نحوه محاسبه کلسترول خون (سطح نرمال کلسترول در آزمایش خون)

کلسترول نوعی چربی خون یا لیپید است. سطح کلسترول در سرم اندازه گیری عناصر مشخصی در خون است از جمله میزان بالا یا پایین بودن لیپوپروتئین کلسترول (HDL و LDL) در خون یک شخص. سطوح کلسترول سرم همچنین مقدار تری گلیسریدهای موجود را هم نشان می‌دهد. تری گلیسرید‌ها چربی دیگری هستند که می‌توان در خون اندازه گیری کرد.

به گفته موسسه قلب آمریکا، کلسترول با تراکم پایین لیپوپروتئین (LDL) اغلب به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود در همان حال که کلسترول با لیپوپروتئین تراکم بالا (HDL) به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود.

سطح کلسترول سرم یک شخص می‌تواند میزان خطر برای مشکلاتی همچون بیماری قلبی را نشان دهد. در این مطلب ما بررسی خواهیم کرد که سرم کلسترول چه چیزی را نشان می‌دهد، محدوده آن چقدر است و چگونه سطح آن با سبک زندگی و دیابت تغییر می‌کند.

سرم کلسترول چیست؟

کلسترول یک ماده مومی چرب است. بعضی از سلولها در کبد آن را تولید کرده و در جریان خون آزاد می‌کنند.

کلسترول LDL می‌تواند در عروق خونی فرد ایجاد شود، آنها را مسدود کرده و جریان خون را کاهش دهد. به همین دلیل است که کلسترول اغلب با بیماری قلبی مرتبط است.

با یک آزمایش خون پزشک می‌تواند سطح کلسترول را در موارد زیر اندازه گیری کند:

• کلسترول HDL یا کلسترول خوب
• کلسترول LDL یا کلسترول بد
• تری گلیسرید که نوعی چربی همراه با کلسترول هستند.

کل مقدار کلسترول سرم با اضافه کردن سطح HDL، سطح LDL و ۲۰ درصد سطح تری گلیسرید موجود در یک نمونه خون محاسبه می‌شود.

کلسترول نقش حیاتی در بسیاری از فرایندهای بدن بازی می‌کند از جمله:

• ساختن غشای سلولی
• ساختن هورمونها
• متابولیزه کردن ویتامین D در پوست

در حالی که کلسترول LDL تمایل به رسوب کردن و مسدود کردن عروق دارد، کلسترول HDL کمک می‌کند تا کلسترول دیگر وارد جریان خون شود و آن را از دیواره‌های شریانی جدا می‌کند. به همین دلیل است که کلسترول HDL خوب است.

محدوده نرمال کلسترول

پزشکان سطح کلسترول سرم فرد را اندازه می‌گیرند که ببینند آیا با محدوده نرمال مطابقت دارد یا خیر

دستورالعمل‌هایی که قبلا استفاده می‌شدند، بصورت میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) خون گزارش شده که عبارتند از:

پزشکان امروزه قبل از اینکه در مورد سالم بودن یا نبودن سطح کلسترول و نیاز آن به درمان تصمیم بگیرند طیف وسیعتری از عوامل را در نظر می‌گیرند.
بعضی از عوامل خطری که یک پزشک ممکن است به هنگام ارزیابی سطح کلسترول سرم در نظر بگیرد عبارتند از:
• نسبت کلسترول HDL به LDL
• سطوح تری گلیسرید
• چاقی
• فشار خون بالا
• آیا شخص یک مرد ۴۵ سال یا بالاتر است
• آیا شخص باردار است
• سیگار یا توتون استفاده می‌کند
• سابقه خانوادگی
• کمبود فعالیت جسمانی یا سبک زندگی بی تحرک
• مصرف زیاد الکل
• یک رژیم غذایی پرکربوهیدرات، بخصوص کربوهیدراتهای تصفیه شده دارد
• سندرم متابولیک
• بیماری‌های مزمن التهابی
اثرات سلامتی سطح کلسترول سرم
در مجموع یک شخص با سطوح بالای کلسترول HDL و سطح کلسترول LDL پایین تر یک اندازه کلسترول سالمتر خواهد داشت.

به دلیل اینکه کلسترول HDL به کاهش حضور کلسترول LDL د رخون کمک می‌کند. همچنین می‌تواند از تجمع کلسترول LDL و تشکیل رسوبات سخت به نام پلاک که به دیواره‌های عروق می‌چسبند و جریان خون را کاهش می‌دهند، جلوگیری می‌کند.

پلاکها می‌توانند چنان بزرگ شوند که موجب باریک شدن و سفتی شریان‌ها شوند که می‌تواند با بیماری قلبی ارتباط داشته باشد.

مقدار چشمگیر کلسترول LDL در شریان‌ها می‌تواند از رسیدن خون و اکسیژن کافی به اندامها و بافتها جلوگیری کند که موجب مشکلات جدی در سلامتی می‌شود.

