می تواند باعث عفونت قارچی شود؟
مصرف طولانی مدت مترونیدازول می‌تواند بدن را درگیر عفونتهای ثانویه ی قارچی و باکتریال نماید. حتماً درمان را تحت نظر پزشک ادامه دهید و در زمان مقرر قطع نمایید.
آیا مترونیدازول می تواند باعث ایجاد طعم فلزی در دهان شود؟
این دارو باعث احساس تغییر مزه ها در دهان، تیره شدن زبان و احساس طعم فلزی در دهان و زخم دهانی می شود که با اتمام دوره ی درمان دارو برطرف می شوند.با این حال می توانید از دهان شویه های غیر الکلی برای کاهش این علائم استفاده نمایید.
آیا مترونیدازول عفونت واژن را درمان می کند؟
یکی از عفونت های شایع در زنان و بانوان عفونتهای واژینال است که به دلیل باکتری های بی هوازی ایجاد می شود و به دلیل اینکه مترونیدازول یک داروی موثر بر میکروب‌های بی‌هوازی است نقش مهمی در درمان عفونتهای واژینال دارد. نکته مهم در خصوص مصرف این دارو کامل کردن دوره درمان و استفاده به موقع طبق تجویز پزشک می باشد.
مترونیدازول معمولاً جهت درمان عفونت های تناسلی(واژینال) بانوان که ناشی از باکتری باشد تجویز می شود اما این بدین معنی که هر نوع عفونت در واژن با مترونیدازول قابل درمان می باشد نیست.
همچنین به عنوان پیشگیری از عفونت، پیش از جراحی های تناسلی و شکمی تجویز می شود.
آیا مترونیدازول نیاز به نسخه دارد؟
مترونیدازول یک آنتی‌بیوتیک مهم است و مصرف آن نیاز به نسخه معتبر پزشک دارد.
مترونیدازول می تواند عفونت های دندانی را درمان کند؟
از آنجا که مترونیدازول بر روی باکتری‌های بی‌هوازی همچون باکتری‌هایی که در فضای بسته ی دهان و ریشه دندان‌ها رسد می‌کنند موثر است، می تواند همراه با آموکسی سیلین در درمان و پیشگیری از عفونت های دهانی تجویز شود.
آیا می توان از مترونیدازول برای درمان عفونت های پوستی استفاده کرد؟
بله، مترونیدازول را می توان برای انواع خاصی از عفونت های پوستی به ویژه عفونت های ناشی از باکتری های بی هوازی استفاده کرد.
آیا تداخلاتی بین مترونیدازول و سایر داروها وجود دارد؟
مترونیدازول می تواند با داروهی مختلفی تداخل داشته باشد، و آگاهی از این تداخلات برای جلوگیری از عوارض جانبی بسیار مهم است. لیست کلیه داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه و مکمل‌های مصرفی خود را در اختیار پزشک تجویزکننده مترونیدازول قرار دهید.
اگر مصرف کننده داروهای زیر هستید حتماً پزشک خود را مطلع نمایید تا امکان تجویز مترونیدازول را ارزیابی نماید و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد:
الکل، وارفارین و سایر داروهای ضد انعقاد خوراکی(مترونیدازول می تواند اثر ضد انعقادهای خوراکی را تشدید کند و منجر به افزایش خطر خونریزی شود.)، لیتیوم(مترونیدازول می تواند سطح لیتیوم را افزایش داده و منجر به سمیت لیتیوم شود)، سایمتیدین(ممکن است نیاز به تنظیم دوز مترونیدازول باشد.)، فنی توئین و فنوباربیتال، فلوراوراسیل(باعث افزایش سمیت فلوئورواوراسیل می‌شود)، بوسولفان، دی سولفیرام، سیکلوسپورین، داروهای ضد رتروویروسی خاص (به عنوان مثال، زیدوودین)
حساسیت به مترونیدازول چقدر شایع است؟
واکنش های آلرژیک به مترونیدازول نسبتاً نادر است. با این حال، ممکن است رخ دهد و به صورت بثورات، خارش، تورم، یا به ندرت، واکنش های آلرژیک شدید مانند شوک ظاهر شود. اگر علائمی از واکنش آلرژیک از جمله سختی در تنفس، بلع، صحبت کردن و یا خارش و گرگرفتگی شدید و تورم صورت و لب و دهان را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
آیا می توان از مترونیدازول برای اسهال استفاده کرد؟
مترونیدازول گاهی جهت درمان انواع خاصی از اسهال های ناشی از میکروب‌های خاص، استفاده می شود. اما معمولاً اولین انتخاب برای درمان همه اشکال اسهال نیست و استفاده از آن باید توسط پزشک بر اساس تشخیص خاص تایید شود. تعیین علت اسهال قبل از شروع درمان بسیار مهم است.
