کلیاتی درباره متوکلوپرامید

متوکلوپرامید سوزش مری ناشی از برگشت اسید از معده را از بین می برد. این دارو همچنین می تواند برای تهوع و استفراغ نیز استفاده شود.

متوکلوپرامید یک داروی تجویزی است که برای درمان بیماری ریفلاکس معده (GERD) مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین گاهی برای کاهش علائم تخلیه آرام معده در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شود.

متوکلوپرامید همچنین برای جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی سرطان نیز استفاده می شود.

جلوگیری از تهوع و استفراغ بصورت کلی نیز از دیگر موارد استفاده از این داروست.

متوکلوپرامید متعلق به گروهی از داروهاست است که به نام مواد پروکینتیک ها شناخته می شوند.این داروها باعث حرکت سریعتر مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش می شوند.

متوکلوپرامید در انواع قرص و مایع در دسترس است.

قرص های متوکلوپرامید معمولا چهار بار در روز، قبل از غذا و در هنگام خواب مصرف می شوند.

متوکلوپرامید  تزریقی نیز در دسترس است که می تواند به وسیله ی یک متخصص مراقبت های بهداشتی به داخل ورید (IV) یا به عضله (IM) تزریق شود.

عوارض جانبی رایج متوکلوپرامید شامل بیقراری، سردرد و گیجی است.

متوکلوپرامید همچنین می تواند موجب سرگیجه و خواب آلودگی شود. و بهتر است در مواقع مصرف این دارو از کارهای حساس مانند رانندگی پرهیز کرد.

موارد استفاده از متوکلوپرامید

• درمان بیماری ریفلاکس معده (GERD) در زمانی که سایر درمان های دیگر اثر نمی کنند
• تسکین علائم تخلیه آرام معده در افراد مبتلا به دیابت
• جلوگیری از تهوع و استفراغ است ناشی از شیمی درمانی سرطان
• جلوگیری از تهوع و استفراغی که ممکن است پس از جراحی اتفاق بیافتد
• کمک به خالی کردن محتویات معده یا برای کمک به حرکت باریم در روده در زمانی که شما معاینه اشعه ایکس معده یا روده کوچک انجام می دهید
• این دارو ممکن است برای سایر موارد متفرقه مانند سایر انواع تهوع استفراغ و… هم استفاده شود.

[divider]

برخی عوارض جانبی متوکلوپرامید

• احساس بی قراری
• خواب آلودگی
• خستگی
• سرگیجه
• سردرد
• گیجی
• اختلال خواب
• اگر تزریق متاکلوپرامید سریع انجام شود، ممکن است عوارض ناشی از تزریق اتفاق بیفتد. شما ممکن است مدت کوتاهی احساس اضطراب داشته باشید و بی قرار باشید و یا در حالی که شما دوز تزریقی متاکلوپرامید دریافت می کنید خواب آلود شوید. اگر این اتفاق افتاد، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
• لرز
• مدفوع رنگ خاک رس
• ادرار تیره
• مشکل تنفس
• مشکل در صحبت کردن یا بلع
• سرگیجه یا غش کردن
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• تب
• احساس خستگی یا ضعف عمومی
• سردرد
• عدم توانایی در حرکت چشم
• افزایش فشار خون
• افزایش تعریق
• خارش، بثورات پوستی
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن کنترل تعادل
• از دست دادن کنترل مثانه
• اسپاسم عضلانی صورت، گردن و پشت
• حالت تهوع
• پف کردن گونه ها
• حرکت سریع یا کرم مانند زبان
• تشنج
• گلو درد
• سفتی بازوها یا پاها
• درد معده یا حساسیت به لمس شکم
• تورم پاها
• حرکات تیک مانند یا تکان دادن بدن
• لرزش دست و انگشتان
• حرکات پیچشی بدن
• حرکات شبیه جویدن غیر قابل کنترل
• حرکات غیرقابل کنترل دست و پا
• استفراغ
• ضعف بازوها و پاها
• زردی چشم یا پوست

شما ممکن است پس از قطع متوکلوپرامید دچار علائم قطع دارو شوید : از قبيل سردرد، احساس سرگيجه يا عصبانيت

[divider]

تداخلات دارویی متاکلوپرامید

در مورد تمام داروهایی که مصرف میکنید، از داروهای تجویزی و غیر تجویزی گرفته تا ویتامین ها و مکمل های گیاهی به پزشک خود اطلاع دهید.

