دفراسیروکس Deferasirox
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف دفراسیروکس
موارد مصرف دفراسیروکس
این دارو از عوامل شلاته کننده می باشد که با شلات کردن آهن،منجر به افزایش دفع آهن از راه مدفوع می شود .دفرازیروکس در مواردی که میزان آهن در بدن به صورت مزمن در اثر تزریق خون یا بیماری های نظیر تالاسمی بیشتر از حد تجمع یافته باشد جهت دفع آهن اضافی تجویز می گردد.
این دارو در اطفال بالای ۲ سال قابل تجویز میباشد .
مکانیسم اثر دفراسیروکس
با تجمیع مولکول های آهن و تشکیل کمپلکس آهن کمک به دفع آهن از طریق مدفوع می کند.
فارماکوکینتیک دفراسیروکس
نیمه ی عمر دفراسیروکس ۸ تا ۱۶ ساعت می باشد و اوج اثر گذاری داروی ۴ تا ۱.۵ ساعت پس از مصرف خوراکی می باشد .دفع عمده ی دارو از طریق مدفوع می باشد.
متابولیسم این دارو توسط کبد با مکانیسم گلوکونیداسیون UGT1A1 و UGT1A3 و اکسیداسیون خفیف توسط Cyp450 صورت می گیرد.
منع مصرف دفراسیروکس
_حساسیت به دفرازیروکس
_سرم کراتینين بالای ۲ یا CrClكمتر از ۴۰ميلي ليتر بر دقيقه
_بیماری که در معرض خطر سندرم میلو دسیپلاستیک می باشد.
_در بدخیمی های پیشرفته
_پلاکت کمتر از ۵۰ هزار
_نارسایی کبد
عوارض جانبی دفراسیروکس
*
عوارض شایع (%10<):
پوستی: راش پوستی
گوارشی: درد شکمی، تهوع، استفراغ، اسهال
ادراری تناسلی: پیدایش پروتئین در ادرار
کلیوی: افزایش کراتینین سرم
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: ادم
سیستم اعصاب مرکزی: اضطراب، سرگیجه، خستگی، اختلال خواب
پوستی: تغییر رنگ پوست
گوارشی: پانکراتیت حاد، سنگ کیسه صفرا، زخم دئودنوم، زخم معده، گاستریت، خونریزی گوارشی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز
چشمی: آب مروارید، ماکولوپاتی
گوشی: کاهش شنوایی (ازجمله فرکانس بالا)
کلیوی: بیماری توبولی کلیوی
تنفسی: گلو درد
متفرقه: تب
سایر عوارض (درصد نامشخص):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد
گوارشی: یبوست
کبدی: افزایش بیلی روبین سرم
عفونی: عفونت ویروسی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، کمردرد
تنفسی: سرفه، نازوفارنژیت، فارنژیت، عفونت مجاری تنفسی
تداخلات دارویی دفراسیروکس
*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای UGT1A1
– مهارکننده CYP1A2 (ضعیف)
– مهارکننده CYP2C8 (متوسط)
– القاکننده CYP3A4 (خفیف)
– اتصال به رزین یا پلیمر تبادل آنیونی
– اتصال به کاتیونهای چندظرفیتی
– افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
– شلاته کننده آهن
– تشدید اثرات سرکوبکننده مغز استخوان
– تشدید سمیت کلیوی
– تشدید سمیت گوشی
تداخلات رده X (پرهیز):
آلومینیم هیدروکسید، آمودیاکین
کاهش اثرات داروها توسط دفراسیروکس:
سوبستراهای CYP3A4 (خطر بالا با القاکنندهها)
کاهش اثرات دفراسیروکس توسط داروها:
آلومینیم هیدروکسید، عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی، فوس فنیتوئین، فنوباربیتال، فنیتوئین، ریفامپین، ریتوناویر
افزایش اثرات داروها توسط دفراسیروکس:
آگوملاتین، آلوسترون، آمودیاکین، بنداموستین، برومازپام، بوسولفان، کافئین و فرآوردههای حاوی کافئین، کلومیپرامین، کلوزاپین، دابرافنیب، داسابوویر، دس لوراتادین، دولوکستین، انزالوتامید، ملاتونین، الانزاپین، اومبیتاسویر/ پاریتاپرویر/ ریتوناویر/ داسابوویر، اوزانیمود، پاکلیتاکسل (متداول)، پاکلیتاکسل (متصل شده به پروتئین)، پنتوکسی فیلین، پیوگلیتازون، پیرفنیدون، پومالیدومید، پروپرانولول، راملتئون، راموسترون، راساژیلین، رپاگلینید، روپینیرول، روپیواکائین، سلکسیپگ، تاسیملتئون، مشتقات تئوفیلین، تیزانیدین، ترپروستینیل، توکاتینیب
افزایش اثرات دفراسیروکس توسط داروها:
داروهای ضد انعقاد، مشتقات بیسفسفونات ها، کورتیکواستروئید ها، کورتیکواستروئید ها (سیستمیک)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
تداخل با غذا:
قرص جهت تهیه سوسپانسیون خوراکی؛
در صورت مصرف همراه با غذا منجر به افزایش متغیر در فراهمی زیستی دارو میشود.
راهکار: دارو با معده خالی، در یک ساعت مشخص در هرروز و حداقل 30 دقیقه قبل از غذا مصرف شود.
به جز در مواردی که توصیه به محدود کردن دریافت مایعات شده است، فرد هیدراته نگه داشته شود.
قرصها؛
در صورت مصرف همراه با غذای کم چرب، فراهمی زیستی دارو مقداری کاهش می یابد (ازنظر بالینی معنادار نیست) و در صورت مصرف همراه با غذای پر چرب افزایش مییابد.
راهکار: دارو با معده خالی یا با غذای سبک (حاوی حدود 250 کالری و محتوی چربی زیر 7%) مصرف شود.
هشدار ها دفراسیروکس
موارد احتیاط دفراسیروکس
_ نارسایی کبدی خصوصا در کودکان
_نارسایی کلیوی یا بیمار مستعد نارسایی کلیوی
_در صورتی که بیمار مصرف کننده ی داروهایی با عوارض کلیوی می باشد.
_بیماران مبتلا به اختلالات خونی
_ در بیماران بالاتر از ۵۵ سال
_در افراد بدحال
هشدارهای مهم
_در مورد این دارو وضعیت کلیوی،کبدی و علائم خونریزی گوارشی باید به دقت پیگیری و بررسی گردد.
_آزمایشات منظم جهت بررسی CrCl، آنزیم های کبدی، بیلی روبین و … حتما تحت نظر پزشک انجام شود.
_در افراد مسن که مبتلا به اختلالات خونی بدخیم و یا پلاکت پایین باشند احتمال بروز عوارض خونی و خونریزی گوارشی بالا می باشد و در صورت مشاهده ی علائم خونریزی گوارشی دارو باید قطع گردد.
توصیه های دارویی دفراسیروکس
پیگیری ها
_توجه به علائم خونریزی گوارشی
_نحوه ی مصرف دارو با توجه به برند دارو متفاوت است لذا پیش از مصرف بروشور دارو را بدقت مطالعه نمایید.
_پیگیری crو crcl هر ۲ تا ۴ هفته پس از شروع مصرف
_تست های بررسی عملکرد کبدی هر ۲ تا ۴ هفته
_معاینات و آزمایشات چشمی سالانه
_پایش پروتئین خون و شمارش سلول های خونی و سطح آهن خون ماهانه