شما مرتبا در حال موم انداختن، تیغ زدن و همه کارهایی هستید که موی زائد بدن را از بین ببرید اما آنها همچون برگهای درخت دوباره رشد می‌کنند. احتمالا از این وضعیت خسته شده‌اید و به دنبال چاره می‌گردید.
موهای زائد بر خلاف آنچه که شما فکر می‌کنید که یک مساله عادی ست، چندان هم عادی نیست و در واقع به سلامتی شما مربوط می‌شود. چندین مشکل در وضعیت سلامتی شما وجود دارد که موجب موی زائد می‌شود. با هم این دلایل را بررسی می‌کنیم.
علت مشهور موی زائد؛ عدم تعادل هورمونی
حدود ۸ درصد زنان مبتلا به هیرسوتیم هستند که رشد مو در الگوی مردانه معمولی است. این به این معنی است که مو در جاهایی که شما نمی‌خواهید، رشد می‌کند مثل صورت، شکم، ران و یا پشت لب.
طبق گزارش مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، حدودا نیمی از موارد بالا به علت بالا بودن سطح هورمون جنسی مردانه یا آندروژنها مانند تستوسترون است. یک مقصر همیشگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک معمولا رشد بیش از حد موهای صورت یا بدن به دلیل داشتن مقدار زیاد آندروژن در بدن ایجاد می‌شود.
فاساک عام محمود متخصص غدد در کالیفرنیا می گوید: پس چگونه از موهای زائد خلاص شوید؟ به طور معمول با درمان که شامل داروهایی است که برای تنظیم عملکرد تخمدانها و کاهش میزان اندروژن های که آنها ترشح می‌کنند، بهبود می‌یابد.
دکتر محمود می‌گوید: خط اول درمان معمولا قرص ضد بارداری است، اگر این قرصها موثر نباشند، داروهای دیگر ضد آندروژنی در دسترس هستند، البته اگر شما در حال آماده شدن برای بارداری هستید و یا در دوران بارداری هستید نباید از این قرصها استفاده کنید، چون می‌توانند موجب نقصهای مادرزادی شوند.
وارد شدن به دوران ناباروری (یائسگی)
حتی اگر هورمونهای شما به طور عادی متعادل باشند، این موضوع همیشگی نخواهد بود. به گفته انجمن آمریکایی تولید مثل (ASRM) وقتی سطوح استروژن در دوران ناباروری کاهش می‌یابد، آندروژنهایی که قبلا اثر گذار نبودند موجب عوارض ناخواسته مانند موهای زائد می‌شوند.
کلارا وارد متخصص زنان و زایمان می‌گوید: بسیاری از زنان در دوران یائسگی تغییراتی را در رشد مو، با ریزش مو و ظهور موهای ناخواسته بدن، به ویژه در ناحیه لب و چانه را تجربه می‌کنند.
رشد مو می‌تواند در حد چند مو و یا به میزان سنگین شبیه ریش باشد و یا می‌تواند نرم و کرکی یا تیره، ضخیم و خشن باشد. جایگزینی استروژن ممکن است برای زنان با موهای صورت در دوران یائسگی کمک کند اما با پزشک خود صحبت کنید که آیا برای شما مناسب است یا خیر.
غده فوق کلیوی شما بیش از حد فعال است
اگر رشد ناگهانی موهای اضافی را تجربه می‌کنید، به پزشک خود (یک متخصص غدد و متخصص پوست) مراجعه کنید تا ببینید آیا اختلال عملکرد غده فوق کلیه دارید یا خیر.
در سندرم کوشینگ، محصول اصلی غده آدرنال یعنی کورتیزول افزایش می‌یابد اما همراه با آن اندروژن‌های اضافی نیز آزاد می شود.
در هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، کمبود یکی از آنزیم‌هایی که کورتیزول تولید می‌کند، وجود دارد. در نتیجه کورتیزول نمی‌تواند تولید شود و و پیش ماده‌ها در عوض کورتیزول به تولید آندروژن می‌پردازند و این منجر به رشد بیش از حد مو می‌شود.