برخی داروهایی که با متوکلوپرامید تداخل دارند عبارتند از:

• داروهای فشار خون
• داروی افسردگی، به ویژه داروهای مونوآمین اکسیداز (MAOI) از قبیل ترنیل سیپروفرم (Parnate)، فنلزین (ناردیل)، سلژیلین (االدپریل، زلپار)، ایزوکاربوکسازید (مارپلان) و راازگالین (آزیلکت)
• انسولین
• داروهای خواب آور مانند دارو ضد اضطراب، آرام بخش ها و مواد مخدر
• دیگوکسین
• استامینوفن (Tyelnol)
• تتراسایکلین
• لوودوپا
• الکل
• سیکلوسپورین

[divider]

اقدامات احتیاطی متوکلوپرامید

متوکلوپرامید می تواند ندرتا عوارض جانبی جدی نیز ایجاد کند

برخی عوارض جانبی جدی گزارش شده است از جمله موارد زیر است:

حرکات غیر عادی عضلانی به نام تاردیو دیسکینزی (TD)

این حرکات عمدتا در عضلات صورت رخ می دهد. شما نمی توانید این حرکات را کنترل کنید. ممکن است حتی پس از قطع مصرف متکلوپرامید این حرکات متوقف نشوند. هیچ درمانی برای این مشکل وجود ندارد، اما علائم ممکن است بعد از قطع متوکلوپرامید متوقف شود.

اگر شرایط زیر را داشته باشید ریسک تاردیو دیسکینزی در شما بالاتر است:

• دوز بالایی از دارو و به مدت بیش از 12 هفته مصرف کنید.
• سن بالا
• اگر دیابت دارید
• جنس مونث

اگر دچار یکی از حالات زیر شدید و دیدیده که نمی توانید حرکات را متوقف کنید یا کنترل کنید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• لب جویدن،یا با لب و لوچه بازی کردن
• چشمک زدن بی اراده و حرکت غیرعادی و بی اختیار پلک ها یا چشمان
• تکان دادن غیرارادی دست و پا
• بیرون آوردن بی اختیار زبان

اسپاسم کنترل نشده ناشی عضلات صورت و گردن، یا ماهیچه های بدن، بازوها و پاها (دیستونی).

این اسپاسم عضلانی می تواند حرکات غیر طبیعی در بدن را ایجاد کند. این اسپاسم ها معمولا در 2 روز اول درمان شروع می شود و اغلب در کودکان و بزرگسالان زیر سن 30 سال رخ می دهند.

افسردگی، افکار خودکشی و خودزنی.

برخی از افرادی که متوکلوپرامید مصرف می کنند، افسرده می شوند و فکرهایی در مورد صدمه زدن یا کشتن خود پیدا می کنند.

سندرم نورولپتیک بدخیم

وضعیتی بسیار نادر اما بسیار جدی است که می تواند با متوکلوپرامید اتفاق بیفتد. این عارضه می تواند باعث مرگ شود و باید در داخل بیمارستان درمان شود.

نشانه های این سندرم عبارتند از: تب بالا، سفتی عضلات بدن، مشکل در تفکر، ضربان قلب بسیار سریع یا غیر معمول و افزایش تعریق.

پارکینسونیسم

علائم شامل لرزش دست ها و بدن، سفتی بدن درهنگام راه رفتن و حرکات اندام ها،دشواری در حفظ تعادل

[divider]

اگر هریک از نشانه های زیر را در هنگام مصرف متوکلوپرامید  داشتید فورا به پزشکتان اطلاع دهید:

• احساس افسردگی یا افکاری در مورد صدمه زدن یا کشتن خود
• تب بالا، سفتی عضلات، اختلال تفکر، ضربان قلب بسیار سریع یا نامنظم و افزایش تعریق
• پرش های عضلانی بدن که نمی توانید متوقف یا کنترل کنید
• پرش های عضلانی جدید یا غیر معمول

هنگام مصرف متوکلوپرامید ، الکل مصرف نکنید. الکل ممکن است برخی از عوارض جانبی متوکلوپرامید را بدتر کند، مانند احساس خواب آلودگی.

