اطلاعات تخصصی
موارد مصرف لیزدگزآمفتامین
-اختلال نقص توجه و بیش فعالی، ADHD
اختلال نقص توجه/بیش فعالی یا ADHD، یکی از شایع ترین اختلالات روانی است که کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. علایم ADHD عبارتند از بی توجهی و ناتوانی در حفظ تمرکز، بیش فعالی و حرکت بیش از حد که با محیط مناسب نیست، تکانشگری یا اعمال عجولانه که در لحظه و بدون فکر رخ می دهد.
شروع و تغییر درمان با دوز 30 میلی گرم هر صبح
تنظیم دوز: افزایش 10-20 میلی گرم در روز، به صورت هفتگی
از 70 میلی گرم در روز تجاور نکنید
-اختلال پرخوری متوسط تا شدید در بزرگسالان، BED
اختلال پر خوری یک اختلال جدی در خوردن است که در آن فرد مکررا مقادیر زیادیغذا مصرف می کند و احساس می کند نمی تواند غذا خوردن را متوقف کند. در زمان پرخوری ممکن است فرد خجالت بکشد و تصمیم بگیرد که آن را متوقف مند، اما آنقدر احساس اجبار می کند که نمی تواند در مقابل هوس ها مقاومت کند. علایم BEDمی تواند شامل مواردی مانند غذا خوردن در دوره های طولانی 1-2 ساعته، غذا خوردن در هنگام سیری، غذا خوردن تنهایی یا مخفیانه، رژیم گرفتن بدون کاهش وزن، احساس افسردگی، انزجار، شرم و گناه باشد.
شروع درمان با دوز 30 میلی گرم در روز
دوز هدف: 50-70 میلی گرم در روز، برای رسیدن به دوز هدف، یک فته در میان 20 میلی گرم دوز را افزایش می دهیم.
از 70میلی گرم در روز تجاوز نکنید.
در صورت عدم بهبود BED یا پر خوری، دارو را قطع کنید.
مکانیسم اثر لیزدگزآمفتامین
لیزدگزامفتامین، پیش داروی دکسترو آمفتامین است و عملکرد سمپاتومیمتیکی دارد که باعث آزاد شدن دوپامین و نوراپی نفرین از وزیکول های پیش سیناپسی در نورون های عصبی می شود. هم چنین می تواند با مهار رقابتی، بازجذب کاتکول آمین ها را مهار کند. لذا لیزدگزامفتامین سبب افزایش سطح بین سیناپسی کاتکول آمین ها شامل نور اپی نفرین، اپی نفرین و دوپامین می شود و از این طریق می تواند به بهبود علایم ADHD و BED شود که ناشی از اختلالات انتقال عصبی کاتکول آمین ها است.
فارماکوکینتیک لیزدگزآمفتامین
جذب
جذب سریع
زمان پیک غلظت پلاسمایی: 1 ساعت لیزدگزامفتامین، 3-5 ساعت دکستروآمفتامین
توزیع
حجم توزیع: 3.5-4.6 L/kg به داخل سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) توزیع می شود.
حذف
نیمه عمر حذف: 10-13 ساعت دکستروآمفتامین، زیر 1 ساعت لیزدگزامفتامین
دفع: 96% ادرار و بسیار اندک از طریق مدفوع
منع مصرف لیزدگزآمفتامین
مصرف هم زمان با:
ترانیل سیپرومین، سلژیلین ترنس درمال، سلژیلین، سافیناماید، راساگیلین، پروکاربازین، فنلزین، لینزولاید، ایزوکاربوکسازاید، آیوبنگوان
-حساسیت مفرط به دارو
-بیمارانی که از دارو های مهار کننده MAO (مانند لینزولاید، متیلن بلو IV) استفاد می کنند تا حد اقل 14 روز بعد از قطع درمان MAOI به دلیل افزایش خطر بحران فشار خون بالا نباید از لیزدگزآمفتامین استفاده کنند
عوارض جانبی لیزدگزآمفتامین
بالای 10%
بی اشتهایی، بی خوابی، خشکی دهان، سردرد، درد بالای شکم
1-10%
تحریک پذیری، مشکلات رشد و نمو و کاهش وزن در کودکان، حالت تهوع، اسهال، تشنج، راش، هایپرهیدروزیس، افزایش فشار خون، سرگیجه، بی ثباتی عاطفی، لرزش تیک، استفراغ
عوارض نامشخص (جدی)
درد قفسه سینه، مرگ ناگهانی (نادر)، انفارکتوس میوکارد، تپش قلب، هایپرتروفی بطنی، اتفاقات عروق مغزی، سندرم ژیل دلاتورت، سندرم استیونز جانسون، نکروز سمی اپیدرمی
تداخلات دارویی لیزدگزآمفتامین
جدی (نیاز به استفاده از داروی جایگزین)
آمی تریپتیلین، آموکساپین، کابرگولین، کلومیپرامین، دسفلوران، دزیپرامین، دی هیدرو ارگوتامین، دی هیدرو ارگوتامین داخل بینی، دوکساپرام، دوکسپین، مسیلات ارگولوئید، ارگوتامین، اتر، ایمی پرامین، آیوبنگوان، ایزوفلوران، لوفپرامین، لورکاسرین، ماپروتیلین، متوکسی فلوران، متیل ارگونوین، نور تریپتیلین، اوزانیمود، سووفلوران، تدیزولاید، ترازودون، تری میپرامین، ویلازودون، یوهیمبه
