دکسترومتورفان چیست؟
دکسترومتورفان یک داروی ضد سرفه می باشد که بر روی مرکز کنترل کننده سرفه در مغز تأثیر میگذارد و میتواند سرفه های خشک را مهار نماید.بسیاری از مردم هنگام سرماخوردگی یا بروز سرفه از چند داروی ضد سرفه یا ضد سرماخوردگی به صورت همزمان استفاده می نماید اما بهتر است بدانید مصرف چند داروی همزمان که ممکن است اجزای مشابهی داشته باشند نهتنها در تسریع بهبود شما تاثیری ندارد ،بلکه می تواند موجب افزایش خطر بروز عوارض دارویی نیز شود. لذا بدون مشورت با پزشک از مصرف بیش از دو داروی ضد سرماخوردگی به صورت همزمان بپرهیزید و حتما اجزای داروی ضد سرماخوردگی را چک نمایید.
توصیه میشود از پزشک یا داروساز خود در مورد داروی مناسب برای علائمتان مشاوره بگیرید تا با مصرف داروی مناسب بهبودی به بهترین نحو حاصل گردد .
این دارو به شکل های مختلف قرص کپسول و شربت در فرآورده های متنوعی به تنهایی یا در کنار داروهای دیگر تولید شده است.
پیش از شروع مصرف دکسترومتورفان
-در صورتی که مبتلا به بیماری های کبدی می باشید مصرف این دارو برای شما مناسب نمی باشد.
-در صورتی که مصرف کننده داروهای آرامبخش و ضد افسردگی خصوصاً داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز مانند سلژیلین ،ترانیل سیپرومین و فنلزین می باشید ،حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
-مصرف این دارو در کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی شود.
-در صورت سابقه حساسیت به دکسترومتورفان یا سایر داروهای ضدسرفه، پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورتی که مبتلا به آسم هستید (خصوصاً در فاز حمله ی آسم )مصرف این دارو برای شما مناسب نیست.
-در صورت سابقه یا ابتلا به هرگونه بیماری تنفسی نظیر آسم،copd، عفونت دستگاه تنفسی ،تنگی نفس و …پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورتی که سابقه سرفه های مزمن دارید حتما به پزشک مراجعه نمایید و از مصرف خودسرانه ی این دارو بپرهیزید زیرا دکسترومتورفان می تواند سرفه های شما را تشدید کند یا علائم یک بیماری دیگر (که سرفه ی شما میتواند ناشی از آن باشد) را بپوشاند.
-در صورتی که سرفه های شما همراه با ترشحات خلطی بود، حتما پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است مصرف این دارو شرایط شما را بدتر نماید.
-در صورت بارداری،تصمیم بارداری یا شیردهی پزشک داروساز خود را در جریان قرار دهید.
-لیستی از کلیه داروهای مصرفی خود خصوصاً داروهای ضد حساسیت، ضد سرماخوردگی، ضد افسردگی، داروهای پارکینسون، کینیدین، آمیودارون، داروهای ضد درد آرام بخش و فرآورده های الکلی را در اختیار داروساز یا پزشک قرار دهید تا در صورت نیاز مقدار و نوع داروی مصرفی را به صورت مناسب تغییر دهید.
نحوه صحیح مصرف دکسترومتورفان
-دارو را دقیقاً طبق توصیه ی پزشک یا داروساز خود مصرف نمایید و از افزایش مقدار مصرف این دارو خودداری نمایید. حداکثر مقدار مصرف مجاز این دارو در بزرگسالان ۱۲۰ میلی گرم می باشد در صورتی که سرفه در چند روز پیش رو کاهش یا بهبود نیافت، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری آن را مصرف نموده و نوبت بعدی را طبق روال سابق مصرف کنید و از دو برابر نمودن مقدار مصرف در یک نوبت بپرهیزید.
توصیه ها
-در صورت تشدید یا تغییر نوع سرفه ها، حتماً به پزشک یا داروساز مراجعه نمایید تا در صورت نیاز به ادامه یا قطع مصرف این دارو، ارزیابی های لازم را انجام دهند.
-پیش از شروع هر گونه دارو یا مکمل جدید، پزشک یا داروساز خود را در جریان مصرف دکسترومتورفان قرار دهید.
-در مدت درمان با دکسترومتورفان از رانندگی و کار با ابزار خطرناک تا زمانی که اثر این دارو باقیست خودداری نمایید.