[divider]

متوکلوپرامید را در شرایط زیر نباید مصرف کنید:

• مشکلات معده یا روده ای که می تواند با متاکلوپرامید بدتر شود مانند خونریزی، انسداد یا مشکلات جدی در معده یا دیواره روده
• تومور غدد آدرنال یا همان فئوکروموسیتوم
• آلرژی به متو کلوپرامید  یا ترکیبات دیگر داخل قرص یا آمپول متوکلو پرامید
• در حال حاضر داروهایی مصرف کنید که می تواند حرکات غیرقابل کنترل ایجاد کند
• سابقه تشنج

[divider]

تداخلات غذایی متوکلوپرامید

برخی داروها ممکن است با بعضی غذاها تداخل داشته باشند.

در بعضی موارد این تداخلات ممکن است مضر باشد و ممکن است پزشک شما به شما توصیه کند از مواد غذایی خاصی اجتناب کنید.

در مورد متوکلوپرامید ، غذاهای خاصی وجود ندارد که هنگام دریافت این دارو از رژیم غذایی خود حذف کنید.

[divider]

متوکلوپرامید در بارداری و شیردهی

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

سازمان غذا و دارو داروها را براساس ایمنی برای استفاده در دوران بارداری به 5 گروه طبقه بندی کرده.

متوکلوپرامید در گروه B قرار می گیرد. مطالعات کافی  در انسان ها انجام نشده است اما در مطالعات حیوانی، حیوانات بارداری که این دارو را دریافت کردند در نوزادان شان مشکل خاصی دیده نشده است.

متوکلوپرامید در شیردهی

متوکلوپرامید در شیر مادر ترشح می شود و از آنجا که ممکن است باعث عوارض جانبی در نوزادان شود در هر فرد بطور جداگانه باید سود و زیان مصرف دارو سنجیده شود و سپس تجویز گردد.

[divider]

نحوه مصرف و دوز متوکلوپرامید Metoclopramide

این دارو را دقیقا مطابق با پزشک خود تجویز کنید. با دقت از دستورالعمل های نسخه دارویی خود پیروی کنید.

دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورالعمل پزشک یا دستورالعملهای مربوط به برچسب های روی دارو دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط در مورد دوزهای متوسط ​​این دارو می باشد و اگر دوز تجویز شده برای شما متفاوت باشد، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشکتان به شما انجام این کار را توصیه کند.

همچنین، تعداد دوزهای که هر روز مصرف میکنید، زمان مجاز بین دوزها و مدت زمان مصرف دارو همگی بسته به مشکل پزشکی دارد که برای آن دارو را مصرف میکنید.

دوز توصیه شده پزشک برای شما ممکن است براساس موارد زیر تنظیم شود:

• شرایطی که برای آن درمان می شوید
• دیگر شرایط پزشکی و وضعیت کلی سلامت شما
• داروهای دیگری که مصرف می کنید
• عملکرد کلیه شما
• وزن شما

[divider]

دوز دارو برای درمان بازگشت اسید معده به مری:

دوز توصیه شده برای درمان 10 و 15 میلی گرم چهار بار در روز قبل از غذا و در هنگام خواب است.

این دارو برای درمان کوتاه مدت ریفلاکس اسید معده (تا 12 هفته) تایید شده است.

دوز دارو برای جلوگیری از تهوع و استفراغ همراه با شیمی درمانی:

دوز دارو برای جلوگیری از تهوع و استفراغ همراه با شیمی درمانی 1 میلیگرم در کيلوگرم در ميلیليتر mg / kg و از طریق وریدی (IV) تجویز شود. متوکلوپرامید باید به مدت 30 دقیقه قبل از شروع شیمی درمانی تجویز شود و هر دو ساعت تجویز شود و سپس هر 3 ساعت مصرف شود.

دوز دارو برای جلوگیری از تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی:

معمولا توصیه می شود که دوز دامنه متوکیلو پرامید برای جلوگیری از تهوع و استفراغ پس از جراحی 10 تا 20 میلی گرم باشد و به عضله (IM) تزریق شود.

[divider]

این مطلب فقط برای آموزش اطلاعات عمومی پزشکی برای عموم مردم است و به هیچ عنوان جنبه تشخیصی درمانی ندارد و جایگزین ویزیت تخصصی و حضوری پزشک نیست.

دکتر مصطفی امیری متخصص مغزواعصاب و فوق تخصص اختلالات خواب

بورد تخصصی مغزواعصاب از دانشگاه تهران

[divider]