تعداد زیادی ویتامین، مواد معدنی، گیاهان دارویی و مکمل برای بیماری آرتروز وجود دارد که ظاهرا به کنترل علائم در افراد مبتلا کمک می‌کنند اما برخی از آنها از لحاظ علمی تایید و حمایت نمی‌شوند. ما در زیر توجه بیشتری به مکملها و ویتامینهایی که برای کمک به علائم بیماران مبتلا به آرتروز و درستی صحت ادعاهای آنها به لحاظ علمی کرده‌ایم.
ویتامین‌ها
ویتامین A
ویتامین A آنتی اکسیدانی ست که به حمایت از رشد استخوان مشهور است. همچنین به حفظ سیستم گوارشی، تنفسی و سلامت پوست کمک می‌کند. ویتامین A نقش ضد التهابی نیز دارد. مکملهای واجد ویتامین A برای چندین مشکل التهابی موثر هستند. ویتامین A می‌تواند به کاهش درد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و آرتروز اولیه کمک کند. همچنین می‌توانید این ویتامین را در غذاهای زیر هم پیدا کنید:
- هویج
- طالبی
- سیب زمینی شیرین
- اسفناج
- جگر
- تخم مرغ
- شیر غنی شده
مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین A، ۷۰۰ میکروگرم برای زنان و ۹۰۰ میکروگرم برای مردان است. کمبود این ویتامین موجب ضعف سیستم ایمنی می‌شود. مقدار زیاد آن هم موجب تهوع، استفراغ و سرگیجه می‌شود.
ویتامین C
ویتامین C خواص آنتی اکسیدانی دارد که به سیتم ایمنی، حفاظت از سلولها از رادیکالهای آزاد و کمک به ساخت و حفظ کلاژن و بافت پیوندی در بدن دارد. تحقیقات نشان می‌دهد این ویتامین برای اکثر بیماران مبتلا به پوکی استخوان اولیه مفید است. مقدار روزانه توصیه شده آن برای زنان ۷۵ میلی گرم و برای مردان ۹۰ گرم است. برخی از عوارض جانبی آن شامل استفراغ، سوزش سردل، تهوع و اسهال است. ویتامین C در میوه‌های زیر هم به وفور یافت می‌شود:
- طالبی
- گوجه
- فلفل دلمه‌ای
- توت فرنگی
- کیوی
ویتامین E با اثرات ضد التهابی برای آرتروز
ویتامین E به دلیل اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی خود، توانایی پیشگیری یا درمان آرتروز را دارد. این ویتامین همچنین سرعت پیشرفت آرتروز را بوسیله بهبود استرس اکسیداتیو و التهاب در مفاصل کاهش می‌دهد. برای دریافت نتایجی روشنتر در مورد اینکه آیا ویتامین E می‌تواند به طور کامل به آرتروز کمک کند، باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد. خطرات مصرف زیاد ویتامین E به درستی شناخته نشده است. عوارض جانبی اولیه آن خطر خونریزی است. علائم کمبود آن عبارتند از:
- کاهش عملکرد ایمنی
- رتینوپاتی
- صدمه به شبکیه چشمها
- نوروپاتی محیطی
مقدار مجاز مصرف روزانه، ۱۵ میلی گرم برای بزرگسالان است. بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم ویتامین E می‌تواند خطر خونریزی را به هنگام مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا آسپرین افزایش دهد. ویتامین E در غذاهای زیر یافت می‌شود:
- انبه
- آووکادو
- بادام زمینی
- برگهای چارد
- کدو
- فلفل دلمه‌ای
- بادام شیرین
- تخمه آفتابگردان
- کره بادام زمینی
- اسفناج
- بروکلی
ویتامین K
ویتامین K پروتئینی به نام استئوکلسین دارد. این پروتئین به تولید بافتهای سالم در بدن کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که میزان کافی ویتامین K در بدن به بهبود آرتروز کمک می‌کند. شواهد محدودی از تحقیقات بالینی وجود دارد بنابراین باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد.
