الکترولیت‌ها به قدرت بدنی شما کمک می‌کنند. هنگامی که سطوح آن خیلی افزایش یابد، علائمی را در بدن از تشنگی ساده تا سردرد و ضربان قلب و حتی تشنج به وجود می‌آورند. برای آشنایی با الکترولیت‌ها و نحوه کارکرد آنها در بدن و اثرات کاهش یا افزایش بیش از اندازه آنها ما را دنبال کنید.
الکترولیت‌ها چه هستند
شما ممکن است در مورد دریافت الکترولیت‌ها از نوشیدنی‌های ورزشی شنیده باشید. خب الکترولیت‌ها در اصل مواد معدنی سدیم، پتاسیم، کلرید، منیزیم، کلسیم، فسفات و بی کربنات هستند که در مایعات بدن حل می‌شوند و باعث ایجاد یونهایی با بار الکتریکی می‌شوند. رابین فروتان متخصص تغذیه و سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی می‌گوید: برخی از این یونها مثبت هستند و برخی منفی. آنها برای بدن ضروری هستند زیرا آنها به اعصاب و عملکرد عضلانی بدن کمک می‌کنند و به همان میزان باعث تعادل مایعات بدن، فشار خون و pH خون می‌شوند.
تعادل مایعات مناسب ضروری است
از دست دادن آب بدن می‌تواند منجر به عدم تعادل شود. اگر الکترولیت‌های شما دچار عدم تعادل شوند ممکن است بسته به اینکه چه الکترولیتی دچار عدم توازن است و یا سطح آنها خیلی بالا یا خیلی پایین است، دچار مشکلات و علائم مختلف شوید. یکی از فراوان‌ترین الکترولیت‌ها در بدن ما سدیم است و نقش آن حیاتی است.به گفته دکتر نویت بال استادیار علو پزشگی شاخه نفرولوژی در دانشگاه ویسکانسین: سدیم مسئول حفظ تعادل مایعات بدن است. وی می‌گوید: ورزش بیش از حد، تب، استفراغ، اسهال و گرمازدگی وضعیت‌هایی هستند که می‌تواند موجب کاهش آب بدن ما شود و سطح سدیم آن را بالا ببرد. علائم هایپرترمیا (افزایش سدیم در خون) شامل تشنگی، آشفتگی، اختلال ذهنی، گیجی و در موارد بسیار شدید تشنج و کما است. هر موقع بدن ما به شدت خشک می‌شود، می‌تواند به دلیل عدم تعادل الکترولیتی باشد. بسیاری از مردم با نوشیدن مقدار کمی آب خوب می‌شوند اما اگر شما در حال ورزش هستید، یک نوشیدنی ورزشی ممکن است مناسبتر باشد.
مصرف بیش از حد آب هم عدم تعادل الکترولیتی را ایجاد می‌کند
همه ما به خوبی می‌دانیم که روزانه باید مقدار زیادی آب بنوشیم اما نوشیدن بیش از حد آن نیز می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد. مصرف بیش از حد آب که به عنوان هیپوناترمیا شناخته می‌شود، زمانی است که سطح سدیم در خون به صورت غیر طبیعی کم شود. هیپوناترمیا شایع نیست، اما اگر شما بیش از حد آب مصرف کنید ممکن است اتفاق بیفتد. به گفته دکتر فوروتان، سایر مشکلاتی که می‌تواند منجر به هیپوناترمیا شود شامل داروهای دیورتیک، ضد افسردگی، نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، نارسایی قلبی، پنومونی، دیابت، کم کاری تیروئید یا اسهال شدید است. سدیم میزان آب در بدن و اطراف سلول را کنترل می‌کند، اما وقتی که بدن بیش از حد هیدراته شود، سدیم در بدن رقیق می‌شود و سلول‌های ما شروع به متورم شدن می‌کنند. علائم هیپوتاترمی از خفیف تا تهدید کننده زندگی هستند و می‌توانند شامل تهوع و استفراغ، سردرد، گیجی، خستگی، خارش، ضعف عضلانی، تشنج و کما شود. دکتر فوروتان گفت: باید این ماده معدنی بیشتر از طریق مواد غذایی همچون زیتون ها، ترشی‌های خانگی و کلم شور تامین شود تا غذاهای فراوری شده صنعتی. سدیم به بدی شهرت دارد چون در واقع اکثر مردم به خصوص مردم آمریکا میزان زیادی سدیم را از طریق غذاهای فراوری شده و فست فودها دریافت می‌کنند اما لازم است بدانید که نباید آن را به طور کامل از رژیم غذایی تان حذف کنید.