نیاز به پایش دقیق
استازولاماید، آلبوترول، آلفنتانیل، آلموتریپتان، آلپرازولام، هیدروکسی آلومینیوم، آمی تریپتیلین، کلرید آمونیوم، آموباربیتال، آموکساپین، آنسوفاکسین، آرفورموترول، آری پیپرازول، آرمودافینیل، آسپرین/اسید سیتریک/ بیکربنات سدیم، آزلاستین، بلادونا و تریاک، بنازپریل، بن پریدول، بنزیدروکودون/استامینوفن، بنزفتامین، برینزولاماید، بروموکریپتین، بروم فنیر آمین، بوپرنورفین باکال، امپلنت زیر جلدی بوپرنورفین، بوپرنورفین تزریقی long acting، بوپروپیون، بوسپیرون، بوتاباربیتال، بوتالبیتال، بوتورفانول، کافئین، کربنات کلسیم، کاپتوپریل، کاربینوکسامین، هیدرات کلرال، کلردیازپوکساید، کلر فنیرآمین، کلرپرومازین، سیناریزین، سیتالوپرام، کلماستین، کلومیپرامین، کلونازپام، کلرازپات، کلوزاپین، کدئین، سیکلیزین، سیپروهپتادین، دزیپرامین، دسونلوفاکسین، دکس کلر فنیر آمین، دکسفن فلورامین، دکسمدتومیدین، دکس متیل فنیدات، دکستروآمفتامین، دکستروآمفتامین ترنس درمال، دکسترومورامین، دیامورفین، دی اتیل پروپیون، دیفنوکسیل hcl، دیمن هیدرینات، دیفن هیدرامین، دیفنوکسیلات hcl، دیپیپانون، دوبوتامین، دوپامین، دوپکسامین، دورزولاماید، دوکسپین، دروپریدول، دروکسی دوپا، دولوکستین، ال تریپتان، افدرین، اپی نفرین، اپی نفرین استنشاقی، اپی نفرین راسمیک، اس سیتالوپرام، اس کتامین داخل بنی، استازولام، اتانول، فن فلورآمین، فنتانیل، فلوکستین، فلوفنازین، فلورازپام، فلووکسامین، فرموترول، فروواتریپتان، چای سبز، هالوپریدول، هیدرالازین، هیدروکودون، هیدرومورفون، هیدروکسیزین، ایلوپریدون، ایمی پرامین، ایزوپروترنول، کتوتیفن چشمی، لوو آلبوترول، لوو میلناسیپران، لوورفانول، لیتیوم، لوفپرامین، لوفکسیدین، لوپرازولام، لورازپام، لورمتازپام، لوکساپین، لوکساپین استنشاقی، اکسید منیزیم، ماپروتیلین، ماری جوانا، ملاتونین، میپریدین، مپروبامات، متاپروترنول، متادون، مت آمفتامین، متازولاماید، متیل دوپا، متیلن دی اکسی مت آمفتامین، متیل فنیدیت، میدازولام، میدودرین، میلناسیپران، میرتازاپین، مودافینیل، مورفین، motherwort، موکسونیدین، نابیلون، نالبوفین، ناراتریپتان، ناتگلینید، نور اپی نفرین، نور تریپتیلین، اولانزاپین، تنتور تریاک، اگزازپام، اکسی کدون، اکسی مورفون، اکسی توسین، پالپریدون، پاپاورتوم، پاروکستین، پنتازوسین، پنوباربیتال، پرفنازین، فندی مترازین، فنوباربیتال، فن ترمین، فنیل افرین، فنیل افرین PO، فولکودین، پیموزاید، پیربوترول، پریمیدون، پروکلرپرازین، پرومازین، پرومتازین، پروپیل هگزدرین، پرو تریپتیلین، سودو افدرین، کوازپام، کوتیاپین، ریسپریدون، ریزاتریپتان، سالمترول، scullcap، سکوباربیتال، سردکس متیل فنیدات/ دکس متیل فنیدات، سرترالین، shrpherd’s purse، اسید فسفات سدیم، مخمر سنت جان، سوفنتانیل، سوفنتانیل SL، سوماتریپتان، سوماتریپتان داخل بینی، تاپنتادول، تمازپام، تربوتالین، تیوریدازین، تیوتیکسن، توپیرامات، ترامادول، ترازودون، تریازولام، تریکلوفوس، تری فلو پرازین، تری میپرامین، تری پرولیدین، ونلافاکسین، ویلازودون، زایلومتازولین، یوهیمبین، زیکونوتید، زیپراسیدون، زولمیتریپتان
خفیف
آمانتادین، جینسینگ آمریکایی، سلندین، دسموپرسین، دکس لانزوپرازول، اسموپرازول، اتوسوکسیماید، اکالیپتوس، گوارانا، لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول، رابپرازول، sage، yerb mate
هشدار ها لیزدگزآمفتامین
لیزدگزآمفتامین که ماده فرم فعال دارو است، پتانسیل بالایی برای سوء مصرف دارد، لذا باید توجه ویژه ای به امکان دریافت دکستروآمفتامین برای بیماران به جهت استفاده غیر درمانی یا توزیع به دیگران مبذول شود و دارو به میزان کم تجویز شود.
