لینزولید Linezolid

لینزولید یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف است که بصورت مصنوعی ساخته می شود و در درمان باکتری های مقاوم به سایر آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. این دارو در عفونت های تنفسی و عفونت های پوستی کاربرد دارد

لینزولید چیست؟
لینزولید آنتی بیوتیک وسیع الطیفی است که مصرف بی رویه آن می تواند بسیار خطرناک باشد

(قرص لینووکس محصول شرکت تهران شیمی)

لینزولید جزء گروهی از آنتی بیوتیک ها است که به اکسازولیدینون ها شناخته می شوند. این دارو بر روی باکتری های گرم مثبت مقاوم به متی سیلین موثر است و جزء آنتی بیوتیک های جدید محسوب می شود.

در انتخاب یک داروی ضد باکتری مناسب، چندین فاکتور باید در نظر گرفته شود. محل عفونت، پاتوژن‌های مسبب احتمالی، پتانسیل ایجاد مقاومت، و برخی ویژگی های دارویی همچون ویژگی های فارماکولوژیک ، اثربخشی بالینی و تحمل پذیری دارو از زمره فاکتورهای مهم درمانی محسوب می شوند.
با افزایش بروز عفونت های باکتریایی گرم‌مثبت و با روند رو به رشد جهانی مقاومت آنتی بیوتیکی، توسعه داروهای جدید با مکانیسم‌های مختلف عملکردی در راستای مقابله با مقاومت دارویی یا مقاومت متقاطع و به منظور درمان عفونت های گرم مثبت ضروری است.

Staphylococcus aureus های مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) و انتروکوک های مقاوم به ونکومایسین (VRE) شایع ترین باکتری های گرم مثبت در ICU هستند.  لینزولید به عنوان یک ترکیب سنتتیک، نخستین دارو از دسته آنتی بیوتیک های اکسازولیدینون است که سنتز پروتئین باکتری را مهار می کند. لینزولید برای درمان عفونت های ناشی از Enterococcus faecium مقاوم به ونکومایسین، پنومونی بیمارستانی ناشی از Staphylococcus aureus یا Streptococcus pneumoniae ، عفونت های ساختاری پوستی و پوستی پیچیده نظیر عفونت های پای دیابتی، عفونت های ساختاری پوستی و پوستی غیر پیچیده ناشی از S. aureus یاStreptococcus pyogenes و پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از  Streptococcus pneumoniaeمورد تایید قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد رژیم های حاوی لینزولید می تواند به عنوان یک گزینه اثربخش برای درمان توبرکلوزیس با مقاومت چندگانه دارویی (MDR-TB) یا توبرکلوزیس بسیار مقاوم به دارو (XDR-TB) نیز در نظر گرفته شود.  بعلاوه،

فرم خوراکی لینزولید زیست ‌فراهمی صد درصد دارد و تجویز از شکل تزریقی به خوراکی را امکان‌پذیر می سازد. همچنین، به دلیل مکانسیم عملکردی خاص از بروز مقاومت متقاطع با سایر داروهای آنتی میکروبیال جلوگیری می‌کند. از مزایای دیگر این دارو می توان به اثربخشی خوب لینزولید در صورت تجویز مونوتراپی در بیماران مبتلا به عفونت های شدید اشاره کرد. بنابرین، با ویژگی‌هایی چون پروفایل فارماکوکینتیک مطلوب و نفوذ عالی به بافت‌های مختلف و به ویژه ممانعت از ایجاد مقاومت دارویی، لینزولید به عنوان یک گزینه درمانی اثربخش در درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم مطرح خواهد بود.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف لینزولید

 موارد مصرف:
– درمان عفونت های ناشی از انتروکوکوس فاسیوم مقاوم به وانکومایسین – VRE-
– درمان پنومونی بیمارستانی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس – شامل MRSA- یا استرپتوکوکوس پنومونیه – شامل گونه های مقاوم به رژیم چند دارویی – MDRSP –
– عفونت های پوست ساده و پیچیده – شامل عفونت پای دیابتی بدون استئومیلیت همزمان –
– پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از ارگانیسم های گرم مثبت حساس به دارو

مکانیسم اثر لینزولید

– با اتصال به RNA ریبوزومی 23S از ساب یونیت 50S باکتریایی مانع از ساخت پروتئین باکتری می شود. در نتیجه تشکیل کمپلکس آغازگر 70S که برای روند ترجمه مورد نیاز است مهار می شود. لینزولید یک باکتریواستاتیک علیه انتروکوک ها و استافیلوکوک ها و باکتریوسید علیه اکثر گونه های استرپتوکوک می باشد.