خستگی 
یکی از شایعترین علائم عدم تعادل الکترولیت‌ها، خستگی است. کمبود منیزیم می‌تواند مسئول این موضوع باشد. دکتر بال می‌گوید: منیزیم نقش مهمی در بدن از نظر حفظ سطوح آنزیم، حفظ سلامت استخوانها، فعالیت سیستم عصبی، انقباض عضلات اسکلتی و آرام سازی عضلات صاف که به تنفس شما کمک می‌کند. این ماده معدنی همچنین به متابولیسم کلسیم، پتاسیم و سدیم کمک می‌کند. منیزیم در بیش از ۳۰۰ فرایند بدن دخیل است. همچنین یک مقابله کننده بزرگ با خستگی است. میزان توصیه شده روزانه ۴۰۰ میلی‌گرم برای مردان و ۳۰۰ میلی‌گرم برای زنان است. دکتر بال می‌گوید: منیزیم زیاد (هیپرمنیزیم) اغلب ناشی از نارسایی کلیه، کم آبی بدن و استفاده طولانی مدت از مسهل‌های حاوی منیزیم یا آنتی اسیدها است. منیزیم بسیار پایین (هیپومنیزیم) را می‌توان به سوء تغذیه، مصرف بیش از اندازه الکل، مصرف طولانی مدت دیورتیک، اسهال و اختلالات دستگاه گوارش و استفاده از قرص‌های کاهش اسید معده اشاره کرد. فوروتون می‌گوید: می‌توانید جذب منیزیم را با خوردن غذاهایی مانند غلات سبز تیره، آجیل‌ها و تخمه‌ها، غلات کامل، غذاهای دریایی و مرغ افزایش دهید. تمام غذاهای سالمی که باید آنها را مصرف کنید، دارای منیزیم هستند.
کندی یا نامنظمی ضربان قلب
دکتر بال توضیح می‌دهد: پتاسیم ولتاژ الکتریکی بدن ما را که مورد نیاز انقباض عضلانی و مغز و اعصاب است، تسهیل می‌کند. الکترولیت‌ها که اغلب به موزها نسبت داده می‌شوند، در میوه‌های مرکبات، گوجه فرنگی، سیب زمینی شیرین و آووکادو نیز یافت می‌شود. این ماده همچنین کمک می‌کند تا انقباض عضلانی و عملکرد قلب حفظ شود و این ماده معدنی را برای ضربان قلب شما مهم می‌سازد. دکتر بال می‌گوید: هیپوکالمی (پتاسیم پایین) زمانی رخ می‌دهد که بدن ما مایعات را از دست بدهد (از طریق استفراغ و اسهال) و یا در نتیجه مصرف بعضی از داروها همچون دیورتیک‌ها و یا ملین‌ها. موارد خفیف هیپوکالمی بدون علامت است اما هیپوکالمی متوسط تا شدید می‌تواند موجب ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی، سوزن سوزن شدن، بی حسی، تشنگی، ضربان قلب آهسته (برادی کاردی)، و در موارد شدید حمله قلبی شود. دکتر بابل می‌گوید پتاسیم بیش از حد (هیپرکالمی) با بیماری کلیوی مرتبط است اما می‌تواند به علت برخی داروها باشد. داشتن پتاسیم بیش از حد در بدن (هیپرکالمی) با بیماری کلیوی مرتبط است اما می‌تواند به علت برخی داروها باشد. داشتن پتاسیم بیش از حد در سیستم بدن می‌تواند موجب ضعف عضلانی، فلج و حتی موارد تهدید کننده زندگی مثل اختلالات قلبی شود. دکتر بال می‌گوید: برای مواردی که هیپر کالمی تهدید کننده حیات است با دیالیز و داروهای کاهنده پتاسیم درمان می‌شود، اما محدود کردن پتاسیم در رژیم غذایی می‌تواند موارد خفیف را درمان کند.
