ورم موقعی اتفاق می‌افتد که مایع درون بافتها تجمع پیدا کند. عوامل متعددی می‌توانند موجب آن شوند از جمله تغییر دما و مشکلات سلامتی. اگر ورم دست به علت مشکلی در سلامتی باشد درمان آن باید ورم را از بین ببرد.
وجود ورم دست عمدتا ناخوشایند و رنج آور است. هیچ کس نمی‌خواهد احساس کند جای انگشترها چنان تنگ شده که جریان خون را قطع کرده‌اند. ورم که به عنوان ادم هم شناخته می‌شود، در هر جایی از بدن ممکن است اتفاق بیفتد اما عمدتا در دست، بازو، پا، زانو و ساق پا بوجود می‌آید.
علت ورم دست به هنگام صبح
ورم دست به هنگام صبح، قابل مشاهده‌تر است. به حالت خوابیده بودن در تمامی شب می‌تواند موجب تجمع مایعات در بافتها شود که منجر به ورم می‌شود. کشش بازوها و دستها به هنگام روز می‌تواند به گردش مایعات کمک کند. اینجا بعضی از تمرینات ساده‌ای که می‌توانید انجام دهید آورده شده است:
- کشش هر دو بازو بالای سر، به سمت سقف و نگه داشتن آنها به مدت چند ثانیه
- کشش دستها به سمت جلوی بدن و چرخاندان آنها همراه با مچ دست
- به آرامی انگشتها را مشت کنید و سپس آزاد کنید این کار را ۵ بار یا تا حدی که راحت هستید انجام دهید
علت ورم دستها پس از ورزش
ورزش کردن جریان خون را به قلب، ریه‌ها و عضلات افزایش می‌دهد. این کار می‌تواند جریان خون به سمت دستها را نیز کاهش دهد تا آنها را خنکتر کند. گاهی اوقات رگهای خونی دستها با این باز شدن مقابله می‌کنند که می‌تواند دستها را متورم سازد. به علاوه ورزش کردن موجب می‌شود عضلات‌تان گرما تولید کند.
در پاسخ به این مورد، بدن خون را به نزدیکترین سطوح خود می‌فرستد تا مقداری از گرما را بیرون براند. این فرایند باعث عرق کردن می‌شود اما همچنین ممکن است موجب ورم دستها شود.
در اکثر موارد، دستها به هنگام ورزش کردن هیچ نگرانی ایجاد نمی‌کنند. با این وجود اگر یک ورزشکار استقامتی باشید ممکن است نشانه‌ای از هیپوناترمی باشد.
در این حالت مقدار سدیم در بدن پایین است. اگر هیپوناترمی داشته باشید، احتمالا دچار تهوع و سرگیجه نیز خواهید شد. در اینجا چند کار می‌توانید انجام دهید تا ورم دستها را موقع ورزش کاهش دهید:
- قبل از ورزش کلیه جواهرات را خارج کنید
- موقع ورزش کردن چرخش بازو را انجام دهید
- موقع ورزش کردن مرتبا انگشتانتان را باز کنید و مشت کنید
- دستها را پس از ورزش بالا نگه دارید
ورم دست در دوره بارداری
بسیاری از زنان باردار دچار مقداری ورم دست و ورم در پا می‌شوند. پوشیدن لباسهای گشاد، داشتن فعالیت و بالا بردن پاها می‌تواند کمک کند. اصطلاح پزشکی برای حالت جدیتر ورم «ادم» است.
اگر پوست‌تان دچار فرورفتگی شده یا اگر تورم باعث احساس ناراحتی می‌شود از پزشکتان درخواست کمک کنید. تورم در صورت یا اطراف چشم یکی دیگر از علائم اِدم است.
ورم دست ها به علت آرتریت پسوریاتیک
آرتریت پسوریاتیک یک نوع آرتروز است که بر افرادی که پسوریازیس دارند، اثر می‌گذارد. پسوریازیس یک بیماری پوستی است که بوسیله تکه‌های قرمز روی پوست مشخص می‌شود.
اکثر افراد ابتدا پسوریازیسشان تشخیص داده می‌شود اما ممکن است علائم آرتریت قبل از ظهور علائم پوستی شروع بشوند. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند بر هر بخشی از بدن اثر بگذارد. همچنین بر انگشتان، پا و کمر هم اثر دارد. به خصوص انگشتان به میزان زیادی متورم و حالت سوسیس مانند می‌شوند. همچنین ممکن است قبل از علائم درد مفصل متوجه ورم انگشتان شوید.
سایر علائم آرتریت پسوریاتیک عبارتند از:
- مفاصلی که دردناک و متورم هستند
- مفاصلی که موقع لمس گرم هستند
- درد در پشت پاشنه پا یا کف دست
- درد کمر
هیچ درمانی برای آتریت پسوریاتیک وجود ندارد. درمان بر کنترل درد و التهاب تمرکز دارد که معمولا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استروئیدهای تزریقی است.
