سرطان روده بزرگ اخیرا به میزان زیادی در حال افزایش در میان افراد جوانتر است. اما یکسری عادتهای خوب روزمره و کنار گذاشتن برخی کارها میتواند به پیشگیری از سرطان کولون کمک کند. این اقدامات اصلا سخت و یا هزینه بر نیستند بلکه کمی توجه میخواهند.
سرطان کولون در حال افزایش در میان جوانان
سرطان کولون قبلا به عنوان یک سرطان با درصد بالای ابتلا در میان کشورهای غربی مشهور بود اما طی سالهای اخیر و با تغییر سبک زندگی در کشور ما و رفتن به سمت غذاهای فست فودی و زندگی پر شتاب در کشور ما نیز در میان سرطانهای با درصد قابل توجه ذکر میشود. این موضوع را میتوان از طریق نقشه شیوع این بیماری به روشنی دریافت. همچنین این بیماری به عنوان یکی از سرطانهایی یاد میشد که افراد مسنتر را درگیر میگیرد اما یک تحقیق در مورد نزدیک به ۲۶۰ هزار بیمار سرطانی نشان داد که ۱۵ درصد آنها افرادی کمتر از ۵۰ سال یعنی سنی که تستهای غربالگری ابتدا برای افراد در خطر طبیعی این بیماری است. بیماران جوانتر مشخص شده که به احتمال بیشتری سرطان پیشرفته دارند. نرخ سرطان کولون سالانه ۲ درصد در میان افراد جوانتر بیشتر میشود و برعکس در افراد مسنتر در حال پایین آمدن است. کاهش فعالیت جسمانی و چاقی علل احتمالی هستند. اگر شما جزو کسانی که عوامل خطر سرطان کولون (همانند سابقه خانوادگی) را دارید، در مورد اینکه باید غربالگری را قبل از ۵۰ سالگی شروع کنید، با پزشکتان مشورت کنید. سعی کنید این ترفندهای سبک زندگی سالم را برای پیشگیری از سرطان کولون دنبال کنید و از علائم خاموش سرطان کولون هرگز غفلت نکنید.
برای پیشگیری از سرطان کولون کمتر بنشینید
احتمالا از اینکه بشنوید که نشستن برای مدتهای طولانی به میزان زیادی شما را در معرض خطر کمردرد، بیماری قلبی، ترمبوز وریدی عمیق، دیابت و چاقی قرار میدهد، تعجب نخواهید کرد. اما آیا میدانستید که نشستن به مدت طولانی بدون ایجاد وقفه و تغییر وضعیت، امروزه با افزایش خطر سرطانها هم مرتبط است و سرطان کولون هم در ابتدای لیست است؟ نشستن برای ساعات طولانی منجر به ایجاد التهاب در بدن میشود. پژوهشگران کانادایی نشان دادند که التهاب مزمن یک عامل مستعد برای ایجاد سرطان کولون و سرطانهای متعدد دیگر است. اگر پشت میز کار میکنید، گاهی بایستید و یک پیاده روی کوتاه حداقل یک ساعته در اداره، اطراف دفتر، راهروهای پایین و هر جایی که هستید، داشته باشید. اگر هم اهل دورکاری هستید، این موضوع باید خیلی برای شما مهم باشد.
بگذار آفتاب بر تو بتابد
فواید قرار گرفتن منظم در آفتاب (اما نه زیاد) برای پیشگیری از سرطان کولون بسیار است. البته باید از آفتاب سوختگی جلوگیری کنید اما بدن شما به مقدار کافی ویتامین D نیاز دارد، که به هنگامی که بدن در معرض آفتاب قرار میگیرد تولید میشود تا سالم نگه داشته شود و از کولون و سایر سرطانها پیشگیری کند. پژوهشی بر روی ۱۳ هزار بیمار نشان داد که پایین بودن سطح ویتامین D، خطر ابتلا به سرطان کولون را تا ۳۱ درصد بالا میبرد. اگر در مورد نحوه پیشگیری از سرطان پوست نگران هستید، سعی کنید که کرم ضد آفتاب خود را بزنید، صورت خود را پوشانده و دست و پای خود را در معرض آفتاب به صورت منظم قرار دهید. این زمان میتواند ۳۰ دقیقه باشید که بستگی به رنگ پوست شما دارد، پوستهای تیره میتوانند مدت طولانیتری در آفتاب بمانند. مصرف مکمل ویتامین D یا خوردن ماهیهای چرب و غذاهای غنی شده با ویتامین D هم میتواند مفید باشد. برای آگاهی در مورد سطح ویتامین D بدن خود می توانید تجویز تست ویتامین D را از پزشک خود درخواست کنید.
