اگر شما هم جزو طرفداران عسل و استفاده‌های درمانی از آن باشید شاید در مورد پروپولیس هم چیزهایی شنیده باشید. پروپولیس نوعی صمغ زنبور است که از کندو حفاظت می‌کند و آن را محکم نگه می‌دارد اما این ماده چسبناک فواید بسیاری برای سلامتی دارد. این ماده در مبارزه با سرطان، تسکین اگزما و حتی درمان سرماخوردگی و آنفلونزا مفید است.
قبل از اینکه از پروپولیس استفاده کنید باید بدانید که به عسل و فرآورده‌های زنبور عسل حساسیت دارید یا نه. لازم است بدانید که پروپولیس هم همچون سایر فرآورده های زنبور عسل برای کسانی که به زنبورها یا محصولات بدست آمده از آنها حساسیت دارند، موجب آلرژی می‌شود. بنابراین اگر دچار آلرژی، آسم یا مشکلات دیگری در سلامتی هستید بهتر است قبل از مصرف آن با پزشکتان همه چیز را بررسی کنید.
پروپولیس چیست؟
پروپولیس زنبور یک ماده محافظ قهوه‌ای رنگ است که از مخلوط موم زنبور، رزین، شیره گیاهی، ترکیبات گیاهی و بزاق خودشان درست می‌شود. نام آن از دو کلمه یونانی pro به معنای «در دفاع از» و polis به معنای «شهر» گرفته شده است که در مجموع به معنای در دفاع از شهر (یا کندو) است.
در این کندو، یک ماده محافظت کننده است که برای عسل و بقای زنبور حیاتی است. این ماده به حفاظت کندوی زنبور در برابر عناصر، تقویت ساختارهای داخلی، بیماری نگهبانان و انگلها کمک می‌کند و حتی برای مومیایی مهاجمانی که نمی‌توانند آنها را از بین ببرند استفاده می‌شود. این ماده برای بقای کندو ضروری است و می‌تواند به روشهای بسیار برای انسان مفید باشد.
همچون همه محصولات زنبور، پروپولیس فواید متنوعی برای سلامتی انسانها دارد. این ماده خواص ضدباکتریایی و ضد فعالیت میکروبی دارد که آن را یک خط عالی اولیه دفاعی در برابر هر بیماری خفیف یا گلودرد می‌کند که به آرامی افزایش می‌یابد. اما این ماده طبیعی برای فعالیت زیستی آن در مورد مسائل جدی مانند سلولهای سرطانی نیز در شرایط آزمایشگاهی مورد تحقیق قرار گرفته است.
تحقیقات به ترکیب شیمیایی آن توجه زیادی کرده و هزاران ماده مفید طبیعی از جمله پلی فنهایی همانند اسید کافئیک استر فنتیل، اسیدهای آمینه، کومارین و حتی استروئیدهای طبیعی است. به دلیل ترکیبات گیاهی پروپولیس همچنین حاوی ۱۰ درصد اسانس روغنی و ۵ درصد گرده است که فواید تقویت کننده سیستم ایمنی در داخل خودشان دارند. این ترکیبات به توجیه خواص ضد التهابی، تقویت ایمنی بدن و خواص ضد سرطانی کمک می‌کند.
فواید پروپولیس یا بره موم
این ماده یک درمان چند منظوره است که از مدتها پیش وجود داسته است. مورخان استفاده از پروپولیس را به ۳۰۰ سال قبل از میلاد نسبت می‌دهند. مصریان باستان یک دسته از زنبورها را می‌گرفتند و از پروپولیس در آیین‌های مومیایی خود استفاده می‌کنند (همانطور که زنبورها از آن برای مومیایی مهاجمان کندو استفاده می‌کنند و از کندو در برابر باکتری‌ها به هنگام ورود ترکیبات مهاجم حفاظت می‌کنند.