ورم دست در آب و هوای گرم
ورم دست در آب و هوای گرم شایعتر است. به دلیل اینکه رگها خون بیشتری را به پوست می‌فرستند تا بدن را خنک کنند. وقتی رگها گشاد می‌شوند، بعضی از مایعات آنها می‌توانند داخل بافتهای دست حرکت کنند.
گذاشتن دستها و مچ دست زیر آب سرد ورم را کاهش می‌دهد. گزینه دیگر پر کردن یک تشت با آب سرد و غوطه ور کردن دستها در آب سرد است تا موقعی که ورم آنها از بین برود. از پوشیدن لباسهای تنگ که می‌توانند موجب ناراحتی به همراه ورم شوند، اجتناب کنید. پوشیدن ساعت یا جواهرات روی مچ می‌تواند گردش خون را نیز کاهش دهد. حواستان باشد که این وسایل به اندازه‌ای گشاد باشند که مایعات بتوانند به طور داخل دستها جریان پیدا کنند. علائم دیگر قرار گرفتن در معرض گرما عبارتند از:
- قرمزی پوست
- افزایش دمای بدن
- سرگیجه یا غش کردن
- گیجی
چند روز طول می‌کشد تا بدنتان به آب و هوای گرم عادت کند. وقتی که این اتفاق بیفتد باید ورم دست هم از بین برود. شما می‌تونید از پنکه یا خشک کننده هوا هم استفاده کنید.
ورم دست به علت مصرف زیاد نمک
بدن شما تعادل ظریف نمک و آب را حفظ می‌کند که نمک زیاد باعث مختل شدن آن می‌شود. کلیه‌ها در تمام طول روز خون را تصفیه می‌کنند، سموم را بیرون می‌رانند و مایعات ناخواسته را به مثانه می‌فرستند.
خوردن زیاد نمک کار کلیه‌های شما را برای از بین بردن مایعات ناخواسته بیشتر می‌کند. این باعث می‌شود مایعات در بدن زیاد شده و ممکن است که در نقاط خاصی تجمع پیدا کنند از جمله دستها.
وقتی مایعات جمع می‌شوند قلب شما بیشتر کار می‌کند تا خون را به گردش درآورد که فشار خون را افزایش می‌دهد. فشار خون بالا فشار اضافی بر کلیه‌ها وارد می‌آورد و از تصفیه کردن مایعات توسط آنها جلوگیری می‌کند. یک رژیم کم سدیم می‌تواند به بازگردانی تعادل مناسب، کمک کند.
ورم دست به علت لنفودم
لنفودم بوسیله تجمع مایعات ایجاد می‌شود. این شرایط در میان افرادی که گره‌های لنفاوی آنها به هنگام درمان سرطان برداشته شده یا آسیب دیده بیشتر است.
اگر شما نیز جزو افرادی هستید که به هنگام درمان سرطان سینه، گره‌های لنفاوی زیر بغلتان را برداشته‌اید، به میزان بیشتری در معرض خطر لنفودم در دستها، چند ماه یا چند سال پس از درمان هستید. این حالت را لنفودم ثانویه گویند. همچنین ممکن است کسی با لنفودم اولیه متولد شود که در اینصورت ورم پا بیشتر از ورم دستها بوجود می‌آید. علائم دیگر لنفودم عبارتند از:
- ورم و درد در بازو یا دست
- احساس سنگینی در بازو
- بی حسی در بازو یا دست
- پوست سفت و محکم احساس می‌شود یا روی بازو سفت است
- جواهرات ظاهرا جایشان تنگ می‌شود
- کاهش قابلیت انعطاف پذیری یا حرکت روی بازو یا مچ
اگر چه هیچ درمانی برای لنفودم وجود ندارد اما ماساژ تخلیه لنف می‌تواند به کاهش ورم و پیش از تجمع مایعات کمک کند.
پره اکلامپسی
پره اکلامپسی وضعیتی است که در آن فشار خون بالا می‌رود و موجب اختلال عملکرد اندامی دیگر می‌شود. این وضعیت پس از هفته بیستم حاملگی بیشتر است اما گاهی اوقات در اوایل بارداری یا حتی پس از زایمان هم رخ می‌دهد. این یک وضعیت جدی ست که حتی می‌تواند کشنده باشد.
مقدار مشخصی از ورم در دوره بارداری طبیعی ست بخصوص ورم دست و پا. البته افزایش ناگهانی فشار خون به علت پره اکلامپسی می‌تواند موجب احتباس مایعات و افزایش وزن سریع شود. اگر باردار هستید یا هر یک از علائم زیر را همراه با ورم دست دارید، فورا با پزشکتان تماس بگیرید.
