داروی بونیوا چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی بونیوا مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.
معرفی دارو
داروی بونیوا (Boniva)، که با نام عمومی ایباندرونیت ( ibandronate) نیز شناخته می‌شود، به گروهی از داروها که به نام بیسفسفونات ها شناخته می‌شوند، تعلق دارد. این دارو، چرخه‌ی تشکیل استخوان و شکستگی در بدن را تغییر داده و باعث بهبودمی‌شود. بونیوا یا ایباندرونیت، فرآیند از دست دادن استخوان را کند می‌کند و به طور همزمان، تراکم استخوان را افزایش می‌دهد؛ در نتیجه باعث جلوگیری از شکستگی استخوان می‌گردد. این دارو برای درمان یا جلوگیری از پوکی استخوان در خانم‌ها، پس از یائسگیشان، استفاده می‌شود. بونیوا ممکن است در شرایط دیگری نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
اطلاعات مهم درباره بونیوا یا ایباندرونیت
- اگر دچار بیماری‌های کلیوی مزمن، سطح پایین کلسیم یا مشکلی در مری هستید، بهتر است از بونیوا یا ایباندرونیت استفاده نکنید.
- اگر بعد از مصرف این دارو، توانایی این را ندارید که برای مدت حداقل یک ساعت به طور عمودی و کاملاً راست بنشینید و یا بایستید، از قرص بونیوا استفاده نکنید. چرا که ایباندرونیت ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در معده یا مری (واسط بین معده و دهان) شما شود و بنابراین لازم است که بعد از مصرف این دارو، برای حداقل ۶۰ دقیقه به طور کاملاً صاف بنشینید.
نکات مهمی که قبل از مصرف بونیوا باید رعایت کرد
اگر نسبت به ایباندرونیت حساسیت دارید، و یا موارد زیر را دارید، بهتر است از داروی بونیوا استفاده نکنید:
- مشکل کلیوی شدید؛
- سطح پایین کلسیم؛
- مشکل در مری.
اگر توانایی این را ندارید که برای مدت حداقل یک ساعت تمام، به طور عمودی و کاملاً راست بنشینید و یا بایستید، از قرص بونیوا استفاده نکنید. به دلیل اینکه ایباندرونیت ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در معده یا مری (واسط بین معده و دهان) شما شود و بنابراین لازم است که بعد از مصرف این دارو، برای حداقل ۶۰ دقیقه به طور کاملاً صاف بنشینید.
برای اطمینان از اینکه داروی بونیوا برای شما خطراتی در پی ندارد، در صورتی که موارد زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- کمبود ویتامین دی؛
- بیماری کلیوی؛
- زخم معده یا زخم مری؛
- مشکلات در بلع.
به ندرت پیش می‌آید که بونیوا باعث کاهش تراکم استخوان در ناحیه‌ی فک می‌شود که علائم آن عبارتند از: درد یا بی‌حسی فک، تورم یا قرمزی لثه، لق شدن دندان‌ها یا دیر خوب شدن پس از مراجعه به دندان پزشک. هر دوره‌ی زمانی مصرف داروی بونیوا در شما بیشتر باشد، احتمال اینکه این وضعیت برای شما اتفاق بیفتند نیز بیشتر خواهد بود.
چنانچه شما سرطان دارید و یا از تحت شیمی‌درمانی یا پرتو‌درمانی هستید، بیشتر احتمال دارد که از دست رفتن تراکم استخوان فک در شما اتفاق بیفتد. همچنین اگر اختلالاتی در انعقاد خون، آنمی (تعداد کم گلبول‌های قرمز در خون) و یا مشکلات مربوط به دندانپزشکی دارید، احتمال اینکه دچار کاهش استخوان (مرگ بافت استخوانی) در قسمت فک شوید، بیشتر می‌باشد.
در مورد فواید و مضرات مصرف داروی بونیوا با دکتر خود صحبت کنید.