علائم اولیه کمبو.د ویتامین K، خونریزی و پوکی استخوان هستند. آنتی بیوتیکها نیز از تولید ویتامین K در بدن جلوگیری می‌کنند. میزان مجاز مصرف روزانه ۹۰ میکروگرم برای زنان و ۱۲۰ گرم برای مردان است. از آنجایی که بسیاری از افراد نمی‌توانند این مقدار را تنها از غذاها دریافت کنند، توصیه می‌شود که با پزشک یا متخصص تغذیه برای لزوم دریافت مکمل غذایی این ویتامین، مشورت کنید.
ویتامین K در مواد غذایی زیر وجود دارد:
- برگهای کولارد
- اسفناج
- بروکلی
- کیل
- روغنهای گیاهی همانند کانولا و لوبیای سویا
ویتامین K2 در مواد زیر وجود دارد:
- بعضی از پنیرها
- زرده تخم مرغ
- غذاهای تخمیری همانند کفیر و کلم شور
مواد معدنی و مغذی برای آرتروز
کلسیم
کلسیم ماده معدنی ست که به حفظ سلامت استخوان و دندان کمک می‌کند. همچنین حرکت عضلات را تنظیم می‌کند. به پیشگیری از کاهش تراکم استخوانی و شکستگی هم کمک می‌کند. این ماده به بیماران مبتلا به پوکی استخوان و آرتریت روماتوئید کمک می‌کند. کمبود کلسیم موجب پرفشاری خون، کاهش استخوان، از دست رفتن دندان و گرفتگی عضلات شود. مصرف زیاد کلسیم هم موجب سنگ کلیه و ممانعت از جذب مواد دیگر همانند روی و آهن می‌شود. دوز توصیه شده کلسیم، ۱۲۰۰ میلی گرم در روز برای مردان و زنان است. برای بیماران مبتلا به آرتروز و زنان پیش از یائسگی، ۱۵۰۰ میلی گرم در روز، عالی است. در مورد گزینه‌های موجود برای مصرف کلسیم با پزشک خود مشورت کنید. مکمل کلسیم سیترات کمتر از سایرین موجب صدمه به کلیه می‌شود. غذاهایی که حاوی کلسیم هستند عبارتند از:
- اسفناج
- بروکلی
- کیل
- ماست
- پنیر
- شیر
- ماهی سالمون
- ساردین کنسروی
- غلات غنی شده با کلسیم
کلاژن
کلاژن، پروتئینی ست که شامل اسیدهای آمینه است. همچنین از بافت پیوندی حمایت می‌کند. کلاژن نگهدارنده پوست، تاندونها، استخوان و رباط‌هاست. ۲۸ نوع مختلف از کلاژن وجود دارد. متداولترین انواع آن ۱ تا ۵ هستند. نوع ۱ به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد، استفاده از هیدرولیزات کلاژن می‌تواند به بیماران مبتلا به آرتروز کمک کند. در تحقیقات دیگر، گزارشها نشان می‌دهد که مصرف روزانه کلاژن هیدرولیز شده نوع ۱ از کاهش غضروف پیشگیری می‌کند و درد را در بیماران آرتروزی کاهش می‌دهد. می‌توانید از طریق مواد غذایی زیر کلاژن را دریافت کنید:
- آب استخوان
- مرغ
- مرکبات
- انواع توت و تمشک
میزان دوز توصیه شده و بی خطر کلاژن، ۲/۵ تا ۱۵ گرم در روز است. تاکنون هیچ خطری برای مصرف کلاژن شناخته نشده است.
