محرومیت از خواب یا بی‌خوابی مزمن، زمینه بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای قلبی و عروقی و افزایش وزن است و ادامه این روند موجب صدمات جبران ناپذیری بر کلیه سیستمهای بدن می‌شود.
اگر تاکنون یک شب پرتلاطم و ناآرام را گذرانده باشید، می‌دانید که روز بعد چگونه احساس خستگی، ناخشنودی و بی‌حوصلگی و انواع حالات بد را می‌کنید. با از دست رفتن ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه توصیه شده، احساس ضعف و بدخلقی را بیشتر تجربه می‌کنید. اثرات طولانی مدت محرومیت از خواب واقعی هستند. توانایی‌های ذهنی شما را از بین می‌برد و سلامت جسمی شما را در معرض خطر واقعی قرار می‌دهد. تحقیقات علمی، انواع مشکلات سلامتی از افزایش وزن گرفته تا ضعف سیستم ایمنی را به کمبود خواب مربوط می‌داند.
بدن شما به خواب نیاز دارد همانطور که برای بهترین عملکرد نیازمند غذا و هوا است. در طول خواب، بدن خود را بهبود می‌دهد و تعادل شیمیایی خود را بازسازی می‌کند. مغز شما ارتباطات جدیدی را ایجاد می‌کند و حافظه را حفظ می‌کند. بدون خواب کافی، سیستم مغز و بدن شما به طور معمول عمل نمی‌کند. همچنین می‌تواند کیفیت زندگی شما را به طور چشمگیری کاهش دهد. بررسی ۱۶ مطالعه نشان می‌دهد که خواب کمتر از ۶ تا ۸ ساعت در شب خطر ابتلا به مرگ زودهنگام را حدود ۱۲ درصد افزایش می‌دهد. علائم آشکار محرومیت از خواب عبارتند از :
- خواب آلودگی بیش از حد
- خمیازه
- تحریک پذیری
- خستگی روزانه
محرک‌هایی نظیر کافئین برای از بین بردن نیاز عمیق بدن شما به خواب کافی نیستند. به جز این محرومیت از خواب مزمن می‌تواند با سیستمهای داخلی بدن تداخل داشته و باعث ایجاد اختلالاتی به جز عوامل لیست شده در بالا شود. برای دانستن آثار محرومیت از خواب بر عملکرد و سیستمهای خاص بدن کلیه موارد زیر را با دقت بخوانید.
اثرات محرومیت از خواب بر سیستم عصبی مرکزی
سیستم عصبی مرکزی شما بزرگراه اطلاعات بدن شما است. برای عملکرد درست نیازمند خواب است اما بی‌خوابی مزمن ممکن است باعث اختلال در بدن شما شود. در طول خواب، مسیرهایی در میان سلول‌های عصبی (نورون‌ها) در مغز شما ایجاد می‌شوند که به یادگیری اطلاعات جدیدی که یاد گرفته‌اید کمک می‌کند. بنابراین نمی‌توانید وظایف خود را انجام دهید. همچنین ممکن است تمرکز کردن یا یادگیری چیزهای جدید را دشوارتر کند. سیگنالهایی که بدن شما ارسال می‌کند، ممکن است با تاخیر همراه باشد، مهارت‌های هماهنگی را کاهش داده و خطر تصادف را افزایش می‌دهد.
محرومیت از خواب همچنین اثرات منفی بر توانایی‌های مغزی و وضعیت احساسی شما می‌گذارد. شما ممکن است بیشتر کم حوصله یا مستعد نوسانات خلقی شوید. همچنین می‌تواند فرآیندهای تصمیم گیری و خلاقیت را به خطر بیندازد. اگر محرومیت از خواب به مدت طولانی طول بکشد، می‌تواند موجب شروع توهم شود، چیزهایی دیده یا شنیده شود که در آنجا وجود ندارند. کمبود خواب همچنین می‌تواند موجب شیدایی افراد مبتلا به افسردگی مانیک شود. سایر خطرات روانشناختی عبارتند از :
- رفتار تکانشی
- افسردگی
- پارانویا
- افکار خودکشی
شما همچنین ممکن است خوابهای کوچک را تجربه کنید. در این زمان، شما برای چند ثانیه یا چند دقیقه بدون اینکه متوجه شوید، به خواب میروید. خواب کوچک از کنترل شما خارج است و اگر در این زمان در حال رانندگی باشید، بسیار خطرناک است. همچنین می‌تواند باعث آسیب بیشتر به دلیل طی مسیر و سقوط شود.