تومورهای آدرنال که معمولا غیر سرطانی هستند، همچنین ممکن است به اندروژن بیش از حد منجر شوند. تنظیم این شرایط از طریق دارو یا جراحی (در مورد تومور) باید سطح هورمون را بهبود بخشد و باعث کاهش رشد مو شود.
اضافه وزن و موی زائد
یکی دیگر از عوامل تستوسترون بالا که منجر به رشد موی زائد می‌شود، اضافه وزن است. دکتر وارد توضیح می‌دهد: چاقی باعث تغییر ساختار بدن و تولید هورمون‌ها می‌شود.
وقتی سطح انسولین در بدن بالا است، تولید هورمونهای مردانه را تحریک می‌کند. چاقی نیز با PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک) و دیابت مرتبط است که این وضعیت نیز بر سطح انسولین تاثیر می‌گذارد. اما خبر خوب این است که تغییرات شیوه زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا به مسیر بازگشت برسید.
کاهش وزن می‌تواند باعث کاهش میزان هورمونهای مردانه شود که در نتیجه باعث کاهش رشد مو و بهبود کنترل قند و باروری شود. برای کاهش اثرات هیرسوتیم، دانشگاه مریلند پیشنهاد رژیم غذایی کم شکر و چربی ترانس تصفیه شده و غنی از غذاهای آنتی اکسیدان مانند میوه‌ها و سبزیجات، گوشت بدون چربی و روغن‌های سالم است.
علت موهای زائد بدن؛ فولیکول‌های موی حساس
اگر پزشک شما نامنظمی هورمون و مشکلات آدرنال را رد کند، ممکن است شما فولیکول‌های موی حساس داشته باشید.
سندی تسائو متخصص پوست در بوستون می‌گوید: گیرنده‌های آندروژن در فولیکول‌های موی می‌تواند نسبت به هر آندروژن طبیعی که در گردش خون باشد، فوق العاده حساسیت نشان دهد. بنابراین حتی اگر میزان تستوسترون شما طبیعی باشد، فولیکول‌های موی شما به آن پاسخ می‌دهند.
در این حالت از بین بردن موهای زائد بدن به معنی از بین رفتن آن از طریق ابزار موقت مانند اصلاح یا اپیلاسیون باشد یا حتی شما می‌توانید روش‌های دائمی مانند حذف موهای زائد یا الکترولیز را امتحان کنید.
دکتر تسائو می‌گوید الکترولیز فولیکول‌های مو را به صورت تک تک هدف قرار می‌دهد، بنابراین می‌تواند بسیار خسته کننده باشد؛ لیزر از بین برنده موی زائد بر روی موهای بلوند یا خاکستری اثر نمی‌کند (و رنگ کردن و تیره کردن آن نیز موثر نخواهد بود زیرا هدف، فولیکول مو در زیر پوست است). با یک متخصص پوست مشورت کنید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.
بارداری و موهای زائد بدن
بارداری همانند سایر تغییرات هورمونی در زندگی زنان می‌تواند باعث ایجاد موهای زائد شود.
دکتر وارد می‌گوید: در دوران بارداری، هورمونهای اضافی باعث می‌شوند که موهای بدن ضخیم‌تر، سریع‌تر و تیره‌تر شوند. این نه تنها روی پوست سر بلکه روی جاهای دیگر بدن که در حالت عادی با موهای ظریف پوشانده شده‌اند، موهای زائد و ضخیم رشد می کند.
شکم یک محل معمول است و همچنین صورت، سینه و ران. اگر چه زنان قدیمی می‌گفتند که پر مو شدن شکم در دوران بارداری نشانه پسر بودن جنین است، اما در واقع هورمون‌ها واقعا هیچ ارتباطی با جنس نوزاد ندارند- این فقط یکی از علائم عجیب و غریب بارداری است که هیچ کس به شما نمی‌گوید.
انجمن بارداری آمریکا می‌گوید که بسیاری از روش‌های حذف موی زائد برای دوران بارداری تایید نشده‌اند، بنابراین اصلاح بهترین گزینه است. یا اینکه صبر کنید تا نوزاد متولد شود، زیرا بعد از بارداری موهای شما به حالت طبیعی باز می‌گردند.
