عارضه پدیکلوزیس (Pediculosis) یک عفونت شپشی در مناطق مو دار بدن است. شپش‌ها حشرات کوچکی هستند که به پوست انسان نیش می‌زنند و خون انسان را برای زنده ماندن و رشد و تکامل می‌مکند. شایع‌ترین قسمت‌های دچار آلودگی به شپش در این عارضه عبارت‌اند از پوست سر یا ناحیه تناسلی (عانه). ابرو، مژه، موی سینه یا زیر مو ممکن است آلوده باشد. این عارضه می‌تواند بر خواب و استراحت افراد مبتلا تأثیر گذاشته و به‌خصوص در کودکان و دانش آموزان مقاطع ابتدایی و راهنمایی (در ایران) تأثیرات منفی بر روی تحصیل داشته باشد. در این مقاله به بررسی عارضه پدیکلوزیس و روش‌های تشخیص و درمان این آلودگی در انسان می‌پردازیم.
شپش چه طور به نظر می‌رسد؟
در زندگی شپش‌ها سه مرحله وجود دارد: نمف (تخم یا رشک)، پوره و فرم بالغ شپش( اعم از شپش سر، شپش تن یا شپش عانه). شپش‌های بالغ نجف (رشک) می‌گذارند و آن‌ها به رشته‌های مو یا الیاف لباس می‌چسبند. نمف (رشک) مانند قطعات کوچکی از شوره سر به نظر می‌رسد که نمی‌توان آن را پاک کرد. نمف ها در ۷ تا ۱۰ روز از تخم خارج می‌شوند. آن‌ها به رنگ روشن و بر روی پوست سر تغذیه می‌کنند. به‌سرعت به فرم بلوغ رشد می‌کنند. در صورت پر شدن با خون، شپش بالغ ممکن است قهوه‌ای مایل به زرد یا خاکستری یا رنگ تیره‌تر باشد.
چگونه شپش‌ها انتشار می‌یابد و افراد را آلوده می‌کنند؟
شپش‌ها از شخصی به شخص دیگر از طریق به اشتراک‌گذاری مواردی مانند کلاه، برس یا هدفون انتشار می‌یابند. شپش پوست می‌تواند به‌سرعت انتشار یابد. عارضه یک مشکل رایج در مدارس و مراکز نگهداری روزانه کودکان و همچنین مراکز و اماکنی با تراکم بالای جمعیت است. یک فرد مبتلابه شپش‌های تناسلی می‌تواند یک شخص دیگر را در طول رابطه جنسی به این عفونت مبتلا کند.
علائم و نشانه‌های عارضه پدیکلوزیس (ابتلای به شپش) چیست؟
• علامت قرمز در محل گزش و خارش پوست
• احساس ترس از چیزی که در موهای شما می‌خزد
• زخم‌های پوستی یا عفونت‌های ناشی از خراشیدگی
• غدد ورم‌کرده در اطراف گردن، سر و یا ناحیه کشاله ران
چگونه عارضه پدیکلوزیس درمان می‌شود؟
شامپوها، کرم‌ها یا لوسیون های پزشکی، شپش را می‌کشند. آن‌ها ممکن است تجویزشده یا بدون نسخه باشند. از راهنمای مراقبت‌های بهداشتی خود برای کمک در انتخاب داروهای شیمایی مناسب بخواهید. داروهای شپش را در کودکان کمتر از ۲ ساله استفاده نکنید. در عوض، از شامپو معمولی استفاده کنید و از پوست و مو و ناخن‌ها را مرتب کنید. هرگز از بنزین، نفت سفید یا سایر محصولات نفتی برای درمان آلودگی به شپش استفاده نکنید.
چگونه می‌توانم علائم آلودگی به شپش (عارضه پدیکلوزیس) خود را مدیریت کنم؟
• موهای خود را برای حذف همه نمف‌ها کوتاه کنید. طب سوزنی ممکن است قادر نباشد که نجف را از بین ببرد یا حذف کند. از ناخن‌های خود و یا یک شانه ریز برای حذف شپش‌های در حال مرگ و شپش‌های مرده که به موهایتان گیرکرده‌اند، استفاده کنید. شانه مخصوص حذف نمف در برخی از بسته‌های درمانی آلودگی به شپش آمده است.
• برای تمیز کردن ناخن‌ها، موهای خود را به‌وسیله‌ی محلول با ½ سرکه سفید و ½ آب خیس کنید. موهای خود را با یک کلاه مخصوص حمام یا حوله به مدت ۳۰ دقیقه بپوشانید. سپس کلاه یا حوله را بشویید و شانه را از پوست خارج کنید. شما همچنین ممکن است از یک ژل استفاده کنید که نجف‌ها و شپش‌ها را از بین می‌برد.
