پارکینسون (Parkinson’s) یکی از بیماری های مربوط به سیستم عصبی می‌باشد که این روزها بسیار شایع است. بیماری پارکینسون بر توانایی مغز در کنترل حرکات بدن تاثیر می‌گذارد. متاسفانه در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما راه‌هایی مانند درمان پارکینسون با فیزیوتراپی و استفاده از برخی داروها، می‌توانند در کند شدن روند پیشرفت بیماری به مدت چند سال تاثیر بگذارد. بیماری پارکینسون با سن افراد مرتبط است و با توجه به افزایش جمعیت سالمندان، تخمین زده می‌شود که آمار افراد مبتلا به پارکینسون، در 30 سال آینده 2 برابر شود.
پارکینسون باعث تخریب سلول‌های عصبی در بخشی از مغز می‌شود که وظیفه کنترل حرکت را بر عهده دارد. این سلول‌ها در شرایط عادی، ماده شیمیایی به نام دوپامین (dopamine) تولید می‌کنند. دوپامین سیگنال‌های حرکتی را به سایر قسمت‌های مغز منتقل می‌کند. با افزایش سن، سطح دوپامین تولید شده در مغز، کاهش می یابد، اما در صورت ابتلا به بیماری پارکینسون، این اتفاق با سرعت بیشتری رخ می‌دهد. هنگامی که 60 الی 8 درصد سلول‌های تولید کننده دوپامین آسیب ببینند، علائم پارکینسون آشکار می‌شوند.
علائم پارکینسون
از آنجایی که پارکینسون در دسته بیماری‌های اختلال در حرکت طبقه بندی می‌شود، بارزترین علائم آن مربوط به حرکات بدن می‌شوند. شایع‌ترین علامت این بیماری لرزش غیر ارادی دست یا پا در حالت سکون می باشد. کند شدن حرکات بدن که در توانایی های فردی و فعالیت های شخصی مانند پیاده روی و لباس پوشیدن با سرعت عادی تاثیر می‌گذارد نیز از دیگر علائم شایع پارکینسون است.
یکی دیگر از علائم رایج پارکینسون انجماد قسمت‌های مختلف بدن است. انجماد را می‌توان به عنوان یک ناتوانی موقتی برای شروع حرکت توصیف کرد. در این حالت فرد هنگام حرکت یا بلند شدن از روی صندلی، احساس می کند پاهایش در جایی گیر کرده است و نمی‌تواند آن‌ها را تکان دهد. انجماد یکی از دلایل اصلی به زمین افتادن مبتلایان پارکینسون است.
سفت شدن دست‌ها، پاها و به طور کلی اعضای بدن از دیگر علائم رایج پارکینسون است که توانایی افراد در انجام ساده‌ترین کارهای روزمره، مانند ورود و خروج از رختخواب را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. در مراحل پیشرفته‌تر این بیماری، ناپایداری در حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن نیز مشاهده می‌شود. سایر علائم پارکینسون عبارتند از:
- اختلال در گفتار
- اختلالات روحی
- اختلال در خواب
- مشکلات بلع
- یبوست
- افت فشار خون
همه این علائم، مانع ایجاد حرکات کنترل شده و هماهنگ مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های زندگی روزمره می‌شوند. فیزیوتراپی پارکینسون یکی از روش‌های مناسب برای درمان پارکینسون می باشد که در بخش بعدی به آن می پردازیم.
اگر نیاز به فیزیوتراپی دارید یک از سریعترین راه های درمان فیزیوتراپی در منزل می باشد آیا می دانید مزایای فیزیوتراپی در منزل چیست؟
فیزیوتراپی پارکینسون
درمان پارکینسون با فیزیوتراپی یکی از روش های درمانی مهم برای مدیریت طولانی مدت پارکینسون است. فیزیوتراپی پارکینسون در کمک به حرکات، حفظ تعادل و به حداکثر رساندن استقلال عملکردی بسیار کارآمد است. فیریوتراپی پارکینسون به منظور بازیابی حرکات طبیعی بدن، روی مفاصل خشک شده تمرکز می‌کند. همچنین در این نوع از فیزیوتراپی، تمرینات کششی و تمریناتی برای بهبود انعطاف پذیری عضلات نیز انجام می شود. آموزش حفظ تعادل و بازگرداندن پایداری، بخش مهمی از این روش درمانی را تشکیل می‌دهد.
