ویتامین B6 که همچنین به نام پیریدوکسین شناخته می‌شود، یکی از ۸ ویتامین گروه B است. تمام ویتامین‌های B به بدن کمک می‌کنند که مواد غذایی (کربوهیدرات‌ها) را به سوخت (گلوکز) تبدیل کند که از همین مکانیسم برای تولید انرژی استفاده می‌شود. این ویتامین گروه B که اغلب با عنوان ویتامین B کمپلکس شناخته می‌شوند، همچنین بدن را در سوخت‌وساز چربی‌ها و پروتئین‌ها در بدن کمک می‌کند. ویتامین B کمپلکس همچنین برای داشتن پوست، مو، چشم‌ها و کبد سالم موردنیاز است. آن‌ها همچنین به کارکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند. همه ویتامین‌های B محلول در آب هستند، به این معنی که بدن آن‌ها را ذخیره نمی‌کند (به‌جز ویتامین B12 که بدن ذخیره‌ای به مدت چند ماه از این ویتامین دارد).
نگاهی کلی به نقش ویتامین B6 (پیریدوکسین) در بدن
ویتامین B6 به بدن کمک می‌کند تا چندین انتقال‌دهنده عصبی (مواد شیمیایی که سیگنال‌ها را از یک سلول عصبی به دیگری حمل می‌کنند)، را کمک کند. این امر برای رشد و عملکرد طبیعی مغز موردنیاز است و به بدن کمک می‌کند که هورمون‌های سروتونین و نوراپی نفرین که بر خلق‌وخو و ملاتونین تأثیر می‌گذارد و به تنظیم ساعت بدن کمک می‌کند را تنظیم کند. این ویتامین به همراه ریزمغذی‌های دیگری (مثل آهن و مس) جز ویتامین‌های خون‌ساز است. همراه با ویتامین B12 و B9 (اسیدفولیک)، B6 به کنترل سطح هوموسیستئین در خون کمک می‌کند. هوموسیستئین یک اسیدآمینه است که ممکن است با بیماری قلبی همراه باشد. بدن شما نیاز به B6 برای جذب ویتامین B12 و ایجاد گلبول‌های قرمز و سلول‌های سیستم ایمنی بدن دارد.
به‌ندرت کمبود قابل‌توجهی از B6 اتفاق خواهد افتاد، اگرچه مطالعات نشان می‌دهد که بسیاری از افراد ممکن است دچار کمبود شوند، به‌ویژه کودکان و سالمندان. بعضی از داروها همچنین می‌توانند باعث کاهش سطح ویتامین B6 در بدن شوند.
علائم کمبود جدی این ویتامین در بدن عبارت‌اند از:
• ضعف عضلانی
• عصبی
• تحریک‌پذیری
• افسردگی
• دشواری در تمرکز
• از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت
• بیماری قلبی
مشخص نیست که چگونه ویتامین B6 ممکن است بر بیماری قلبی تأثیر بگذارد. افرادی که در رژیم غذایی خود به‌اندازه کافی B6 را مصرف نمی‌کنند، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در آن‌ها بالا می‌رود؛ و B6 نقش مهمی در کاهش سطوح هموسیستئین در خون دارد. سطوح بالای هوموسیستئین با بیماری قلبی ارتباط دارد؛ اما دانشمندان دقیقاً نمی‌دانند که این ارتباط چیست. آن‌ها همچنین نمی‌دانند که چرا کاهش سطح هوموسیستئین خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. تا زمانی که بیشتر این رابطه شناخته شود، بهترین اقدام این است که به‌اندازه کافی B6 از طریق غذا به دست بیاورید و اگر پزشک شما آن‌ها را برای مصرف توصیه کند، مکمل‌ها را دریافت کنید.
تهوع و استفراغ در دوران بارداری (بیماری صبحگاهی)
در مطالعات متعدد، ازجمله یک مطالعه بزرگ دو سو کور، کنترل‌شده با پلاسبو، دریافتند که مصرف دوز روزانه ۳۰ میلی‌گرم B6 از ویتامین ممکن است به کاهش بیماری صبحگاهی کمک کند. بااین‌حال، مطالعات دیگر هیچ مزیتی را در این زمینه کشف نکرده‌اند. اگر شما حامله هستید، قبل از مصرف هر مکمل، ازجمله ویتامین B6، از پزشک خود در این زمینه سؤال کنید.
دژنراسیون ماکولار مرتبط با سن (AMD)
یک مطالعه بزرگ نشان داد که زنانی که ۵۰ میلی‌گرم ویتامین B6 روزانه همراه با ۱۰۰۰ میکروگرم سیانوکوبالامین (ویتامین B12) و ۲۵۰۰ میکروگرم اسیدفولیک را مصرف می‌کردند، خطر ابتلا به AMD(که یک بیماری چشم است که می‌تواند باعث از دست دادن بینایی شود) در آن‌ها کاهش می‌یافت.