فارماکوکینتیک لینزولید

– جذب: سریع و وسیع
– توزیع: بزرگسالان Vdss=40-50 L
– اتصال به پروتئین: بزرگسالان 31%
– متابولیسم: کبدی از طریق اکسیداسیون حلقه مورفولینی که دو متابولیت غیر فعال ( آمینو اتوکسی استیک اسید و هیدروکسی اتیل گلایسین ) تولید می شود. به میزان کمی نیز از طریق سیتوکروم P450 متابولیزه می شود.
– زیست دست یابی: خوراکی حدود 100%
– نیمه عمر: کودکان بیش از 1 هفته تا 11 سال ( 3-5/1 ساعت )، بزرگسالان (5-4 ساعت)
– زمان رسیدن به پیک: بزرگسالان ( خوراکی 2-1 ساعت )
– دفع: ادرار ( حدود 30% دوز کل بصورت داروی تغییر نیافته و حدود 5% متابولیت ها )، مدفوع ( حدود 9% دوز کلی بصورت متابولیت ها )
– کلیرانس غیر کلیوی: بزرگسالان حدود 65%

منع مصرف لینزولید

– حساسیت شدید به لینزولید یا سایر ترکیبات فرمولاسیون
– مصرف همزمان یا فاصله کمتر از 2 هفته ای از مهار کننده های MAO
– بیماران با فشار خون کنترل نشده، فئوکروموسیتوما، تیروتوکسیکوز
– مصرف کننده های سمپاتومیمتیک ها ( مثل سودوافدرین )، داروهای منقبض کننده عروقی ( مثل اپی نفرین، نوراپی نفرین ) و داروهای دوپامینرژیک ( مثل دوپامین، دوبوتامین ) مگر در صورتی که از نظر فشار خون به دقت کنترل شوند.
– بیماران مبتلا به سندروم کارسینوئید و یا مصرف کننده های SSRIs، ضد افسردگی های سه حلقه ای، آگونیست های گیرنده سروتونینی 5-HT1B,1D، مپریدین یا بوسپیرون. مگر در صورتی که از نظر علائم سندروم سروتونین به دقت کنترل شوند.

عوارض جانبی لینزولید

عوارض شایع (%10<):
گوارشی: اسهال
هماتولوژی و انکولوژی: کاهش گلبول های سفید خون، کاهش شمار پلاکت
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه
پوستی: راش پوستی، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش آمیلاز، افزایش لاکتات دهیدروژناز
گوارشی: استفراغ، تهوع، افزایش لیپاز سرم، مدفوع شل، درد شکمی، کاندیدیاز دهانی، اختلال چشایی، تغییر رنگ زبان
ادراری تناسلی: کاندیدیاز ولوواژینال
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی، کاهش نوتروفیل، ترومبوسیتوپنی، افزایش سطح ائوزینوفیل
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز، افزایش بیلی روبین سرم، افزایش آلکالین فسفاتاز سرم، اختلال عملکرد کبدی
عفونت: عفونت قارچی
کلیوی: افزایش BUN، افزایش کراتینین سرم

تداخلات دارویی لینزولید

مشخصات کلی تداخلات:
– مهارکننده غیرانتخابی مونوآمینواکسیداز
– تحت تاثیر تاخیر در تخلیه ی معده
– تغییر در فلور نرمال دستگاه گوارش
– تشدید اثرات افزاینده فشارخون
– اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی
– تداخل با اثر آنالوگ های نوراپی‌نفرین رادیونشان شده
– کاهشآستانه تشنج
– تشدید اثرات سرکوب کننده مغز استخوان
– تشدید اثرات سروتونرژیک (مهار کننده های MAO)