هنوز مشخص نیست که آیا این دارو باعث آسیب به جنین می‌شود یا خیر؛ اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
همچنین هنوز مشخص نیست که آیا ایباندرونیت در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب به نوزاد می‌شود یا خیر؛ چنانچه در دوران بارداری قرار دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف
بونیوا را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
قرص خوراکی بونیوا، یا به صورت روزانه و یا ماهانه استفاده می‌شود (یک بار در روز یا یک بار در ماه). تزریق کردن این دارو، به صورت هر سه ماه یک بار انجام می‌گیرد. اگر این دارو را به صورت خوراکی مصرف می‌کنید، خودتان در منزل می‌توانید آن را استفاده نمائید اما اگر به صورت تزریقی مایلید آن را استفاده کنید، باید از فرد ماهر در تزریق آمپول و با مراجعه به مراکز درمانی، کمک بگیرید.
قرص بونیوا را در هنگام صبح، قبل از اینکه چیزی بخورید، مصرف کنید. مصرف این قرص باید حداقل ۱ ساعت قبل از خوردن و یا آشامیدن هر چیزی و یا مصرف یک داروی دیگر باشد. اگر قرص بونیوا را هر ماه یک بار استفاده می‌نمائید، در روز ثابتی در هر ماه و همواره در ابتدای صبح و قبل از خوردن یا آشامیدن هر چیزی، مصرف کنید.
هر قرص بونیوا را به همراه یک لیوان کامل آب مصرف کنید و فقط از آب معمولی (نه آب معدنی) استفاده نمائید.
قرص بونیوا را نجوید و خرد یا تکه تکه نکنید؛ بلکه به طور کامل قورت دهید.
تا حداقل یک ساعت پس از مصرف این دارو، کارهای زیر را انجام ندهید:
- لم ندهید یا دراز نکشید؛
- چیزی نخورید یا نیاشامید (البته آب معمولی می‌تواندی بنوشید)؛
- از داروهایی شامل ویتامین ها، کلسیم یا آنتی اسیدها استفاده نکنید. در مورد بهترین دوز مصرفی در مورد سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، با دکتر خود مشورت کنید.
برای اطمینان از اینکه این دارو برای شما موثر بوده است، لازم است که تراکم استخوان شما هر از گاهی آزمایش شود. نیازی نیست که این دارو را برای مدت بیشتر از ۳ تا ۵ سال استفاده کنید.
اگر قصد مراجعه برای انجام یک کار دندانپزشکی (خصوصاً جراحی) دارید، از قبل به دکتر دندانپزشک اطلاع دهید که در حال استفاده از داروی بونیوا هستید. ممکن است لازم باشد تا برای مدت کوتاهی، این دارو را استفاده نکنید.
داروی بونیوا، تنها یک قسمت از درمان کامل ممی‌باشد و نه همه‌ی آن. درمان کامل، باید به همراه تغییر رژیم غذایی، انجام ورزش‌های جسمی و مصرف کلسیم و ویتامین‌ها باشد. رژیم غذایی و تمرینات جسمانی را به همراه مصرف این دارو به طور منظم و روتین انجام دهید.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
اطلاعاتی در مورد دوز مصرفی داروی بونیوا
دوز مصرفی متداول برای بزرگسالان جهت درمان پوکی استخوان:
خوارکی: ۱۵۰ میلی گرم به صورت یک بار در ماه، که باید در یک روز ثابت در هر ماه استفاده شود.
تزریقی: ۳ میلی گرم؛ به صورت هر سه ماه یک بار تزریق وریدی انجام شود.
توجه: تزریق وریدی نباید بیشتر از هر سه ماه یکبار انجام پذیرد.
موارد استفاده: درمان و پیشگیری از پوکی استخوان پس از یائسگی، برای افزایش تراکم استخوانی و کاهش بروز شکستگی های مهره ای.
دوز مصرفی متداول برای بزرگسالان جهت پیشگیری از پوکی استخوان:
خوارکی: ۱۵۰ میلی گرم به صورت یک بار در ماه، که باید در یک روز ثابت در هر ماه استفاده شود.
تزریقی: ۳ میلی گرم؛ به صورت هر سه ماه یک بار تزریق وریدی انجام شود.