تجویز دکستروآمفتامین برای مدت طولانی ممکن است منجر به وابستگی به موادر مخدر شود و باید از آن پرهیز کرد.
هشدار ها و توصیه ها
-در پرکاری تیروئید، گلوکوم، فشار خون خفیف تا متوسط، تصلب شرایین پیشرفته، CVD علامت دار، حالت های آشفته، سابقه روان پریشی یا سوء مصرف دارو با احتیاط مصرف شود.
-ممکن است در بیمارانی که سابقه قبلی ندارند، علایم سایکوتیک یا شیدایی ایجاد شود یا در بیماران مبتلا به روانپریشی، علایم را تشدید کند. لذا لازم است قبل از تجویز لیزدگزآمفتامین اختلال دو قطبی را ارزیابی کنید.
-استفاده نادرست از دکستروآمفتامین ممکن است باعث مرگ و عوارض جانبی جدی قلبی عروقی شود.
-کنترل فشار خون و نبض، قبل از تجویز مزایا و معایل استفاده از لیزدگزآمفتامین را در بیمارانی که افزایش فشار خون در آن ها می تواند مشکل ساز باشد، در نظر بگیرید.
-مرگ ناگهانی مربوط به درمان با محرک های سیستم اعصاب مرکزی در دوز های توصیه شده در کودکان مبتلا به ناهنجاری های ساختار قلبی یا سایر مشکلات جدی قلبی گزارش شده است، در بزرگسالان مرگ ناگهانی، سکته مغزی و انفارکتوس میوکارد گزارش شده است. در بیماران مبتلا به ناهنجاری های ساختمانی قلبی شناخته شده، کاردیومیوپاتی، آریتمی جدی قلبی یا بیماری عروق کرونر تجویز نشود.
-بیمارانی که علایمی مانند درد قفسه سینه، سنکوپ غیر قابل توضیح یا سایر علایم حاکی از بیماری قلبی در طی درمان با لیزدگزآمفتامین، باید فورا تحت ارزیابی قلبی قرار بگیرند.
-در استفاده از دارو های محرک روانپزشکی برای درمان بیماران ADHD مبتلا به اختلال دوقطبی، به دلیل نگرانی در مورد احتمال ایجاد دوره شیدایی در چنین بیمارانی باید دقت خاصی صورت گیرد و قبل از شروع عوامل خطر ابتلا به دوره شیدایی بررسی شوند.
-رفتار پرخاشگرانه یا خصومت اغلب در کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD مشاهده می شود و ب تر شدن این رفتار باید به دقت زیر نظر قرار بگیرد.
-نظارت بر رشد کودکان 7-10 سال در طول درمان با محرک های سیستم اعصاب مرکزی ضروری است. ممکن است در بیمارینی که طبق انتظار رشد نمی کنند یا وزن نمی گیرند نیاز به قطع دارو باشد.
-ممکن است محرک ها آستانه تشنج را در بیمارانی ک سابقه تشنج یا ناهنجاری ای قبلی ECG در غیاب تشنج داشته اند، کاهش دهد، در صورت وجود تشنج درمان باید قطع شود.
-در بیمارانی که از سایر دارو های سمپاتومیمتیک استفاده می کنند مصرف لیزدگرآمفتامین و به صورت کلی آمفتامین ها ممکن است تیک حرکتی و آوایی و سندرم تورت را تشدید کند. لذا لازم است قبل از تجویز کودکان و خانواده آن ها از نظر بالینی برای تیک و سندرم تورت ارزیابی شوند.
-گاهی اوقات تجویز دارو را قطع کنید تا مطمئن شوید که آیا عود علایم رفتاری برای نیاز به ادامه درمان کافی است یا خیر
-واسکولوپاتی محیطی مانند پدیده رینود
-مشکلات مربوط به تاری دید گزارش شده است.
-استفاده از محرک های روانپزشکی ممکن است اشتها را، به ویژه در کودکان سرکوب کند که می تواند منجر به کاهش وزن و کاهش سرعت رشد شود.
-موارد نادر نعوظ طولانی و گاهی دردناک (پریاپیسم)، که گاهی نیاز به مداخلات جراحی دارد، با محصولات متیل فنیدیت گزارش شده است. این عارصه معمولا در شروع درمان گزارش نمی شود اما اغلب بعد از افزایش دوز صورت می گیرد و در صورت بروز لازم است فرد فورا به مراقبت های پزشکی مراجعه کند.