سیستم ایمنی
در حالی که شما خواب هستید، سیستم ایمنی بدن شما مواد محافظتی و ضدعفونی کننده مانند سیتوکین را تولید می‌کند. بدن برای مبارزه با مهاجمان خارجی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها از این مواد استفاده می‌کند. سیتوکین‌ها همچنین به هنگام خواب به بدن شما کمک می‌کنند تا سیستم ایمنی بدن خود را به انرژی بیشتری برسانید تا از خود در برابر بیماری محافظت کنید.
محروم شدن از خواب باعث جلوگیری از عملکرد سیستم ایمنی برای ساختن اجزا خود می‌شود. اگر خواب کافی نداشته باشید، بدن شما ممکن است نتواند مهاجمین را از بین ببرد و به هنگام بیماری، روند بهبود شما طولانی‌تر می‌شود. محرومیت طولانی مدت از خواب نیز خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت و بیماریهای قلبی را افزایش می‌دهد.
سیستم تنفسی
رابطه بین خواب و سیستم تنفسی دو طرفه است. اختلال تنفسی شبانه به نام آپنه انسدادی خواب (osa) می‌تواند خواب شما را قطع و کیفیت خواب شما را کاهش دهد. همین بیدار شدن از خواب در طول شب، می‌تواند محرومیت از خواب را ایجاد کند، که شما را بیشتر مستعد عفونت‌های تنفسی ، مانند سرماخوردگی و آنفلونزا می‌کند. محرومیت از خواب همچنین می‌تواند عفونت‌های تنفسی موجود مانند بیماری مزمن ریه را بدتر کند.
اثرات محرومیت از خواب بر دستگاه گوارش
درکنار خوردن بیش از حد و ورزش نکردن، محرومیت از خواب یکی دیگر از عوامل خطر برای اضافه وزن و چاقی است. خواب بر سطوح دو هورمون لپتین و گرلین تاثیر می‌گذارد که کنترل احساس گرسنگی و پریشانی را کنترل می‌کنند. لپتین به مغز شما می‌گوید که شما به اندازه کافی غذا خوردید. بدون خواب کافی، مغز شما لپتین را کاهش می‌دهد و گرلین را افزایش می‌دهد که محرک اشتها است. شاید این هورمون‌ها می‌تواند گرسنگی شبانه را توضیح دهد و یا اینکه چرا کسی ممکن است در شب پرخوری کند. محرومیت از خواب باعث می‌شود که بدن شما بعد از غذا سطح بالاتری از انسولین را آزاد کند. انسولین سطح قند خون بدن را کنترل می‌کند. سطح بالای انسولین باعث ذخیره سازی چربی و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شود.
سیستم قلبی و عروقی
خواب بر روی فرایندهایی که قلب و رگ‌های خونی شما را حفظ می‌کند، از جمله قند خون، فشار خون و میزان التهاب اثرگذار است. افرادی که به اندازه کافی نمی‌خوابند، بیشتر احتمال دارد که بیماری قلبی و عروقی را تجربه کنند. یک تجزیه و تحلیل منتشر شده در مجله اروپایی «انکولوژی پیشگیری» بی‌خوابی را به افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط دانست.
سیستم غدد درون ریز
تولید هورمون وابسته به خواب شما است. برای تولید تستوسترون، شما نیاز به حداقل ۳ ساعت خواب بی وقفه دارید که مربوط به نخستین بخش خواب REM است. بیدار شدن از خواب در طول شب ممکن است بر تولید هورمون تاثیر بگذارد. این اختلال همچنین می‌تواند بر تولید هورمون رشد، به ویژه در کودکان و نوجوانان شود. این هورمون‌ها باعث ایجاد توده عضلانی و تعمیر سلول‌ها و بافت‌های بدن می‌شود. غده هیپوفیز به طور مداوم هورمون رشد را آزاد می‌کند اما خواب و رزش نیز باعث انتشار این هورمون می‌شود.
اگر مشکل محرومیت از خواب دارید، به شما خواهیم گفت که چگونه آنها را برطرف کنید. منتظر مقالات بعدی ما باشید!
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع : healtline.com