- درد شکمی
- سردردهای شدید
- لکه بینی
- تغییر در رفلکسها
- کاهش ادرار یا کلا ادرار نباشد
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ زیاد
ورم دست به هنگام درمان سرطان
بعضی از اشکال سرطان می‌توانند موجب ادم شوند. همچنین داروهای شیمی درمانی می‌توانند موجب ورم شوند. این داروها ممکن است بر پاها، زانوها یا صورت و همچنین دستها اثر بگذارند.
توصیه‌های پزشکی در صورتی که ورم با هر یک از علائم زیر باشد، انجام می‌شود:
- تنگی نفس
- تپش قلب نامنظم
- ادرار کمتر از حد معمول
- ورمی که به سمت بازو یا پا می‌رود
گروه مراقبت از سرطان قادر خواهند بود که به شما توصیه‌هایی کنند و به رفع ورم دست کمک کنند.
بیماری کلیه و ورم دست ها
کلیه مواد زائد و آب اضافی را از بدن خارج می‌کند. اگر کلیه‌ها به خوبی کار نکنند، این کار به آن صورتی که باید انجام شود، اتفاق نمی‌افتد. مایعات و آب در بافتها جمع می‌شود که موجب ورم می‌شود. علائم دیگر مربوط به بیماری کلیه عبارتند از خون در ادرار، کلسترول بالا و فشار خون بالا.
آنژیوادم
آنژیوادم بوسیله واکنش آلرژیکی با چیزی ایجاد می‌شود که در تماس با آن قرار گرفته باشید. به هنگام واکنش آلرژیک، هیستامین و سایر مواد شیمیایی داخل جریان خون آزاد می‌شوند. این می‌تواند موجب ورم ناگهانی زیر پوست شما شود که ممکن است همراه با کهیر یا بدون آن باشد. این حالت بر لبها و چشمهای شما اثر دارد اما می‌تواند در دستها، پاها و گردن هم اثر بگذارد.
آنژیوادم بسیار شبیه به کهیر است اما فقط زیر سطح پوست اتفاق می‌افتد. سایر علائم آن عبارتند از:
- تاولهای بزرگ، ضخیم و سفت
- تورم و قرمزی
- درد یا گرما در مناطق آسیب دیده
- تورم در سلولهای پوششی چشم
آنژیوادم معمولا به خودی خود از بین می‌رود. علائم آن را همچنین می‌توان با داروهای آنتی هیستامین از بین برود.
درمانهای خانگی ورم دست
بعضی از درمانهای ساده خانگی می‌توانند ورم دست را که گاهی اتفاق می‌افتد، رفع کنند. گرم کردن یا خنک کردن دستان متورم می‌تواند بهبود را ایجاد کند. گرما می‌تواند عضلات را آرام کند و به گردش خون کمک کند. دوش آب گرم یا کمپرس گرم روی دستها ممکن است به رفع علائم کمک کند.
سرما نیز می‌تواند ورم را کاهش دهد و هر دردی را بی حس کند. یک یخ پک را در حوله بگذارید و آن را روی دستها استفاده کنید.
مراقبت باشید که چیزی خیلی گرم یا خیلی سرد روی پوست نگذارید. گذاشتن گرما یا سرما بیش از ۲۰ دقیقه طول نکشد و بگذارید قبل از استفاده مجدد از سرما یا گرما، پوست به دمای عادی خودش برگردد.
مصرف نمک را با محدود کردن غذاهای فست فودی، غذاهای کنسروی و بسته بندی شده در طبیعت محدود کنید. این محصولات همگی حاوی میزان بالایی نمک یا سدیم هستند. میوه و سبزیجات تازه بخورید و از سبزیهای معطر و ادویه‌ها به جای نمک برای طعم دهی بیشتر استفاده کنید.
با ورزش کردن، مایعات را برای گردش بهتر، تحریک کنید. سعی کنید به مدت طولانی ننشینید و به طور مرتب مقداری ورزش کنید. بالا بردن دستها یا گرفتن آنها در زیر آب سرد می‌تواند ورم را به سرعت کاهش دهد.
در حالی که نشسته‌اید دستها را روی میز یا دسته‌های صندلی استراحت دهید که به شما کمک کند. اگر دستها مرتب ورم می‌کنند ممکن است ناشی از یک بیماری همانند بیماری کلیه یا آتروز باشد. درمان این بیماریها ممکن است شامل دارو باشد که باید ورم را هم کاهش دهد.
چشم انداز درمان ورم دست
ورم دست معمولا موجب مشکلات سلامتی به مدت طولانی نمی‌شود اما می‌تواند ناخوشایند باشد. همچنین ممکن است نشان دهنده مشکلی در سلامتی باشد. بعضی از درمانهای ساده خانگی می‌توانند ورم دستها را کاهش دهند. اگر این روشها موثر واقع نشوند، با پزشک یا مسئول درمانی خود صحبت کنید که می‌تواند بیماریهای شما را بررسی کند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: medicalnewstoday healthline