مصرف آسپرین را دو برابر کنید
اخیرا شواهد فزایندهای نشان دهنده این است که آسپرین میتواند از سرطان پیشگیری کرده و تا حد امکان از گسترش آن جلوگیری کند، بطوری که برخی پزشکان به افرادی که در معرض خطر سرطان روده هستند توصیه میکنند نه فقط دوز روزانه آسپرین را مصرف کنند بلکه آن را دو برابر کنند. افراد با پیشینه ژنتیک مرتبط با سرطان روده بزرگ ۱۰ بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند و اغلب در سنین جوانی دچار میشوند. با مصرف دو دوز پایین قرص آسپرین در روز، چنین افرادی میتوانند خطر ابتلا را بیش از ۶۰ درصد کاهش دهند. این شیوه درمان بحث برانگیز است چون خطر ایجاد زخم معده یا کم خونی از خونریزی جزئی مزمن در دستگاه گوارش را به دنبال دارد. اما در برخی موارد، پزشکان معتقدند که ارزش خطر کردن را دارد. اگر سرطان روده بزرگ در میان خانواده شما وجود دارد، به هنگام مشورت در مورد پیشگیری از سرطان کولون در مورد این شیوه درمانی هم با وی صحبت کنید.
برنج قهوهای به جای برنج سفید
ظاهرا بحث و جدل طولانی مدت بر سر اینکه آیا غذاهای پر فیبر به پیشگیری از سرطان کولون کمک میکند، در نهایت به نتیجه رسیده است. با انجام یک بررسی بزرگ بر روی نزدیک به دو میلیون نفر، دانشمندان نشان دادند که خوردن مقادیر کافی از غلات و حبوبات کامل به خصوص برنج و جو دوسر واقعا در برابر این سرطانها از بدن محافظت میکند. سعی کنید با جایگزین کردن برنج قهوهای و جو دوسر به جای برنج سفید و نان معمولی، به شیوهای ساده اما کمی گرانتر سلامت روده خود را بهبود بخشید.
کلم یک مبارز قدرتمند در برابر سرطان
یک فراورده شیمیایی به هنگامی که سبزیجات کلمی همانند گل کلم، خرد شده، پخته، جویده و گوارش میشوند، موجب ضعیف شدن سلولهای سرطانی و پیشگیری از افزایش آنها میشود. ماده شیمایی مهم، سینیجرین است که در بدن تبدیل به یک ماده ضد سرطان به نام آلیل ایزوسیانات میشود. اما لازم است بدانید که خوردن سبزیجات اب پز واقعا به پیشگیری از سرطان کمک میکند از جمله سرطانهای دستگاه گوارش.
ماهی آن هم ماهی چرب
اسیدهای چرب امگا ۳ برای گوارشی خوب ضروری هستند و یکی از بهترین منابع ماهیهای چرب، ساردین، قزل آلا، سالمون و ماهی زیبدی هستند. بیماران مبتلا به سرطان کولون که حداقل ۰/۳ گرم امگا ۳ بدست آمده از ماهی چرب در روز (برابر با یک وعده در هفته) مصرف میکنند، خطر مرگ را تا حدود ۴۱ درصد کاهش میدهند. پیشگیری بیشتر با دوز بیشتر مرتبط است: خوردن بیشتر ماهی خطر را باز هم کمتر میکند.
ترک سیگار همین الان
سیگار کشیدن تقریبا با افزایش خطر هر نوع بیماری مرتبط است، این در مورد سرطان کولورکتال هم صدق میکند و اثرات منفی آن در زمان طولانی تری در زنان ظاهر میشود. پژوهشگران نشان دادند که زنانی که از زمان ترک سیگارشان بالای ۱۰ سال گذشته باشد باز هم خطر بالای سرطان کولورکتان ناشی از سیگار کشیدن را دارند در حالی که اثرات آن در چنین مردانی ظاهرا از بین میرود. به خاطر داشته باشید که لازم است در مورد سابقه سیگار کشیدن خود به پزشک اطلاع دهید تا موقع غربالگری در نظر گرفته شود و اگر در حال حاضر سیگاری هستید، بهتراست هر چه زودتر آن را ترک کنید.