افسردگی
ویتامین B6 به بدن شما کمک می‌کند تا سروتونین که یک ماده شیمیایی است که بر خلق‌وخو اثر می‌گذارد را در حالت تعادل نگه دارد. سطح پایین سروتونین با افسردگی همراه است و مکانیسم اثر بعضی از داروهای ضدافسردگی از طریق افزایش سطح سروتونین است. برخی محققان معتقدند که ویتامین B6 ممکن است به کاهش علائم افسردگی کمک کند. البته تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
اگرچه برخی مطالعات نشان می‌دهد که ویتامین B6 ممکن است به بهبود علائم PMS کمک کند، بیشتر این مطالعات به‌خوبی طراحی نشده‌اند. مطالعاتی که به‌خوبی طراحی‌شده بودند هیچ مزیتی را در این زمینه نشان ندادند. تا زمانی که تحقیقات بیشتری انجام شود، با پزشک خود در مورد اینکه آیا مصرف B6 برای شما مناسب است صحبت کنید. برخی از افرادی که معتقدند B6 برای PMS مؤثر است، البته ممکن است ۳ ماه طول بکشد تا بعد از مصرف این ویتامین یک تغییر قابل‌توجه را مشاهده کنید.
سندرم تونل کارپال
مطالعات اولیه نشان داد که B6 ممکن است به کاهش التهاب و نشانه‌های سندرم تونل کارپال در اشخاص مبتلا کمک کند، بااین‌حال، بیشتر مطالعات به‌خوبی برای این منظور طراحی نشده‌اند.
آرتریت روماتوئید (RA)
سطوح پایین ویتامین B6 با بروز بیماری آرتریت روماتوئید (RA) در ارتباط است. برخی مطالعات همچنین نشان می‌دهد که افراد مبتلابه RA ممکن است نیاز به ویتامین B6 بیشتری نسبت به افراد سالم داشته باشند چراکه التهاب مزمن ممکن است سطح B6 را کاهش دهد. داشتن یک رژیم سالم و متعادل و مصرف مولتی‌ویتامین یک ایده خوب برای هرکسی است که دارای بیماری مزمن مانند آرتریت روماتوئید (RA) است. قبل از مصرف مکمل‌های ویتامین B6 با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید.
دیسکینزی خفیف
مطالعات اندکی انجام‌شده است که در آن‌ها نشان داده‌شده است که ویتامین B6 ممکن است علائم دیسکینزی ناخوشایند را در مقایسه با مصرف پلاسبو بهبود بخشد. دیسکینزی خفیف یک اثر جانبی از مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدویروسی است و شامل حرکت غیرمستقیم ماهیچه‌ها مانند زبان، لب‌ها، صورت و فک، دست‌ها، پاها، انگشتان دست یا انگشتان پا است.
منابع تغذیه‌ای ویتامین B6
منابع غذایی خوب ویتامین B6 عبارت‌اند از:
• غلات سرخ‌شده آماده
• جوجه
• بوقلمون
• ماهی تن
• ماهی سالمون
• میگو
• جگر گاو
• شیر
• پنیر
• عدس
• لوبیا
• اسفناج
• هویج
• برنج قهوه‌ای
• سبوس
• دانه‌های آفتابگردان
• جوانه گندم
• موز
• آرد کامل گندم
فرم‌های موجود ویتامین B6 (پیریدوکسین)
ویتامین B6 را می‌توان در مولتی‌ویتامین‌ها یافت، ازجمله قطرات خوراکی کودکان، ویتامین‌های B کمپلکس، یا می‌توان به‌طور جداگانه آن را تهیه کرد. این ویتامین در فرم‌های مختلفی ازجمله قرص‌ها، ژله و قرص لوزی شکل موجود است. ویتامین B6 همچنین تحت نام پیریدوکسال، پیریدوکسامین، پیریدوکسین هیدروکلراید و پیریدوکسال ۵-فسفات فروخته می‌شود.
چه گونه نیاز به این ویتامین را می‌توان تأمین کرد؟
افرادی که رژیمی متعادل را مصرف می‌کنند، باید نیاز روزانه ویتامین B6 را بدون مصرف مکمل برآورده کنند. قبل از مصرف داروها و مکمل‌ها یا قبل از دادن مکمل‌های ویتامین B6 به کودک، با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا کارشناس تغذیه در این زمینه مشورت کنید.
اطفال
• نوزادان، در بدو تولد تا ۶ ماه: ۰.۱ میلی‌گرم
• نوزادان ۷ تا ۱۲ ماهه: ۰.۳ میلی‌گرم
• کودکان ۱ تا ۳ سال: ۰.۵ میلی‌گرم
• کودکان ۴ تا ۸ سال: ۰.۶ میلی‌گرم
• کودکان ۹ تا ۱۳ سال: ۱ میلی‌گرم
• پسران ۱۴ تا ۱۸ سال: ۱.۳ میلی‌گرم
• دختران ۱۴ تا ۱۸ سال: ۱.۲ میلی‌گرم
بزرگ‌سالان
• مردان و زنان ۱۹ ساله تا ۵۰ سال: ۱.۳ میلی‌گرم
مردان ۵۱ ساله و بالاتر: ۱.۷ میلی‌گرم
• زنان باردار: ۱.۹ میلی‌گرم
• زنان شیرده : ۲ میلی‌گرم
مقدار مصرفی توصیه‌شده روزانه برای ویتامین B6 رژیم غذایی عبارت‌اند از:
دوزهای بزرگ‌تر در برخی مطالعات مورداستفاده قرارگرفته است؛ اما شما نباید بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز بدون نظارت پزشک مصرف کنید. دوزهای زیاد B6 ممکن است موجب آسیب عصبی شود.
