چربی خون نوع IV یا همان چربی خون ژنتیکی
زمان خواندن تقریبی مقاله : 7 دقیقه
در مورد چربی خون نوع IV چیزی می دونید؟
با توجه به گسترش زندگی شهری و آسیب های اون، قصد داریم بعد از دونستن علت و عوارض بیماری چربی خون بالا، اطلاعاتی در مورد چربی خون نوع IV و چربی خون میکس هم در اختیار شما عزیزان همراه در مجله داروخانه آنلاین داروماروقرار بدیم…
چربی خون نوع IV چیست؟
چربی خون نوع IV به عنوان چربی خون ژنتیکی هم شناخته شده است. اگه این اختلال رو دارید، به علت نقص ژنتیکی سطح تری گلیسیرید بالاتر از حد نرمال در شماست. در نتیجه، شما ممکنه سخت شدن شریان ها رو تجربه کنید. این مشکل می تونه شما رو در معرض خطر بیماری های قلبی مختلف قرار بده.
تری گلیسرید
تری گلیسیریدها یک شکل از چربی هستن که در بافت ها و جریان خون شما یافت میشن. سطح بالای تری گلیسیرید در بدن شما می تونه منجر به ضخامت رگ های شما بشه. این مشکل می تونه میزان خون و اکسیژنی رو که در سراسر بدن شما پخش می شه رو تحت تاثیر قرار بده.
علائم این مشکل
اگر این اختلال رو دارید، ممکنه نشونه ای از اون نداشته باشید. از اونجایی که این اختلال ژنتیکی است، بزرگترین شاخص ها در سابقه خانوادگی شما یافت می شه. اگر والدین یا اعضای خانواده شما این اختلال یا بیماری های مربوط به قلب رو دارن، ممکنه شما هم در معرض خطر باشید. برخی از افرادی که این اختلال رو دارن، بیماری عروق کرونر رو در سن کمتر از سن معمول تجربه می کنن.
چه کسی در معرض خطر چربی خون ژنتیکی هستن؟
اگر سابقه خانوادگی بیماری های قلبی قبل از ۵۰ سالگی دارید در معرض خطر بالا بودن چربی خون ژنتیکی هستید، اگر سطح کلسترول بد رو بالا ببرید، خطر بیشتری هم وجود داره. بر اساس تحقیقات منتشر شده در مجله پزشکی کانادایی، ۵ تا ۱۰ درصد از جمعیت این کشور این شرایط رو دارن.
چند نوع چربی خون ژنتیکی داریم؟
چربی خون ژنتیکی اختلال ناشی از نقص ژنتیکی است که از طریق خانواده ها منتقل می شه. این نقص غالب اتوزوم نام داره، به این معنی که اگر یک یا هر دو والدین شما دارای ژن معیوب باشن، احتمال ابتلا بیشتر هست.
افراد مبتلا به این اختلال معمولا شرایط دیگه ای رو هم به ارث می برن، مثل چاقی، دیابت، بالا بودن قند خون، انسولین و… این شرایط می تونن میزان تری گلیسیرید شما رو افزایش بده.
چربی خون نوع IV چگونه تشخیص داده میشه؟
در طول یک آزمایش معمول کلسترول خون، پزشک ممکنه متوجه بشه که میزان تری گلیسیرید شما بالاست. اگه سابقه خانوادگی با سطح بالای تری گلیسیرید داشته باشید، پزشک ممکنه مشکوک به این اختلال بشه.
پزشکان ممکنه همچنین به این نکته توجه داشته باشن که اگه فردی در خانواده شما قبل از سن ۵۰ سالگی مبتلا به بیماری قلبی بوده، شما باید یک سری آزمایش خون به نام مشخصات ریسک عروق کرونری هم انجام بدید.
این آزمایش ها میزان چربی های لیپوپروتئین و تری گلیسیرید خون رو هم بررسی می کنه.
چگونه چربی خون نوع IV درمان می شه؟
هدف درمان، کنترل عواملی است که ممکنه سطح تری گلیسرید شما رو افزایش بده. این شامل مدیریت شرایط مانند دیابت و چاقی است. بعضی از داروها، مثل کنترل ازدیاد هورمونی هم می تونه سطح تری گلیسیرید شما رو افزایش بده. در این رابطه شما و دکترتون می تونید یک برنامه درمانی مناسب برای نیازهای فردی تون ایجاد کنید.