• لباس و ملافه مورداستفاده خود را تمیز کنید. تمام اقلامی را که از ۲ روز قبل از اینکه شما متوجه شوید که شپش دارید استفاده کرده‌اید را پاک‌کنید. مواردی مانند ملافه، لباس و حوله را با استفاده از ماشین لباسشویی بشویید و سپس حداقل ۲۰ دقیقه آن‌ها را با اتو خشک‌کنید. شما همچنین می‌توانید این موارد را به مدت ۲ روز در خارج از منزل بر روی گیره لباس آویزان کنید. یا اگر شما شپش سر دارید، می‌توانید لباس یا اقلام مورداستفاده خود را در یک کیسه پلاستیکی بسته به مدت ۲ هفته قرار دهید. در صورت وجود جوش‌های بدن و یا حشرات، موارد را در یک کیسه پلاستیکی بسته به مدت ۴ هفته نگه‌دارید.
• همه موارد مورد استفاده مربوط به مو را ضدعفونی کنید. شامپوها، برس ها و تمام موهای خود را با ماساژ با استفاده از یک ضدعفونی‌کننده الکلی، یک ضدعفونی‌کننده دیگر و یا شامپو ضد شپش برای حداقل ۱ ساعت خیس کنید. شما همچنین می‌توانید آن‌ها را در آب جوش به مدت حداقل ۱۰ دقیقه قرار دهید.
شامپوهای مورد استفاده برای درمان عارضه پدیکلوزیس عبارت اند از:
الف) شامپو پرمترین ۱%: برای استفاده از این شامپو باید موها مرطوب باشد و بعد از ۱۰ دقیقه آغشته شدن به این شامپو شسته شود. این شامپو تا یک هفته اثر ابقایی دارد.
ب) لوسیون دایمیتیکون ۴%: برای استفاده از این لوسیون موها باید خشک باشد. باید ۸ ساعت این لوسیون بر روی سر باقی بماند و سپس مثل شامپو پرمترین همراه با شانه ریز موها شسته شوند.
ج) شامپو گاما بنزن (لیندان): این شامپو باید ۴ دقیقه به موها آغشته شود و سپس موها شسته شوند. البته استفاده از این شامپو به خاطر عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف نادرست در بعضی افراد به‌خصوص گروه‌های حساس چندان توصیه نمی‌شود.
• فرش، قالیچه، صندلی اتومبیل و مبلمان را با جاروبرقی تمیز کنید.
• برای هرکسی که ارتباطی نزدیک با شما باشد که خود را ازنظر ابتلای به شپش چک کند. این افراد شامل دوستان، همکلاسی‌ها، خانواده‌ها و یا شرکای جنسی می‌شود.
• اقلام شخصی، مانند شانه‌ها و برس ها، لباس‌ها و کلاه‌ها را به اشتراک نگذارید.
چه زمانی باید به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی به خود مراجعه کنم؟
• اگر محل گزش شپش پوسته‌پوسته شدن شده و یا به چرک آغشته شده است.
• شما موی سری چسبنده و ناخوشایند دارید.
• اگر بعد از استفاده از داروهای شیمیایی، شپش‌های زنده یا نمف های جدید را بیش از ۲ روز مشاهده می‌کنید.
• اگر شما به دلیل خارش مشکل خواب‌دارید یا به خاطر این امر در تحصیل خود دچار مشکل شده‌اید.
• شما سؤالات یا نگرانی‌های مربوط به وضعیت یا مراقبت‌های مربوط به خود دارید.
موافقت با روند مراقبت
شما حق‌دارید به برنامه‌ریزی مراقبت‌های خود کمک کنید و همچنین در مورد وضعیت سلامتی خود و نحوه درمان آن مطلع شوید. در مورد گزینه‌های درمان با مراقبین خود بحث کنید تا تصمیم بگیرید چه مراقبت‌هایی را می‌خواهید دریافت کنید. شما همیشه حق‌دارید از درمان استفاده نکنید. اطلاعات فوق تنها یک مطلب و راهنمای آموزشی است. این راهنما به‌عنوان توصیه پزشکی برای مشکلات و درمان فردی در نظر گرفته نشده است. قبل از پیروی از هر روش پزشکی، به پزشک یا مراقب سلامت خود یا یک دکتر داروساز خود بگویید که آیا استفاده از این روش درمانی شما ایمن و مؤثر است یا نه.
منبع مقاله Drugs.com
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