فرهنگهای دیگر هم از آن برای چیزهای دیگری استفاده می‌کردند همچنان ک ما امروز می‌توانیم از آن در درمانها و مراقبتهای خانگی استفاده می‌کنیم. امروزه از این ماده چسبناک در همه چیز از جمله آدامس تا لوازم آرایشی و بهداشتی و مرهمها استفاده می‌شود. علم در حال جستجو در مورد پروپولیس به عنوان یکی از مواد در درمانهای دندانپزشکی و سخت شدن مینای دندان است. تحقیقات اخیر حتی نشان دهنده اثر بخشی آن در برابر مشکلات پوستی، سوختگی‌ها، مشکلات التهابی و حتی تبخال است.
لازم است که مطالعات بیشتری انجام شود اما هزاران سال استفاده تاریخی مطمئن و مستندات روایت شده برای متقاعد کردن همه ما برای نگهداری این ماده در خانه، کافی است. در پایین این مساله به طور مفصل و با جزئیات شرح داده شده است.
۱. تقویت سیستم ایمنی
یکی از استفاده‌های مفید از پروپولیس برای سرماخوردگی و آنفولانزا است. بهتر است که همیشه این ماده را در کابینت آشپزخانه‌تان داشته باشید. با بروز اولین علائم گلودرد، اسپری آن را مستقیما روی گلو استفاده کنید. بخصوص برای کودکان این روش خیلی جالب خواهد بود چون به دلیل طعم عسل همه آن را دوست خواهند داشت.
مطالعات چندگانه اخیر بعضی از اثرات واقعا مثبت پروپولیس به عنوان درمان سرماخوردگی را نشان می‌دهد. در یک مطالعه پیگیر که از سال ۱۹۸۹ آغاز شده افرادی که مبتلا به علائم حاد سرماخوردگی همچون سردرد بودند دریافتند که علائم از روز اول درمان با پروپولیس بهبود می‌یابد. پنج نفر از بیماران بهبودی کامل را در روز بعد پیدا کردند، بیش از ۱۶ نفر روز دوم و ۳ نفر در روز سوم بهبود یافتند. در مقابل آن، گروه شاهد در میانگین ۴/۸ روز بهبود پیدا کردند.
۲. مبارزه با التهاب
یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که پروپولیس برزیلی قابلیت مسدود کردن پروتئین کینار سرین یا تئونین به نام PAK-1 را دارد. این پروتئین نیمه عمر سلول را کاهش می‌دهد. موادی همچون کورکومین و کافئیک اسید نیز قابلیت مسدود کردن این ماده را دارند. به طور خلاصه پروپولیس حاوی ترکیباتی همچون فلاونوئیدها، کافئیک اسید، کوئرستین، نارینجنین و کافئیک کافئیک اسید استرفنتیل است که به کاهش پاسخ التهابی دست کم در موشها و مگس میوه کمک می‌کند. اما مدارک نشان می‌دهد که این اثرات در انسانها نیز مشاهده می‌شود.
۳. درمان مشکلات پوست و حفاظت از آن
شستشوی صورت با عسل یکی از روشهای مرسوم شستشوی صورت با مواد طبیعی است. عسل به دلیل خواص ضد التهابی یک تسکین دهنده عالی برای لکهای سوختگی پوست است که به سرعت آن را تسکین می‌دهد اما تحقیقات نشان می‌دهد که فواید دیگری نیز برای پوست دارد که بسیار مورد توجه هستند از جمله:
برای رفع زگیل
در تحقیقات بالینی کنترل شده، پژوهشگران پروپولیس را در برابر اکیناسه و یک گروه شاهد برای درمان زگیل استفاده کردند. نتایج شگفت انگیز بود: پروپولیس، زگیلهای برجسته را در ۷۵ درصد و زگیلهای مسطح را در ۷۳ درصد بیماران به طور کامل متوقف کرد. این خیلی بیشتر از نتایج مرتبط با درمان با اکیناسه یا گروه شاهد است. محققان نتیجه گرفتند که پروپولیس یک درمان موثر و ایمن برای زگیل است.