همچنین، برای تغییر و کنترل این اختلال، باید تغییرات تغذیه ای شدید داشته باشید. دکتر شما قطعا پیشنهاد می کنه که از نوشیدن الکل اجتناب کنید. بعلاوه فست فودها، غذاهای چرب و دیگر عادات نامناسب غذایی هم باید به یک باره و حتی کم کم از بین بره!
داروهای چربی خون نوع IV
اگر بعد از انجام این تغییرات باز هم سطح تری گلیسیرید بالا داشته باشید، پزشک ممکنه داروهایی برای کمک به کاهش این مشکل تجویز کنه.
این داروها عبارتند از:
- fenofibrate
- نیاسین (اسید نیکوتینیک)
- Gemfibrozil
چه چیزی باید در بلند مدت انتظار داشت؟
افرادی که با این اختلال رو به رو هستن، خطر بیشتری برای ایجاد شرایط دیگه هم دارن. به عنوان مثال، ممکنه خطر بالقوه پانکراتیت یا بیماری عروق کرونر در این افراد افزایش داشته باشه. کم کردن وزن یا مدیریت دیابت ممکنه به شما برای جلوگیری از این شرایط کمک کنه.
عوارض جانبی چربی خون نوع IV
اگر درمان برای این اختلال رو دریافت نکنید، ممکنه در معرض خطر عوارض جدی باشید.
این عوارض عبارتند از:
- سکته مغزی
- حمله قلبی
- پانکراتیت
- نارسایی کلیه
- بیماری قلبی.
حتما با پزشک خود صحبت کنید تا بیشتر در مورد مدیریت وضعیت خود و کاهش خطر عوارض خود بیشتر بیاموزید!
جلوگیری از چربی خون نوع IV
شما نمی تونید از به وجود آمدن نقص ژنتیکی که سبب ایجاد نوعی چربی خون نوع IV می شه جلوگیری کنید.
اما شما می تونید اقداماتی برای مدیریت اون داشته باشید:
- رعایت کامل یک رژیم غذایی سالم حاوی انواع میوه ها، سبزیجات و غلات کامل
- مصرف غذاهای سالم شامل محصولات لبنی کم چرب، ماهی، مرغ، آجیل و حبوبات
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز و شکر فرآوری شده
- داشتن ورزش منظم
- ترک کامل سیگار
آزمایشات کلسترول خون همچنین می تونه به شما کمک کنه میزان تری گلیسیرید خودتون رو پیگیری کنید.
پزشکان توصیه میکنن که غربالگری کلسترول منظم در سن ۲۰ سالگی صورت شامل موارد زیر صورت بگیره:
- دیابت
- فشار خون بالا
- چاقی
- سابقه مصرف دخانیات
- سابقه خانوادگی بیماری های قلبی قبل از ۵۰ سالگی
در آخر پاسخ به دو سوال متداول
کلسترول بالا می تونه ارثی باشه؟
بله، سابقه خانوادگی در مورد بیماری چربی خون بالا، احتمال ابتلا رو به شدت افزایش میده. افرادی که ژن ناقص دارن و کلسترول خونشون هم بالاست، ممکنه در سن پایین دچار حمله قلبی بشن، هر چند که برنامه غذایی ناسالم، اضافه وزن، سیگار کشیدن و نداشتن فعالیت جسمی روزانه هم باعث افزایش کلسترول مضر میشه.
به طور کلی ممکنه در خانواده شما افرادی با سابقه کلسترل بالا وجود داشته باشن، این مسئله می تونه به ژنتیک شما مرتبط باشه، بنابراین بهتره همیشه مراقب تغذیه و ورزش خود باشید!
با این حال، بالا بودن کلسترول فقط از طریق آزمایش خون مشخص می شه و هیچ علامت بیرونی نداره که از طریق اون متوجه بشید که در معرض حمله قلبی هستید، به همین دلیل معمولا توصیه می شه که هر ۵ سال یک بار سطح کلسترول خون توسط پزشک کنترل بشه.
آیا دوستان هم می تونن باعث چاقی بشن؟
بله، دوستانی که عادت به ورزش کردن و سالم غذا خوردن ندارند، شما رو هم به این عادت ها تشویق می کنن و برعکس دوستانی که رژیم غذایی سالم و عادت ورزشی دارن، ناخودآگاه شما رو هم با خودشون همراه می کنن.
مجله دارومارو
یکی از منابع معتبر که مقاله فوق از مفهوم آن اقتباس گرفته شده، healthline می باشد.