مصرف مترونیدازول در کودکان مجاز است؟
استفاده از مترونیدازول در کودکان با توجه به شرایط خاص درمان تعیین می شود و باید توسط یک پزشک متخصص تنظیم شود. مترونیدازول یک آنتی بیوتیک با طیف وسیعی از فعالیت علیه باکتری های بی هوازی و انگل های خاص است و در عفونتهای مختلفی کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار دوز مصرفی و نحوه ی مصرف به صورت دقیق توسط پزشک تنظیم می‌شود.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف مترونیدازول
-آمیبیاز، روده ای (اسهال خونی حاد) یا خارج روده ای (آبسه کبدی)
-بالانتیدیازیس (عامل آلترناتیو) (بدون برچسب)
-عفونتهای بی‌هوازی:سپتی‌سمی باکتریال، عفونت استخوان و مفصل، اندوکاردیت، عفونت سیستم اعصاب مرکزی، عفونت زنان
-عفونت گازگرفتگی انسان یا حیوان، پیشگیری یا درمان (عامل آلترناتیو) (بدون برچسب)
-عفونت با کلستریدیوم دیفیسیل، درمان (بدون برچسب)
-بیماری کرون (بدون برچسب)، مدیریت پس از برداشتن جراحی، درمان کمکی فیستول ساده پری‌آنال
-عفونت Dientamoeba fragilis (بدون برچسب)
-ژیاردیازیس (عامل آلترناتیو) (بدون برچسب)
-هلیکوباکترپیلوری(بدون برچسب)
-عفونتهای داخل شکمی
-آبسه‌های داخل جمجمه‌ای(آبسه مغزی، آبسه اپیدورال داخل جمجمه‌ای)
-عفونت دندانی، شدید(بدون برچسب)
-پنومونی، آسپیراسیون(عامل آلترناتیو)، عفونت دستگاه تنفس تحتانی، آبسه ریوی
-پوچیت حاد (بدون برچسب)
-عفونت های مقاربتی: واژینوزیس باکتریال، درمان تجربی به دنبال تجاوز جنسی در زنان (بدون برچسب)، بیماری‌های التهابی لگن، تریکومونازیس(درمان بیمار و همسر بیمار)
-عفونتهای پوست و بافت نرم: عفونت نکروزان (به عنوان جزئی از یک رژیم ترکیبی مناسب) (عامل آلترناتیو)، عفونت محل جراحی و بخیه (به عنوان مثال، روده یا دستگاه گوارش، زیر بغل یا پرینه)، پوشش بی هوازی را در این عفونت‌ها تضمین می کند.
-پیشگیری از عفونت در عمل جراحی، جراحی کولورکتال
-کزاز(عفونت کلستریدیوم تتانی-بدون‌برچسب)
طیف اثر: وسیع الطیف، به ویژه در برابر باکتری های بی هوازی و انگل های خاص، باکتری های بی هوازی اعم از گرم مثبت و گرم منفی مانند باکتریوئیدها، کلستریدیوم، پپتوسترپتوکوکوس و فوزوباکتریوم، تک یاخته ها از جمله تریکوموناس واژینالیس انتامبا هیستولیتیکا (عامل آمیبیازیس) و ژیاردیا لامبلیا (عامل ژیاردیازیس)، هلیکوباکتر پیلوری
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک پر مصرف است که در درمان و پیشگیری عفونت های متنوعی که عامل بیماری زای آنها یک باکتری بی هوازی یا پروتوزوآ باشد تجویز می شود.
این باکتری ها معمولاً در فضای داخلی و بسته ی بدن که اکسیژن وجود ندارد (مانند لثه، حفره لگنی و شکمی مانند روده ها) ایجاد عفونت می کنند.
به عنوان مثال این دارو در درمان عفونت های بی هوازی ( از جمله عفونت های دندان ) و درمان واژینوز باکتریایی ناشی از هموفیلوس یا گاردنلا یا کورینه باکتریوم، واژینیت غیر اختصاصی و واژینوز بی هوازی مصرف می شود.
از مزایای مترونیدازول مناسب بودن آن برای افرادی است که به پنی سیلین ها حساسیت دارند.
از موارد مهم دیگر، کاربرد مترونیدازول به همراه آموکسی سیلین در رژیم های درمانی عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری میباشد.
