فنازوپریدین Phenazopyridine

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف فنازوپریدین

فنازوپیریدین یک داروی قدیمی تسکین دهنده‌ی دردهای مرتبط با مجاری ادراری می‌باشد.
این دارو در افراد با علائمی از جمله تکرر،درد،‌احساس اضطرار در دفع ادرار، سوزش و احساس ناراحتی در زمان دفع ادرار ناشی از التهاب مخاط مجاری ادراری که ممکن است در اثر عفونت، ضربه، جراحی، اندوسکوپی یا گذاشتن سوند یا کاتتر و..به وجود‌آمده‌باشد، تجویز می‌گردد.
فنازوپیریدین همچنین در کودکان بالای ۶سال قابل تجویز است و دوز مصرف آن با توجه به وزن کودک محاسبه می‌گردد.
این دارو به صورت قرص‌های خوراکی ۱۰۰میلی‌گرمی در بازار دارویی عرضه می‌شود.

مکانیسم اثر فنازوپریدین

مکانیسم دقیق این دارو نامشخص است . فنازوپیریدین یک رنگ آزو می‌باشد و احتمالاً با تولید عوامل ضددرد‌ و بی‌حس‌کننده‌ به صورت موضعی در مخاط مجاری ادراری، اثرات تسکینی خود را بر روی علائم درد، سوزش و تکرر اعمال می‌نماید.

فارماکوکینتیک فنازوپریدین

متابولیسم: کبدی از طریق CYP450 و سایر بافت‌ها (نامشخص)
نکته: یکی از متابولیت‌های فعال این دارو، استامینوفن می‌باشد.
دفع: ادرار(65درصد، بدون تغییر)
نیمه‌عمر: نامشخص
پیک اثر: ۵تا۶ساعت پس از مصرف
مدت اثر: ۶تا۸ساعت

منع مصرف فنازوپریدین

-سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه
-شیردهی
-گلومرونفریت
-هپاتیت شدید
-افراد با اوره‌ی بالا(اورمی)
-پیلونفریت در زمان بارداری
-افراد با CrCl <50

عوارض جانبی فنازوپریدین

*عوارض شایع :
-مشکلات گوارشی، کرامپ شکمی، سردرد، سرگیجه، راش پوستی، خارش، تغییر رنگ مایعات بدن به رنگ آجری، رنگی شدن لنزهای تماسی

عوارض جدی:
-واکنش‌های حساسیتی، واکنش‌های آنافیلاکتوئید، مت‌هموگلوبینمی، آنمی همولیتیک، نارسایی کلیوی حاد، هپاتیت

تداخلات دارویی فنازوپریدین

منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه):
تداخل معناداری گزارش نشده‌است

افزایش اثرداروها توسط فنازوپیریدین:
بی‌حس‌کننده‌های موضعی، پریلوکائین، سدیم‌نیتریت

داروهایی که سطح خونی فنازوپیریدین را بالا می برند:
داپسون(موضعی)، نیتریک اکساید

کاهش اثرات داروها توسط فنازوپیریدین:

تداخل معناداری گزارش نشده‌است

داروهایی که سطح فنازوپیریدین را کاهش می دهند:

تداخل معناداری گزارش نشده‌است

تداخل با تست‌های آزمایشگاهی:
فنازوپیریدین می‌تواند با معرف‌های گلوکز اکسیداز و تست کتون ادرار(Acetest, Ketostix )تداخل ایجاد نماید.

تداخل با غذا:
فنازوپیریدن جهت کاهش عوارض گوارشی بهتر است همراه یا بعد از غذا تجویز گردد.

