اطلاعات تخصصی
موارد مصرف کلادریبین
کلادریبین در درمان لوسمی hairy cell به کار می رود و در درمان لوسمی لنفوسیتیک مزمن، لنفوم های غیر هوچکینی و مایکروگلوبولینمی والدنستروم نیز مصرف شده است .
مکانیسم اثر کلادریبین
*-آنالوگ نوکلئوزیدی پورین (پیش دارو؛ تولید متابولیت فعال (Cd-ATP) توسط فسفریلاسیون)
در چرخه سلولی به صورت غیراختصاصی عمل می کند.
– شکست رشته DNA، توقف سنتز و بازسازی آن و در نتیجه مهار تکثیر سلول
– تخلیه نیکوتین آمید دی نوکلئوتید (NAD) و آدنوزین تری فسفات (ATP)
ام اس:
به طور کامل شناخته نشده است.
– اثرات سایتوتوکسیک بر سلول های لنفوسیت بی و تی و کاهش لنفوسیت ها (از طریق مهار سنتز DNA)
فارماکوکینتیک کلادریبین
*جذب: سریع (جذب دارو با غذا به تاخیر می افتد.)
فراهمی زیستی: قرص خوراکی 40%
پیک پلاسمایی:
خوراکی ناشتا 0.5 ساعت
با غذای پرچرب 1.5 ساعت
اتصال به پروتئین: 20%
متابولیسم: کبدی ناچیز (پیش دارو؛ تولید متابولیت فعال (Cd-ATP) از طریق فسفریلاسیون توسط دئوکسی سیتیدین کیناز و دئوکسی گوانوزین کیناز موجود در میتوکندری)
نیمه عمر:
کودکان (8 ماه تا 18 سال) وریدی 3.4±19.7 ساعت
بزرگسالان وریدی (انفوزیون 2 ساعته) 5.4 ساعت، خوراکی 24 ساعت
دفع: ادرار (28.5-18%)
عوارض جانبی کلادریبین
*عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: خستگی، سردرد، تب بالا
پوستی: راش پوستی
گوارشی: تهوع
هماتولوژی و انکولوژی: لنفوسیتوپنی، نوتروپنی شدید، آنمی شدید، سرکوب مغز استخوان، کاهش هموگلوبین، ترومبوسیتوپنی
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: عفونت، عفونت باکتریایی
موضعی: واکنش محل تزریق
تنفسی: عفونت مجاری تنفسی فوقانی
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افزایش فشارخون، ادم محیطی، تاکی کاردی
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، درد، بی خوابی، افسردگی، کسالت، لرز، اضطراب، ضعف عضلات
پوستی: ریزش مو، افزایش تعریق، کبودی، خارش
گوارشی: استفراغ، کاهش اشتها، اسهال، درد شکمی، یبوست، عفونت دهانی هرپس سیمپلکس (تبخال)، نفخ
هماتولوژی و انکولوژی: تب نوتروپنی، نوتروپنی، پتشی، آنمی، کبودی
عفونی: عفونت قارچی، عفونت هرپسی، عفونت جدی، عفونت ویروسی، زونا
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، درد مفاصل، آرتریت، سستی، درد عضلانی
تنفسی: سرفه، برونشیت، تنگی نفس، صداهای تنفسی غیرطبیعی، رال (صدای غیرطبیعی ریه)
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: ادم، فلبیت
پوستی: سلولیت، قرمزی پوست، راش اریتماتوز، ضایعات ماکولار، راش ماکوپاپولار، راش پاپولار، راش خارش دار، راش پوستولار
هماتولوژی و انکولوژی: تومور بدخیم تخمدان، پورپورا
عفونی: باکتری در خون،کوکسیدومایکوزیس (تب دره)، عفونت موضعی، سپتی سمی
موضعی: خونریزی محل تزریق، ادم موضعی
کلیوی: پیلونفریت
تداخلات دارویی کلادریبین
*مشخصات کلی تداخلات:
– پیش‌داروی فعال‌شده توسط فسفریلاسیون داخل سلولی
– سوبسترای BCRP
– سوبسترای CNT3
– سوبسترای ENT1
– سوبسترای P-gp
– القاکننده CYP3A4 (خفیف)
– عامل حاوی هیدروکسی پروپیل بتادکس
-تشدید اثرات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
-تشدید اثرات سرکوب‌کننده مغز استخوان
• مصرف داروی کلادریبین از دیگر داروها باید حداقل 3 ساعت فاصله باشد.(بدلیل تشکیل کمپلکس با هیدروکسی پروپیل بتادکس و در نتیجه افزایش فراهم زیستی دیگر داروها ( داروهای با انحلال پذیری پایین) می تواند منجر به بروز عوارض جانبی شود.)
