با بالا رفتن سن، ممکن است پزشکتان برای کمک به پیشگیری از برخی بیماری‌ها واکسیناسیون را پیشنهاد کند. در این مقاله درباره‌ی واکسن هایی که بزرگسالان با افزایش سن به آن‌ها نیاز دارند صحبت کرده‌ایم. درمورد اینکه شما به کدام یک از واکسن‌های زیر نیاز دارید با یک پزشک یا داروساز صحبت کنید و اطمینان حاصل کنید که با به روز نگه داشتن واکسن‌هایتان تا حد امکان از خود محافظت می‌کنید.
فهرست مطالب:
- واکسن کووید ۱۹
- واکسن آنفولانزا برای افراد مسن
- واکسن کمک به پیشگیری از ذات‌الریه
- واکسن کزاز، دیفتری و سیاه‌سرفه.
- واکسن زونا برای افراد مسن
- واکسن‌های مسافرتی
- ایمنی و عوارض جانبی واکسن‌ها
واکسن کووید ۱۹
کووید-۱۹ یک بیماری تنفسی است که علائمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس ایجاد می‌کند. افراد مسن بیشتر از افراد جوان در معرض ابتلا به کووید-۱۹ هستند. این بیماری می‌تواند منجر به بیماری جدی و حتی مرگ شود.
مطالعات نشان می‌دهد که واکسن‌های کووید-۱۹ خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند. این واکسن همچنین به شما کمک می‌کند در صورت ابتلا به کووید-۱۹، بیماری شدیدی نداشته باشید یا مجبور به رفتن به بیمارستان نشوید. محققان هنوز هم در حال بررسی میزان تأثیرگذاری واکسن‌ها علیه انواع جدید COVID-19 هستند.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که افراد مسن درمورد واکسن‌های کووید-۱۹، از جمله تزریقات یادآور، به‌روز باشند.
واکسن آنفولانزا برای بزرگسالان
آنفولانزا (influenza) ویروسی است که می‌تواند باعث تب، لرز، گلودرد، گرفتگی بینی، سردرد و دردهای عضلانی شود. زمانی که ویروس آنفولانزا وارد ریه‌ها می‌شود این بیماری بسیار خطناک خواهد بود و افراد مسن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض جدی این بیماری از جمله زات‌الریه هستند.
آنفولانزا به‌راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. همچنین این ویروس با گذشت زمان تغییر می‌کند، به این معنی که ممکن است دوباره آن را دریافت کنید. برای اطمینان از موثر ماندن واکسن آنفولانزا، این واکسن هر سال به‌روز می‌شود.
همه افراد ۶ ماهه به بالا باید واکسن آنفولانزای سالانه دریافت کنند، اما حافظت این واکسن در برابر آنفولانزا می‌تواند با گذشت زمان کاهش یابد، به‌خصوص در افراد مسن‌تر. با این وجود، در صورت دریافت واکسن، احتمال ابتلا به بیماری جدی یا بستری شدن در بیمارستان کاهش می‌یابد.
دریافت واکسن آنفولانزا به‌ویژه در صورت داشتن یک بیماری مزمن مانند بیماری قلبی یا دیابت بسیار مهم است.
در حالت ایده‌آل، شما باید واکسن خود را تا پایان اکتبر (اوایل آبان) هر سال دریافت کنید تا زمانی که فصل آنفولانزا شروع می‌شود از شما محافظت کند. حداقل دو هفته طول می‌کشد تا واکسن تاثیر خود را آغاز کند. با این حال اگر تا پایان اکتبر واکسن آنفولانزای خود را دریافت نکرده باشید هنوز خیلی دیر نشده است، فصل آنفولانزا معمولا در دسامبر یا ژانویه ( آذر، دی و بهمن) به اوج خود می‌رسد.
واکسن‌هایی برای آنفولانزا وجود دارد که به‌طور خاص برای افراد ۶۵ سال و بالاتر طراحی شده‌اند.
واکسن پیشگیری از ذات‌الریه
بیماری پنوموکوک (Pneumococcal) یک عفونت جدی است که از طریق هوا از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. این بیماری اغلب باعث ذات‌الریه در ریه‌ها می‌شود و می‌تواند سایر قسمت‌های بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. افراد مسن نسبت به افراد جوان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری شدید پنوموکوکی یا مرگ هستند.
CDC توصیه می‌کند که همه بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر واکسیناسیون پنوموکوک را دریافت کنند. این واکسن در برابر ابتلا به عفونت‌های شدید از جمله ذات‌الریه از شما محافظت می‌کند. دو نوع واکسن پنوموکوک موجود است (PPSV23 و PCV13). برای فهمیدن اینکه کدام یک برای شما بهتر است یا اینکه اگر به هر دو آن‌ها نیاز دارید با پزشک خود مشورت کنید.
واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه در بزرگسالان
کزاز، دیفتری و سیاه‌سرفه بیماری‌های ناشی از باکتری‌هایی هستند که می‌توانند منجر به بیماری‌های سخت و مرگ شوند.
