پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است. در این بیماری استخوان‌ها ضعیف‌تر می‌شوند، آن‌ها قدرت خود را از دست می‌دهند و احتمال این روند به شکستگی استخوان منجر شود. افراد مبتلابه پوکی استخوان ریسک ابتلا بیشتری به شکستگی استخوان دارند. استخوان‌ها حتی می‌توانند در طی حرکات روزمره، مانند خم شدن یا سرفه، دچار شکستگی شوند. شایع‌ترین شکستگی‌های استخوانی در مچ دست، ران و ستون فقرات رخ می‌دهد. پوکی استخوان می‌تواند باعث درد زیادی شود، ازجمله از دست دادن استقلال در امور شخصی. حتی ممکن است مرگ رخ دهد، به‌خصوص وقتی‌که شکستگی در مفصل ران اتفاق بیفتد. شکستگی مفصل ران می‌تواند دشوار باشد. آن‌ها توانایی فرد را درحرکت کاهش می‌دهند. این امر می‌تواند به عوارض و سایر مشکلات سلامتی منجر شود. پوکی استخوان یک نوع آرتریت نیست. بااین‌حال، می‌تواند باعث شکستگی‌هایی شود که منجر به آرتریت شوند. پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است. این تفاوت به خاطر تغییرات هورمونی در زنان است که در طی دوران یائسگی اتفاق می‌افتد.
عوامل خطر مربوط به پوکی استخوان
شما احتمال بیشتری برای ابتلای به این عارضه دارید اگر شما:
• زن هستید
• ۵۰ سال یا بیشتر دارید
• اگر یائسگی هستید
• رژیم غذایی کم‌کالری داشته باشید
• یک مشکل روده‌ای دارید که مانع جذب کلسیم و ویتامین‌ها می‌شود
• دچار بیش‌ازحد فعال بودن غده تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) یا مصرف بیش‌ازحد هورمون تیروئید هستید
• دچار کم‌تحرکی در زندگی روزانه هستید
• لاغر هستید
• داروهای خاصی مثل پردنیزولون مصرف می‌کنید
• اگر قفقازی یا دارای تبار آسیایی هستید
• اگر سیگار می‌کشید
• الکل زیادی می‌نوشید
• سابقه خانوادگی پوکی استخوان داشته باشید
• تابه‌حال حداقل یک شکستگی “شکننده” (که ناشی از یک آسیب جزئی یا بدون علت باشد) شده‌اید.
علائم ابتلا به پوکی استخوان
اکثر افراد مبتلا به پوکی استخوان هیچ نشانه‌ای از ابتلا ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که پوکی استخوان‌دارند تا اینکه آزمایش تراکم استخوان را انجام بدهند یا دچار شکستگی استخوان شوند. یکی از علائم اولیه می‌تواند کاهش قد ناشی از انحنای یا فشرده‌سازی ستون فقرات باشد. انقباض یا فشرده‌سازی ناشی از ضعیف شدن مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات) است. مهره‌های تضعیف‌شده، شکستگی‌های کوچک را به نام شکستگی‌های ناشی از فشرده‌سازی ایجاد می‌کنند. شکستگی‌های فشرده باعث می‌شود که استخوان‌های ستون فقرات به‌صورت عمودی دچار کولاپس شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، مهره‌ها کوتاه‌تر می‌شوند. شکل هر مهره از یک مستطیل عادی به شکل مثلثی تغییر می‌یابد. شکستگی‌های فشرده می‌تواند باعث ایجاد درد یا تیر کشیدن شوند؛ اما کوتاه شدن قد معمولاً علائمی را ایجاد نمی‌کند. پوکی استخوان معمولاً باعث درد نمی‌شود مگر اینکه استخوان شکسته شود.
تشخیص پوکی استخوان
در طول یک معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است متوجه شود که شما کوتاه‌تر از اندازه‌ای هستید که فکر می‌کنید که باشید. یا ممکن است دکتر شما یک “قوز ارثی” را متوجه شود. این عارضه یک منحنی ستون فقرات در قسمت بالایی پشت است که باعث ایجاد قوز می‌شود.
