اطلاعات تخصصی
موارد مصرف لامیوودین
لامیوودین، معمولا همراه با سایر داروهای ضد رتروویروس ، برای درمان عفونت ناشی از ویروس HIV مصرف می شود. این دارو در درمان هپاتیتB مزمن نیز مصرف می گردد.
مکانیسم اثر لامیوودین
-آنالوگ سیتوزین
– مهار رونویسی معکوس HIV (از طریق بلوک فعالیت آنزیم DNA پلیمراز وابسته به DNA و RNA توسط متابولیت تری فسفریله لامیوودین)
– خاتمه زنجیره DNA ویروس هپاتیت بی (از طریق جای گیری متابولیت مونوفسفریله لامیوودین در زنجیره DNA ویروس توسط پلیمراز ویروسی)
مناسب برای ترکیب با زیدوودین (موتاسیون کدون ناشی از زیدوودین، منجر به حساسیت ویروس به لامیوودین می شود.)
فارماکوکینتیک لامیوودین
جذب: سریع
فراهمی زیستی: کامل
کودکان محلول خوراکی 26±66% (40% کمتر از قرص)
نوجوانان و بزرگسالان محلول خوراکی 13±87%، قرص 16±86%
پیک پلاسمایی:
کودکان (6 ماه تا 17سال) 4-0.5 ساعت
نوجوانان (17-13 سال) 1-0.5 ساعت
بزرگسالان با غذا 3.2 ساعت، ناشتا 0.9 ساعت
اتصال به پروتئین: کمتر از 36%
متابولیسم: جزئی (5.6%)
نیمه عمر:
داخل سلولی 15-10 ساعت
کودکان (4 ماه تا 14 سال) 0.6±2 ساعت
بزرگسالان 7-5 ساعت
دفع: ادرار (عمدتا به صورت داروی تغییرنیافته)
عوارض جانبی لامیوودین
عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سر درد، خستگی، کسالت، خواب رفتگی اندام، نوروپاتی محیطی، نوروپاتی، بی خوابی، اختلالات خواب
پوستی: راش پوستی
گوارشی: تهوع، اسهال، پانکراتیت (شیوع بیشتر در کودکان)، التهاب گلو، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، بزرگ شدن کبد
عفونی: عفونت (شامل گوش، بینی و گلو)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد عضلات و استخوان ها
تنفسی: علایم مربوط به بینی، سرفه
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، لرز، افسردگی
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش آمیلاز
گوارشی: افزایش لیپاز سرمی، بی اشتهایی، کاهش اشتها، درد شکمی، کرامپ شکمی، التهاب دهان، سوء هاضمه
هماتولوژی و انکولوژی: لنفادنوپاتی، بزرگ شدن طحال، ترومبوسیتوپنی، کاهش هموگلوبین
کبدی: افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز
عصبی، عضلانی و اسکلتی: افزایش کراتین فسفوکیناز، درد عضلانی، درد مفاصل
گوشی: بیماری گوشی
تنفسی: صداهای تنفسی غیر طبیعی، خس خس
تداخلات دارویی لامیوودین
*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای MATE1
-سوبسترای MATE2-K
-سوبسترای OCT1
-سوبسترای OCT2
– تشدید اثرات مهار کننده های فسفریلاسیون داخل سلولی
-احتمالاً جذب دارو با مصرف ارلیستات تغییر می‌کند
-فراهمی زیستی با مصرف سوربیتول کاهش می‌یابد
• از مصرف همزمان فراورده های سوربیتول با محلول خوراکی لامیودین خودداری شود. ممکن است فراهمی زیستی با مصرف سوربیتول کاهش یابد.
تداخلات رده X (پرهیز):
کلادریبین، امتریسیتابین
کاهش اثرات داروها توسط لامیوودین:
کلادریبین
کاهش اثرات لامیوودین توسط داروها:
ارلیستات، سوربیتول
افزایش اثرات داروها توسط لامیوودین:
کابوزوتینیب، امتریسیتابین
افزایش اثرات لامیوودین توسط داروها:
تری‌متوپریم
تداخل با غذا:
مصرف دارو همراه با غذا سرعت جذب و غلظت ماکسیمم دارو را کاهش می‌دهد اما بر AUC اثری ندارد.