امگا۳
امگا۳، اسیدهای چربی دارد که موجب کاهش التهاب شده و به بیماران آرتروز کمک می‌کنند. اسیدهای چرب موجود در امگا۳ عبارتند از:
- آیکوساتترائنوئیک اسید (EPA)
- دوکوساهگزانوئیک اسید (DHA)
- آلفا لینولئیک اسید (ALA)
EPA و DHA دو اسید چربی هستند که برای کمک به بیماران آرتروز شناخته شده هستند. تحقیقات نشان می‌دهد افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا۳ منجر به کاهش التهاب می‌شود. یکی از روشهای افزایش سطح اسیدهای چرب امگا۳، دریافت آن از طریق غذا و مکملهای غذایی است. تحقیقات نشان می‌دهد اسیدهای چرب امگا۳ ممکن است فعالیت بیماری را تنظیم کند و اثر پاسخ التهابی خود ایمن را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش دهد. دوز توصیه شده اسیدهای چرب امگا۳، ۱۱۰۰ میلی گرم برای زنان و ۱۶۰۰ میلی گرم برای مردان است و دوز توصیه شده EPA و DHA، ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم است. این ماده را می‌توان از طریق غذاهای زیر بدست آورد:
- سالمون
- آنچووی
- تن ماهی
مکملهای آرتروز
گلوکوزامین
گلوکوامین جزئی از ساختار غضروف است که مفصل را روان می‌کند و بطور طبیعی در بدن وجود دارد. در پژوهشی نتیجه گیری شد که یک دوز روزانه ۱۵۰۰ میلی گرم از گلوکوزامین موثرتر از دارونما در درمان علائم بیماری آرتروز در زانو بود. در تحقیق دیگر، شرکت کنندگانی که دوزهای روزانه ۱۵۰۰ میلی گرم از گلوکوزامین و دارونما به مدت ۱۲ هفته به همراه داروهای عادی، مصرف کردند. نتایج در خود ارزیابی بیماران خاطر نشان کردند که این درمان بهبودهای محسوسی در علائم آرتریت روماتوئید نشان داد. گلوکزامین به شکل مکمل در دسترس است. این مکمل در اکثر بزرگسالان بی خطر است اما از صدفهای دریایی ساخته می‌شود. بعضی از عوارض جانبی آن عبارتند از:
- یبوست
- اسهال
- سوزش سردل
- تهوع
- سردرد
- خواب آلودگی
کوندرویتین
کوندرویتین را می‌توان از منابع طبیعی همانند کوسه یا غضروف گاومیش بدست آورد یا در آزمایشگاه ساخت. کوندرویتین به صورت کوندرویتین سولفات و کوندرویتین اسید سولفوریک مشهور است. کوندرویتین سولفات ترکیبی از کوندرویتین و نمک معدنی است. تحقیقات نشان داده است که مصرف خوراکی کوندرویتین موثرتر از دارو در تحقیقات کاهش درد نشان داده شده است. تحقیقات دیگر نمی‌تواند محاسبه کند که کوندرویتین می‌تواند به رشد یا ترمیم غضروف جدید کمک کند. کوندرویتین معمولا به عنوان مکمل مصرف می‌شود. دوز توصیه شده ۴۰۰ میلی گرم، ۳ بار در روز است. بعضی از عوارض جانبی آن عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سردرد
- ناخوشی معده
دی متیل سولفوکسید DSMO برای آرتروز
دی متیل سولفوکسید (DMSO) بی رنگ و محصول حاوی سولفور است که برای بهبود تحرک مفصل و بهبود درد و التهاب در بیمارانی ست که آرتروز، آرتروز ایدیوپاتیک جوانی و آرتریت روماتوئید، مشهور است. این ماده به افزایش جریان خون برای پوست و کنترل تجمع زیادی پروتئین در اندامهاست. این حالت در آرتریت روماتوئید معمول است.
این ماده معمولا به عنوان یک ضد التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت فرمولاسیون داروی موضعی متفاوت است و ممکن است حاوی ناخالصی‌هایی باشد که منجر به مشکلات جدی سلامتی باشد؛ از این جهت بی خطر بودن آن بخصوص در مورد نوع خوراکی ناشناخته است و بهتر است که از مصرف آن خودداری شود.
متیل سولفونیل متان
متیل سولفنیل متان (MSM) برای موارد متعددی مصرف می‌شود. شایعترین آن به عنوان ضد التهاب است. در تحقیقی بر روی ۱۰۰ نفر افراد بالای ۵۰ سال، شرکت کنندگان متوجه کاهش درد پس از مصرف ۱۲۰۰ میلی گرم MSM به مدت ۱۲ هفته در مقایسه با افراد مصرف کننده دارونما شدند. در پژوهش دیگری افراد مبتلا به آرتروز زانو که به مدت ۱۲ هفته MSM مصرف کردند در عملکرد جسمانی و درد خود بهبود خود مشاهده کردند. اگر چه پیشرفتهایی وجود دارد اما برای تعیین اهمیت بالینی آنها باید تحقیقات بیشتری مورد ارزیابی قرار گیرد.