اشعه X ممکن است نشان دهد که استخوان‌های شما دارای تراکمی کمتر از حد انتظار است. این مشکل می‌تواند ناشی از پوکی استخوان باشد؛ اما علل احتمالی دیگر نیز وجود دارد مانند کمبود ویتامین D. کمبود ویتامین D معمول است. پزشک شما به‌آسانی قادر به تشخیص در این زمینه است.
اگر شکستگی شکننده داشته باشید، پزشک شما پوکی استخوان را به‌عنوان موردی مشکوک موردبررسی قرار می‌دهد.
آزمایش تراکم استخوان می‌تواند تشخیص یک پوکی استخوان را تائید کند. تکنیک‌های مختلف تراکم استخوان را اندازه‌گیری می‌کنند.
دقیق‌ترین تست تراکم استخوان DEXA (دوز انرژی اشعه ایکس جذبی سنجی) است. DEXA ده تا پانزده دقیقه طول می‌کشد و بدون درد است. این تست با استفاده از حداقل مقدار تابش و به‌طورکلی بر روی ستون فقرات و ران انجام می‌شود.
تست جدیدتر تراکم استخوان پاشنه با استفاده از امواج اولتراسوند است. این روش حتی سریع‌تر و ارزان‌تر از DEXA است؛ اما به‌عنوان یک آزمون غربالگری دقیق برای پوکی استخوان به‌طور گسترده‌ای در دسترس نیست یا پذیرفته نمی‌شود. معمولاً افراد مبتلابه پوکی استخوان که با سونوگرافی پاشنه غربال‌شده‌اند درنهایت آزمایش DEXA از ستون فقرات و ران را انجام می‌دهند.
آزمایش‌های تراکم استخوان می‌تواند پوکی استخوان را زمانی که در وضعیت خفیف و قبل از شکستگی است، تشخیص دهد. این امر می‌تواند منجر به درمان شود که از بدتر شدن مشکل در فرد جلوگیری می‌کند.
در افراد مبتلا به کاهش قد و شکستگی‌های مشکوک، آزمایش‌های تراکم استخوان، تشخیص استئوپروز را تائید می‌کنند.
آن‌ها همچنین به‌عنوان پایه‌ای برای درمان عمل می‌کنند. آن‌ها می‌توانند برای سنجش پاسخ به درمان استفاده شوند.
برای تشخیص علت پوکی استخوان، مانند مشکلات تیروئیدی، آزمایش‌های خون و ادرار توصیه می‌شود. بااین‌حال، برای اکثر مردم، علت مشخصی (به‌غیراز کهولت سن و یائسه بودن) یافت نمی‌شود.
مدت انتظار
پوکی استخوان یک وضعیت درازمدت (مزمن) است؛ اما درمان مناسب می‌تواند منجر به بهبود قابل‌توجه در توده استخوان شود. این امر می‌تواند احتمال وقوع شکستگی را کاهش دهد.
توده استخوان معمولاً پس از درمان به حالت عادی بازنمی‌گردد؛ اما خطر شکستگی ممکن است پس از درمان به‌طور چشمگیری کاهش یابد.
پیشگیری
شما می‌توانید برای جلوگیری از ابتلای به استئوپروز از موارد زیر کمک بگیرید:
• دریافت کافی کلسیم و ویتامین D
• خوردن غذاهای غنی از کلسیم مانند محصولات لبنی کم‌چرب، ساردین، ماهی قزل‌آلا، سبزی‌های با برگ سبز و غذاهای غنی‌شده با کلسیم. پزشک شما همچنین ممکن است یک مکمل کلسیم برای شما تجویز کند.
• شما همچنین ممکن است نیاز به مصرف مکمل ویتامین D یا یک مولتی‌ویتامین به‌صورت روزانه داشته باشید.