شاید مشکل موهای زائد از داروها باشد
اگر استروئیدها را مصرف می‌کنید، مانند پردنیزول یا دانازول که درمان اندومتریوز است، ممکن است برای بعضی از افراد باعث عوارض جانبی مانند مقداری مو شود. دکتر مازن عبدالله می‌گوید: این داروها از آندروژن حاصل می‌شوند.
داروهای دیگر مانند روگین (منوکسیدیل) که برای متوقف کردن یا کند شدن ریزش مو مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است باعث رشد مو در مناطق ناخواسته بدن شود.
دکتر تسائو می‌گوید: سیکلوسپورین دارویی مورد استفاده برای اختلالات ایمنی و بعضی از داروهای ضد تشنج نیز می‌تواند باعث ایجاد بیش از حد مو شود.
هنگامی که شما مصرف این داروها را متوقف می‌کنید، رشد مو نیز متوقف خواهد شد، اما اگر هنوز در حال استفاده از این داروها هستید، باید از روش‌های دیگری برای برداشتن آنها استفاده کنید.
موی زائد می تواند نشانه مشکلات تیروئید باشد
مشکلات تیروئید معمولا با ریزش مو همراه است اما دکتر عبدالله می‌گوید که می‌تواند به مسیر دیگری نیز منتهی شود.
بیماری تیروئید می‌تواند باعث رشد بیش از حد مو شود، اما معمولا با الگوی مردانه وابسته به آندروژن اضافی متناسب نیست. به عبارت دیگر، زنان ممکن است موهای ضخیم‌تر درقسمت‌هایی داشته باشند که برای مردان یا زنان عادی نیستند. اما دکتر عبدالله می‌گوید که اختلال عملکرد تیروئید گاهی اوقات می‌تواند باسایر مسائل هورمونی مانند افزایش سطح هورمون پرولاکتین همخوانی نداشته باشد.
دکتر شما همه چیز را کامل بررسی خواهد کرد تا ببیند کجا موجب این مشکل شده است و هنگامی که درمان می‌شوند، مو باید رشدش متوقف شود.
موهای زائد بدن ممکن است ارثی باشد
متاسفانه برخی از گروه‌های قومی موهایشان نسبت به دیگران بیشتر است. دکتر تسائو می‌گوید: برای افراد مدیترانه‌ای با پوست تیره‌تر، رشد موهای زائد به ویژه در ناحیه‌های فوقانی و فک بالا خیلی عادی است. پس چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
شما نمی‌توانید ژنتیک خود را تغییر دهید، بنابراین باید موهای زائد خود را به طور موقت حذف کنید. با این حال، یک مورد احتیاط برای زنان با پوست تیره‌تر: هدف لیزر حذف موی زائد، ملانین است، بنابراین بوسیله موی تیره جذب خواهد شد، اما همچنین ملانین پوست را نیز هدف قرار خواهد داد. بنابراین موجب از بین رفتن رنگ پوست می‌شود.
برای جلوگیری از عوارض ناخوشایند تکه‌های سفید بر روی صورت یا بدن خود مطمئن شوید که دکتر با تجربه‌ای که در لیزر موی زائد در مورد تمامی اقوام تجربه دارد، را انتخاب کنید.
اصلاح زیاد مو
حتما شنیده‌اید که می‌گویند اگر زیاد تیغ بزنید، موها خشن‌تر و ضخیم‌تر رشد خواهند کرد. خوب دقیقا درست نیست. دکتر تسائو می‌گوید که تراشیدن بر فولیکول‌های پایه تاثیر نمی‌گذارد، زیرا فقط موهای بالای پوست را قطع می‌کند. اما اگر موها را از ریشه درآورید مثل مژه و ابروها می‌تواند ضخیم‌تر شود.
وقتی ما از این روش‌های موقت برای حذف مو استفاده می‌کنیم، موها را نیز تحریک می‌کنیم. شما یک زخم روی مو ایجاد می‌کنید و مو برای پاسخ دادن، ضخیم‌تر می‌شود.
اگر این مشکل را دارید، یک کرم به نام وانیکا (Vaniqa) است که می‌تواند سرعت رشد موها را کند کند، بنابراین فاصله زمانی بین کندن موها می‌تواند طولانی‌تر شود.
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع : ریدرز دایجست