MSM ترکیبی ست که حاوی سولفور است و به طور طبیعی در بدن انسانها، حیوانات و گیاهان وجود دارد. دوز پیشنهادی MSM برای بیماران مبتلا به آرتروز، ۱/۵ تا ۶ گرم از این ماده به صورت روزانه در سه وعده برای حداکثر ۱۲ هفته است. عوارض جانبی آن عبارتند از:
- نفخ
- خستگی
- بی خوابی
- خارش
- تهوع
اس- آدنوزیل-ال- متیونین (SAMe)
اس- آدنوزیل- ال- متیونین (SAMe) به طور طبیعی در بدن از اسید آمینه ضروری متیونین و ترکیب تولید کننده انرژی به نام آدنوزین تری فسفات (ATP) تشکیل می‌شود. SAMe خواص ضد التهابی دارد و ظاهرا ترمیم غضروف را تقویت می‌کند و به درمان آرتروز لگن یا زانو کمک می‌کند. برخی از عوارض جانبی آن شامل تهوع، مشکلات گوارشی خفیف و برای برخی ممکن است عکس العمل آلرژیک به وجود آید.
هیالورونیک اسید
هیالورونیک اسید بطور طبیعی در بدن انسان موجود است. این ژل همانند ماده‌ای است که روانی، رشد استخوانها و غضروف را تامین می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن مکمل هیالورونیک خوراکی می‌تواند به بیماران مبتلا به درد زانوی خفیف کمک کند. تحقیق دیگری نتیجه گرفت که تزریق هیالورونیک اسید می‌تواند به کنترل التهاب در زانو و مفاصل پا ناشی از آرتریت روماتوئید، کمک می‌کند. تحقیقات چندانی در مورد عوارض جانبی ان وجود ندارد. در یک تحقیق شرکت کنندگان دریافت کننده اسید هیالورونیک هیچ عارضه‌ای را در بین شرکت کنندگان تحقیق نداشتند. توصیه معمول آن ۲۰۰ میلی گرم در روز است. هیالورونیک اسید را می‌تواند از طریق تزریق یا مصرف مکمل به دست آورد.
آووکادو- سویا تصفیه نشده
آووکادو غیر قابل تصفیه (ASU) یک عصاره طبیعی سبزیجات ساخته شده از لوبیای سویا و آووکادو است. ASU ممکن است برخی اثرات مفید روی عملکرد شیمیایی داشته باشد که به آرتروز مربوط است. از لحاظ بالینی نیز درد را کاهش داده و عملکرد مفصل را بهبود می‌بخشد. عوارض جانبی چندانی ندارد، اگر چه ASU حاوی گلوکوزامین است که می‌تواند در افرادی که به صدف حساسیت دارند، واکنش آلرژیک ایجاد کند. سایرین ممکن است علائم خفیف گرفتگی بینی یا کهیر داشته باشند. دوز توصیه شده ۳۰۰ میلی گرم ژل نرم در روز است.
گیاهان دارویی و ادویه‌های مخصوص آرتروز
چای سبز
چای سبز خواص ضد التهاب و آنتی اکسیدانی قوی دارد. این به دلیل وجود پلی فنلهاست. ماده دیگر چای سبز که خواص آنتی اکسیدانی قوی ایجاد می‌کند، اپی گالوکاتچین ۳- گالات (EGCG) است. این ماده به استحکام استخوانها و غضروف کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد چای سبز و ورزش به تنهایی یا با همدیگر موجب بهبود در فعالیت بیماری، بازسازی استخوان و کاهش فرایند فرسودگی استخوان در بیماران مبتلا به آرتروز روماتیسمی می‌شود. برای تعیین نیازهای بیماران، وضعیت بیماری و ورزشها و مقادیر مختلف چای برای تعیین اثری طولانی مدت، باید تحتقیقات بیشتری انجام گیرد.