درمان تبخال با پروپولیس
به روشی مشابه، این ماده رزینی ممکن است به مبارزه با تبخال یا آفت دهان کمک کند. ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) بسیار شایع است. ویروس HSV-1 موجب تبخال یا زخمهای تب دهان و لب می‌شود. همچنین می‌تواند موجب ایجاد تبخال تناسلی شود البته شایعترین علت این نوع تبخال ویروس HSV-2 است.
خبر خوب این است که بر اساس تحقیقات پروپولیس می‌تواند در مقابل هر دو سویه مبارزه کند با آنها مقابله کند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد پروپولیس می‌تواند درد و دوره تبخال را کاهش دهد و حتی باعث می‌شود که درمانهای طبی موثرتر عمل کنند.
اگزما و پسوریازیس
اثرات ضد التهابی پروپولیس همچنین ممکن است که آن را در مقابل مشکلات پوستی اگزما و پسوریازیس ماده‌ای مفید بسازد و تا حدودی تسکین دهنده باشد.
۴. کاهش آلرژی
همچنان که ذکر شد، اگر به فراورده‌های بدست آمده از زنبور، حساسیت دارید باید از پروپولیس اجتناب کنید. اما آنهایی که حساسیت ندارند، پروپولیس می‌تواند واقعا به کاهش آلرژی و به مرور باعث جلوگیری از علائم شود. یک پژوهش نشان داد که پروپولیس (و گرده با درجه‌ای کمتر) آزاد شدن هیستامین از سلولهای ماستوسیت را در موشها کاهش می‌دهد. در اصل این ماده به عنوان یک آنتی هیستامین طبیعی عمل می‌کند و در برابر آلرژی‌های فصلی مبارزه می‌کند.
۵.مبارزه با سرطان
این مزیت پروپولیس به عنوان یک بخش مجادله آمیز مطرح شده است اما تحقیقاتی وجود دارد که آن را ثابت می‌کند. مطالعات اولیه نشان می‌دهد که این محصول زنبور عسل ممکن است در برابر سرطان پروستات و کولون در میان سایر سرطانها، مفید باشد. تحقیقات نشان دادند که پروپولیس موجب مرگ سلولهای سرطانی بواسطه نکروز می‌شود. این به این معنی است که تامین خون برای این سلولها را با اختلال مواجه می‌کند و فقط به سلولهای مضر آسیب می‌رساند اما به سلولهای سالم صدمه‌ای نمی‌زند.
چه موقع باید از پروپولیس اجتناب کرد
همچنان که ذکر شد، همیشه باید قبل از استفاده از این ماده یا هر درمان دیگری باید با پزشکتان صحبت کنید. آنهای که به زنبور یا محصولات زنبور عسل حساسیت دارند باید از پروپولیس اجتناب کنند. برخی شواهد وجود دارد که افراد مبتلا به آسم باید از آن پیشگیری کنند یا قبل از مصرف با پزشک خود آن را چک کنند.
علاوه بر این، پروپولیس ممکن است کمی خون را رقیق کند. این بخصوص برای آنهایی که فشار خون دارند مفید است اما کسانی که دچار اختلالات خونی هستند باید از آن اجتناب کنند یا کسی که خون رقیق دارد نیز باید از مصرف آن خودداری کند.
سخن نهایی
همچون سایر فراورده‌های بدست آمده از زنبور (عسل، ژل رویال، گرده)، پروپولیس ماده‌ای شگفت انگیز است و می‌تواند فواید جدی داشته باشد. توجه به پروپولیس طی سالهای اخیر بیشتر شده است و تحقیقات در مورد این ماده جالب همچنان ادامه دارد. شما با افزودن این ماده به لیست غذایی و کمد مواد خوراکی‌تان بخشی می‌توانید هم خودتان و هم خانواده‌تان از این موهبت طبیعت بهره مند باشید.
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع: wellnessmama