تداخلات رده X (پرهیز):
عواملی که تحت فسفریلاسیون داخل سلولی قرار می‌گیرند، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، دیپیرون، سرکوب‌کننده های سیستم ایمنی، اینترفرون (بتا)، داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، اوپاداسیتینیب، واکسن (زنده)
کاهش اثرات داروها توسط کلادریبین:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، تست پوستی کوکسیدیوئید ایمیت، فراورده های ضد بارداری هورمونی، لنوگراستیم، لیپگفیلگراستیم، نیوولومب، پیدوتیمود، سیپولوسل-تی، واکسن آبله و آبله میمونی (زنده)، ترتوموتید، واکسن (غیرفعال)، واکسن (زنده)
کاهش اثرات کلادریبین توسط داروها:
عواملی که تحت فسفریلاسیون داخل سلولی قرار می‌گیرند، القاکننده‌های BCRP/ABCG2، اکیناسه، القاکننده‌های P-gp/ABCB1
افزایش اثرات داروها توسط کلادریبین:
کلوزاپین، دفریپرون، سرکوب‌کننده های سیستم ایمنی، اینترفرون (بتا)، داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان، ناتالیزومب، اوپاداسیتینیب، واکسن (زنده)
افزایش اثرات کلادریبین توسط داروها:
مهارکننده‌های BCRP/ABCG2، دنوزومب، دیپیرون، مهارکننده‌های پروتئین انتقال‌دهنده ENT1 و CNT3، مزالامین، پالیفرمین، پیمکرولیموس، پرومازین، رفلومیلاست، تاکرولیموس (موضعی)، تراستوزومب
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها کلادریبین
*1- بیمار از لحاظ بروز سرکوب مغز استخوان، اختلالات قلبی و نارسایی کلیوی به صورت دوره ای در طول درمان و پس از تکمیل دوره درمان پایش شود (لازم است که سیستم ایمنی بیمار به مدت حداقل 1 سال پس از درمان با کلادریبین، سرکوب شود).
وریدی:
1- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff)، خصوصا طی 8-4 هفته ابتدایی درمان ارزیابی شود.
2- عملکرد کبدی و کلیوی بیمار پایش شود.
3- پس از طبیعی شدن CBC، به منظور ارزیابی پاسخدهی درمان، بیوپسی مغز استخوان انجام گیرد.
4- بیمار از لحاظ بروز تب، سمیت عصبی و عفونت پایش شود.
قرص خوراکی:
1- CBC و شمار لنفوسیت، پیش از هر دوره درمان، 6-2 ماه پس از شروع هر دوره سالانه (در صورتی که در ماه دوم، سطح لنفوسیت کمتر از 200 سلول/ میلی متر مکعب باشد، تا ماه ششم به صورت ماهانه ارزیابی گردد.) و سپس به صورت دوره ای در طول درمان و پس از تکمیل دوره درمان ارزیابی شود.
2- پیش از هر دوره درمان، بیمار از لحاظ HIV، سل، هپاتیت بی و سی ارزیابی گردد.
3- پیش از شروع درمان، سطح آنتی بادی علیه ویروس آبله مرغان (VZV) بررسی شود (در بیمارانی که سابقه ابتلا به آبله مرغان یا واکسیناسیون علیه آن را ندارند).
4- پیش از شروع درمان، تست بارداری در زنان متاهلی که در سنین باروری می باشند، الزامی است.
5- عملکرد کبدی (سطح سرمی ترانس آمینازها، آلکالین فسفاتاز و سطح توتال بیلی روبین) پیش از هر دوره درمان و در صورت نیاز بالینی پایش شود.
6- MRI پیش از شروع درمان (طی 3 ماه پیش از شروع درمان) انجام گیرد.
7- بیمار از لحاظ بروز لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیش رونده (PML) بررسی شود و در صورت مشکوک بودن به آن، MRI مغزی نیز انجام گیرد.
8- لازم است که معاینات معمول سرطان انجام شود.
9- بیمار از لحاظ بروز عفونت حاد پایش گردد.
توصیه های دارویی کلادریبین
1- در دو هفته اول در درمان لوسمی hairy cell ، کم خونی ، نوتروپنی و ترومبوسیتوپنی بد تر می شود و سپس علایم بهبود می یابد.
2- طی یک ماه اول درمان به دلیل کم خونی ممکن است نیاز به انتقال خون باشد . زمان متوسط برای باز گشت هموگلوبین به میزان طبیعی 8 هفته است.
3- تب بین روز های پنجم و هفتم درمان و یا کمی دیر تر بروز می کند و معمولاً در لوسمی hairy cell دیده می شود. در صورت بروز تب ، بیمار از نظر عفونت بررسی شود. عفونت به دلیل کاهش منوسیت ها است و 12-6 ماه بعد تعداد منوسیت ها به میزان طبیعی بر می گردد.
4- زمان متوسط برای بازگشت تعداد پلاکت های کاهش یافته به میزان طبیعی ( به دلیل ترومبوسیتوپنی ناشی از دارو ) 12روز است . در موارد غیر لوسمی hairy cell ، این زمان طولانی تر بوده و کاهش مقدار مصرف و تکرار دوره درمان ممکن است نیاز باشد.