هشدار ها فنازوپریدین

موارد احتیاط:
1.اين دارو در بيماران مبتلا به نقص G6PD یا فاویسم بايد با احتياط فراوان مصرف شود.
2.در صورت مصرف همزمان فنازوپيريدين با يك داروي ضد باكتري در درمان عفونت مجاري ادراري، طول درمان با فنازوپيريدين نبايد بيش از دو روز باشد.
3. در بیماران با نقص کلیوی با احتیاط مصرف شود
4.-در افراد مسن به دلیل کاهش کلیرانس کراتینین و عملکرد کلیوی

هشدارها:
-در صورت تغییر رنگ صلبیه‌ی چشم و پوست به رنگ زرد که می تواند ناشی از سمیت کبدی به وجود آمده باشد، لازم است فنازوپیریدین قطع گردد.
-در صورتی که پزشک همزمان با این دارو، داروی آنتی‌بیوتیک جهت درمان بیماری تجویز کرده‌باشد، مدت مصرف مجاز فنازوپیریدین ۲روز می‌باشد.
-این دارو عفونت ادراری را درمان نمی‌کند و فقط جهت تسکین علائم ناخوشایند ناشی از بیماری تجویز می‌شود.
-در صورت استفاده از این دارو بدون تجویز پزشک‌، در صورتی که پس از دو روز علائم بهتر یا رفع نگردید، از ادامه‌ی مصرف آن خودداری نموده و به پزشک مراجعه شود.

توصیه های دارویی فنازوپریدین

-به بیمار توصیه شود دارو را دقیقاً طبق دستور تجویز نماید و در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف، به محض یادآوری قرص را مصرف کند. در صورتی که تا نوبت بعدی مصرف کمتر از یک‌ساعت زمان مانده باشد، از مصرف دوز فراموش شده خوددرای نماید و نوبت‌های بعد را طبق روال سابق مصرف نماید.

-مصرف این دارو موجب تغییر رنگ مایعات بدن(عرق، اشک و ادرار) به رنگ آجری می‌گردد و ممکن است موجب رنگی شدن لباس و ملحفه گردد.

-در صورت بروز راش پوستی، تغییر رنگ پوست یا خشکی پوست غیر طبیعی لازم است با پزشک مشورت شود.

-در صورت مصرف طولانی مدت، بررسی عملکرد کلیوی و کبدی به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.(اگرچه توصیه می شوداین دارو به مدت محدود و کوتاه مصرف گردد.)

-در کسانی که لنزهای چشمی استفاده می‌کنند، مصرف پرفنازین می‌تواند موجب رنگی یا لک شدن لنز شود.

-از مصرف فنازوپیریدین در دوران شیردهی خودداری گردد.احتمال ترشح دارو به شیر وجود دارد.

-مصرف این دارو در صورت پیلونفریت در دوران بارداری ممنوع است. به جز این مورد، امکان مصرف در دوران بارداری وجود دارد و احتمال آسیب به جنین براساس مطالعات انسانی کم برآورد شده‌است.(فنازوپیریدین از جفت عبور می‌کند و امکان حضور آن در مایع آمنیوتیک وجود دارد.)

-بهتر است کراتینین سرم بیمار در ابتدای درمان اندازه‌گیری شود.

-در افراد با CrCl نباید از این دارو استفاده شود.

افراد با آسیب کلیوی حاد، آنمی‌همولیتیک و مت‌هموگوبینمی باید به عنوان افراد با کاهش عملکرد کلیوی درنظر گرفته شوند.

-در افرادی که‌تحت دیالیز قرار می‌گیرند از مصرف این دارو خودداری شود.

-به صورت عمومی، مصرف فنازوپیریدین در درمان عفونت‌های ادراری اطفال توصیه نمی‌شود با این حال در کودکان ۶تا۱۲سال با حداکثر دوز ۲۰۰میلی‌گرم در هر نوبت قابل تجویز می‌باشد. دوز مصرفی در این رده‌ی سنی بر اساس وزن کودک محاسبه می‌شود.(۴میلیگرم/کیلوگرم/در هر نوبت)

-جهت کاهش عوارض گوارشی، قرص پرفنازین همراه با یک‌لیوان کامل آب همزمان یا پس از غذا مصرف گردد.

-قند بیماران دیابتی (خصوصاً بیماران بستری)در مدت مصرف این دارو با آزمایش خون پیگیری شود.(فنازوپیریدین می تواند با معرف‌های آزمایش های ادراری تداخل ایجاد نماید)