اطلاعات تخصصی
موارد مصرف سلژیلین
اين دارو به تنهايي ( در مراحل اوليه بيماري) و به صورت کمکی همراه لوودوپا جهت درمان بيماري پاركينسون يا علائم آن به كار مي‌رود.
مکانیسم اثر سلژیلین
اين دارو با مهار آنزيم مونوآمينواكسيداز(MAO-B) آنزيم مسئول تجزيه دوپامين، مانع تجزيه دوپامين مي‌شود.
فارماکوکینتیک سلژیلین
اين دارو داراي متابوليسم گذر اول كبدي شديد مي‌باشد و به همين دليل، پس از مصرف خوراكي ، فراهمي زيستي دارو كم است . در كبد متابوليزه مي‌شود و متابوليت فعال آن از طريق ادرار دفع مي‌شود. به مقدار زيادي به پروتئين‌هاي پلاسما متصل مي‌شود. نيمه عمر دارو 39 ساعت مي‌باشد.
منع مصرف سلژیلین
در صورت وجود علائم خارج هرمي ناشي از مصرف داروها نبايد تجويز شود.
عوارض جانبی سلژیلین
عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه، بی خوابی
گوارشی: تهوع
موضعی: واکنش محل استعمال
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افت فشارخون (شامل افت فشارخون وضعیتی)، افزایش فشارخون، درد قفسه سینه، تپش قلب، ادم محیطی
سیستم اعصاب مرکزی: درد، گیجی، توهم، خواب واضح و به خاطر آوردنی، آتاکسی، خواب آلودگی، افسردگی، لتارژی، تفکرات نامعقول، آژیتاسیون، فراموشی، خواب رفتگی اندام
پوستی: راش پوستی، آکنه ولگاریس، افزایش تعریق، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش وزن، کاهش پتاسیم خون
گوارشی: اسهال، خشکی دهان، درد شکمی، سوء هاضمه، التهاب دهان، یبوست، استفراغ، پوسیدگی دندان، اختلال چشایی، اختلال در بلع، نفخ، بی اشتهایی، گاستروانتریت
ادراری تناسلی: احتباس ادرار، قاعدگی دردناک، اختلال جنسی، تکرر ادرار، عفونت مجاری ادراری، خونریزی رحمی
هماتولوژی و انکولوژی: کبودی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: دیس کینزی، کمردرد، گرفتگی پا، درد عضلات، لرزش، گردن درد
گوشی: وزوز گوش
تنفسی: رینیت، فارنژیت، تنگی نفس، سینوزیت، برونشیت، سرفه
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: فیبریلاسیون دهلیزی، برادی کاردی، آریتمی قلبی، ادم صورت، سکته قلبی، بیماری عروق محیطی، سنکوپ، تاکی کاردی، گشادی عروق
سیستم اعصاب مرکزی: تغییر حس بویایی، تغییرات رفتاری، کره (رقصاک)، هذیان، زوال شخصیت، احساسات ناپایدار، سرخوشی، سکته گرمایی، رفتار خصمانه، هایپرستزی (افزایش حساسیت در حس لامسه)، هایپرتونی، اختلال کنترل تکانه و وسوسه (شامل پرخوری، اعتیادجنسی، قمار بیمارگونه)، از دست دادن تعادل، مانیا (شیدایی)، میگرن، تغییر خلق، میاستنی، میوکلونوس (انقباض یا پرش عضلانی)، اختلال حس لمس دهان، پارانویا (بدگمانی)، سایکونوروز، پرش عضلات، سرگیجه
پوستی: راش ماکولوپاپولار، هایپرتروفی پوستی، کهیر، درماتیت وزیکولوبولوس
غدد درون ریز و متابولیسم: کم آبی بدن، افزایش کلسترول خون، افزایش قندخون، کاهش قندخون، کاهش سدیم خون، افزایش لاکتات دهیدروژناز، افزایش میل جنسی
گوارشی: کولیت، باد گلو، گاستریت، التهاب زبان، افزایش اشتها، ملنا (مدفوع خونی تیره)، آبسه دندانی، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)
ادراری تناسلی: هایپرتروفی خوش خیم پروستات، خون در ادرار (زنان)، فتق، درد پستان، درد لگن، فوریت ادرار، اختلالات ادراری، خونریزی واژینال، واژینیت، کاندیدیاز ولوواژینال
هماتولوژی و انکولوژی: نئوپلاسم خوش خیم پوست، نئوپلاسم پستان، لکوسیتوز، لکوپنی، لنفادنوپاتی، نئوپلاسم، خونریزی مقعدی
کبدی: اختلال عملکرد کبدی، افزایش بیلی روبین خون، افزایش سطح سرمی آلکالین فسفاتاز
ازدیاد حساسیت: ادم زبان