راهکار: بدون ملاحظات غذایی مصرف شود.
هشدار ها لامیوودین
توصیه شرکت سازنده:
1- سایر بیماران از لحاظ عملکرد کبدی، علایم لاکتیک اسیدوز و پانکراتیت پایش شوند.
2- نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به HIV، پیش از شروع درمان از لحاظ عفونت همزمان هپاتیت بی پایش شوند. میزان لود ویروس، شمار CD4 و سندرم التهابی بازسازی ایمنی ارزیابی گردد. سطح کراتینین و عملکرد کبدی بیمار در ابتدای درمان، 8-2 هفته پس از شروع یا تغییر درمان و سپس هر 6-3 ماه پایش شود (در صورت عفونت همزمان هپاتیت بی، عملکرد کبدی تا چند ماه پس از قطع درمان به دقت ارزیابی گردد).
3- کودکان مبتلا به HIV، پیش از شروع درمان از لحاظ عفونت همزمان هپاتیت بی پایش شوند. سطح کراتینین در ابتدای درمان و سپس هر 6-3 ماه پایش شود. عملکرد کبدی در ابتدای درمان و سپس هر 4-3 ماه ارزیابی گردد (در صورت عفونت همزمان هپاتیت بی، عملکرد کبدی تا چند ماه پس از قطع درمان به دقت پایش شود).
4- بیماران مبتلا به هپاتیت بی، پیش از شروع درمان از لحاظ عفونت همزمان HIV پایش شوند. سطح کراتینین در ابتدای درمان پایش شود. عملکرد کبدی بیمار به صورت بالینی و آزمایشگاهی به منظور ارزیابی عود یا تشدید هپاتیت بی، تا چند ماه پس از قطع درمان به دقت ارزیابی گردد.
توصیه های عمومی:
1- عملکرد کبدی بیمار هر 3 ماه ارزیابی گردد.
2- در هپاتیت بی مزمن، سطح HBV DNA تا زمانی که به سطح غیرقابل اندازه گیری برسد، هر 3 ماه و پس از آن هر 6-3 ماه پایش شود.
3- در بیماران HBeAg مثبت، سطح HBeAg و anti-HBe به منظور بررسی سروکانورژن ارزیابی شود.
4- سطح آلانین آمینوترانسفراز، لاکتیک اسیدوز (در صورت نیاز بالینی) و آمیلاز (در صورت بروز علایم پانکراتیت)، پایش گردد.
5- بیمار از لحاظ علایم لاکتیک اسیدوز (ضربان غیرطبیعی قلب، کرامپ عضلانی، درد شکمی)، بزرگ شدن کبد (درد سمت راست شکم، یرقان، تب) و پانکراتیت در اطفال (درد شدید شکمی، کمر درد شدید، استفراغ) پایش شود و به بیمار گوشزد شود که این علائم را به سرعت گزارش کند.
6- داروهای ضد ویروس احتمال ایجاد کارسینومای سلول های کبدی را کاهش نمی دهند، در نتیجه توصیه می شود که بیماران پر ریسک از این نظر پایش شوند.
7- پس از قطع درمان، بیمار از لحاظ عود عفونت ویروسی، افزایش سطح آلانین آمینوترانسفراز، سروریورژن و زوال عملکرد بالینی، هر 3 ماه به مدت 1 سال پایش شود.
8- در صورت مصرف چند داروی مختلف، نحوه زمان بندی مصرف داروها به بیمار آموزش داده شود و ضرورت مصرف منظم دارو و تکمیل دوره درمان به بیمار گوشزد شود.
توصیه های دارویی لامیوودین
1- از مصرف همزمان سایر دارو ها با این دارو بدون دستور پزشک باید خوداری کرد .
2- دوره درمان با این دارو باید کامل شود.