تداخلات رده X (پرهیز):
الکل (اتیل)، آمفتامین‌ها، آپراکلونیدین، آتوموکستین، آتروپین (چشمی)، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، بزافیبرات، بوپرنورفین، بوپروپیون، بوسپیرون، کاربامازپین، واکسن آبله، کلادریبین، کدئین، سیکلوبنزاپرین، سیپروهپتادین، داپوکستین، دیوتترابنازین، دکس متیل فنیدات، دکسترومتورفان، دی اتیل پروپیون، دیفنوکسیلات، دیپیرون، دروکسی دوپا، اپی نفرین (استنشاق دهانی)، فنفلورامین، گوانتیدین، هروئین، هیدرومورفون، ایندورامین، فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، ایزومتپتین، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، لوومتادون، لوونوردفرین، ماپروتیلین، مپتازینول، مکوئیتازین، متادون، متیل دوپا، متیلن بلو، متیل فنیدات، متوکلوپرامید، میانسرین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی‌ها)، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (تیپ B)، مورفین (سیستمیک)، نفازودون، نفوپام، نورمتادون، اپیکاپون، اوپیوم (شربت تریاک)، اکسی کدون، اکسی مورفون، اوزانیمود، فنیرامین، فولکودین، پیزوتیفن، ربوکستین، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، تضعیف‌کننده‌های CNS سروتونرژیک غیر اپیوئیدی، آگونیست های گیرنده 5-HT1D سروتونین (تریپتان ها)، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، سولریامفتول، سوفنتانیل، تاپنتادول، تترابنازین، تتراهیدروزولین (نازال)، تیانپتین، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، تریپتوفان، والبنازین

کاهش اثرات داروها توسط لینزولید:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن آبله، دمپریدون، فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه

کاهش اثرات لینزولید توسط داروها:
سیپروهپتادین، دمپریدون، علف چای

افزایش اثرات داروها توسط لینزولید:
داروهای کاهنده قند خون، آمیفاپپریدین، آمفتامین‌ها، داروهای ضد سایکوز، آپراکلونیدین، آتوموکستین، آتروپین (چشمی)، بتاهیستین، بزافیبرات، بریمونیدین (چشمی و موضعی)، بوپروپیون، کلوزاپین، کدئین، سیپروهپتادین، دفریپرون، دیوتترابنازین، دکس متیل فنیدات، دکسترومتورفان، دی اتیل پروپیون، دمپریدون، دوپامین، دروکسی دوپا، اپی نفرین (استنشاق دهانی و راسمیک)، هروئین، هیدروکدون، هیدرومورفون، ایندورامین، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، ایزومتپتین، لوونوردفرین، لیتیم، مپتازینول، مکیتازین، متیل دوپا، متیل فنیدات، میانسرین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی‌ها)، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (تیپ B)، مورفین (سیستمیک)، نفازودون، نفوپام، نورمتادون، اوپیوم (شربت تریاک)، اکسی تریپتان، پیزوتیفن، ربوکستین، رمی فنتانیل، رزرپین، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، تضعیف‌کننده‌های CNS سروتونرژیک غیر اپیوئیدی (با خطر بالا)، اوپیوئید های سروتونرژیک (با خطر بالا)، آگونیست های گیرنده 5-HT1D سروتونین (تریپتان ها)، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، سولریامفتول، سمپاتومیمتیک ها، تتراهیدروزولین (نازال)، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، تریپتوفان

افزایش اثرات لینزولید توسط داروها:
الکل (اتیل)، آلوسترون، داروهای ضد تهوع (آنتاگونیست 5HT3)، داروهای ضد سایکوز، بنزهیدروکدون، بوپرنورفین، بوسپیرون، کاربامازپین، سربرولیزین، کلرامفنیکل (چشمی)، کلرفنسین کاربامات، کلادریبین، مهارکننده‌های COMT، سیکلوبنزاپرین، داپوکستین، دی هیدرو کدئین، دیفنوکسیلات، دیپیرون، مشتقات ارگوت، اسکتامین، فنفلورامین، گوانتیدین، لاسمیدیتان، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، لوومتادون، لورکاسرین (از بازار دارویی ایلات متحده جمع‌آوری‌شده)، ماپروتیلین، مزالامین، متاکسالون، متادون، متیلن بلو، متوکلوپرامید، اندانسترون، اپیکاپون، آگونیست های اپیوئید، اکسی کدون، اکسی مورفون، اوزانیمود، فنیرامین، فولکودین، پرومازین، راموسترون، رمی فنتانیل، آگونیست های گیرنده 5-HT1D سروتونین (تریپتان ها)، علف چای، سوفنتانیل، گیاه اسپند، تاپنتادول، تترابنازین، تیانپتین، والبنازین