ممکن است از مترونیدازول در رژیم های درمانی خوراکی تجربی برای بیماران مبتلا به عفونت خفیف تا متوسط شکمی استفاده شود.در سایر بیماران نیز می‌توان در صورت بهبود بالینی و امکان تحمل رژیم خوراکی، درمان تزریقی را به درمان خوراکی با همان دوز تغییر داد.
این دارو به صورت قرص خوراکی و سوسپانسیون، ژل و شیاف واژینال، ویال تزریقی و کیسه آماده ی تزریق و ژل موضعی موجود است و با نام تجاری فلاژیل و متروماکس معروف میباشد.
مکانیسم اثر مترونیدازول
پس از انتشار در ارگانیسم، با DNA تعامل می کند و باعث از بین رفتن ساختار DNA مارپیچی و شکستن رشته ها می شود که منجر به مهار سنتز پروتئین و مرگ سلولی در میکروب‌های حساس به مترونیدازول می شود.
مترونیدازول، پس از جذب توسط میکروارگانیسم ها احیا و به یک ترکیب سمی تبدیل می شود. که با پیوند یافتن به DNA موجب توقف ساخت آن و مرگ سلول می شود.
فارماکوکینتیک مترونیدازول
متابولیسم: کبدی(۳۰تا۶۰درصد) به انواع متابولیت‌ها شامل یک متابولیت فعال هیدروکسیل(۳۰تا۶۵درصد داروی مادر فعال است)
جذب: خوراکی به خوبی
اتصال به پروتئین کمتر از ۲۰درصد
نیمه عمر حذف:نوزادان بالای 7 روز حدود ۲۲/۵ ساعت ؛ کودکان و نوجوانان: ۶ تا ۱۰ ساعت؛ بزرگسالان: ۸ ساعت
زمان پیک سرمی: خوراکی ۱تا۲ساعت
دفع: ادرار(تغییرنیافته و متابولیت‌ها ۶۰تا۸۰درصد کل دارو تغییر نیافته)، مدفوع(۶تا۱۵درصد)
منع مصرف مترونیدازول
-حساسیت به مترونیدازول، مشتقات نیتروایمیدازول، یا هر جزء از فرمولاسیون
-بیماران باردار (سه ماهه اول) مبتلا به تریکومونا
-استفاده از دی سولفیرام در ۲ هفته گذشته
-استفاده از الکل یا محصولات حاوی پروپیلن گلیکول در طول درمان یا ظرف ۳ روز پس از قطع درمان(برخی منابع تا ۱۴روز)
-سندرم کوکاین(Cockayne syndrome)
-اختلالات عصبی فعال
-سابقه دیسکرازی خونی
-کم کاری تیروئید
-هیپوآدرنالیسم
موارد احتیاط:
-عفونت ثانویه
-اختلال کبدی
-اختلال کلیوی
-اختلالات تشنجی
-نارسایی قلبی(نوع تزریقی)
-افراد مسن
-سابقه اختلالات عصبی
-عدم تعادل الکترولیت‌ها
-افزایش QT در اثر سندرم افزایش QTمادرزادی، سابقه خانوادگی یا مصرف دارو، سابقه‌ی تورساد دی پوینت، آریتمی بطنی، برادی‌کاردی
-سکته قلبی اخیر، نارسایی احتقانی قلب
عوارض جانبی مترونیدازول
عوارض شایع:
حالت تهوع، استفراغ، بی اشتهایی (خوراکی)، ناراحتی اپی گاستر، گرفتگی شکم، اسهال، یبوست (خوراکی)، طعم فلزی، کهیر، سردرد، سرگیجه، کاندیدیازیس، ترومبوفلبیت (تزریقی)
عوارض جدی:
تشنج، مننژیت آسپتیک، نوروپاتی محیطی، نوروپاتی بینایی، انسفالوپاتی، واکنش‌های حساسیت مفرط، آنافیلاکسی، سندرم استیونز جانسون، نکرولیز اپیدرمی سمی، واکنش دارویی همراه ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، سرطان زایی (مطالعات حیوانی)، سمیت کبدی (نشانگان کوکین)، پانکراتیت، طولانی شدن QT
تداخلات دارویی مترونیدازول
مکانیسم کلی تداخلات:
سوبسترای CYP2A6(ماژور)
منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
الکل(اتیل)، ب ث ژ(داخل مثانه)، کربوسیستئین، واکسن وبا، دی‌سولفیرام، درونابینول، مبندازول، فرآورده حاوی پروپیلن گلایکول، ریتوناویر
افزایش اثرداروها توسط مترونیدازول:
الکل (اتیل)، بوسولفان، کربوسیستئین، درونابینول، محصولات فلوراوراسیل، فوس‌فنی‌توئین، هالوپریدول، لیتیوم، لوپیناویر، فنوباربیتال، فنی توئین، محصولات حاوی پروپیلن گلیکول، عوامل افزایش دهنده QT (بالاترین خطر)، تیپرناویر، تولبوتامید، وکورونیوم، آنتاگونیست های ویتامین K
داروهایی که سطح خونی مترونیدازول را بالا می برند:
دی‌سولفیرام، مبندازول، ریتوناویر
کاهش اثرات داروها توسط مترونیدازول:
Bacillus clausii; ب ث ژ (داخل مثانه)، واکسن ب ث ژ (ایمن سازی)، واکسن وبا، لاکتوباسیلوس و استریول، Immune Checkpoint Inhibitors ، مایکوفنولات، پیکوسولفات سدیم، واکسن تیفوئید
داروهایی که سطح مترونیدازول را کاهش می دهند:
فوس فنی‌توئین، فنوباربیتال، فنی‌توئین، پریمیدون
تداخل با غذا:
مصرف همراه با غذا در پیک غلظت سرمی آنتی بیوتیک کاهش و تأخیر ایجاد می‌کند اما در داروی جذب شده‌ی کل، تأثیری ندارد.