گذشته از مقابله با مشکلات تحرک، انعطاف پذیری، حفظ تعادل و پایداری، فیزیوتراپی پارکینسون بیشتر بر فعالیت‌های روزمره‌ای که در خانه انجام می‌دهید مانند ورود و خروج از رختخواب، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و نشستن و برخاستن از صندلی، تمرکز می‌کند. فیزیوتراپیست به صورت ایمن و مستقل الگوی راه رفتن شما در منزل و اطرافتان را بازیابی می کند. حتی می‌تواند در مورد راهکارهای مقابله با مشکلات شنوایی و بینایی نیز مشاوره بدهد.
فیزیوتراپی چگونه به درمان پارکینسون کمک می‌کند؟
همانطور که در بخش‌های قبلی مطرح شد، با پیشرفت بیماری پارکینسون، بیماران ممکن است دچار اختلال مهارت‌های حرکتی از جمله مشکل در ایستادن، راه رفتن و حفظ تعادل شوند. در صورت عدم درمان پارکینسون، این بیماری می‌تواند باعث ناراحتی و خستگی مداوم، ضعف بدن و دشواری در انجام کارهای روزمره شود.
با این وجود روش‌های درمانی متعددی برای درمان پارکینسون وجود دارد که یکی از کارآمدترین و بهترین این روش‌ها، فیزیوتراپی پارکینسون است. در ادامه این بخش به برخی از مزایای استفاده از فیزیوتراپی در درمان پارکینسون می‌پردازیم.
1. تمرینات تعادل
مبتلایان به پارکینسون می‌توانند با مشکل عدم تعادل مبارزه کنند. متخصص فیزیوتراپی انواع مختلفی از تمرینات حفظ تعادل را به شما پیشنهاد می‌دهد که باعث تقویت عضلات و ایجاد حافظه ماهیچه در مغز می شود و شما را در بازیابی و جبران از دست دادن توانایی انجام برخی حرکات یاری می‌نماید.
2. تمرینات انعطاف پذیری
در مبتلایان پارکینسون، گرفتگی مفاصل و عضلات ران، سفت شدن همسترینگ و گرفتگی ماهیچه ساق پا، از رایج‌ترین مشکلاتی است که رخ می‌دهد. گرفتگی عضلات، حرکت را برای مبتلایان دشوار می سازد. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا با انجام تمرینات کششی آرام، بتوانید توانایی حرکتی خود در گذشته را بازیابید.
3. تمرینات تقویت ماهیچه
ماهیچه‌ها به طور طبیعی با افزایش سن ضعیف می‌شوند، اما شدت این اتفاق در افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند، بسیار بیشتر است. تمرینات مقاومتی برای کند کردن روند پیشرفت بیماری و ضعیف شدن ماهیچه‌ها امری ضروری است و باعث پایداری بیشتر بدن فرد مبتلا برای انجام کارهای روزمره می‌شود. فیزیوتراپیست با استفاده از ترکیب وزنه‌های سبک تمریناتی را برای شما در نظر می‌گیرد که موجب تقویت عضلات می‌شود.
4. تمرینات جبرانی
فیزیوتراپ پیشنهاداتی به شما ارائه می‌دهد که با نام درمان‌های جبرانی شناخته می‌شوند. این درمان‌های جبرانی به گونه‌ای طراحی شده است که تکنیک‌های حرکتی جدید و راهکارهایی برای حرکت کردن راحت و ایمن را به مغز و بدن شما آموزش می‌دهد. فیزیوتراپیست ماهر تمریناتی را برای شما در نظر می‌گیرد که باعث کشش و تقویت عضلات و سهولت در حرکت می‌شوند.
هدف از فیزیوتراپی
هدف از فیزیوتراپی، به ویژه برای بیماران پارکینسون، بهبود کیفیت زندگی و استقلال است. اگرچه فیزیوتراپی یک درمان جادویی و معجزه آسا نمی‌باشد، اما می‌تواند علائم را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد، سرعت پیشرفت بیماری را کند نماید و درد را کاهش دهد.