احساس سوزن سوزن در پاها و انگشتان
ماده معدنی کلسیم را می‌توان در سلول‌ها و جریان خون یافت اما ۹۹ درصد مقدار آن در بدن در استخوانها ذخیره شده است. این الکترولیت ضروری مسئول تشکیل استخوان، انقباض عضلانی، لخته شدن خون، عملکرد بسیاری از آنزیم‌ها و حفظ ریتم طبیعی قلب است. وی توضیح می‌دهد: سطح کلسیم توسط غدد پاراتیروئید ما حفظ می‌شود که هورمون‌هایی تولید می‌کند که سطح کلسیم خون را افزایش و یا کاهش می‌دهند. وقتی که کلسیم بدن بیش از حد باشد (هیپرکالِمی)، اغلب با اختلال غده پاراتیروئید همراه است، اما همچنین می‌تواند به علت داروهایی مانند دیورتیک‌ها و سرطان‌‌های خاص باشد. دکتر بال می‌گوید: کلسیم بیش از حد می‌تواند باعث تشنگی، سنگ کلیه، تکرر ادرار، درد استخوان، ضعف عضلانی، سردردگمی، درد شکمی، افسردگی، خستگی و یبوست شود که اغلب به اصطلاحاتی مانند سنگ در شکم، درد شدید و ناخوشی شکمی اشاره دارد. کمبود کلسیم (هیپوکالِمی) اغلب در نتیجه کمبود ویتامین D برای جذب ضروری کلسیم است. دکتر بال می‌گوید: علائم هیپوکلسیمی می‌تواند از سوزش پاها، انگشتان، زبان و لب‌ها تا شرایط جدی‌تر مانند تشنج و آریتمی قلبی باشد.
خارش بیش از حد و گردش خون ضعیف
سطوح الکترولیت فسفات در خون برای ایجاد ملکول انرژی به نام ATP (آدنوزین تری‌فسفات) که انرژی شیمیایی را ذخیره کرده و به سلول‌ها انتقال می‌دهد، ضروری است. فسفات زیاد به این معنا است که کلیه‌های شما در معرض خطر قرار دارند. این الکترولیت از فسفر می‌شود که در غذاهای غنی از پروتئین همچون لبنیات و گوشت وجود دارند و لازم است به وسیله کلیه متعادل شوند. بنابراین بزرگترین خطر هیپرفسفاتمی (افزایش فسفر) بیماری پیشرفته کلیه است. اما همچنین می‌تواند ناشی از تخریب بافت عضلانی بدن رخ دهد چون همه سلول‌های بدن فسفر را به صورت بلوک ساختمانی در خودشان دارند. علت تخریب چیست؟ دکتر بال به تخریب عضله ناشی از تمرین و یا پیاده روی شدید یا دویدن اشاره کرد که شما آن را به صورت درد شدید عضلانی احساس می‌کنید. وقتی سطوح فسفر خیلی بالا است، ممکن است خارش شدید و کلسیفیکاسیون عروق خونی را تجربه کنید که می‌تواند بر سیستم گردش خون شما اثر بگذارد و باعث سنگ کلیه شود. دکتر بال می‌گوید: هنگامی که سطح فسفر کم می‌شود که ممکن است به علت سوء تغذیه یا الکل باشد، علائم آن شامل عضلات تفسی ضعیف، آریتمی قلبی و حتی مرگ است. وی می‌گوید: گوشت فراوری شده و مواد غذایی کنسروی حاوی فسفات بسیار بالایی هستند زیرا عامل نگهدارنده و طعم دهنده معمول در این غذاهاست.
الکترولیت‌ها را بیش از نوشیدن از خوردن دریافت کنید
ما اغلب الکترولیت‌ها را با نوشیدنی‌های ورزشی مرتبط می‌دانیم اما آنها را با نوشیدنی‌های انرژی‌زایی که اغلب ناسالم هستند، اشتباه نگیرید. اما شما همچنین می‌توانید الکترولیت‌ها را بخورید. خوردن برای تعادل الکترولیت مثل خوردن برای سلامتی و سلامت کلی بدن است و بهترین راه برای جلوگیری از عدم تعادل الکترولیتی است. غذاهای غنی از الکترولیت‌ها سیب زمینی، آووکادو، اسفناج، سیب زمینی شیرین، قارچ، نخود فرنگی و لوبیا از لحاظ ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی هستند. فوروتان می‌گوید: ویتامین‌ها و مواد معدنی عامل همکاری در فرآیند متابولیک هستند، انواع مختلفی از واکنش‌ها در پشت صحنه بدن شما اتفاق می‌افتد همچون انقباض عضلات، سلامت مغز و بهبود عضلات.
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع: ریدرز دایجست