- کزاز: گاهی اوقات lتریسموس که به قفل شدن دهان که از علائم زودرس کزاز است اشاره داد نامیده می‌شود. این بیماری توسط باکتری‌های موجود در خاک، گرد و غبار و کود ایجاد می‌شود و می‌تواند از طریق بریدگی عمیق یا سوختگی وارد بدن شود.
- دیفتری: یک بیماری جدی است که می‌تواند لوزه‌ها، گلو، بینی یا پوست را درگیر کرده و از فردی به فرد دیگر سرایت کند.
- سیاه‌سرفه: باعث سرفه‌های غیرقابل کنترل و شدید می‌شود که تنفس را سخت کرده و می‌تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند.
واکسیناسیون بهترین راه برای پیشگیری از کزاز، دیفتری و سیاه‌سرفه است. بیشتر افراد در کودکی در مقابل این بیماری‌ها واکسینه می‌شوند، اما با افزایش سن برای محافظت در برابر این بیماری‌ها به تزریق واکسن یادآور هم نیاز دارید.CDC توصیه می‌کند که بزرگسالان هر ۱۰ سال یک واکسن تقویت‌کننده Tdap (کزاز، دیفتری و سیاه‌سرفه) یا Td (کزاز، دیفتری) تزریق کنند.
با پزشک خود در این‌باره مشورت کنید.
واکسن زونا برای بزرگسالان
زونا (Shingles) توسط همان ویروس آبله‌مرغان ایجاد می‌شود. اگر قبلا آبله‌مرغان داشتید، این ویروس هنوز در بدن شما وجود دارد و با بالا رفتن سن، ممکن است دوباره فعال شده و باعث زونا شود.
زونا روی اعصاب تأثیر می‌گذارد. علائم رایج آن شامل سوزش، تیر کشیدن، سوزن‌سوزن شدن و/یا خارش و همچنین بثورات با تاول‌های پر از مایع است. حتی زمانی که بثورات ناپدید می‌شوند، درد می‌تواند باقی بماند که به این حالت پی‌درد زونایی یا PHN (مخفف post-herpetic neuralgia) می‌گویند.
واکسن زونا ایمن است و می‌تواند شما را از ابتلا به زونا و PHN باز دارد. بزرگسالان سالم ۵۰ ساله و بالاتر باید با واکسن زونا، که شینگریکس (Shingrix) نامیده می‌شود، واکسینه شوند که معمولا در دو دوز تزریق می‌شود.
شما باید واکسن زونا بزنید حتی اگر قبلاً آبله‌مرغان داشته‌اید یا واکسن آبله‌مرغان دریافت کرده‌اید یا اگر به خاطر ندارید که آبله‌مرغان داشته‌اید یا خیر. همچنین اگر قبلاً زونا داشته‌اید یا واکسن زونا دریافت کرده‌اید باز هم باید واکسن زونا را دریافت کنید.
با این حال، اگر در حال حاضر زونا دارید، بیمار هستید یا تب دارید، سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا واکنش آلرژیک به شینگریکس داشته‌اید، نباید واکسن بزنید. اگر مطمئن نیستید چه کاری باید انجام دهید، با پزشک خود مشورت کنید.
واکسن های مسافرتی برای بزرگسالان
اگر قصد سفر به کشورهای دیگر را دارید، با پزشک، داروساز یا بخش بهداشت محلی خود درمورد واکسن‌های مورد نیاز خود مشورت کنید. واکسن‌های مورد نیاز و توصیه‌شده بر اساس مقصد، فعالیت‌های برنامه ریزی شده و سابقه پزشکی شما متفاوت هستند. گاهی اوقات چندین واکسن یا دوز مورد نیاز است.
بهتر است حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل از سفر واکسن‌هایتان را دریافت کنید تا زمان لازم برای ایجاد ایمنی و دریافت بهترین محافظت داشته باشید، به‌ویژه درمورد مواردی که ممکن است نیاز به دوزهای متعدد داشته باشید.
ایمنی و عوارض جانبی واکسن ها
واکسن‌ها بسیار ایمن هستند و می‌توانند در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های جدی یا تهدیدکننده زندگی موثر باشند. شایع‌ترین عوارض جانبی همه این واکسن‌ها خفیف است و می‌تواند شامل درد، تورم یا قرمزی در محل تزریق واکسن باشد.
قبل از دریافت هر واکسنی، درمورد سابقه سلامتی خود، از جمله بیماری‌ها و درمان‌های گذشته، و همچنین هرگونه آلرژی با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
ایده خوبی است که سوابق واکسیناسیون خود را نگه دارید و انواع و تاریخ واکسن‌های خود را به همراه عوارض جانبی یا مشکلات دیگر ذکر کنید.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
منبع:
National Institute on Aging, Vaccinations and Older Adults, Content reviewed: June 14, 2022