چند نوع از چای سبز وجود دارد که می‌توانید به شکل مکمل از فواید آنها بهره بگیرید. اگر فردی خون رقیقی دارد یا مرتب آسپرین مصرف می‌کند، باید از خوردن چای سبز اجتناب کند تحقیقات دوز EGCG را بین ۹۰ و ۳۰۰ میلی گرم در روز تعیین می‌کند. این برابر با چند فنجان در روز است. یک فنجان متوسط چای سبز تقریبا ۶۰ میلی گرم تا ۱۲۵ میلی گرم از این ماده دارد. دوز روزانه را می‌توان در دو فنجان چای روزانه به دست آورد.
گیاه پنجه شیطان
گیاه پنجه شیطان بومی آفریقای جنوبی است که خواص ضد التهاب و تسکین دهنده درد دارد. در مطالعه بالینی، ۸۹ فرد مبتلا به آرتروز به طور تصادفی گیاه پنجه شیطان یا دارونما را به مدت هشت هفته دریافت کردند. این پژوهش نشان داد بعد از ۳۰ و ۶۰ روز درمان، بیمارانی که پنجه شیطان دریافت کردند، کاهش چشمگیری در درد داشتند. عوارض جانبی مهم پنجه شیطان عبارتند از:
- ناراحتی معده
- سردرد
- کاهش اشتها
- تهوع
- زنگ زدن در گوشها
پنجه شیطان را می‌توان از طریق کپسولها، پودر یا به شکل مایع مصرف کرد. دوز توصیه شده ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم سه بار در روز است. ایمنی طولانی مدت آن نامشخص است.
زردچوبه
زردچوبه ریشه گیاهی ست که هم خانواده زنجبیل است. کورکومین ماده شناخته شده در زردچوبه است که به ممانعت از التهاب و ممکن است اثر رقیق کننده خون داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد زردچوبه خواص ضد التهاب و آنتی اکسیدان دارد که می‌تواند به پیشگیری از آرتروز کمک کند. زردچوبه به شکل پودر، ریشه، مایع و مکمل موجود است. دوز توصیه شده ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم در روز است. عوارض جانبی آن شامل علائم خفیف همانند تهوع، اسهال یا سرگیجه است.
زنجبیل
زنجبیل ریشه‌ای ست که ممکن است به علائم آرتروز کمک کند. مواد شیمیایی گیاهی در زنجبیل خواص ضد التهابی دارند که ممکن است به کاهش التهاب و درد در مفاصل کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده که زنجبیل بیان ژن پیش التهابی را کاهش می‌دهد همچنین قابلیت افزایش ژنهای ضد التهابی را کاهش می‌دهد. زنجبیل به شکل پودر، کپسول، چای، عصاره و روغن موجود است. مقدار پیشنهاد شده ۲ میلی گرم در سه دوز تقسیم شده در روز یا حداکثر ۴ پیمانه چای در روز است. اثرات جانبی خفیف زنجبیل شامل سوزش سردل، تهوع و گاز است. اگر در حال مصرف رقیق کننده‌های خون هستید یا سنگ کیسه صفرا دارید، زنجبیل بهتر است توصیه نشود.
بروملین
بروملین گروهی از آنزیم‌های موجود در میوه و ساقه گیاه آناناس است. این مکمل به عنوان ماده‌ای برای کمک به کاهش درد، ورم و کمک به افراد مبتلا به آرتروز مشهور است. یک پژوهش نشان داد که بروملین توانایی درمان آرتروز زانو را دارد. برای پذیرفتن اثر کامل بروملین در ارتباط با آرتروز باید تحقیقات بیشتری انجام شود. عوارض جانبی شایع ناراحتی معده و اسهال هستند. مکملهای بروملین به صورت پودر، کرم، قرص یا کپسول موجود هستند که می‌توان به تنهایی یا با مواد دیگر آن را استفاده کرد. دوز توصیه شده آن ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم کپسول یا قرص به صورت سه بار در روز بین وعده‌های غذایی است.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