احتیاط
شما باید مکمل‌های غذایی را تنها تحت نظارت یک ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی شناخته‌شده به دلیل احتمال عوارض جانبی و تعامل با داروها مصرف کنید. مصرف دوزهای بسیار زیاد روزانه ۲۰۰ میلی‌گرم یا بیشتر از ویتامین B6 می‌تواند باعث اختلالات عصبی مانند از دست دادن احساس پاها و عدم تعادل شود. توقف دوزهای بالا معمولاً طی ۶ ماه منجر به بهبود کامل می‌شود. گزارش‌های نادر از واکنش‌های پوستی آلرژیک به دوزهای بالا و مکمل‌های ویتامین B6 گزارش‌شده است.
سایر عوارض جانبی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• حساسیت به نور خورشید
• سردرد
• حالت تهوع
• درد شکمی
• از دست دادن اشتها
تداخلات احتمالی
اگر شما با هر یک از داروهای زیر درمان می‌شوید بدون اینکه با پزشک خود صحبت کنید، از ابتدا نباید از مکمل‌های ویتامین B6 استفاده کنید. داروهایی وجود دارند که میزان ویتامین B6 (جذب آن) را در بدن کاهش می‌دهند. اگر هر یک از این داروها را مصرف کنید، حتماً باید مقدار ویتامین B6 را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنید:
Cycloserine (Seromycin) که برای درمان بیماری سل استفاده می‌شود
Hydralazine (Apresoline) که برای درمان بیماری فشارخون بالا (هایپرتنشن) استفاده می‌شود
ایزو نیازید که برای درمان بیماری سل استفاده می‌شود
Penicillamine که مورداستفاده برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید (RA) است.
تئوفیلین (TheoDur) که مورداستفاده برای درمان بیماری آسم است.
آنتی‌بیوتیک هامانند تتراسایکلین: تمام ویتامین‌های B کمپلکس، ازجمله ویتامین B6، با جذب و اثربخشی آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین تداخل ایجاد می‌کنند. شما باید تتراسایکلین را در زمان‌های متفاوتی از زمان مصرف ویتامین B6 و سایر ویتامین‌های B گروه مصرف کنید.
داروهای ضدافسردگی: مصرف مکمل‌های ویتامین B6 ممکن است اثربخشی بعضی از داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مثل نورتریپتیلین (پامولور) را به‌خصوص در سالمندان بهبود بخشد. دیگر داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای عبارت‌اند از آمی تریپتیلین (الآوییل)، دیزپارامین (نورپرمین) و ایمی پرامین (Tofranil). از سوی دیگر، داروهای ضدافسردگی مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) ممکن است سطح خون ویتامین B6 را کاهش دهد. نمونه‌هایی از MAOI ها عبارت‌اند از فنلزین (ناردیل) و ترانیل سیفروم (Parnate).
Amiodarone (Cordarone): این دارو که برای درمان ضربان قلب نامنظم مورداستفاده قرار می‌گیرد پوست شمارا به نور خورشید حساس می‌کند. مصرف ویتامین B6 همراه با این دارو ممکن است خطر بروز آفتاب‌سوختگی، تاول‌زدگی یا بثورات پوستی را افزایش دهد.
داروهای شیمی‌درمانی: ویتامین B6 ممکن است برخی از عوارض جانبی ۵-fluorouracil و doxorubicin، داروهای مورداستفاده برای درمان سرطان را کاهش دهد. قبل از مصرف هرگونه مکمل، اگر در حال فرایند شیمی‌درمانی هستید، با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید.
اریتروپویتین (EPO): اریتروپویتین که برای درمان کم‌خونی شدید استفاده می‌شود، می‌تواند سطح ویتامین B6 را در سلول‌های قرمز خون کاهش دهد.
لوودوپا (L-dopa): ویتامین B6 اثربخشی لوودوپا، دارو مصرفی برای درمان بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهد. بااین‌حال، به نظر نمی‌رسد که همان اثر روی ترکیب لوودوپا و کاربیدوپ داشته باشد. پزشک شما ممکن است یک دوز B6 را تعیین کند که می‌تواند به‌راحتی به کاهش عوارض جانبی داروی لوودوپا کمک کند. شما باید فقط تحت نظارت پزشک خود ویتامین B6 را همراه با لوودوپا مصرف کنید.
منبع مقاله : UMM.EDU
این مقاله توسط گروه نویسندگان سایت داروباکس به‌طور اختصاصی ترجمه و تألیف شده است.