عفونی: عفونت های باکتریایی، کاندیدیاز، عفونت قارچی، عفونت انگلی، عفونت ویروسی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: برادی کینزی، هایپرکینزی، اسپاسم عضلانی (جنرالیزه)، پوکی استخوان، التهاب پوشش تاندون
چشمی: نقص در میدان دید
گوشی: التهاب گوش خارجی
کلیوی: سنگ کلیوی (زنان)، پرادراری (زنان)
تنفسی: آسم، خون دماغ، پنومونی، اسپاسم حنجره، پنومونی
متفرقه: تب
تداخلات دارویی سلژیلین
*مشخصات کلی تداخلات:
-سوبسترای CYP1A2
-سوبسترای CYP2B6
-سوبسترای CYP2C19
-مهارکننده انتخابی MAO-B
-تشدید اثرات تضعیف‌کنندهی CNS
-اثرات دوپامینرژیک (غیرمستقیم)
-تشدید اثرات کاهنده فشارخون
-تشدید اثرات افزاینده فشارخون
-اثرات سروتونرژیک (MAOI)
-تداخل با اثر آنالوگ های نوراپی‌نفرین رادیونشان شده
تداخلات رده X (پرهیز):
اتانول، آگونیست های آلفا/بتا (غیرمستقیم)، آگونیست های آلفا 1، آمفتامین‌ها، آپراکلونیدین، آتوموکستین، آتروپین (چشمی)، بزافیبرات، برومپریدول، بوپرنورفین، بوپرپیون، کاربامازپین، کلومیپرامین، کدئین، سیکلوبنزاپرین، سیپروهپتادین، دئوتترابنازین، دکس متیل‌فنیدات، دکسترومتورفان، دی اتیل پروپیون، دیفنوکسیلات، اپی نفرین (استنشاقی دهانی)، فنتانیل، گوانتیدین، هروئین، هیدرومرفون، ایمی پرامین، ایندورامین، محصولات رادیو دارویی آیوبنگوان، ایزومتپتین، لو متادون، لوونوردفرین، لینزولید، ماپروتیلین، مپتازینول، مکوئیتازین، متادون، متیل دوپا، متیلن بلو، متیل‌فنیدات، متوکلوپرامید، میانسرین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی)، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (نوع b)، مورفین (سیستمیک)، نفازودون، نفوپام، نورمتادون، تریاک، اکس‌کاربازپین، اکسی کدون، اکسی مورفون، اوزانیمود، فنیرامین، فولکودین، پیزوتیفن، ربوکستین، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، عوامل سروتونرژیک (با خطر بالا، متفرقه)، داروهای تضعیف‌کننده CNS غیر اپیوئیدی سروتونرژیک، مهارکننده های بازجذب سروتونین/ نوراپی‌نفرین، سولریامفتول، گیاه علف چای، سوفنتانیل، تاپنتادول، تترابنازین، تتراهیدروزولین (بینی)، داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، والبنازین
کاهش اثرات داروها توسط سلژلین:
دمپریدون، محصولات رادیو دارویی آیوبنگوان، آیوفلوپان ید 123، پیپامپرون
کاهش اثرات سلژلین توسط داروها:
برومپریدول، سیپروهپتادین، دمپریدون، پیپامپرون
افزایش اثرات داروها توسط سلژلین:
داروهای کاهنده قندخون، آگونیست های آلفا/بتا (غیرمستقیم)، آگونیست های آلفا 1، آمی‌فامپریدین، آمیفوستین، آمفتامین‌ها، داروهای ضد سایکوز (آتیپیکال]نسل‌دوم[)، آپراکلونیدین، آتوموکستین، آتروپین (چشمی)، آگونیست های بتا 2، بتاهیستین، بزافیبرات، برکسانولون، بریمونیدین (چشمی)، بریمونیدین (موضعی)، برومپریدول، بوپرپیون، کلومیپرامین، کدئین، سیپروهپتادین، دئوتترابنازین، دکس‌متیل‌فنیدات، دکسترومتورفان، دی اتیل پروپیون، دمپریدون، دوپامین، دوکساپارم، اپی نفرین (استنشاقی دهانی)، اپی نفرین (راسمیک)، اپی نفرین (سیستمیک)، هروئین، هیدروکدون، هیدرو مورفون، داروهای کاهندهی فشارخون، ایمی پرامین، ایندورامین، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، ایزومتپتین، محصولات حاوی لوودوپا، لوونوردفرین، مپتازینول، مکوئیتازین، متارامینول، متیل دوپا، متیلن بلو، متیل‌فنیدات، میانسرین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (نوع b)، مورفین (سیستمیک)، نفازودون، نفوپام، نیتروپروسید، نوراپی‌نفرین، نورمتادون، تریاک، پیزوتیفن، ربوکستین، رمی فنتانیل، رزرپین، عوامل سروتونرژیک (با خطر بالا، متفرقه)، عوامل سروتونرژیک (با خطر متوسط، متفرقه)، داروهای تضعیف‌کننده CNS غیر اپیوئیدی سروتونرژیک، مهارکننده های بازجذب سروتونین/ نوراپی‌نفرین، سولریامفتول، گیاه علف چای، تتراهیدروزولین (بینی)، داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