قهوه برای پیشگیری از سرطان کولون خوب است
در مورد قهوه صبحانه احتمالا حس خوبی دارید. پژوهشی بر روی ۹۲۰۰ فرد بزرگسال نشان داد که نوشیدن قهوه میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا ۲۶ درصد کاهش دهد و ظاهر با مصرف بیشتر، بهتر هم خواهد شد. افرادی که ۲/۵ فنجان در روز قهوه مینوشند، کمترین خطر را نسبت به سایرین دارند. عامل پیشگیرانه آن نه تنها در قهوه معمولی بلکه حتی در قهوه بدون کافئین و اسپرسو هم وجود دارد.
مصرف سبزیجات بیشتر یعنی خطر کمتر
اگر به دنبال پیشگیری از سرطان هستید، بهتر است مصرف سبزیجات را بیشتر کنید. وقتی که سبزیجات کلمی همانند بروکلی و کیلی را میخوریم و هضم میکنیم، بدن مادهای به نام ایندول-۳- کاربینول (I3C) تولید میکند که سرطان در سیستم گوارشی را متوقف میکند. I3C پروتئینی را فعال میکند که بدن را از التهاب روده محافظت میکند و یک مطالعه بر روی موشها نشان داد که موشهایی که رژیم سنگین I3C داشتند، تومورهای خوش خیم کمتری دارند. پژوهشی جداگانه نشان داد گلوکوزینولات، ترکبیاتی که به سبزیجات چلیپایی (مثل خردل، کلمها و شلغمها) طعم تلخ میدهد هم در برابر سلولهای سرطانی از بدن محافظت میکنند.
پیشگیری از سرطان کولون با حفظ سلامت وزن
حفظ سلامت وزن میتواند سرطان کولون را از شما دور کند. پژوهشی بر روی ۳۰۰۰ بزرگسال بالای ۴۰ سال نشان داد کسانی که شاخص توده بدنی آنها بالای ۲۵ است (یعنی افراد دارای اضافه وزن و چاقی) به احتمال بیشتری دچار پولیپ روده بزرگ خواهند شد. پولیپها معمولا مضر نیستند اما در نهایت میتوانند به سرطان تبدیل شوند. با داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش زیاد، وزن خود را کاهش دهید و خطر سرطان را هم کمتر کنید.
غربالگری سرطان روده بزرگ
برای پیشگیری از سرطان کولون در صورتی که سابقه خانوادگی این بیماری را داشته باشید، باید غربالگری خود را به طور منظم انجام دهید. غربالگری سرطان کولورکتال میتواند به وجود پولیپ ها که پیش ماده تومور هستند، در همان اوایل کار یا حتی شاید سالها قبل از تبدیل شدن به سرطان پی ببرد. پزشکان میتوانند با برداشتن پولیپها، سرطان کولون را در نطفه خفه کنند. در کشور ایالات متحده، غربالگری سرطان کولون به طور منظم برای افراد بین ۵۰ تا ۷۵ سال به عنوان بخشی از برنامه پیشگیری از سرطان کولون توصیه میشود اما این موضوع در کشور ما تنها به کسانی توصیه میشود که سابقه خانودگی این بیماری دارند. اگر چه ابتلا به این بیماری در کشور ما نیز در حال افزایش است.
مصرف هر گونه مشروبات الکلی ممنوع
مصرف زیاد مشروبات الکلی یکی از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان کولون است. پژوهشی نشان داد که نوشیدن مشروبات بیش از ۴ برابر حالت استاندارد غرب، خطر سرطان را تا ۲۱ درصد افزایش میدهد. احتمالا چند عامل نقش دارند اما شواهدی وجود دارد که باکتریهای موجود در روده الکل را به ماده کارسینوژن استالدئید تغییر میدهد. مصرف مشروبات الکلی نه تنها موجب افزایش خطر سرطان میشود بلکه شما را به سوی بیماری کبد چرب هم میکشاند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: rd