• انجام تمرینات تحمل وزن به‌طور منظم
• سیگار نکشید
• اجتناب از مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی
• اگر شما زن هستید و به‌تازگی وارد دوره یائسگی شده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید که برایابتلای به بیماری استئوپروز مورد ارزیابی قرار گیرید.
داروهای پیشگیرانه
داروهای متعددی برای پیشگیری از پوکی استخوان مربوط به یائسگی وجود دارد. این موارد شامل:
• درمان جایگزین استروژن (به‌طورمعمول توصیه نمی‌شود).
• رالوکسیفن (اویسا).
• آلندرونات (Fosamax) و ریزدرونات (Actonel).
استروژن باعث تخریب استخوان می‌شود. از دست دادن استروژن در طول یائسگی منجر به از دست رفتن استخوان می‌شود. استروژن درمانی به مقابله با این روند کمک می‌کند. بااین‌حال، درمان جایگزین استروژن مورد تائید نیست. این به خاطر عوارض جانبی است، ازجمله افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی که در زنانی که بیش از ۱۰ سال از یائسگی می‌گذرد این امر رخ می‌دهد.
رالوکسیفن (Evista) یک جایگزین برای استروژن است. مکانیسم عمل آن مانند استروژن در استخوان برای افزایش تراکم استخوان است.
آلندرونات و ریزدرونات بیسفسفونات هستند. این خانواده از داروها باعث آهسته‌تر شدن شکستگی استخوان می‌شود. آن‌ها می‌توانند استخوان را ضخیم‌تر کنند.
اگر یک آزمایش تراکم استخوان علائم یک مشکل را نشان می‌دهد، ممکن است به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا شروع به مصرف داروهای پیشگیرانه کنید یا نه. شما همچنین باید قد خود را هرساله اندازه‌گیری کنید، به‌ویژه اگر شما یک زن دارای بالای ۴۰ سال سن هستید.
مصرف بیش‌ازحد داروهای تیروئید ممکن است منجر به پوکی استخوان و سایر مشکلات پزشکی شود. نظارت بر درمان تیروئید را به‌طور مرتب انجام دهید.
اگر پردنیزولون مصرف می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید تا دوز مصرفی را به حداقل ممکن برسانید. یا اگر ممکن است مصرف این دارو را قطع کنید.
درمان
• اگر منابع غذایی ازنظر کلسیم مناسب نباشد، اطمینان حاصل کنید که فرد به‌اندازه کافی کلسیم روزانه دریافت کرده و کلسیم را تجویز می‌کند.
• تجویز ویتامین D
• پیشنهاد تمرینات تحمل وزن
• اصلاح سایر عوامل خطر
داروها
برای زنان، بسیاری از داروها برای درمان پوکی استخوان در دسترس هستند. این موارد شامل:
بیسفسفونات: این داروها اغلب برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه استفاده می‌شود. بیسفسفونات ها مانع از شکستن استخوان می‌شوند. آن‌ها حتی ممکن است تراکم استخوان را افزایش دهند. اکثر آن‌ها به‌صورت قرص و مصرف آن‌ها از طریق خوراکی است. اما برخی ممکن است به داخل وریدی مصرف شوند. بیسفسفونات می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کنند. این عوارض شامل حالت تهوع، درد شکمی، سوزش مری و مشکل در بلع است. یکی از عوارض جانبی نادر اما جدی، مرگ‌ومیر ناشی از کمبود ذخیره خونی است.
بیسفسفونات ها عبارت‌اند از:
• آلندرونات (Fosamax)
• Risedronate (Actonel)
• ایباندرونات (Boniva)
• پامیدرونات (Aredia)
• اسید زولدرونیک (Reclast، Zometa).
تعدیل‌کننده گیرنده استروژن (SERM): نقش SERM در درمان پوکی استخوان با تقلید از اثرات استروژن برای افزایش تراکم استخوان است. رالوکسیفن (اویسا(
کلسی تونین (میاکالسین): کلسی تونین یک هورمون تولیدشده توسط غده تیروئید است. این مورد به‌صورت اسپری بینی عرضه می‌شود. کلسی تونین شکستگی استخوان را از مهار می‌کند.