افزایش اثرات سلژلین توسط داروها:
اتانول، آلفوزوسین، آمی سولپرید (خوراکی)، باربیتورات ها، بنپریدول، بنزهیدروکدون، داروهای کاهندهی فشارخون، بریمونیدین (موضعی)، بوپرنورفین، کاربامازپین، سربرولیزین، کلرفنسین کاربامات، کوکائین (موضعی)، سیکلوبنزاپرین، دیازوکسید، دی هیدرو کدئین، دیفنوکسیلات، اسکتامین، مشتقات استروژن (در فراورده های ضدبارداری)، فنتانیل، گوانتیدین، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، محصولات حاوی لوودوپا، لو متادون، لینزولید، لورمتازپام، ماپروتیلین، متادون، متوکلوپرامید، مولسی‌دومین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی)، نفتوپیدیل، نیسرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، اکس‌کاربازپین، اکسی کدون، اکسی مورفون، اوزانیمود، پنتوکسی فیلین، فنیرامین، فولکودین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، پروژستین (در فراورده های ضدبارداری)، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، کیناگولید، رمی فنتانیل، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، اپیوئید های سروتونرژیک (با خطر بالا)، سوفنتانیل، تاپنتادول، تترابنازین، والبنازین
تداخل با غذا:
مصرف همزمان غذاهای غنی از تیرامین، دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان یا کافئین با این دارو ممکن است باعث افزایش ناگهانی و خطرناک فشارخون شود (بحران فشارخون یا سندروم سروتونین). نوشیدنی‌های حاوی تیرامین (مانند شراب قرمز و آبجو) ممکن است باعث افزایش اثرات سمی دارو شود.
راهکار: از مصرف غذاهای حاوی تیرامین خودداری شود(مانند: برخی از انواع پنیر، گوشت‌های فراوری‌شده یا دودی مانند سوسیس‌ها و سالامی ها، پوست باقلا، آبجو بشکه‌ای، عصاره‌های گوشت، کلم آب پز، سس سویا و سایر ادویه‌های سویا).
تازه بودن غذاها نیز یکی از مسائل مهم است، نگهداری اشتباه و فساد مواد غذایی ممکن است شرایطی را ایجاد کنند که در آن تیرامین زیاد شود. از مصرف غذاهای حاوی دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان، کافئین و نوشیدنی‌های حاوی تیرامین خودداری شود.
هشدار ها سلژیلین
1. در صورت وجود زخم‌هاي گوارشي، بايد با احتياط فراوان صورت گيرد.
2.به منظور پيشگيري از بروز اغتشاش شعور ناشي از دارو در سالمندان ، درمان بايد با مصرف مقادير كم شروع شود.
3. در صورت مصرف همزمان اين دارو با لوودوپا ، كاهش مقدار مصرف لوودوپا تا 50-20 درصد ممكن است ضروري باشد.
توصیه های دارویی سلژیلین
. اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.
2. در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، به محض به يادآوردن ، آن نوبت بايد مصرف شود ،ولي اگر تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي فرا رسيده باشد، و همچنين در هنگام غروب يا عصر، از مصرف مقدار فراموش شده بايد خودداري شود و مقدار مصرف بعدي نيز نبايد دو برابر شود.
3. در صورت مصرف مقادير بيش از mg/day20 از اين دارو ، از مصرف غذاهاي حاوي تيرامين، فرآورده‌هاي حاوي الكل‌و كافئين ، داروهاي سرماخوردگي و سرفه كه بدون نسخه پزشك مصرف مي‌شوند بايد خودداري نمود.
4. در صورت بروز علائم زيادي فشار خون، بايد فوراً به پزشك مراجعه نمود.
5. هنگام برخاستن ناگهاني از حالت خوابيده يا نشسته ، بايد احتياط نمود.