تداخل با غذا:
مصرف هم زمان با غذاهای غنی از تیرامین، دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان یا کافئین ممکن است منجر به افزایش فشارخون ناگهانی و شدید شود. (کریز فشارخون یا سندرم سروتونین)
نوشیدنی‌های حاوی تیرامین (مانند شراب قرمز و آبجو) ممکن است اثرات سمی دارو را تشدید نمایند.
راهکار: از مصرف غذاهای حاوی تیرامین (پنیر کهنه و مانده، گوشت‌های فراوری ‌شده یا خشک‌شده با هوا همچون انواع سوسیس و سالامی، غلاف باقلا یا فاوا، آبجو draft یا tap، کنسانتره marmite®،، کلم ترش، سس سویا و دیگر چاشنی ها و فراوده های سویا) خودداری شود.
تازگی غذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نگهداری نامناسب غذا یا غذاهای فاسد شده می‌توانند محیطی برای افزایش غلظت تیرامین فراهم کنند.
از مصرف غذاهای حاوی دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان یا کافئین خودداری شود.
از مصرف نوشیدنی‌های حاوی تیرامین خودداری شود.

هشدار ها لینزولید

– سرکوب مغز استخوان می تواند رخ دهد و ممکن است به طول مدت درمان (عمدتا بیش از دو هفته) بستگی داشته باشد. در بیماران مصرف کننده داروهای سرکوب کننده مغز استخوان و عفونت مزمن ( درمان آنتی بیوتیکی همزمان یا اخیر ) با احتیاط مصرف شود.
– اسیدوز لاکتیک می تواند ایجاد شود. لینزولید دارای خواص مهار کنندگی ضعیف MAO بوده و عوارضی مشابه آنها دارد.
– در بیماران با فشار خون کنترل نشده، فئوکروموسیتوما، ستدروم کارسینوئید یا هایپرتیروئیدی درمان نشده با احتیاط مصرف شود.
– مصرف غیر ضروری منجر به ایجاد مقاومت به لینزولید می شود.
– نوروپاتی محیطی و چشمی ( همراه با از دست دادن بینایی ) گزارش شده و عمدتا با درمان های بیش از 28 روز دیده شده است.
– صرع ممکن است رخ دهد.
– استفاده طولانی مدت منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی شامل CDAD (اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل) و کولیت سودوممبران می گردد.
– به علت غلظت های متناقض در CSF، تجویز تجربی در عفونت های CNS کودکان پیشنهاد نمی شود.
– لینزولید نباید بصورت درمان تجربی برای عفونت خونی ناشی از کاتتر (CRBSI) استفاده شود.
– سوسپانسیون های خوراکی حاوی فنیل آلانین می باشد.
– خواهشمندم از کپی غیر مجاز محتوای دارویاب خودداری فرمایئد

توصیه های دارویی لینزولید

– بدون توجه به غذا می توان مصرف نمود. از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی تیرامین خودداری شود مانند پنیر کهنه، گوشت خشک یا نمک سود کرده، نخود و لوبیا سبز و سس سویا
انفوزیون وریدی را طی 120-30 دقیقه انجام دهید. با داروهای دیگر مخلوط و یا پشت سرم انفوزیون نکنید. در محلول انفوزیون بعد از طی مدتی ممکن است رنگ زردی ایجاد شود که تاثیری بر قدرت دارو ندارد. سوسپانسیون خوراکی را قبل از مصرف به آرامی بالا و پایین کنید و از تکان دادن آن خودداری کنید