-در صورت مصرف بیش از اندازه ی دکسترومتورفان، فوراً با یک مرکز مسمومیت دارویی تماس بگیرید یا به مرکز درمانی مراجعه نمایید.
عوارض ناخواسته دارویی دکسترومتورفان
-در صورت تغییر در خلق و خو، گیجی و بیقراری ،زودرنجی،بی خوابی،تهوع شدید یا استفراغ به پزشک مراجعه نمایید.
-در صورت بروز تنگی نفس،صدادار شدن تنفس یا مشکل در نفس کشیدن دارو را قطع کنید و به پزشک مراجعه نمایید.
-بروز علائم حساسیت به دارو از جمله ورم لب ،صورت یا بخشی از بدن، خارش و… را به پزشک اطلاع دهید.
-در صورت بروز گرفتگی عضلات ناحیه ی سر و گردن یا بدن، پزشک را مطلع کنید.
-در صورت بروز یبوست، مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید اما در صورت شدت گرفتن یا طولانی شدن آن، پزشک را در جریان قرار دهید.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف دکسترومتورفان
دكسترومتورفان براي درمان علامتي سرفه هاي بدون خلط ناشي از گلودرد ساده و سرماخوردگي يا محرك هاي استنشاق شده بكار مي رود.
مکانیسم اثر دکسترومتورفان
دكسترومتورفان با اثر مستقيم بر مركز سرفه در بصل النخاع، بازتاب سرفه را تضعيف مي كند.
فارماکوکینتیک دکسترومتورفان
متابوليسم دارو كبدي بوده و بسرعت و بميزان وسيعي به متابوليت فعال دكستروفان تبديل مي شود. اثر دارو طي 30 دقيقه شروع و براي 6 ساعت باقي مي ماند. دكسترومتورفان عمدتاً از كليه ها و به صورت تغيير نيافته يا متابوليت دفع مي شود.
منع مصرف دکسترومتورفان
دکسترومتورفان نباید به بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی یا در معرض خطر ابتلا به نارسایی تنفسی داده شود.
در آسم، بیماری مزمن انسدادی راه های هوایی و ذات الریه منع مصرف دارد
در بیماران با سابقه آسم احتیاط لازم است و نباید در طول حمله حاد تجویز شود.
عوارض جانبی دکسترومتورفان
*عوارض با درصد نامشخص:
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب آلودگی، عصبانیت، بی قراری
گوارشی: ناراحتی گوارشی، تهوع، درد شکمی، استفراغ
تداخلات دارویی دکسترومتورفان
*مشخصات کلی تداخلات:
– تشدید اثرات سروتونرژیک
تداخلات رده X (پرهیز):
دی سولفیرام، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز، متوتریمپرازین
کاهش اثرات داروها توسط دکسترومتورفان:
تداخل قابلتوجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات دکسترومتورفان توسط داروها:
پگ اینترفرون آلفا 2b-
افزایش اثرات داروها توسط دکسترومتورفان:
ممانتین، متوتریمپرازین، پرهگزیلین، مهارکنندههای اختصاصی باز جذب سروتونین (مهارکنندههای قوی CYP2D6)، داروهای سروتونرژیک (با خطر بالا)
افزایش اثرات دکسترومتورفان توسط داروها:
آبیراترون استات، آجمالین، آسوناپرویر، کلوبازام، کوبیستات، مهارکنندههای قوی و متوسط CYP2D6، داکومیتینیب، داروناویر، دی سولفیرام، ایماتینیب، لومفانترین، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز، پانوبینوستات، پارکوکسیب، پگ اینترفرون آلفا 2- b، پرهگزیلین، کینیدین، کینین، مهارکنندههای اختصاصی باز جذب سروتونین (مهارکنندههای قوی CYP2D6)، تیپراناویر
تداخل با غذا:
غذا ذکر نشده است.
هشدار ها دکسترومتورفان
در صورت وجود آسم، عيب كار كبد و يا سرفه خلط آور بايد با احتياط مصرف شود.
توصیه های دارویی دکسترومتورفان
1. دارو ممكن است باعث اعتياد شود.
2. در صورتي كه تا 7 روز پس از مصرف دارو سرفه ادامه داشت يا در صورت تب شديد، بثورات جلدي يا سردرد مداوم همراه با سرفه، به پزشك مراجعه گردد.
دارو های هم گروه دکسترومتورفان
گروه C
در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.