مشکلات مرتبط با سطح بالای کلسترول سرم عبارتند از:

• بیماری عروق کرونر
• سکته
• حمله قلبی
• صدمه با بافت یا اندام

در مورد چگونگی اثرات تری گلیسرید بر سلامتی شناخت چندانی وجود ندارد. البته افراد که سطوح بالای تری گلیسرید دارند در معرض خطر بیماری‌های مشابه همچون دیابت، فشار خون بالا و بیماری قلبی هستند.

در زیر یک مدل سه بعدی از کلسترول بالا ترسیم شده که کاملا تعاملی است. با استفاده از موس یا صفحه لمسی خود، برای درک بیشتر در مورد تاثیرات سطح کلسترول بالا بررسی و کاوش کنید.

کاهش سطح کلسترول LDL

کبد کلسترول کافی برای تمامی نیازهای بدن تولید می‌کند. هر کلسترول مصرف شده در غذاها و نوشیدنی‌ها به عنوان کلسترول غذایی شناخته می‌شود که اضافی است. این مقدار اضافی کلسترول غیر ضروری است که بیشتر احتمال رسوب کردن در جریان خون را دارد.

تغییر رژیم غذایی موثرترین روش کاهش سطح کلسترول ناسالم و افزایش سطح کلسترول سالم است. چربی‌های ترانس و اشباع باید بیش از بین ۵ و ۶ درصد مصرف روزانه کالری‌های یک شخص نباشد.

اگر یک شخص ۲۰۰۰ کالری در هر روز مصرف کند، باید فقط بین ۱۱ و ۱۳ گرم از چربی اشباع در هر روز مصرف کند.

ترفندهای زیر می‌تواند به شخص برای کاهش سطح کلسترول کمک کند:

• خوردن کمتر لبنیات پر چرب هموچون شیر کامل، کره، خامه و پنیر
• اجتناب از غذاهای سرخ شده، فست فود و غذاهای بسته بندی شده
• محدود کردن مصرف روغنهای با ترانس بالا
• اجتناب از روغنهای گرمسیری و کره‌ها، بخصوص آنهایی که از کاکائو، نارگیل، پالم و هسته نخل
• کاهش مصرف کربوهیدراتهای تصفیه شده همچون آنهایی که در شرینی‌ها، نانها، کراکر و چیپس وجود دارند.
• کاهش وزن یا نگه داشتن وزن سالم
• ترک سیگار و اجتناب از دود دست دوم سیگار
• کاهش یا اجتناب از مصرف الکل
• ورزش منظم
• کاهش یا مدیریت استرس
• داشتن وعده‌های غذایی برنامه ریزی شده
• استفاده از میوه‌ها و سبزیجات در میان وعده به جای غذاهای آماده ناسالم

داشتن یک دفتر روزنگار غذایی می‌تواند به فرد کمک کند تا فضایی را برای ارتقا و توسعه عادات سالم تعیین کند.

افزایش سطح کلسترول HDL

فعالیت‌های زیر می‌تواند سطح HDL شخص را تقویت کند.

• استفاده از روغنهایی با چربی ترانس کمتر همچون روغن زیتون، روغن آفتابگردان، کانولا و ذرت
• خوردن بیشتر میوه‌ها و سبزیجات کامل
• خوردن بیشتر غلات و حبوبات
• جایگزینی گوشت با منابع پروتئینی گیاهی همچون گردو، بادام، لوبیا، تافو، دانه‌ها کینوا و غلات کامل
• خوردن بوقلمون و ماهی‌های همچون سالمون، قزل آلا، شاه ماهی و ماهی خال مخالی
• افزایش جذب فیبر غذایی بوسیله خوردن بیشتر برگهای سبز و دانه‌های کامل یا بوسیله مکملها
• نوشیدن شیر کم چرب یا جایگزینی شیر با یک رژیم غذایی بدون لبنیات
• ورزش منظم

پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که اغلب انواع ساتین‌ها برای افرادی با کلسترول بالا است که به رژیم غذایی و سبک زندگی واکنش نشان نداده‌اند.

کلام پایانی

کلسترول ممکن است بدنام باشد اما برای بسیاری از فرایندهای جسمانی ضروری است. البته کبد همه کلسترلو مورد نیاز شخص را تولید می‌کند.

سرم کلسترول می‌تواند یک بررسی از سطح کلسترول شخص بدهد. مقدار تری گلیسرید و کلسترول LDL و HDL در خون می‌تواند خطر شدت بیماری قلبی همچون حمله قلبی یا سکته بنوشید.

موسسه قلب آمریکا توصیه می‌کند که افراد بزرگتر از ۲۰ سال سطح کلسترول سرم و شاخصهای دیگر بیماری قلبی را هر ۴ تا ۶ سال بررسی کنند.

یک فرد با داشتن عارضه فشار خون ممکن است نیاز به بررسی مرتب سطح کلسترول سرم خون دارد.

ترجمه اختصاصی توسط داروباکس

منبع: medicalnewtoday