تداخل با تست‌های آزمایشگاهی:
ممکن است مصرف مترونیدازول در ارزیابی آنزیم‌های کبدی AST و ALT، تری‌گلیسیرید، گلوکز و تست LDH، ) اختلال ایجاد کند.
هشدار ها مترونیدازول
-در مطالعات جانوری شواهدی از سرطان‌زا بودن مترونیدازول در موش ها مشاهده شده است. به همین دلیل از مصرف غیر ضروری این دارو باید خودداری شود.
-در صورت نقص عملکرد کبدی و آناسفالوپاتی کبدی، مصرف این دارو باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
-استفاده طولانی مدت مترونیدازول می‌تواند منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی ثانویه از جمله اسهال مرتبط با C. difficile (CDAD) و کولیت غشایی کاذب شود. CDAD بیش از ۲ ماه پس از درمان آنتی بیوتیکی نیز مشاهده شده است.
-در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، ادم یا سایر وضعیت‌های نگهدارنده سدیم، از جمله درمان با کورتیکواستروئیدها، به دلیل میزان سدیم بالا، از مترونیدازول تزریقی با احتیاط استفاده شود.
توصیه های دارویی مترونیدازول
-مصرف مترونیدازول همزمان با غذا، احتمال بروز ناراحتی معده را کاهش می‌دهد.
-مترونیدازول تزریقی به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به صورت داخل وریدی انفوزیون شود. از تماس محلول دارویی با تجهیزات حاوی آلومینیوم خودداری شود.
-مترونیدازول تزریقی فقط باید به صورت انفوزیون آهسته وریدی مصرف شود. که در این صورت انفوزیون محلول ها یا سرم های دیگر باید قطع شود.
-پیگیری وضعیت بالینی و آزمایشگاهی بیمار در صورتی که طول درمان از ۱۰ روز تجاوز کند، توصیه می شود.
-افزودن مترونیدازول به رژیم درمانی عفونت صفراوی بدون عارضه با شدت خفیف تا متوسط ممکن است ضروری نباشد. در موارد دایورتیکولیت حاد، برخی از متخصصان پیشنهاد می‌کنند که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماران سالمی که از نظر ایمنی دارای بیماری خفیف هستند، به تعویق بیفتد.
-شستن دست ها قبل و بعد از استعمال واژینال دارو توصیه می شود. همچنین رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از بروز مجدد عفونت ضروری است.
-در صورت بروز حساسیت یا تحریک، مصرف دارو باید قطع شود.
-در صورت مصرف شکل واژینال این دارو در درمان تریکوموناز، استفاده از کاندوم به منظور پیشگیری از بروز مجدد عفونت ضروری است. ممکن است به طور همزمان مردان نیز به مصرف این دارو نیاز داشته باشند.
-در طول مصرف شکل واژینال این دارو، به منظور پیشگیری از عفونت متقاطع، عفونت مجدد یا رقیق شدن دوز دارو، باید از مقاربت جنسی خودداری نمود.
-در صورت بروز سر گیجه یا منگی با مصرف این داروباید احتیاط نمود.