تری پاراتیدو (Forteo): نوعی هورمون پاراتیروئید است. این هورمون رشد استخوان جدید را تحریک می‌کند. تیرپاراتیدو با تزریق روزانه به فرد داده می‌شود. این دارو هنوز برای درمان درازمدت توصیه نشده است.
دونوزوماب (پرولیا) : این دارو نوعی درمان بیولوژیک است. این دارو یک آنتی‌بادی است که پروتئینی را که در شکستگی استخوان نقش دارد، مورد هدف قرار می‌دهد. با حمله به این پروتئین، کمک می‌شود تا از دست رفتن استخوان جلوگیری شود.
درمان جایگزینی استروژن: به علت خطرات مرتبط به‌ندرت توصیه می‌شود. استروژن را در طی یائسگی از دست می‌رود .استروژن باعث کاهش در سرعت تخریب استخوان می‌شود.
درمان طولانی‌مدت استروژن با بسیاری از خطرات همراه است. این خطرات شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، سرطان سینه و سنگ‌های صفراوی است درمان جایگزین استروژن به‌ندرت برای پیشگیری یا درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود.
در میان مردان، سطحو پایین تستوسترون شایع‌ترین علت پوکی استخوان است (به غیر از پیری). آزمایش می‌تواند نشان دهد که سطح تستوسترون پایین است یا نه. در این مورد، آزمایش‌های دیگری به دنبال کشف علت خواهد بود تا درمان شروع شود. مردان همچنین می‌توانند از آلندرونات و رالوکسیفن استفاده کنند.
پزشک شما نظارت خواهد کرد که درمان شما چگونه انجام می‌شود. او با انجام اندازه‌گیری تراکم استخوان هر یک تا دو سال این کار را انجام می‌دهد.
درمان شکستگی‌ها
• اگر فرد مبتلابه پوکی استخوان، شکستگی لگن داشته باشد، ممکن است لگن او جراحی انجام شود.
• شکستگی مچ دست می‌تواند به‌سادگی با قرار دادن دست در گچ، بهبود یابد. گاهی اوقات ممکن است جراحی برای بازگرداندن مناسب استخوان‌ها موردنیاز باشد.
• درمان‌های دیگر برای شکستگی شامل داروهای ضد درد و استراحت برای یک‌زمان کوتاه است.
• تزریق کلسی تونین ممکن است درد ستون فقرات ناشی از شکستگی ناشی از فشرده شدن جدید کاهش دهد.
چه هنگامی باید به یک متخصص مراجعه شود؟
گزینه‌های خود را برای ارزیابی و درمان با پزشک خود مرور کنید اگر شما دچار موارد زیر هستید:
• عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان
• شکستگی بدون علت یا در اثر آسیب جزئی.
پیش‌آگهی
دورنمای وضعیت افراد مبتلابه پوکی استخوان، به‌خصوص اگر مشکل تشخیص داده‌شده و در اوایل بیماری تشخیص درمان شود، می‌تواند خوب باشد. تراکم استخوان، حتی در استئوپروز شدید، به‌طورکلی می‌تواند تثبیت‌شده یا بهبود یابد. خطر شکستگی‌ها می‌تواند به‌طور قابل‌ملاحظه ای با درمان کاهش یابد.
افراد مبتلابه پوکی استخوان خفیف دارند، می‌توانند دارای دورنمای خوبی ازنظر درمان باشند. کسانی که شکستگی دارند می‌توانند استخوان‌های خود را به‌طور طبیعی درمانی کنند. درد معمولاً یک یا دو هفته طول می‌کشد.
در بعضی افراد، پوکی استخوان علتی واضح دارد. اگر علت شناسایی و تصحیح شود، درمان می‌تواند به‌خوبی انجام گیرد.
منبع مقاله Drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط گروه نویسندگان داروباکس ترجمه و تألیف شده است.