به همان صورت قبل، در این مورد نیز تزریق وریدی نباید بیشتر از هر سه ماه یکبار انجام پذیرد.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر به صورت یک بار در روز از این قرص استفاده می‌کنید: اگر فراموش کردید که این دارو را در هنگام صبح و قبل از اینکه چیز دیگری بخورید، مصرف کنید، آن را در ادامه‌ی روز مصرف نکنید؛ بلکه تا فردا صبر کنید و دوز فراموش شده‌ی امروز را مصرف نکنید و فقط دوز فردا را مصرف نمائید. از مصرف دو عدد قرص در یک روز، اجتناب کنید.
اگر به صورت یک بار در ماه از این قرص استفاده می‌کنید: اگر در روز ثابتی که برای مصرف این دارو در هر ماه در نظر گرفته‌اید، فراموش کردید آن را استفاده کنید، فردای آن روز، قبل از هر گونه خوردن و آشامیدن، داروی بونیوا را استفاده کنید. از آن به بعد نیز دارو را طبق همان برنامه‌ی زمانی قبلی خود مصرف کنید. اما اگر زمانی به یاد آوردید که این دارو را مصرف نکرده اید که کمتر از ۷ روز تا زمانِ استفاده‌ی بعدیِ شما فاصله است، دوز مصرفیِ فراموش شده را مصرف نکنید و فقط دوز بعدی را در زمان مشخصِ آن، استفاده کنید. نباید دو قرص را در یک هفته استفاده نمائید.
اگر هر سه ماه یک بار، تزریق این دارو را انجام می‌دهید: برای اطلاع از اینکه چه زمانی دوز مصرفی فراموش شده را استفاده کنید، با دکتر خود صحبت کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، یک لیوان شیر بنوشید و به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو برای رفع مسمومیت مراجعه کنید و از پزشک کمک بگیرید. خودتان را مجبور به استفراغ کردن نکرده و همچنین دراز نکشید.
علائم مصرف بیش از حد این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
حالت تهوع، سورش معده، دل درد، اسهال، گرفتگی عضلات، بی حسی یا سوزن سوزن شدن، سفت شدن عضلات صورت، تشنج، کج خلقی و زود‌رنجی، رفتار و افکار غیر طبیعی.
از چه مواردی در هنگام مصرف بونیوا باید خودداری کرد؟
حداقل یک ساعت قبل و یا بعد از مصرف بونیوا، از داروهای دیگر که شامل ویتامین‌ها، کلسیم یا آنتی‌اسیدها هستند، استفاده نکنید.
تا حداقل یک ساعت بعد از مصرف این دارو، شیر یا سایر محصولات لبنی را استفاده ننمائید (به جز در هنگامی که از این دارو بیش از حد استفاده کرده‌اید؛ که توضیحات آن در بالا ذکر شد).
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- درد قفسه‌ی سینه، ایجاد سوزش سر دل یا بدتر شدن آن؛
- به دشواری و یا همراه با درد قورت دادن؛
- درد یا سوزش در قسمت زیرِ دنده‌ها و یا در پشت؛
- درد مفصل، استخوان یا ماهیچه؛
- درد جدید یا غیر طبیعی در قسمت ران؛
- درد، بی حس شدن یا ورم کردنِ فک؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی بونیوا عبارت است از:
- کمردرد، سردرد؛
- قرمز شدن یا تورم چشم‌ها؛
- اسهال؛
- علائم آنفولانزا؛
- قرمز شدن یا تورم در محل تزریق دارو؛
- ناراحتی معده یا حالت تهوع؛
- درد در بازوها یا پاها؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر بونیوا – تداخل های دارویی
هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:
- آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID ها)- مانند: ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، اندومتاسین، ملوکسیکام و غیره.
البته موارد ذکر شده، همه‌ی داروهایی که با بونیوا تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ مثلاً ویتامین ها و داروهای گیاهی.
رامین احسانی –
داروعالی،هست
رامین احسانی –
عالی