-کاهش عملکرد کلیه بر نیمه عمر سرمی مترونیدازول تأثیر نمی گذارد، اما با تجمع متابولیت های هیدروکسیل فعال و تقریبا غیرفعال اسید استیک، مرتبط است.از طرفی اختلال عملکرد کلیه ممکن است خطر عوارض عصبی، مانند نوروپاتی، انسفالوپاتی و تشنج را افزایش دهد. به همین دلیل پایش عملکرد کلیوی بیمار و تنظیم مجدد دوز با توجه به عملکرد کلیوی بیمار و CrCl در صورت نیاز، لازم میباشد.
-در بیمار با اختلال کبدی شدید، نیاز به کاهش دوز مصرفی به میزان ۵۰درصد در هر نوبت میباشد.
-دوز مناسب اطفال به صورت دقیق و طبق مقادیر توصیه شده در منابع تنظیم گردد. برخی از متخصصین تنظیم دوز براسای وزن بدن را در کودکان چاق توصیه می کنند.(Dosing weight = IBW + 0.45 (TBW-IBW))
-هنگامی که از این دارو برای درمان آبسه کبدی آمیبی استفاده می شود، ممکن است همزمان نیاز به آسپیراسیون سوزنی از راه پوست در صورت اندیکاسیون بالینی باشد.
-مترونیدازول از جفت عبور می کند. شکاف لب همراه یا بدون شکاف کام پس از قرار گرفتن در معرض مترونیدازول در سه ماهه اول بارداری گزارش شده است. با این حال، بیشتر مطالعات افزایش خطر ناهنجاری های مادرزادی یا سایر عوارض جانبی را برای جنین به دنبال مصرف مادر در دوران بارداری نشان نداده اند.واژینوز باکتریایی و عفونت تریکومونایی واژن با پیامدهای نامطلوب در بارداری (مانند پارگی زودرس کیسه‌آب و زایمان زودرس) همراه است و مترونیدازول برای درمان بیماران حامله علامت دار توصیه می شود.
-دوز توصیه شده دو بار در روز مترونیدازول خوراکی CDC برای درمان واژینوز باکتریایی برای بیماران غیرباردار و باردار یکسان است. CDC رژیم تک دوز خوراکی را برای درمان تریکومونیازیس واژن برای بیماران باردار و غیر باردار توصیه می کند. اگرچه استفاده از مترونیدازول خوراکی برای تریکومونیازیس واژینال در طول سه ماهه اول توسط سازنده منع مصرف دارد، دستورالعمل های موجود خاطرنشان می کنند که درمان می تواند در هر مرحله از بارداری در صورت ضرورت انجام شود.مترونیدازول همچنین ممکن است برای درمان ژیاردیازیس در بیماران باردار (برخی منابع فقط تجویز سه ماهه دوم و سوم را توصیه می کنند) و آمیبیاز علامت دار در دوران بارداری استفاده شود.
-مدفوع شل، رشد کاندیدای دهانی و دور مقعدی و برفک دهان در نوزادان شیرخوار در معرض مترونیدازول گزارش شده است. کارخانه سازنده توصیه می کند با در نظر گرفتن اهمیت درمان برای مادر، تصمیم گیری در مورد قطع شیردهی یا قطع دارو انجام شود. برخی از دستورالعمل‌ها توصیه می‌کنند، در صورت ضرورت تجویز مترونیدازول ، از شیردهی به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از دوز ۲ گرمی خودداری شود. مادر می‌تواند شیر خود را به مدت ۲۴ ساعت پس از مصرف آخرین دوز مترونیدازول پمپ کرده و دور بریزد. استفاده از دوزهای پایین تر در مادر شیرده ممکن است غلظت کمتری از مترونیدازول را در شیر مادر ایجاد کند و می توان مصرف آن را در بیماران شیرده در نظر گرفت.
-استفاده از سایر گزینه های درمانی در درمان بیماران شیرده برای بیماری هایی مانند عفونت کلستریدیوم دیفیسیل یا پوچیت یا بیماری پری آنال در بیماران شیرده مبتلا به بیماری التهابی روده، ترجیح داده می شود.
-CBC بیمار در ابتدا، حین و بعد از دوره‌های طولانی یا مکرر درمان با مترونیدازول کنترل شود.
-بیماران مسن و بیماران مبتلا به نارسایی شدید کبدی یا کلیوی ESRD از نظر عوارض جانبی، از نزدیک تحت نظر باشند.
-علائم عصبی در بیماران ارزیابی شود.در صورت بروز علائم عصبی، بیماران به دقت تحت نظر باسد و در صورت نیاز، درمان با مترونیدازول قطع شود.
-در بیماران مبتلا به سندرم کوکاین، آنزیم‌های کبدی در ابتدا و ۲تا۳روز پس از شروع درمان و سپس به صورت متناوب و در نهایت پس از قطع دارو نیز ارزیابی شود.
